Alþýðublaðið - 12.03.1963, Qupperneq 4

ÖLLUM ber saman um, að sér-
hver borgari, sem hefur vilja og
getu, til að vinna og hlýða settum
reglum samfélagsins eigi rétt til
hjálpar og verndar af hálfu hins
opiribera, ef vandrœði steðja að
-höndum.
Skortur og neyð —, á það ó-
hugnanlega ástand, sem hugtök
þesái lýsa, sér raunverulega stað í
okkar fámenna þjóðfélagi, þar
sem félagslegri umhyggju er kom-
ið fyrir í samræmi við alþjóðlegar
okoðanir? Getur einstaklingur í
þjóðfélagi okkar verið svo langt
leiddur, að hann verði að leita
Æér skjóls undir bátskrifli eða í
húsasundi? Svarið hlýtur að verða,
að énginn, alls enginn mannleg
yera á að komast í slíka aðstöðu,
hvort sem hún er fær um eða
ékki að lriýta settum reglum sam-
félagsins.
)
Það hefur lengi verið um það
hHlap og skrifað að hefjast handa
til hjálpar einstaklingum í þjóð-
fálaginu, sem þannig er ástatt um.
Meðal okkar lifa menn, sem eru
orðnir svo fjarlægir eðlilegum
þjó^félagsháttum, að erfitt er að
Jkoma þeim í réttar raðir aftur,
án pflugrar hjálpar. Það eru líka
til menn, sem því miður eru fædd-
ir með ófullnægjandi skilningi og
viljáfestu tU að samlagast um-
iiverfi sínu. Sjálfsagi er mjög erf-
Jtt viðfangsefni fyrir þá. Því eru
takmörk sett, hvað liægt er að bú-
ast við og vona af þessu fólki, eink-
vm er það sýnir sig, að gáfnafarið
iiefur ekki náð réttu hlutfalli við
aldúr og lífsreynslu, heldur virð-
Lst ávallt vera á þroskastigi barns-
Ins. Ofan á þetta bætist svo fjöl-
«nörg vandamál — má þar nefna
kynferðisvandamálið — og þá örð-
ugleika, sem það hefur í för með
sér að þiggja opinbera styrki, það
eitt, getur orðið æði flókið við-
íangsefni fyrir þessa menn.
í nýlegu blaðaviðtali við sænsku
skáldkonuna Söru Lindman um
fcynþáttvandamál Afríku, segir
fuin m.a.:
„Þegar við, dálítið utan við okk-
«r, ræðum kynþáttavandamál í
öðrum löndum og segjum, að slíkt
geti ajdrei gerzt hér, þá gleymum
Við, eðn þykjumst ekki sjá þá
„ljótu andarunga" sem við höfum
á meðal okkar----------.
Það er orðinn talsmáti, að öllum
líði svq vel, að óþarfi sé að horfa f
ttringum sig. Þessi forherðing ger-
ir okkur meðsek um það, sem ger-
jst annars staðar í heiminum.“
iiýlega hlustaði ég á þekktan
clanskan lækni flytja fyrirlestur
tam ferð sína tii íslands. Minntist
Jtpnn á vandamál íslendinga í sam
Uandi við vaxandi drykkjuskap, og
3íom með tölur í því sambandi.
'Voru þær sízt til æskilegrar land-
kynningar. Einkum var honum star
aýnt á þann smánarblett í höfuð-
borg okkar, að ekki væri til nátt-
staður fyrir drykkjusjúka menn,
»ema hjá lögreglunni, heldur hefð-
«st þeir \Lö undir beru lofti allan
ársins hring. Hvað hæft er í þessu,
eetur hver sem vill kynnt sér með
f>ví að ganga Hafnarstræti vetrar-
Itvöld, eða skyggnast um á Arnar-
Itólsbrekkunni síðdegis.
Skortur á samstarfi.
, Nýlega flutti cand. theol. fru
Áuður Eir Vilhjálmsdóttir, ágætt
crindi í útvarpið um þær f jölmörgu
fijáfparstofnanir, sem starfandi eru
1 R^ykjavík, og undir hvaða kring
«mstæðum hægt væri að leita hjálp
-ar opinberra aðila.
Spumingin er bara þessi,
•inria þessir aðilar nógu vel sam-
Þóra Einarsdóttir:
an? En nauðsynlegt er að virkja
alla orku í þessum efnum þannig,
að hún renni í einn farveg, því að
á þann hátt nýtist hún bezt.
Félagasamtökin Vernd voru
stofnuð árið 1958, og er markmið
þeirra og verkefni, hjálp til handa
afbrotamönnum. Vernd hefur
opna skrifstofu og vistheimili í
Reykjavík. Enginn dagur líður svo
að ekki sé hringt til skrifstofu sam-
takanna, og beðið um hjálp eða
aðstoð fyrir — eða vegna —
drykkjusjúkra manna og kvenna,
sem hvergi virðast eiga heima. Það
er engan veginn heppilegt að
þurfa að hýsa slíka menn, en erfitt
er að úthýsa á dimmum vetrar-
kvöldum.
Sýnir þetta bezt, hvað þörfin
er brýn og aðkallandi á, að þetta
vandamál sé tekið föstum tökum.
Fordæmi annarra þjóða.
Óhemju fé er varið árlega í ná-
grannalöndum okkar til hjálpar
þessu fólki. Öll umbótastarfsemi
á þessum sviðum hefur þó verið
hafin af einstaklingum og félögum
sem síðan hefur opnað augu
mennings, og um leið opinberra
aðila fyrir þörfinni.
í Englandi og viða á Norður-
löndum vinnur kirkjan mikið og
gott starf fyrir þessí olnbogabörn
þjóðfélagsins.
Danir standa framarlega meðai
þeirra þjóða, sem mestan skerf
hafa lagt til þessara mála.
Mikið og merkilegt starf er
unnið í þágu mannúðarmála af
Kirkens Korshær, sem hefur baeki-
stöð sína í einni af kirkjum Kaup-
mannahafnar.
Kirkens Korshær rekur mörg
upptökuheimili og sumarbúðir fyr-
ir drykkjusjúkt fólk. Kofoed-
skóli er þekkt hjálparstofnun, sem
veitir hjálp tii sjálfshjálpar, og
er hundinn því skilyrði. Upptöku-
heimili eru á vegum bæja- og
sveitafélaga, og hefur borgar-
stjórn Kaupmannahafnar full-
trúa í nefnd þeirri, sem mynduð
hefur verið af hinum ýmsu hjálp-
arstofnunum, sem láta þessi mál
til sín taka. Þannig mætti lengi
telja, En alltaf verða þó ein-
hverjir útundan, sem af einhverj-
um orsökum geta ekki samlagast
öðrum, og erfitt er að koma til
hjálpar.
Danskur prestur að nafni
Stampe, nú prestur á Bprgundar-
hólmi, hefur sagt frá þvf, að hann
jarðsétti eitt sinn þrjá nafnlausa
menn i sömu vikunni, er hann var
þjónandi prestur í Kaupmannahöfn
Honum hraus hugur vlð, er hann
komst að raun um, hve margir
þeir voru, sem urðu útundan, og
ekki var hægt að koma til hjálp-
ar á eðlilegan hátt. Hann fékk
gamla járnbrautarvagna til um-
ráða, og með hjálp hinna þurfandi
manna, kom hann upp skýli eða
náttstað fyrir þá, sem hlaut nafnið
„Himmelexpressen,“ sem frægt er
orðið. Þar skiptast skátar á að
haída vörð á nóttum, en að öðru
leyti eru heimilsmenn að mestu
látnir sjá um sig sjálfir.
Lögreglan.
Sumarið 1949 lét lögreglan í
Kaupmannahöfn gera rannsókn á
! skýrslum áttatíu manna völdum af
ihandahófi, úr hópi þeirra, sem á
j árunum 1945-1946 höfðu verið tekn
j ir fyrir ölvun og fundist höfðu sof-
heimilt var að hafast við að nætur-
lagl. Ástæðan til þeirrar rann-
sóknar var sú, að mjög hafði far-
ið í vöxt á þeim árum afbrot ungl-
inga í bæjum, og sömuleiðis tala
þeirra, sem flæktust um, án þess
að hafa nokkuð fyrir stafni.
í ljós kom, að 72,5% af þessu
fólki var aðkomufólk, í öðru lagi,
að 56% höfðu verið dæmdir í alls
528 mánaða fangelsi, eða ca. 12
mánuði hver maður. Með öðrum
Orðum, 56% höfðu setið inni í
eitt ár af þessum þrem árum. Þess
ar niðurstöður voru athyglisverðar.
Lögreglan hafði gert skyldu sína
og látið þessa menn taka út hegn-
ingu innan veggja fangelsisins.
Þetta sama ár var Gredsted lög-
reglufulltrúa, sem þekktur er í
Kaupmannahöfn fyrir að koma á
fót unglingaklúbbstarfsemi á Vest
urbrú, falið að leysa þetta vanda-
mái á einhvern hátt, í samráði við
dómsmálaráðuneytið og lögreglu-
Níu þektir lögreglumenn voru
settir til starfa. Köbenhavns Polit-
iis Sociale Hjælpetjeneste (K.P.S.
H.) Hlutverk K.P.S.H. var að koma
í veg fyrir tilfellin — fylgjast með
þeim, sem reynast heimilislausir,
— fara á nóttum á þá staði, þar
sem þeirra er helzt að leita, og út-
vega þeim samastað. Ætlunin er
þó að koma þeim til hjálpar, áð-
ur en svo langt er komið.
Það virðist þó í fljótu bragði
tæplega vera verkefni lögreglunn-
ar að taka slíkt að sér, en ég sann-
færðist um það á næturferðum
mínum með K.P.S.H., að lögregl-
an hefur einmitt tækifæri, fram
yfir aðra aðila að inna þessa þjón-
ustu af hendi. Eins og málum er
háttað hér í Reykjavík, er nauð-
synlegt að lögreglan hafi vakandi
auga með þeim drykkjusjúku mönn
um, sem þannig er ástatt fyrir,
því enda þótt hin nýja fanga-
geymsla í Síðumúla sé til fyrir-
mýndar, er það tæplega heppilegur
sama’staður fyrir þetta fólk.
Niðurlag.
Hér hefur lauslega verið drep-
ið á eitt af þeim vandamálum,
sem skapast af ofneyzlu áfengis.
Það er augljóst mál að hér þarf að
ráða bót á. Það vantar skýlí eða
náttstað fyrir þetta fólk til
bráðabirgða, þar til því er fenginn
viðeigandi samastaður eins og
öðrum sjúklingum.
Það er krafa allra hugsandi
manna, að bætt sé úr því neyðará-
standi, sem ríkir í þessum málum
í höfuðstað okkar. Enginn maður
ætti að komast í þá aðstöðu að
þurfa að liggja úti á köldum vetr-
arnóttum, enginn að þurfa að vera
í vandræðum með læknishjálp, ef
veikindi steðja að. Kirkjan og þær
hjálparstofnanir, sem fyrir eru í
landinu eiga að taka höndum sam-
an við framfærslu Reykjavíkur-
borgar um lausn þessa vanda.
(Úr Vernd.)
rv n- Ý ‘h
— Þar sem þér eigið enn þá livorki fé né hafið réttindi til minkavelða, verður hundur yðar, Kolur
IV. Lubbason, ættbálk 9, bls. 43, skráður áfram sem lúxushundur. — Fimm hnndrnð krónur, takk.
4 12. marz 1963 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ