Baldur - 20.10.1909, Side 3

B A L D U R, VII. &r, nr. n.
VINDFJELAGIÐ, ‘
SENNILEGTJR SPÁDÓMUR,
EFTIB
JOHN SNYDER;
----:o:0:o:-
(Framhald.)
Nú kom nýtt fyrir. Bóndi
nokkur auðugur fjekk lögmanns-
brjef um það, að hann væri sekur
um yfirtroðslu á rjettindum hins
mikla vindfjelags, þareð vindur sá,
sem hann brúkaði fyrir vindmyliu
sína, — sem hann hafoi þá fyrir
stuttu sett upp með ærnum kostn-
aði,—væri algjörlega þvf fjelagi
tilheyrandi. Aður en bóndi þessi
var búinn að ná sjer eftir þá undr-
un, sem þetta olli honum, frjetti
hann að búið væri að gjöra öllum
vindmyllueigendum sömu skil, og
enginn mylluvængur yrði látinn
bærast fyr en fjelagið væri búið
að fá sinn skatt.
Um sömu mundir, sem þetta
bar til var hið blessunarríka vind-
fjelag aukið hundraðfalt að höfuð-
stólsgildi, — upp í 500,000,000
pjastra, og hófst þá jafnframt
meira hagsældarárferði heldur en
elztu menn mundu, —fyrir suma.
ÍÞessi feikilegi viðgangur fjelags-
HINAR AGÆTU
um föstuhaldið; fjelagið mundi
ljetta þeirri fyrirhöfn af honum.
Alvara neyðarinnar dugði ekki al-
veg til þess, að láta menn missa
sjónar á því, hversu hjákátlega
vitlaust allt þetta ástand var.
Hvað, spurði kalffinn, vildu
menn láta sig gjöra? Enginn gæti
þó neitað þvf, að vindurinn væri
fjeiagsins eign. Fjelagið hefði
lögmæt skilrfki því til sönnunar.
Væri ekki hverjum einum heimilt
að gjöra hvað; sem hann vildi með
sfna eigin eign? Mundu þegnar
sínir vilja láta sig fara að svifta
nokkurn mann hans eignarrjetti?
Það fór hrollur um alla við-
stadda, að hugsa til annars eins og
þess.
Ekki gat Heimsins Ljómi held-
ur dulist þess, að sjer stæði stugg-
ur af vissum póhtfskum skoðunum,
sem hann væri hræddur um að
skaðlega mikið væru farnar að
gjöra vart við sig meðal sinna ást-
kæru þegna. Eftir því sem sjer
væri sagt af fróðustu vildarmönn-
t
$
t
SHARPIES TUBULAR
t
RJOMASKILVINDUR
$
?
S
$
standa nú Ný-íslendingum til b<-'ða,
Verð þeirra, scm aðskilja 200 pund á klukkustund, er $40 (aðrar tegi nd«
sem afkasta jafn miklu vcrki, kosta venjulega $65 til $7") og þær sem dýrari eru
afkasta að sam.a skapi meira verki.
Sá sem hefir þær til sölu hjcr í nýlendunni er
G-ISLI CrOTSTSSOTsl.
JRNES P. O. MAN.
ins jók stórum athygli manna á
þýðingu fjelagsins f stjórnmálum, um sínum> væru Þessar villuskoð-
svo að sú eftirtekt varð nú mikl-
um mun víðtækari en áður. Nú
var svo komið, að það var ‘stigið
á þorn’ hvers einasta manns f rík-
inu, til lano’s og sjávar. Að leggja
skatt á .sigljngar.ar,.að Jqggja skatt.
á sjerstaka stjett; að leggja skatt
á bóndann er að leggja skatt á
alla.
Þctta var þó aðcins byrjunar-
spor hinnar föðurlcgu umhyggju.
Eftir þetta hættu umboðsmenn
fjelagsins að láta nokkurt atriði
eftirskilið. Engin hefðarmær f
rfkinu tjekk nú framar kð veifa
blævæng sínurn án skattgjalds.
Enginn smiður nje e’dabuska gat
nú framar haft Lelg til að glæða
með logánn hjá sjer, án þess að
galda fjelaginu fyrst skatt af hon-
anir nefndar ýmsum útlendurn
riöfnum úr heimi Hinna Vantrú-
uðu, “ Anarkismus”, “Sósfalism-
us”, “Kommúnismus”, Kollektfv-
ismus”, o. s. frv. Hann Ijct
þeim það hreinskilnislega í ljósi,
að sjer væri ofvaxið, að gjura
grein fyrir þeim mismun þessara
pólitísku villukenninga, sem ætlast
væri til að þessi rnismunandi heiti
þeirra gæfu ti! kynna; hann hjeldi
sig við það, eins og einn vitringur
hefði sagt til forna, að maður Ijeki
sjer ekki að biki án þess að verða
í svartur á höndunum. Um það
kvaðst hann þó ekki vera í nein-
! um vafa, að allt þetta væri inn-
! fiutt f landið, þaðan scm aldrei
hefði áður komið neitt gott frá, —
; heimkynnum Satans fyrir handan
þegnum"1 sfnum rfagurt eftirdæmi
og borga skattgjald sitt með glöðu
geði. Samt, sagði hann, að ekki
væri svo dregið upp segl á
skemmtiskútu við hallarbryggjuna;
ckki snúið svo vindmyllu á bú-
görðurn krúnunnar; ekki bærður
svo blævængur í sfnu kvennabúri;
ekki leikið svo með flugdreka fyr-
ir börnum sfnum; ekki spiluð svo
nóta í hornleikaraflokki hirðarinn-
ar, nje blásið svo í hlóðir með
‘fýsibelg’ í eldhúsum hennar, að
ekki væri goldinn með ánægju
skattur fyrir það allt seman til
hins ágæta fjclags, sem öll þjóðin
stæði f svo ómæliiegri þakklætis-
skuld við, fyrir þess takmarkalausa
dugnað og framtakssemi. Ilarrn þess að umvenda þeim Van
kvaðst heyra, að fólk nefndi fje-
lagsstofnun þessa í háði “Traust-
ið;” en það nrætti vissulega f al-
rökum sýnd og sönnuð; og “óvið-
jafnanlega gott árferði,” sem flest-
ir gátu f kringum kosningarnar
borið um af eigin reynslu, sýndi
f virkilegleikanum rjettmæti hinn-
ar pólitisku skoðunar meiri hlut-
ans.
Ýmsir atburðir urðti riú til þess
auka álit á vindfjelaginu og efla
orðstfr þcss fyrir blessunarríka
hluttöku f hinum stærstu velferðar
málum. Það styrkti að musteris-
byggingum út um allt, c>g gaf fje
til ótal munaðarleysingjastofnana.
En svo var ekki nóg með það.
Þcgar kalffinn færðist það f fang
að útbreiða hina sönnu trú með
þvf að herja á næsta nágrannarfki
unr. Engin svalandi kæla barst!
i böf. Þaðan liefðu þegnar sínir
svo inn yfir strendur og landamæri
hins nuida veldis, afj vmdfjelagið
hefði ekki af henni sínar óbri«ðvlu
tekjur.
Það var fóik af öllum möguleg-
um flokktun og stjettum, scm
flykktist að Ljóii Austursins o''
. j áður fengið vantrú, öreigalýð, og
| ‘frían vind’ Hann gæti því ekki
I stlllt sig um, að ávíta þá með hægð
fyrir það kalda hugarþel sem þeir
bæru f brjósti til þeirrar ágætu
.ð.iaðarstofnunar, sem komið
hefði ver>ð á fót mitt á meðal
Gleði Jarðarinnar, Liðjandi, kvein- j r
I þeirra. Þeir af efnamönnum lands-
vöru til sanns vegar færast, að það
hjeldi sinni verndarhendi yfir lýðs-
ins dýrmætustu hagsmunum, til
halds og til trausts. Þau ein-
kunnarorð sagðist hann vona að
tnenn letruðu á fána hins næsta
kosningastríðs.
Auðvitað var hinum inildiríku
orðum þjóðhöfðingjans tekið með
dynjandi lófaklappi. Hinir helztu
borgarar komu sem sendinefnd til
fundar við Ilm Jarðarinnar, til
þess að biðjast þess, að ríkdómur
hans yndisleika Ijeti ekki inni-
byrgjast innan gullmúra hinnar
drottinlegu hallar, heldur að Yndi
sk) ni að fá bætt úr
En Gimste.nn Heimsins,
vei að rnerkja var rjett búinn að
.. , , , , 1 íns, sem mest sköruðu fram úr,
aaai, hotandi, formælaudi, f því
. i hefðu sett á stofn alveg íiýia íðn-
neyö S.nni. & jj
sem ! aðargrcin> sem Þðsundum j s£na með geisium sinnttr ásjónu og
matina atvinnu fyrir framúrskar- , .r
1 | dreifa
r. . , andi kaup, — fæddi og klæddi1
iá sfna hlutdend úr nýrri ábata-át- ;
, . . r , . , , , _ ' óteljandi fjölda hauungiusamra
bytirigu af hmu nýhækkrða verö- ]
. I heimila. Allt landið væri þar að
mæti. hlutabrjeta s.nna, — sýncU [
. , „ ,! auki krökt af mennta og góðgjörða
þegnum sínurn fram á það með I 0 *
, . . r , , . , j stofnunum, sem þessi fietagssh.ap- j . ... , r„. .. • . „
hinm frækuustu forngrísku rok- : : ínn væri hinn logleytði tnni tU að
r , . j ur hjeldi uppi, og þó mögluðu
fræði, að þetta áscand væri sjer 1
, . j menn yfir þVf að smáræðis skatt-
alveg óvfðráðanlégt. Hai.n kvaðA
r j ur væri lagður á hvern sjerstakan
finna til hmnar mmlegustu hlut- j
borgara. Þótt hann væri sjálfur
legu signeti almennrar velþóknun
Hcimsins mætti þóknast, að fara
sigurför um landið, og gleðja þegna
:ð geislum simiar ásjónu og
perlum vizkunnar af sfnum
töfrandi vörum. Svo náðarsam-
legt l.tillæti sýndi kalífinn sendi-
nefndinni, að hann lofaðist til að
uppfylla óskir hennar, þegar kom-
inn væri hinn lögleyfi
fara á tfgrisdýraveiðar.
Kosningarnar um haustið inn-
sigluðu vindfjelagið með óafmáan-
tckmngar f kjörum þeirra; hann.
. , , . _ , | Lávarður hinna I rúuðu og Vernd
SKyidi á ákveðnum degi fyrirskipa
föstur og bænahald í ullum must- arl hmS Rjetta °g gæti því hæg'
eruiri. Fólkið Ijet á sjer heyra, !ega heimtað undanþágu frá þessu
að hann mundi ekki þurfa að hafa skattgjaldi, þáætlaði hann nú samt
•fyrir því að gefa út stjórnarskipun alls ekki c.5 gj’ira það, heldur gcfa
ar. Undirbúningurinn undir þær
hafði veríð stranglega “upplýsandi”
í öilu tilliti. Farsæld sú, sem
þjóðinni stafaði af “vcrnduðum
vindi" var mcð j-fifijótan’.cgum
trúarmönnum, sem þar bjuggu, og
hafði útbúið trúarboðsskip sitt
með öllum nýjasta strfðsbúnaði,
þá gaf vindfjelagið, að sfnum
parti, feikimikinn storm til trú-
boðssamskotanna. Þó þótti enn-
þá meira varið f annað, scm
fjelagið gjörði síðar. Evja nokk-
ur, sem Stjórnari hinna Trúuðu
hafði skiimmu áður dregið úr
Vantrúaðra greipum, varð fyrir
ofsalegum fellibyl. Stór trje
slitnuðu upp með rótum, uppskera
á ökrum eyöilagðist og hús fóru í
mola. Fjelagið sendi strax rann-
sóknarnefnd til cyjarinnar. Skýrsla
þeirrar nefndar var . fyrirmynd
góðvildar og guðhræðslu. Hún
byrjaði með þeim andríka inngangi,
sem næstum þvf virtist þó vera
ofaukið, að menn yrðu að Ifta á
svona tilfeili sem ráðstöfun frá
forsjónarinnar hendi. Þar næst
var svo 'koiriið að efninu. Enginn
vafi sagði nefndiu að gæti á þvf
leikið, að fjarska mikið af eignum
fjelagsins hefði farið til spillis í
þessum byl; allur vindurinn í
rfkinu hefði orðið fyrir svo mikilli
áreynslu, að það hcfði næstum því
verið houum ofraun, og f þessari
hviðu hefði svo mikið af honum
farið til spillis, að allir skattar
eyjarinnar, bæði af fasteignum og
lausafjc, nægðu éngan veginn til |
þess að bæta fjelaginu upp alit
þess tap. Þrátt fyrir það mæiti
rannsóknarnefndin með þvf, vegna
hinnar almennu neyðar, sem þetta
slys hefði valdið, að fjelagið gæfi
upp allan vindskatt eyjarbúa yfir
næstkomandi ái.
Þessi framúrskarandi rausn gat
sjer almenningslof og þakklátssemi,
sem jafnvel sjálTur kalffinn og
ráðancyti hans tóku hinn inni-
legasta þátt í. En eftir rækilega
fhugun, fannst þó stjórninni
hyggilegast, frá auðfræðislegu sjón-
armiði, að ráðleggja fjelaginu, að
innleiða ekki neinstaðar f rfkinu
‘frían vind’. Það var fúslega
kannast við neyð þessara eyjar-
skeggja, en engin stundarneyð,
hversu sár sem hún væri, ætti að
fá að rjúfa það auððfræðislögmál,
sem ‘verndaður vindur’ og þar
með öll þjóðarinnar velfarnan
byggðist á. Þessi bending rjeði
úrslitum i fjelaginu, þegar álit
nefndarinnar var tekið til með-
ferðar. Vindskatturinn var að-
eins lftið eitt lækkaður á hinum
nauðstöddu eyjarbúum, en það,
sem innheimt var hjá þeim, var
látið ganga til þeirra aftur sem
styrkveiting.
(Framhald).
EKKI ÞÍN MJÓLK.
Ungi, nýkomni presturinn var !
á gangi um þjóðveginn, þegar
hann sá bóndakonu sitja undir til-
tölulega stórum dreng og ljet
hann sjúga sig.
Alveg hissa á þessu talar prest-
urinn til konunnar, og sýnir henni
fram á hve ónáttúrlegt það sje að
iáta jafn stóran dreng sjúga
brjóst.
Konan afsakar sig með þvf, að
ekki sje hægt að “venja hann
frá,” en prestur áleit það mas.
Þá lítur strákur við og segir:
“Haltu þjer saman —- þetta cr
ekki þín mjölk”.
j~|eyrðu, vinur góður! Gætirðu
jnú ckki greitt einhverja vitand
fyrir BALDRI, cf þú vildir vel?