Breiðablik - 01.08.1909, Side 2

34
BREIÐABLIK
Áhuginn finst mönnum nú orð-
inn að ofstæki og umburðarleysi
svo römmu, að eigi finnnist nokk-
ur líki þess í þjóðlífl voru, í and-
iegum efnum. Eftir því sem sjón-
deildarhringurinn hefirsmám sam-
an þrengst, hefir dómsýkin að
sama skapi vaxið. Allar skoðan-
ir og skýringar á svæði trúarinn-
ar aðrar en hennar, eru lýstar í
bann jafn-ótt og fram koma, sem
heiðindómur og únitaratrú, hvað
lítið frábreyttar sem eru.
Kristni og kristindómsleiðtogar
á fósturjörðu vorri fyrirdæmt meir
og meir með æ gífurlegri orðum.
Þar er nú alt að stefna norður og
niður, eftir því sem lífsteiknin
verða fleiri. Reynt að spretta á
blóðböndin, eitt eftir annað, er
tengja andlegt líf þjóðarbrots-
ins hér við andlegt líf heildarinnar
þar, til að knýja hér fram kristin-
dómstegund, er þjóð vor hefir haft
ógeð á frá því hún fyrst man eftir
sér.
Böndin reirð fastar og fastar, til
þess eigi sé unt að hræra legg né
lið, leitast við að hneppa í hlekki
einnar skoðunar um aldur og æfi
— eins og Promeþevs forðum var
bundinn hlekkjum við Kákasus-
fjall. Og þar eiga menn að dúsa
hjálparvana, þó gammur efasemd-
anna slíti iðrin og rætur hjartans
hvern dag, sem drottinn gefur.
Meðan eigi heyrist hósti né
stuna er bandinginn látinn í friði.
En fari hann að bera sig illa og
sparka í böndin, er ókvæðisorðum
látið rigna. Með þeim er hver
óspart grýttur, sem er svo djarfur
að opna munninn, og skýra fyrir
sér eitt og annað í trú sinni eftir
því ljósi, sem honum er gefið.
Þetta er stefna Sam. sem stend-
ur. Hátíðlega var sú yfirlýsing
gjör á kirkjuþingi, að þetta væri
réttmæt stefna kirkjufélagsins.
Þá brast bogastrengurinn. Þan-
þolinu var ofboðið. Þegar kirkju-
þingsyfirlýsing þrýsti löghelgis-
innsigli á þessa stefnu, rísa leik-
menn safnaðanna upp, hópum
saman, og segja:
I þessum Surtshelli eigum vér
eigi heima lengur. Hér er sann-
arlega ekkert sáluhjálparatriði að
vera. Miklu fremur verður hver,
sem finnur til mótmæla samvizku
sinnar, að leita útgöngu þegar í
stað, svo hann líði ekki tjón ásálu
sinni.
Og svo ganga þeir út, þögulir
og þungir í skapi hver á fætur
öðrum.
Hvað annað geta þeir gjört?
Er þeim mönnum nokkur annar
vegur fær, sem geyma skoðanir í
hjarta, er þeim eru að minsta
kosti jafn-heilagar og hinum,
sem fyrirdæma þær og lýsa rétt-
lausar, eru sínar skoðanir? Ber
sá maður nokkura virðingu
fyrir sjálfum sér, sem lætur binda
samvizku sína og traðka trú sinni ?
Og er það eigi sjálfsögð skylda
gagnvart guði, sannleikanum
og kirkjufélaginu að láta mótmæl-
in verða sem allra-sterkust, ef
verða mætti að augu manna opn-