19. júní - 01.11.1926, Blaðsíða 5

19. J Ú N 1
69
ósjálfráð meðvitund um sitt persónulega gildi, gagn-
vart hveijum sem væri.
En víst er um það, að amtmaðurinn gleymdi ekki
alveg ungmeyjunni í rkinnsokkunum. — Veturinn,
sem hún var á Grund, hittist svo á, að hann var
þar um tíma við skriftir. Þar sá hann hana aftur,
og frá því leið ekki langur tími þangað lil að hann
bað hennar formlega við frænda hennar.
Unga fólkið, sem nú er að vaxa upp, getur varla
dreymt um, hve hátt alþýðu manna fanst slíkir
höfðingjar standa fyrir ofan sig um þær mundir. —
Þessi ráðahagur mun því flestum hafa fundist harla
glæsilegur, einkum þegar efnalítil stúlka átti í hlut,
enda þótt prestsdóttir væri, sem þá var álitið meira
virði en nú. En Kristjönu Gunnarsdóttur fanst það
eflaust meiii vandi en svo, að tilvinnandi væri fyrir
vegsemdina, enda var hún heldur aldrei neitt sólgin
í völd né virðingar. — En hvað sem um þetta var,
þá varð það úr, að hún trúlofaðist Hafstein amt-
manni þá um veturinn með ráði frænda síns á Grund
og foreldra sinna. Þau giftust sumarið 1856 á Möðru-
völlum. þá var hún á tvítugasta árinu. Mér er enn
í minni, að ég hefi heyrt fólk tala um, hvað fögur
og sakleysisleg hún hafi verið sem brúður. »Hún
var eins og Guðs engill«, sagði kona við mig, sem
þá var ung stúíka a »Friðriksgáfu«. Efalaust hefir
hún, tvítuga litla sveitastúlkan, fundið mikið til vand-
ans, sem á henni hvildi sem húsmóður á þessu
heimili og eiginkonu æðsta valdsmanns norðanlands.
En hver veit nema hana hafi þá líka dreymt um að
eignast með honum »ágætasta soninn, sem á þeim
tíma mundi vaxa upp á íslandi«, og þá mundi hún
hafa sætt sig við vandann.
Þau bjón áttu saman 9 börn. Af þeim komust
7 til fullorðinsára: Hannes Þórður Hafsteinn, skáld
og ráðherra siðar, Gunnar, Marínó, Sofi'ía, Lára, Jó-
hanna og Elín. Öllum þessum börnum hefir frú Haf-
stein mátt sjá á bak látnum, nema Gunnari og Marínó.
Þegar frú Hafstein misti mann sinn, voru börnin
ung. Efnin voru lítil og eftirlaun ekkna, þótt það
séu ekkjur eftir háttstandandi embættismenn, eru ekki
næg til að lifa af með mörg börn, auk heldur líka
þeim til fullkominnar mentunar. Þegar svo þar við
bætist heilsuleysi, þá má nærri geta, hvað nærri sér
má taka til að láta fjölskyldunni líða vel að öllu
leyti. En kærleikurinn þolir alt og umber alt, og
sigrar svo að lokum.
Frú Hafstein fylgdist með börnum sínum, þegar
þau áttu að fara að ganga í skólana, bæði hér í
Reykjavík og síðar í Kaupmannahöfn, þar sem hún
hélt hús fyrir dætur sínar í þrjú ár, meðan þær
stunduðu nám við skóla fröken Zahle. Hún fylgdist
einnig með veikri dóttur sinni til Suður-Frakklands,
henni til heilsubótar. Ekkert var það til, sem hún
ekki lagði á sig, ef það gæti orðið börnum hennar
til gagns og gleði.
En það voru fleiri en börn hennar, sem mættu
góðvild og samúð hjá henni. Allir, sem af benni
höfðu einhver kynni, elskuðu hana og virtu. Hún
gerði sér engan mannamun. Það sýnir bezt allur sá
skari af gömlu þjónustufólki hennar og barna hennar,
sem si og æ heimsótti hana og sótti til hennar ýmsa
hjálp og ráð, góðyrði og uppörvun. Hennar húsdyr
voru þeim öllum opnar, þvi þar var nóg hjartarúm
fyrir.
Frú Kristjana Hafstein var sérlega fríð kona og
gáfuleg. Húu var mjög fínbygð og alt hennar útlit
og framkoma bar vott um göfugmensku og góðleik.
Hún var svo vinsæl, að enginn maður bar á hana
lastyrði. Hún las mikið og fylgdist mjög vel með
öllum landsmálum fram á elliár. Mun hún jafnan
hafa fylgt fram skoðunum sonar síns H. Hafsteins
og bróður síns Tryggva Gunnarssonar, sem eðlilegt
var. Hún er og hefir ætíð verið rnjög trúuð kona,
án þess þó að fordæma nokkrar aðrar skoðanir í
þeim efnum. —
Nú er ellin loksins farin að beygja hennar and-
legu krafta. En enn þá man hún þó vini sína og
þekkir þá, og enn þá minnist hún hinna, sem farnir
eru á undan, með sama glaða, þolinmóða kær-
leikanum.
Við, sem höfum haft þá gleði að þekkja hana í
marga tugi ára, þökkum henni allan kærleikann,
vináttuna, fróðleikinn og gleðina, sem við höfum
notið hjá henni. Við biðjum guð að blessa hana lífs
og liðna.
Briet Bjarnhédinsdótlir.
Frá Vostm’lioimi.
Hið mikla samband kvenfélaga Bandarikjanna »Feder-
ation of Womens Clubs«, sendi nýlega út fyrirspurnir um
ýmislegt, er lýtur að vinnubrögðum húsmæðra í sveitum
og pví hverja aðstöðu þær hefðu til að halda heimili sínu
uppi og ala upp börn sín. Svör komu úr öllum áttum, og
segir formaður félagsins Mrs. Sherman að konur hafi svar-
að mjög nákvæmlega jafnvel hinum »nærgöngulustu«
spurningum, og að þetta sýni að konum sé kært að þessu
máli sé hreyft og að þær vænti að það muni leiða til
endurbóta.
Svörin varpi ljósi yfir ástandið sem viða sé alt annað
en glæsilegt, því mörg heimili vanti jafnvel hin allra nauð-
synlegustu húsgögn. Mörg heimili eigi ekki einu sinni
oliulampa en verði aö láta sér nægja birtuna frá eldstónni.
Sumstaðar séu húsin gluggalaus, í stað glugga séu op á
veggjunum með tréhierum fyrir.
»En ekki megið þið halda að sveitaheimilin séu yfirleitt
sneidd öllum þægindum, eða að þau vanti áhöld er létti
heimilisstörfin«, segir Mrs Sherman. »Rannsóknin sýnir að
víða er vatn leitt inn í húsin, vatnssalerni og ofnar og
önnur þægindi heyra frekar til hins algenga en til undan-
tekningannaw. Mrs. Sherman getur þess ennfremur að
fjölda mörg svör sýni að heimili bænda séu útbúin með
öllum nýtísku þægindum, rafmagni til ljóss og hita, til að
snúa skilvindunni og þvottavélinni, þau heimili eiga lika
saumavélar, víðvarpstæki og bifreiðar. Fari þetta að sjálf-
sögðu eftir efnahag manna, en það liggi i augum uppi að
nú, er öll vinnuhjálp er afardýr eða ófáanleg, sé engum
eyrir betur varið en þeim, er notaður sé til þess að auka
þægindi heimilanna og sparar vinnukaftinn.