Fréttir - 26.06.1918, Blaðsíða 2

2
FRETTlh
íslenzku símamennirnir.
Eftir
H. de Vere Stacpoole.
(Frh.)
Hann settist nú að snæðingi og gekk svo
ofan í fjöruna er hann hafði matast og komið
öllu í samt lag. Langaði hann enn til þess
að ganga upp á klettinn, en stilti sig um það
sem áður, því að hann vissi vel að það var
Skarðsstöðin, sem dró hann að sér og eins
og hvíslaði að honum: »Komdu upp og líttu
á mig; þú getur eygt mig þarna af háklett-
inum, eða skarðið í fjallið, en þar fyrir
neðan er kaupstaðurinn og strætið þar sem
þú fyrst mættir ungu stúlkunni með yrðling-
inn«.
Hann sneri sér frá stignum, sem lá upp á
klettinn, og leit út á sjóinn. Fað var nú farið
að falla út, og hann gat nú komizt út á
skerin vestan við Máfaklett. Gekk hann þá
inn í hellinn og náði sér í færi, klöngraðist
eftir fjörugrjótinu og athugaði um leið poll-
ana á klettunum, sem hann fór um.
Fjörugrjótið var þangi vaxið og hált, og
meðan hann var að klöngrast yfir það, sá
hann marga seli liggja uppi, en þeir steyptu
sér undir eins i sjóinn þegar þeir urðu hans
varir. Breiðafjörður hefur löngum verið seln-
um athvarf, og halda þeir sig hópum saman
inn á fjörðum og víkum, en leita ekki út að
Máfakletti nema gott sé veður. Eiríkur hélt
að þeir væru eingöngu að forðast sig, þegar
þeir lögðu á flótta, en máfarnir og aðrir sjó-
fuglar skiftu sér ekki af honum. Var það
engu líkara en að þessir vinir Svölu vildu
einnig vera vinir hans.
Hann sleit krækling af steinunum um leið
og hann gekk hjá, og ætlaði að hafa hann í
beitu; fór hann svo að renna færinu þegar
hann komst þangað sem aðdýpi var nóg.
Vesturhliðin á Máfakletti er all-hrikaleg
um fjöru. Skerin taka þá fyrir alla útsýn til
flarðarins, en fram undan er þangi vaxinn
hamraveggur, sem sjórinn hamast á. Ekki
heyrist þar neinn fuglakliður, en kletturinn
bergmálar sjávarhljóðið og kastar því frá sér
með miklum gný. Við austurhliðina morar
sjórinn af smáfiskum, sem hafa þar afdrep
og æti, og verða jafnframt fuglunum að bráð,
en að vestanverðu er fimmlíu faðma dýpi,
og kemur fyrir að þar veiðist heilagfiski og
steinbítur og gríðarstórir álar.
Eftir skamma stund hafði Eiríkur veitt svo
vel, að það var honum nægur forði til heill-
ar viku. Vafði hann þá færið upp, batt fisk-
ana saman og fór að aðgæta klettaskorurnar,
sem hann fann fyrir sér á heimleiðinni.
Fessar klettaskorur voru nú að engu merki-
legar, en að norðanverðu voru hellismunnar;
voru sumir þeirra svo litlir og þröngir, að
þeir voru ekki manngengir, en aftur voru
aðrir eins og stóreflis hlið, en hálf-fullir af
sjó, jafnvel um Qöru. Grænleit undiraldan
seig þar inn hægt og rólega, en stöku sinn-
um kom stór holskefla, ruddist inn í hellinn
af alefli og kastaðist út aftur löðrandi og
hvæsandi.
Að eins einn hellirinn lá svo hátt, að hann
var þur um Qöru, og gekk Eirfkur inn í
hann, en skildi aflann eftir fyrir utan.
Hellir þessi var ólíkur hinum að því leyti,
að hann var ekki aldimmur, heldur bar ljós-
glætu um hann allan, svo að þar var álíka
bjart eins og þegar fyrst fer að lýsa af degi.
Hann komst að raun um hvernig á þessu
stóð þegar hann hafði gengið fáein skref, því
að lengra náði hellisgólfið ekki, og tók þar
við ljósgrænn sjávarhylur.
Eitthvert ginnungagap þar niðri i undir-
djúpunum greiddi birtunni veg frá hafinu
fyrir utan inn i þessa neðanjarðargjá. Eirikur
lagðist flatur og horfði ofan i sjóinn, og sá
þá fiska þjóta fram og aftur og þangið bær-
ast eins og fyrir vindgolu, þegar augu hans
voru farin að venjast hálfrökkrinu.
Hann sá ál koma út úr myrkrinu og þorsk
þar fyrir neðan, sem hélt sér kyrrum á sama
stað og hreyfði tálknin. Svo sá hann ekkert
kvikt um stund, en þá kom selur og hélt á
fiski i gininu.
Jafnskjótt sem hann var farinn brá fyrir
tveimur skuggum, sem æddu inn frá hafinu.
Eltu þeir hvor annan, og stóð þar harður
bardagi milli tveggja stórfiska, en þeir sner-
ust svo fljótt hvor um annan, að ómögulegt
var að greina þá í sundur eða þekkja þá,
enda hurfu þeir þegar og héldu áfram bar-
daganum fyrir utan.
Eiríkur ætlaði að fara að rísa á fætur, en
þá kom smáfiskatorfa, sem hann fór að horfa
á. Hún var að flýja undan hámeri, og synti
fram og aftur í ráðleysu í staðinn fyrir að
leita útgöngu, en hámerin svalg smáfiskana
unnvörpum af græðgi mikilli og grimd.
Meðan Eiríkur lá þarna og horfði niður
fyrir sig, ókyrðist sjórinn snögglega og flæddi
yfir brúnina, sem hann horfði fram af. Það
var byrjun aðfallsins.
Hann reis upp og gekk út úr hellinum
og voru fiskarnir þá horfnir; höfðu fuglarnir
rænt þeim meðan hann var inni í hellinum.
Álkurnar drógu þá út í sjóinn, og þar losn-
aði snærisspottinn, sem þeir voru bundnir á,
en þá þustu að svartbakar, skarfar og ritur,
og rifust um herfangið.
Eiríkur horfði á viðureignina. Honum var
sama þó að hann yrði af fiskunum, því að
hann hafði dregið þá fremur sér til gamans
en af því að hann þyrfti þeirra í svipinn.
Hann tók svo færi sitt þegar þrætunni var
lokið, og gekk til hellis síns.
Pegar hann kom i fjöruna greip hann sama
löngunin til þess að ganga upp á klettinn.
Hafði hann verið að hugsa um það síðan
um morguninn, en stóðst þó freistinguna enn
einu sinni.
Hann ásetti sér að ganga ekki þangað upp
framar, því að liðni tíminn, sem honum var
gleymdur og genginn í gær, fór nú að rifjast
upp aftur. í gær fanst honum Svala vera
eins og svipur framan úr löngu liðinni tíð,
en nú var hún að íklæðast holdi og blóði,
og talaði til hans á þessa leið: »þú elskar
mig og eg er lifandi enn. Skarðsstöð er ekki
langt undan, og þar er eg. En ekki er neinn
báturinn, sem geti flutt þig til mín, og þegar
Magnús kemur til þín aftur, þá verður alt
um seinan, því að þá verður hann búinn að
segja mér alt saman«.
Hann settist á sandinn og horfði á bylgj-
urnar, sem sigu að landi og hjöðnuðu við
fætur hans. Skyldi Magnús nú vera búinn að
segja henni það? Hann vissi ekki hvaða svars
hann óskaði sér helzt — það var baráttan
milli ástar hans á henni á aðra hliðina og
sjálfselskunnar á hina.
Ef hún fengi ekki að vita alt eins og var,
þá mundi hjarta hennar vanmegnast af harmi
vegna þess, að hann hefði svikið hana. Þá
mundi hún bíða afturkomu hans, en aldrei
mundi hann hverfa aftur til hennar. Þannig
mundu dagarnir og vikurnar, mánuðirnir og
árin líða, og aldrei fengi hún að vita neitt
um þetta leyndarmál. Og að síðustu legðist
hún í gröf sína með þeirri sannfæringu, að
hann hefði svikið sig. Það var óttaleg til-
hugsun.
Ef hún hins vegar heyrði hvernig komið
væri, þá mundi hún fá viðbjóð á honum.
Sjálfsagt mundi hún aumkvast yfir hann, en
þó mundi hana hrylla við honum. Annað
var óhugsanlegt.
Hann reyndi að hugsa sér, hvernig alt
mundi hafa skipast, ef hið gagnstæða hefði
komið fyrir. Hefði Svala nú sýkst, hverjar
mundu þá tilfinningar hans hafa verið gagn-
vart henni, hvernig mundi hann hafa breytt,
og hvað mundi hann hafa tekið til bragðs?
En það var þýðingarlaust þó að hann legði
þessar spurningar fyrir sig. Hann reyndi að
setja sér þetta ástand fyrir sjónir, en það kom
fyrir ekki. Honum var ómögulegt að finna
nokkra úrlausn á því viðfangsefni.
Hefði hann verið spurður hins sama einni
viku áður, þá hefði hann undir eins svarað
á þessa leið: »Ef Svala yrði veik, þá mundi
eg þegar giftast henni, og vera yfir henni alt
til dauðans«. Hann mundi þá hafa svarað
þannig vegna þess, að hann hafði þá ekkr
ratað í hina ýtrustu neyð, og þekti að eins
yfirborð sálar sinnar.
Nú var öðru máli að gegna. Hér á þessum
eyðikletti varð hann að svara eins og hann
stæði frammi fyrir drottni sínum. Hér var
ekki um neitt hugmyndaflug að ræða — hér
varð hann að svara einlæglega og afdráttar-
laust og sækja svarið lengst inn í fylgsni
sálar sinnar.
Hann fór svo að hugsa um eitthvað annað,
og hélt þá, að spurningar þessar mundu líða
sér úr minni. Nei—ónei, þær yfirgáfu hann
ekki og biðu þolinmóðlega svars.
Skömmu síðar stóð hann upp og fór að
annast um miðdagsverðinn. Hann fór sér
mjög hægt að því, en snerti svo naumast
matinn, þegar hann var tilbúinn.
Það var eins og hér væri alt unnið fyrir
gíg. Hann dró fisk; fuglarnir rændu fiskin-
um, og honum stóð það á sama. Hann mat-
reiddi til þess að hafa eitthvað fyrir stafni,
ög þegar maturinn var tilbúinn, var honum
efst í hug að fleygja honum burt. Hann
hefði alveg eins vel getað tekið krækling í
fjörunni. Tilgangur lífsins var ekki annar
en sá eini: að deyja.
í gær virtist honum fortiðin vera líkust
vofu og í dag fanst honum hún vera meðt
fullu lífi og nútíminn draumur einn.
Hann kom matarílátunum fyrir og gekk
fram að steinunum austan við fjöruna. Þar
kastaði hann matnum fyrir fuglana.
Meðan hann horfði á þá rífast um matinn
sá hann reyk úr gufuskipi í fjarska. Það var
eflaust »Ingólfur« að leggja út frá Skarðsstöð
á leið til Reykjavíkur og með honum átti
Magnús að fara.
* *
*
Sólin var að lækka á lofti og farið að
kvölda, en Eiríkur sat og reykti úti fyrir
helli sínum. Hann lagði nú pípuna frá sér
og fór að horfa á steinana og sandhryggina,.
sem vindurinn hafði feykt saman.
Hann hafði nú svarað spurningum þeim,
sem hann hafði lagt fyrir sig áður um dag-
inn, en þó án þess að fylgja hugsanagang-
inum. Hvernig hefðirðu farið að hefði Svala
orðið veik? Og svarið var þetta: Eg hefði
orðið hjá henni alt til dauðans. Heimurinn
hefði ef til vill útskúfað henni, en eg sver
þess dýran eið, að þetta hefði eg gert.
Hann hafði reynt að hætta að hugsa um
Svölu, og hann hafði ekki gengið upp á
klettinn af því, að hann óttaðist að lita til
Skarðsstöðvar, en þetta var alt saman árang-
urslaust. Svala fór honum aldrei úr huga,
ekki eitt augnablik. Þó að hann segði vift
sjálfan sig að hún væri honum gleymd og
hann henni, þá var það öðru nær. (Frh.)