Alþýðublaðið - 16.05.1962, Blaðsíða 8

sssa

SUÐliRGATAN er ein fegursta gata Reykja-
víkur, myndarleg íbúðahús með fögrum görð-
um. En svo gerist það, að verzlunarfyrirtæki
kaupir eitt húsið og setur þar upp sölubúð.
Garðurinn fyrir framan hverfur og þar koma skilti, bílastæði
og annað sem fyigir verzlun. Þannig eru hverfi í Reykjavík
eyðiíögð með samblandi óskyldra hluta og skipulagsleysi.
hús á verðmætum stöðum og
auðar lóðir. Þetta er bæði
ópraktiskt og ljótt og
Reykvíkingar verða að gera
á næstu árum átak til að
laga þetta, gera byggðina
jafna og nota gamla bæinn
til hins ítrasta. Þetta þýðir,
að taka verður óeðlilegan
gróða af lóðasölu og nota
til skipulagningar. Ganga
verður frá endanlegu skipu-
lagi gömlu hverfanna og
hvetja stórfyrirtæki og stofn
anir til að byggja upp gamla
bæinn í stað þess að fara til
úthverfanna.
★ FULLGERUJVT HVERFIN
Einn versti gailinn við út-
lit Reykjavíkur er sú stað-
reynd, að bæjarhverfi virð-
asl aldrei vera fullgerð. —
Þar eru hálfgerð hús, ópúss-
uð hús, lóðir hafa ekki ver-
ið lagfærðar, gangstéttir
vantar og göturnar eru mal-
argötur. Þannig er það víða,
enda þótt borgararnir hafi
reist hin glæsilegustu hús.
Hér er ósamræmi mill'i bess,
sem fólkið veitir sér innan-
húss og í bílakaupum - og
hins, hvernig umhverfið og
ytra útlit er vanrækt.
Það er ekki eðlilegt, að í-
búar í svo efnaðri og þrótt-
mikilli borg, sem Reykjavik
er þurfi að bíða 20-30 ár írá
því ibúðarhús þeirra eru
reist, þar til nágrennið lít-
ur úf eins og bæjarhluti í
REYKJAVÍK hefur risið
á einum fegursta stað, sem
hægt var að finna hér á
landi fyrir höfuðborg og stór
borg. Að vísu er hrjóstrugt
í næsta nágrenni borgarinn-
ar, en fjallahringurinn,
ströndin og sundin skapa
glæsilegan ramma fyrir nú-
tíma borg.
Mikið hefur verið gert til
að fegra borgina og gera
hana svo úr garði, að hún
sómi sér í hinni fögru um-
gerð. Ýmsar götur og bygg-
ingar stuðla að þessu og
Skemmtigarðarnir í mið-
bænum eru fallegir og vel
hirtir.
Þrátt fyrir þetta skcrtir
mikið á, að Reykjavík sé
nægilega fallegur eða vel
byggður bær. Verkefnin, sem
bíða á þessu sviði, eru mikil
Og aðkallandi, og verður hér
minnzt á nokkur þeirra.
★ UPPBYGGING ELDRI
HVERFA.
Versti gallinn á útliti
Reykjavíkur er sá, að borg-
in er alls staðar eins og hálf
byggð. í eldri hverfunum
eru smáhús og kofaræskni
innan um glæsileg og ný stór
hýsi. í nýju hverfunum eru
ópússuð hús, ógerðar lóðir.
Því miður hefur verið
vanrækt að koma eðlilegu
skipulagi á lóðaverð, bar.nig
að elztu bæjarhlutarnir,
sem eru næst miðbænum,
hafa ekki byggzt upp. Lóðir
þykja þar dýrar á sama tíma
'sem fyrirtæki geta fengið
leigulóðir utarlega í bænum.
Arangurinn af þessu er sá,
að bæjarbúar-' hafa varið
milljónum á milljónir ofan
til að gera ný hverfi fyrir
ný hús, en gamli bærinn hef-
ur ekki byggzt upp eins cg
eðlilegt væri. Þar eru lítil
nútímaborg. Verkefnið er
þvi að taka hverfin fyrir
hvert um sig og reyna að
Ijúka við þau, smátt og
stórt. Þá mundi smám sam-
an fást hlýlegur og fastur
svipur á Reykjavík, og hún
mundi missa þann Klondyke
svip, sem einkennir hana í
dag.
★ REGLUGERÐIR UM
HVERFIPÍ.
Vegna þess hve Reykja-
vík hefur verið seint og illa
skipulögð, er mikill mis-
brestur á því, að íbúðahverfi
séu nægilega vel aðgreind
frá verksmiðjuhverfum og
annarri starfsemi. Þetta þarf
auðvitað að lagast. Þannig
að iðnaðurinn fái meira og
betra landrými í eigin
hverfum, en hvers konar
atvinnurekstur, sem ekki
getur átt heima í íbúða-
hverfum, sé fjarlægður það-
an. Eitt dæmi um þetta er
hin margvíslega starfsemí,
sem rekin er í bílskúrum í
bænum. Þar eru verzlanir og
verkstæði, þar er framleidd
ur alls konar varningur og
pakkað inn. Að vísu ber
þessi_ bílskúrsstarfsemi vott
um dugnað og framtak, en
þó má þessi starfsemi í flest
um tilfellum alls ekki vera
í íbúðahverfum og sýnir
skort á skipulagi og skorti
á aðstöðu fyrir smáiðnað og
verzlun.
Setja þarf reglugerðir
fyrir hverfi bæjarins, þar
sem mælt er fyrir um, hvaða
starfsemi megi vera í hverju
og tryggt, að út af því verði
ekki brugðið.
★ SKRÚÐGARÐARNIR.
Skemmtigarðar bæjarins
hafa meginþýðingu til að
skapa fagran bæjarsvip. —
Þeir eru nú þegar allmarg-
ir og mikið um lítil horn
hér og þar, $em hafa verið
snyrt og sett þar niður blóm
eða jafnvel tré. Þetta er allt
lofsvert og hefur meira að
segja verið áberandi, hve
vel hefur verið frá görðun-
um gengið og við þá unnið.
Hins vegar þarf meira til.
Það verður að gera ráð fyr-
ir miklum opnum svæðum í
nýju hverfunum, taka þau
frá strax og byrja sem fyrst
að vinna eitthvað við þau.
Miklatún er ágætt dæmi.
Það er skiljanlegt, að ekki
sé unnt að skipuleggja þar
garðinn og hefja vinnu við
stíga og blómabeð fyrr en
eftir nokkur ár. En væri
ekki rétt að byrja strax og
setja niður tré í stórum stíl
og gefa þeim nokkum tíma,
áður en garðurinn verður
allur lagaður?
★ BYGGINGALISTIN.
Hvað sem gert er við göt-
ur og umhverfi, hafa húsin
sjálf alltaf meginþýðingu
varðandi fegurð borgar. Par-
ís mundi ekki þykja merki-
leg, ef húsin við aðalgöturn-
ar væru eins og húsin við
Laugaveg.
Reykjavík á engin veru-
lega gömul hús — því mið-
ur. Það elzta Verður von-
andi varðveitt, ýmist á sín-
um stað (eins og stjórnar-
ráðið og Menntaskólinn) eða
í safninu við Árbæ. Hins
vegar á Reykjavík mikla
byggð frá tíma bárujárnshús
anna með allan tréskurðinn.
Mikið af þessum húsum er
verulega fallegt og sjálfsagt
að varðveita góð sýnishom
þessa byggingastíls, sem einu
sinni var ríkjandi í höfuðborg
okkar. Því miður er búið að
klína ljótum steinkumböldum
inn á milli þessara gömlu
húsa, svo að erfitt verður að
finna samfellda götu eða smá
hverfi til að varðveita, en
gera verður það, sem fram-
ast er unnt.
í
Nýju húsin eru sum mjög
fögur, en miklu meira af þeim
hörmulega ljótt. Við eigum
eftir að sjá eftir, hve mikið
var byggt í flýti árin eftir
styrjöldina og hve ljótt mikið
af því er. Bærinn verður að
hafa áhrif á húsameistarana
með góðu fordæmi og þyrfti
að veita þeim árleg verðlaun
fyrir béztu húsin. Oft ættu
bæjaryfirvöld hreinlega að
Framh. á 1/2. síðu
EFRI myndin
kvæmd, sem sn
nágrenni, þð sei
rusl, en svo glæ
Reykjavíkur. Þí
f jarlægja braggí
geta verið.
t 8 16- maí 1962 ~ ALÞÝÐUBLAÐIÐ