Alþýðublaðið - 24.12.1961, Síða 2

>
Benedikt Grönda! skrifar um helgina:
HVERGI í veröldinni, þar
■sem ég þekki til hefur and-
.staða gegn sjónvarpi verið eins
mikil og á íslandi. Samt munu
iflestir viðurkenna, að sjónvarp
ið muni koma hér eins og ann-
ars staðar. Um þessar mundir
•eru síðustu menningarþjóðir
'aeims að flýta sér að byrja
eigið sjónvarp til að geta hag-
nýtt sér þær nýjungar, er sjón-
varpað verður um allan heim,
annað hvort með gervihnöttum
eða á annan hátt. írar byrja
sitt sjónvarp nú á gamlársdag,
ísraelsmen eru í óða önn að
undirbúa sig. Og úti í löndum
spyrja menn íslend nga: Hve-
nær byrjið þið?
Hér á landi hafa forráða-
menn Ríkisútyarpsins fylgzt
með þróun sj’ónvarpsmála um
árabil og jafnan Shugað, hvort
mögulegt væri að hugsa til
hreyfings. Fyrir nokkrum ár-
um virtust vonir um, að unnt
yrði að byrja í mjög smáum
stíl, en þá varð útvarpið að
snúa sér að húsnæðismálurn
sínum og koma sér fyrir í fiski
húsinu við Skúlagötu. Þar með
var allur framkvæmdasjóður-
inn festur, enda hafa menn
ekki látið sjónvarp ganga að
neinu leyti á hlut útvarpsins
(eða réttar sagt: hljóðvarps-
ins). Nú, sömu daga og mest
er rifizt um sjónvarpið, hefur
Ríkisútvarpið ákveðið að
kaupa frá Sviss nýja lang-
bylgju-sendistöð, þar sem
gamla útvarpsstöðin er orðin
mjög slitin og kostar hún að
minnsta kosti 10 milljónir
króna.
Ekki er ýkja dýrt að koma
upp sendistöð fyrir sjónvarp,
kostar sennilega um 12 mill-
2 24. des. 1961 — Alþýðublaðið
• ! * öiósidI*é *(ji/
jónir króna. Höfuðvandinn er
að finna rekstrargrundvöll fyr
ir sjónvarpið, svo það verði
ekki hallafyrirtæki, sem ríkið
þarf iað igreiða með milljónir á
ári hverju. Þessi vandi stafar
af því, að til að halda uppi 2-3
stunda dagskrá á einfaldasta,
viðunandi hátt, þarf 8-10 mill-
jónir króna árlega tii dagskrár
innar einnar, auk annars kostn
aðar, isem ,gæti með nokkrum
tækjakaupum orðið 4-6 mill-
jónir. Ti.l að standa undir slík-
um- kotsnaði þarf 12-15,000
sjónvarpsnotendur, en sam-
kvæmt reynslu annarra þjóða
er ekki fráleitt að ætla, að sú
tala næðist á 5 árum. Auk þess
þarf að hafa auglýsingatíma
eins og í útvarpinu, þar sem
fiestar áuglýsingar væru
lskuggamyndir eins og f kvik-
myndahúsum, eða örstuttar
kvikmyndir. Utan slíks tíma
yrði dagskráin algerlega laus
við auglýsingar. Til viðbótar
þessum tekjustofnum þarf sér-
staklega fyrstu árin, enn frek-
ari tekjur, og eru tillögur um
það mál nú í athugun.
Hvernig verðúr íslenzka sjón
varpið, þegar það kemur?
Ég efast ekki um, að eftir
5-7 ár verður komiðsjónvarps-
tæki á annað til þriðja hvert
heimili umhverfis Faxaflóa og
á Suðurlandsundirlendi. En
rétt er að igera sér engar tylli-
vonir. Sjónvarpstækið verður
ihikil nýjung í fyrstu. Það verð
ur gaman að sjá menn og kon-
ur, sem aðeins hefur heyrzt í
áður. Fyrst í stað verður mik-
ið setið við tækið, en efnið verð
ur misjafnt eins og útvarpsdag
skráin okkar vill verða. Svo
fer nýjabrumið af, og sjónvarp
ið verður sjálfsagður hlutur.
Ef menn búast við, að þeir
fái fína kvikmyndasýningu
heim í stofu á hverju kvöldi,
verða þeír fyrir vonbrigðum.
Það verður varla me.ra en
e'n stór kvikmynd á viku, og
hún ekki ný, ekki í litum,
ekki á breiðtjaldi. Kvikmynda
framleiðendur selja auðvitað
•ekki sjónvarp; nýjar myndir,
nema .stuttar kvikmyndir, sem
eru eingöngu framleiddar fyr-
ir sjónvarp.
Ef menn búast við leiksýn-
ingum, revýum_ stórum
skemmtiþáttum og slíku,
verða þeir einnig fyrir von-
ibrigðum. Ekki er gert rið fyr-
ir nema mjög litlu slíku efni í
íslenzku dagskránni fyrst um
sinn, enda mundi kostnaðurinn
þá aukast um stórar upphæð-
ir, því dýrt er að gera leik-
tjöld, búninga og æfa leikrit
fyr,ir eina sjónvarpssýningu.
Til hvers er þá að vinna meo.
isjónvarpi, ef lítið verður af
þessu öndvegisefni?
Merkasta hlið sjónvarpsing
er tvímælalaust fréttamynd'r.
Veðurfregnirnar taka á sig
allt annan blæ, þegar við sjá-
um kort af lægðum og storm-
um. Fréttaaukar verða marg-
faldir að gildi, ef við sjáum þá
gesti, sem ber að garði, eða
aðra, sem viðtöl eru við. Og
svo koma spánnýjar frétta-
mynd;r utan úr heimi ýmist
kvikmyndij. eða 'sjónvarps-seg-
ulbönd flugleiðis frá stórborg-
um Evrópu. Smám saman verð
ur tekið meira og meira af inn
lendum fréttakvikmyndum. —
Svo koma fréttamenn o,g sýna
á korti þá staði, sem mest er
get.'ð um og skuggamyndir
þaðan ef ekki er betra efni, —
myndir af mönnuip, sem koma
við fréttirnar. Eftir fá ár verð-
ur svo hægt að stórauka sjón-
varp frá viðburðum hér á landi
— og eftir 10—12 ár fáum við
um gervihnett'.na beint sjón-
varp frá stórviðburðum erleijd
is.
Þesisi þjónusta sjónvarpsing
ins er ■stórbrotin fræðsla. Hér
er sjálfur skóli lífsins. Áhorf-
endur fá allt aðra og gleggri
mynd af því, sem 'er að gerast
með því að sjá það með eigin
augum. — Slíkar fréttamyndir,
sem gætu verið flesta eða alla
daga 10-15 mínútur auk frétta
auka, munu vekja forvitni
manna, og þeir rnunu lesa
meira í blöðum og bókum um
það, sem þeir sjá af snöggar
fréttamyndir.
Það er mismunandi, hve sjón
varpsstöðvar verja miklum
tíma til fréttaefnis. Bandarísk
ar stöðvar verja oft 6-8% af
tíma sínum, og er það mikið
— þegar varpað er út allan
daginn. — Danska útvarpið
notar 9,1% tímans til frétta og
5,7 % í ýmsa viðburði dagsins,
sem sjónvarpað er beint.

r\
A