Alþýðublaðið - 09.04.1921, Blaðsíða 2

a
ALÞYÐUBLAÐIÐ

Ræða Jóns Baldvinssonar
í kosningarróttarmálinu.
taokkuð gerðist. þar til kom íullur
Jjíll af lögregluþjónum með fuii-
Iróa lögreglustjóra í fararbroddi.
Þótti þá sumum ófriðlega iíta út.
því auðvitað var vissasta léiðin
til þess, að koma öllu í uppnám
@g bardaga, að lögreglan færi að
Éaka málstað útgerðarmanna. En
joað mun hvorki yfirmönnum lög-
ceglunnar né lögregluþjóaunum
jhafa komið til hugar, enda er
jþað ekki hlutverk iögregluliðsins.
Fyrir milligöngu fúlltrúa lög-
nrcglustjóra komst á svohijóðandi
Satnkomulag; i) Útgerðarmenn láta
igkkert vinna við skipið fyr en kl.
É> næsta dag, og taka sörnu menn
t vinnu aftur pg voru þarna í
vinnunni (ef þeir þurfa jafnmarga).
lá) Verkamannafélagið leyfði, að
kolapokunum, seru i bryggjunni
voru, væri kipt yfir á skipið, og
hélt úr þeim. Var það fimm mfn
útna verk. Hafði deilan þá staðið
yfir tvo tíma.
Yerkamennirnir nm borð
voru ait of deigir, að ganga ekki
strax í iand, eftir að vinnan var
ístönzuð. Stafaði það sumpart af
því, að töiuvert margir þeirra voru
utanfélagsmenn, en sumpart af því,
að menn höfðu um daginn mist
vinnu undir líkum kringumstæðum,
en þar höfðu engir verkamanna-
íoringjar verið viðstaddir tii þess
að stjórna, og alt farið í handa
skolum, en siíkt kemur áreiðan-
lega ekki oftar fyrir í Reykjavík,
og áreiðanlega verða verkamenn
fijótari til að koma í land í dag,
ef með þarf, en þessir mennvoru
< Þórólfi í gær, Má búast við að
verkalý’ðurinn fjölmenni annað
kvöld niður að þeim skipum, sem
þá verður verið að vinna við (ef
nokkur verða) til þess að hrópa
húrra fyrir mönnum, þegar þeir
ganga í land.
Heyrst hefir að atvinnurekendur
vilji semja við verkamenn um
eftirvinnukaup, og má vel vera
að slfkt megi takast. En þar til
það verður (ef það þá verður) má
engin slökun eiga sér stað, og
sennilega litil hætta á að verði,
Verkamenn vita hvað þeir eru að
gera hér, enda er sanngirnin og
féttlœtið algertega með þeirra
málstað,
Að iokum skal þess getið, að
skipshafnirnar af z frönskum tog,
(Framhald á 3. siðn.)
(Nl) |
Þá er annað atriði til satnan j
burðar. Mönnum á tvitugsaldri er
með lögum heimilað að gera þá
mikilvægu ákvörðun, að taka sér
konu og reisa bú — konur hafa
sama rétt mikið yngri. — Ekki
verður taiið að sú ráðstöfun sé
minna virði, hvo’ki fyrir manninn
sjálfan né þjóðfélagið, heldur en
þó að mönnum væri leyft að taka
þátt í kosningum. Af þessu má
sjá, að mönnum á þessum aldri
er veittur svo viðtækur ráðstöfun-
arréttur, bæði fyrir sjálfa sig og
aðra, að það verður ekki eftir
snefill af ástæðu til þess að meina
þeim að taka þátt f kosningum.
Þá hafa þær mótbárur heyrst,
að meira los komist á í málum
landsins, ef yngra fótkinu yrði
veittur þessi réttur. Eg veit nú
ekki hver ástæða er til þess, að
gera mikið úr þessu. Það mun nú
mörgum finnast, að það geti varla
verið meira ios en nú er í stjórn-
málum vorum, og er þó ekki
þessu fólki þar til að dreifa.
Unga fólkið er að jafnaði áhuga-
samara um mál en eldra fólkið.
Og fyrir því vakir ekki annað en
málefnin sjáif — það hefir enga
tilhneigingu til þes3 að vera að
þóknast þessum eða hinum mann-
inum með fylgi sínu, og fylgi þess
á engan hátt mótað vegna eigin-
hagsmuna, og verður það þá varla
talið skaðvænlegt,
Ungir menn hafa oft tekið mik-
inn þátt í kosningum og stjórn-
málum landsins yfirleitt.
Vil eg sérstaklega benda á, að
laust eftir sfðustu aldamót voru
það mestmegnis ungir menn, inn-
an kosningaraldurs, sem sumpart
hófu og sumpart báru uppi á-
kveðna stefnu í allra stærsta máli
þjóðarinnar fyr og síðar. Og það
er skemst frá að segja, að þetta
mál með stefnu ungu mannanna
hefir nú löggjafarþing þjóðarinnar
leitt til framkvæmda á farsæilegan
hátt, og það með meiri eindrægni,
bæði eldri og yngri, og meiri á-
nægju um úrslitin en annars er
vant að vera hjá okkur. Sýnist
mér þvf, að okkar reynsla ætti
ekki að fæla okkur frá því, að
veita nú hinu udga fólki kosning-
arrétt. Og eg vænti þess, að hátt-
virt deild geti fallist á þessa breyt-
ingartilíögu mína. Og það því
fremur, sem í raun réttri er meirf-
hiuti fyrir þessari tillögu minni f
bæjarstjórn Rvíkur, og þar eru að
minsta kosti 9 af 15 bæjarfulltrú-
um, sem voru með að aldurstak-
markið væri aðeins 21 ár, þótt
svo slysalega vildi til, að nokkra
af þeim vantaði á fundian þegar
þetta var samþ.
Síðari breytingartillaga mín,
um það, að skattgjaldsgreiðslur
verði ekki skilyrði fyrir því, að
menn fái að nota kosningarrétt
sinn. Um það þarf fátt að segjal
Bæði hefir háttv. allsherjarnefná
bent á hvernig þetta ákvæði rek
ur sig á annað í frv. óg að það
mundi alls ekki komá að tilætl
uðum notum, og svo er lika hitt,
að það mundi geta komið sér
ákaflega illa fyrir fjölda manna,
t. d. í harðæri, og mundi þá koma
harðast niður á fátækari hluta
fólksins, sem annars að jafnaði
stendur þó betur í skilum en
margir þeir, sem peningaráð eru
taldir hafa og mikið hafa umieik-
is. — Enn er það, að bæjargjölá
hafa lögtaksrétt, og það sýnist
varla geta verið hugsanlegt, að
leggja sterkara vopn l hendur
bæjarstjórna eða sveitastjórna tii
innheimtu gjalda, en lögtaksrétt-
inn, þar sem ganga má að eign-
um manna fyrirvaralaust, tii lúkn
icgar þessum skuldum. Og að lög-
gjöfin fari nú að bæta því ofan á,
að svifta menn líka kosningarrétti,
ef þeir geta ekki greitt á réttum
tfma, sýnist því alls ekki geta
komið til mála.
Eg vænti þess því, að háttvirt
deild geti samþykt brt. mínar og
það því fremur, sem önnur þeirra
er að minsta kosti studd í nál.
háttv. alisherjarnefndar, Og þá yrðu
kosningalög höfuðstaðarins bæði
honum til sóma og löggjafarvald-
inu sem veitti þau, og sköruðu
fram úr öðrum slíkum lögum í
mannúð og frjálslyndi.