Alþýðublaðið - 31.12.1961, Side 3

Emil Jónsson, formaður Alþýðuflokksins:
fiRIÐ 1961, sem nú er senn
á enda, hefur verið íslend-
ingum gott ár. Veðurfar til
lands og sjávar hefur yfirleitt
verið hagstætt, aflaföng
meiri í heild en áður, atvinna
mikil og jöfn og atvinnuleysi
nær óþekkt.
Heildarfiskaflinn mun nú
vera orðinn yfir 600 þúsund
smálestir, sem er 20%
meira en. árið 1960. ’Veldur
þar mestu um mikil síldveiði
fyrir Norður- og Austurlandi
í sumar og vetrarsíldin fyrir
sunnan land og vestan í vetur
og sl. vetur. Vetrarsíldveiðin
í því formi, sem hún er nú
stunduð með nót í stað rek-
neta áður, er ný atvinnugrein,
sem bæði gefur sjómönnum
góðar tekjur og fyllir út bil-
ið milli norðurlandssíldveið-
anna og þorskvertíðarinnar.
Ennfremur hefur þessi síldar
afli gefið mjög góða vinnu í
landi bæði við söltun og
frystingu.
Ein grein sjávarútvegsins
hefur þó borið skarðan hlut
frá borði á árinu, en það er
togaraútgerðin, og það svo,
að hald’ð hefur við stöðvun
hjá mörgum og nokkrir hafa
hreinlega gefizt upp við að
halda skipum sínum úti um
lengri eða skemmri tíma.
Heiídarafli togaraflotans á
árinu mun væntanlega nema
rúmum 70 þúsund lestum eða
um 2/á af aflanum í fyrra og
var þó togaraaflinn 1960 um
40 þúsund lestum minni en
1959. Þetta er ískyggileg þró-
un. Togaraaflinn 1961 nem-
ur sennilega rétt rúmum 12%
af heildaraflamagni íslenzka
fiskiflotans, en var fyrir 4—5
árum um og yfir 40%. Or-
sakirnar til þessa ástands má
sjálfsagt að miklu leyti rekja
til þess, að togararnir hafa
nú verið útilokaðir frá veiðum
á mörgum af sín^m gömlu
f:skislóðum með útfærslu
fiskveiðimarkanna hér við
landið, en til viðbótar kemur
svo, að veiðar á fjarlægum
miðum, sem áður reyndust
fengsæl, hafa nú að verulegu
leyti brugðizt, og sums stað-
ar brugðizt að heita má að
fullu. Er hér um mikið
vandamál að ræða, sem ósýnt
er hvernig leyst verður.
Þegar minnzt er á fisk-
veiðitakmörkin, kemur deilan
við Breta ósjálfrátt upp í
hugann, og sú lausn, sem
fékkst á því viðkvæma máli
í ársbyrjun. Ber öllum sann-
gjörnum, hugsandi mönnum
saman um, að sú lausn hafi
verið farsæl, og mikill ávinn-
ingur fyrir okkur íslendinga
á ýmsan veg. Til dæmis er
ein afleiðingin sú, að togarar
okkar hafa getað tekið upp
að nýju landanir í Bretlandi,
með góðum árangri, en með
hinum lélegu aflabrögðum
togaranna hefði sennilega ver
ið illmögulegt, ef ekki ómögu
legt að gera þá út fyrir heima
markað til sölu í frystihúsum.
—o—
Aðrir atvinnuvegir lands-
manna munu hafa haldið vel
í horfinu á árinu. Fram-
leiðsla landbúnaðarins mun
hafa aukizt. Til dæmis er talið
að kjötframleiðsla hafi orðið
það mikil, að þörf sé nú fyrir
meiri útflutning kjöts en í
fyrra. Mikill áhugi virðist
vaknaður fyrir kornrækt og
nokkur hundruð hektarar
lands teknir fyrir þá starf-
semi. Er þetta í fyrsta sinni,
sem sú ræktun er stunduð í
jafnstórum stíl, og virðist
hafa gefizt vel.
Um iðnaðinn liggja ekki
fyrir skýrslur, að ég veit, en
af ýmsum upplýsingum virð-
ist þó mega ráða,' að einnig
þar hafi verið haldið í horf-
inu og á sumum sviðum ver-
ið um nokkra fitamleiðslu-
aukningu að ræða. Það merk-
asta, sem á árinu hefur gerzt
á því sviði, tel ég hiklaust
vera undirbúningsviðræður,
sem fram hafa farið um
möguleika á aluminíum-
vinnslu hér í sambandi við
stórvirkjun á vatnsafli. Hvað
út úr þeim viðræðum kem-
ur, er ekki unnt að segja á
þessu stigi, en verði þær að
veruleika, er þar um að ræða
stórkostlegri framkvæmdir
er nokkurn tíma hefur verið
stofnað til á íslandi. Önnur
iðnaðarstarfsemi, að vísu
ekki eins stór í sniðunum, en
þó mjög stór á okkar mæli-
kvarða, hefur einnig verið
mikið rædd og talsvert undir
búin á árinu, en það er kísil-
gúr-vinnsla. Kísilgúrinn er
til hér í mjög stórum stíl, —
sérstaklega á botni Mývatns,
en eftirspurn eftir þeirri
vöru er talin allmikil, og lík—
ur til að stofna megi til
vinnslu hans hér með góðum
árangri. Þá má einnig geta
þess, að mikill hugur er hér
í mönnum að hefja járnr
skipasmíði og nokkur undir-
búningur undir hana hafinn.
Er ekki að efa, að hana á að
vera hægt að framkvæma
hér með góðum árangri ekki
síður en annars staðar, þar
sem skilyrði eru sízt betri.
Ýmislegt fleira mætti nefna,
sem sumt er komið til fram-
kvæmda en annað á leiðinni.
Er enginn vafi á því að iðn-
aðarstarfsemi í landinu á eftir
að verða enn styrkari stoð
undir okkar efnahagskerfi, en
nú er, og hefur þó þessi
starfsemi þróazt mjög ört á
undanförnum árum.
Verzlunin hefur ekki um
langt árabil átt að búa við
svipað frelsi og hún á nú. —
Kemur þetta fram í meira
vöruúrvali og betri vörum.
Hefur það að sjálfsögðu haft
í för með sér betri þjónustu
við almenning úg þægándi
fyrir verzlunarstéttina.
----o——
Þegar núverandi ríkis-
stjórn tók við, lýsti hún yfir,
að hún skoðaði það sem sitt
höfuðverkefni að koma efna
hagsmálum þjóðarinnar í
betra horf. Síðan eru nú liðin
tvö ár og ekki óeðlilegt, að
um það sé spurt, hvort eða
hvernig þetta hafi tekizt. Til
þess að gera sér grein fyrir
þessu, er nauðsynlegt að
skoða fyrst ástandið eins og
það var áður en stjórnin tók
við, og þó öllu heldur, hvernig
það var þegar 'Vinstri stjórn-
in svokallaða skildi við í árs
lok 1958, því að minnihluta
stjórn Alþýðuflokksins, sem
naut óbeins stuðnings Sjálf-
stæðisflokksins hafði við hann
samráð um þessi mál, meðan
hann fór með völd megin
hluta árs 1959. Ástandið var
í árslok 1958 í stuttu máli
þannig ;
Öðaverðbólga var ríkjandi
í landi. Vísitala framfærslu-
kostnaðar hafði á einu ári;
1958, hækkað um 34 stig.
Vöruverð og kaupgjald elti
hvort annað með óhugnan-
legum hraða.
Trú almennings á gildi
peninga fór þverrandi með
sífellt hækkandi vöruverði.
Sparifé almennings var af
sömu ástæðu stórlega skert.
Skuldirnar við útlönd voru
orðnar geigvænlegar og
greiðslubyrði þeirra vegna
með því hæsta, sem þekkist
í heiminum miðað við þjóð-
artekjur.
Lausaskuldir bankanna
Framhald á 4. síðu.
Emil Jónsson í hópi ungra jafnaðarmanna.
3
Alþýðublaðið
31. des. 1961