Alþýðublaðið - 07.07.1963, Síða 13

lÍgpSÍ
iliii
' ' • .• '
þV t M) V v U N:
jm £PW’uu.&

HRAEFN
ÐNAÐ?
ÖFLUGUR iðnaður byggist á að
góð hráefni séu fyrir hendi. Eitt
bezta og mikiivægasta hráefni ÍS-
lands er ullin. Sérkenni íslenzku
ullarinnar eru: hún er sterk, end-
ingargóð, falleg, heldur hlýju,
hrindir frá sér vætu, tekur fallega
mynztri og er fágæt. Þessi sérein-
kenni og kostir ullarinnar eru svo
miklir, að við eigum að notfæra
okkur þá miskunnarlaust, segir
Stefán Aðalsteinsson, ullar- off bú-
fjárræktarsérfræöingur hjá At-
vinnudeild Háskólans. Hann fræff-
ir okkur hér um starf sitt og þýð-
ingu ullarinnar í þjóðarbúskapn-
um.
Á íslandi er sérstakt fjárkyn,
sem óvíða er til annars staðar í
heiminum. Sum sérkenni ullar,
som ættu að geta orðið það verð-
mæt, að okkar ull ætti með réttu
móti að geta orðið verðhærri en
ull af flestum öðrum fjárkynum.
Þettá fjárkyn og ullargérð þess
hæfir vel íslenzkri náttúru. Það
að lítið skuli vera til af því í
heiminum gerir ullina eftirsóknar-
verðari.
Gerð íslenzku ullarinnar skilur
hana frá erlendum tegundum og
hefur áhrif á notagildi hennar og
gærunnar. íslenzka kynið hefur
tvær tegundir af hárum, þel og
tog. Þelið nefnist fíngerðu hárin.
Það gerir ullina létta, mjúka, fjað-
urmagnaða og hlýja. Togið er úr
grófari hárum og gerir ullina
sterka, áferðarfallega og oft gljá-
andi. Erlend fjárkyn hafa flest
aðrahvora tegundina af hárum.
Ef hægt væri að aðgreina ullina í
þel/tog stórykjust notkunarmögu
leikar hennar. Erlendis hefur tek-
izt að aðgreina ullina með aðferð-
um, sem við þekkjum ekki
Á íslandi er ullin notuð uþp og
ofan eins og hún kemur af skepn-
unni. Rannsóknir á henni hafa
fram að þessu fyrst og fremst leg-
ið í að lýsa eiginleikum ullarinn-
ar, eins og hún kemur fyrir. Til-
gangurinn hefur verið að athuga
Myndin er af Stefáni Aöáistemssvni- Hann situr viff skrifborff sitt í Atvinnudeild Háskólans og
athugar niffurstöffur af ullai'rannsóknum. Spj aldiff fremst á myndinni sýnir slæma og góða
ull. Á veggnum eru Iínurit, sem gefa nokkuff vel til kynna niffurstöffur Ullarrannsókna.
kosti og galla hennar og auka kost
ina með kynbótum. í ljós hefur
komið, að tiltölulega auðvelt er að
útrýma göllunum.
Þær rannsóknir ættu að heyra |
undir iðnaðinn. Sem sagt tilrauna
bú eru fyrir hendi en okkur vant-
ar tiiráunaiðnað. Mörg verkefni
Sem dæmi um rannsóknarverk- bíða enn úrlausnar, en ekkert er
efni, sem hefur verið unnið að og óleysanlegt, sem betur fer.
borið hafa árangur má nefna: Sérkenni íslenzku ullarinnar
vekja. Erlendis 'þykja heimaofnir
og handgerðir hlutir kostavara.
íslenzkar ullarvörur hafa enn ekki
komið á heimsmarkaðinn að neinu
ráði. Gæði þeirra eru ósvikin, hvað
snertir litun, ull og úrvinnslu. —
Peysurnar eru mjúkar, nlýjar, létt
erfðarannsóknir á gráum lit gær- kpma sérstaklega vel í ljós í heim- : ar og fallegar. Dreglarnir úr tog-
unnar, rannsóknir á ullargæðumr. ilisiðnaðinum. Það þarf ekki ann- þræði eru mjög endmgargóðir.
útrýmingu ullargalla með kynbót að en að vera í minjagripaverzlun-
um o. fl. Litlar rannsóknir hafa um, þegar útlendingarnir streyma
verið gerðár á, hvernig nota mætti inn til þéss að komast að raun um,
ullina á sem hagkvæmastan hátt. hvílika hrifningu vörur þessar
Litarskiptin eru svo hrein í þeim
og mynztrin njóta sín svo vel.
Þeir eru silkigljáandi, áferðarfal-
legir og halda sig mjög vel. Kjói-
arnir eru sterkir og fallegir Þann-
ig mætti lengl telja upp ýmsa
kosti vörunnar.
Heimilisiðnaðurinn hefur sýnt
okkur, það sem bezt er í ullinni.
Hann hefur einnig bent okkur á,
hvað koma skal. Heimiiist Sr.aður-
inn á að b'ómstra áfram e.n koma
þarf honum einnig inn í verk-
smiðjumar. Þar vel’öur þróunin
að ganga í þá átt, að sérkennj
heimavinnunnar fái að njóta sín.
Athugun á ullar og gæruiðnaðl
virðist benda til, að þessi hráefni
geti vel orðið undirstaða stóriðn-
aðar. í því sambandi þarf að at-
huga í hvernig vörum ullin nýtur
sín bezt, hvernig framleiða eigi
þær í verksmiðjunum og leita
markaða. Ef þetta tekst, er öruggt,
að ullarmagnið, sem við framleið-
um í dag er hverfandi miðað við
sölumöguleikana á heimsmarkað-
inum.
Þróun þessa er ómögulegt að
framkvæma, nema að undangengnt
um miklum rannsóknum. Hér
vantar mjög vélar til þess að
koma öllu af stað. Þær verksmiðj-
ur, sem til eru í landinu eru mið-
affar við algengar ullarvinnsluað-
ferðir. Þeim hefur tekizt að fram-
leiða afbragðs gólfteppi en ullin er
allt of verðmæt í þau.
Ef við leggjum okkur fram, þá
getur sauðfjárræktin orðið veru-
legur liður í þjóðarbúskapnum
bæði frá sjónarmiði landbúnaðar
og iðnaðar. Er notaðar verða áfram
sömu 'framleiðsluaðfei’ðir eöa bú-
skaparhættir í sauðfjárræktinni
óg verið hefur þá er ómögulegt að
auka fjárstofninn að neinu ráði.
En ef við gætum komið ullarvör-
unum og gærunum í það gott verð,
að það borgi sig að breyta um
framleiðsluhætti. þá getum við
látið rækta land fyrir féð. Þá eru
því lítil takmörk sett livað við get
um fjölgað sauðfé. Mætti kannski
hafa hér um 10-15 milljónir fjár.
Sem stendur er sauðfjárræktia
ekki sérlega glæsilegur atvinnu-
vegur fyrir þá, sem hana stunda.
| Við Vitum ekki enn livað langt er
f land að umbætur eða aukning á
verðmæti gæru og ullar, geri þetta
að arðbærum atvinnuvegi.
?' • Áhuginn fyrir að nota þessi hrá- -
-efni fer sívaxandi. Öflug átö’c þarf
til að framkvæma möguleikána,
sem fyrir hendi eru. Þar eru rann-
sóknir nauðsynlegur imdanfari.
Ef tekið er á rannsóknarverk-
efnunum og málinu með myndar-
skap er ekki að efa, að lausn'
vandamálanna má finna. Þá verð-
ur ullin innan skamms mikilvæg-
ur liður þjóðarteknanna.
A LIÐANDi STUND
hafa hámarkshraffann þar 80 unarmannahelgin eftir mánuð;
—90 kílómetra fyrst I staff mesta ferðahelgi ársins. Skul-
meffan menn eru aff venjast veg um við ætla, að löggæzlumenn
inum, og siffan mætti hækka • verði nú viðbúnir og á varð-
MIKIÐ verffur annars gaman
aff lifa þegar nýi ICeflavíkur-
vegurinn verffnr kominn í notk-
un. Þar verður hægt aff aka á
hundrað kilómetra hraffa, svo
ungu ökugarpamir á trylli-
tækjunum ættu ef til vill aff
geta fengiff örlitla útrás þar,
svo ekki þurfi ökufýsn þeirra
aff koma niffur á hinum þröngu
götum og malarvegum í ná-
grenni höfuffborgarinnar.
Viff byggingu vegarins var
þaff haft í huga, aff hámarks-
hraði á honum gæti orffiff 100
kílómetrar á klukkustund. •—•
Þetta þýffir auffvitaff ekki aff
þar sé sjálfsagt og effHlegt aff
aka á 100 kílómetra liraffa. Lík-
lega væri ekki svo vitlaust aff
hann, þætti ástæða til. A vetr-
um í hálku og isingn yrffi aff
sjálfsögffu að lækka hámarks-
hraðann mikiff, og fylgja þvi
stranglega eftir aff þeim regl-
um væri hlýtt, því búast rná
viff aff ýmsum verffi hált á of
hröffum akstri á þessari nýju
glæsibraut, til aff byrja með.
★ ★
Allir eru eammála um að
Þjórsárdalsatburðirnir megi
ekki endurtaka sig. Nú er Verzl
bergi til að koma í veg fyrir að
Slíkir atburðir geti endurtekið
sig. Það verður að koma í veg
fyrir að unglingarnir komi
• höndum yfir áfengi. Hvernig
verður það gert? Vegabréfa-
skylda virðist einfaldasta r.g
handhægasta ráðið. Einnig ber
að beita þá þungum viðurlög-
um, sem sannazt hefur á að
hafá útvegað unglingum áfengi.
Hvað er því til fyrirstöðu, að
öllum unglingum til dæmis frá
12 ára aldri til 21 árs verði
gert að skyldu að afla sér vega
bréfs, og bera það ævinlega
á sér.
■Þetta ætti ekki að vera erfitt
í framkvæmd og því fyrr sem
það kemst í framkvæmd því
betra.
★ ★
HVENÆR skyldu borgaryfir-
völdin 'annars ætla aff manna
slg upp í að ljúka viff íþrótta-
leikvanginn í Laugardal? Stúk-
an hefur veriff hálf köruff ár-
um saman, yfir henni ekkert
þak, og stúkugestir aff öllu
leyti óvarffir fyrir vindi og
vatni. Þaff eina, sem þeir hafa
framyfir þá, sem kaupa stæffi,
er aff geta tyllt sér. Þetta er ó-
fremdarástand, sem borgarytir-
völdin ættu aff sjá sóma sinn.í
aff Iagfæra hiff fyrsta.
V
HVENÆR skyldi verffa af þvi,
aff Reykvfkingar eignist sinn
griffastaff í Viffey, eins og þeir
hafa þegar eignazt í Heiffmörk?
Viffey er rétt viff bæjardyrnar
hjá okkur, en samt mun þaff
liklega heyra til undantekn-
inga, aff Reykvíkingar hafi
komiff þar á land. í Viffey værí
alveg tilvaliff aff gera einn alls-
herjar almenningsgarff, er næffi
um eyna alla. Þessu verffur aff
.sjálfsögffn ekki hrint í fram-
kvæmd á einum degi, en væri
ekki tilvaliff aff láta unglinga
úr unglingavinnu borgarinnar
hafast þarna viff á sumrum viff
undirbúningsstörf undir þessa
framkvæmd. Þaff kemur fyrr.
effa síffar aff því aff Reykjavík-
urborg verffur aff eignast eyna,
og því fyrr, því betra segj*
flestir. E.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 7. júlí 1963 13