Alþýðublaðið - 22.09.1963, Blaðsíða 16

RÆTT VIÐ JÓN SIGURÐSSON UM NÝ-
GERÐA FARMANNASAMNINGA OG FLEIRA
NYTT SAMNINGS-
FORM FARMANNA
Sigurðsson, formann Sjó-
Jón Sigurðsson, formann Sjó-
, mannafélags Reykjavík.ur og
bað ltann aö segja í stultu mali
frá tildrögum og gangi far-
■ mannadeilunnar, og fara orð
hans hér á eftir:
- „Það er nokkuð langt, síðan
farntannasamningunum var
- Sagt upp með það í liuga að
' jjonia á nýjum samningum í
nýj’n formi. Uppsetning þeirra
I. sámninga dróst nokkuð á lang
R iíitn í óg með vegna þess, að uni
H 1 gjörbreytingu var að ræða , a
| formi-þeirra. Svo varð að sjálf
1 "sög.ðu að leita samþykkis far-
mannai'tna sjálfra varðandi þá
Jr breytingu. Á meðan að þessu
I var unnið fengu farmenn kaup
I hækkanir samsvarandi þeim
kauphækkunum, sem urðu á
kauþi landverkafólks.
‘ Á sínum tíma voru gjaldeyr
• isfríðindi farmanna reiknuð
' þeim til tekna, en siðari ár
• hafa . gjaldeyrisréttindi far-
manna ekki gefið jafnmikið í
; áðra hönd og áður var. Það má
segja, að nú sé lítill eða eng'
im.- .tékjuauki af þessuni rétt-
indumr eftir að gengi var skráð
. tiltöínfega rétt og vöruúrval
‘ miklu inftíra en áður var.
Þá ver samkvæmt fyrri
samninfeum bæði mánaðarkáupi
og ytirvinnukaupi haidið ó-
eðlilcga ta?u með því að skip
. verjar 'fengu yfirvinnukaup fyr
ir sio og svo margar stundir
unnar í þeiin ínna. er þeir áttu
. að skila upp í manaðarkaupið.
Nú' í seinni tíö, sérstaklega
eftír að „sjálfstýringar“ komu
•i skipin, fjölgaði svokölluðum
dagmönnúm allmikið o. var
“því í minnkandi mæli um sSíka
yfirvinnu að ræða, því að dag-
menn fengu að sjálfsögðu
aldrei yfirvinnukaup á þeim 8
eða 8Vis tímum, scm þeir áttu
lað skila á hverjum sólarhring
fyrir mánaðarkaupinu.
í hinu nýja samningsformi,
sem atvinnurekendum var af-
lient snemma í suinar,, hélt Jón
Sigurðssön áfram, var gert ráð
fyrir, að mánaðarkaupi'ð væri
sambærilegt við þaö, sem er i
landi, með vaktaskiptaálagi, og
yfirvinnukaúpið það hátt, að
sambærilegt væri við það, sem
greitt er við ýmis störf í landL
Hins vegar var ekki gert ráð
fyrir, að merni tækju kaup fyr
ir yfirvinnu unna í þeim tínra.
sem fármenn áttu að skila upp
í mánaðarkaupið, nema fyrir
einstök mjög óþrifaleg verk.
„í>áð var strax vitað, að mjög
langan tima þyrfti til að ná sam
komulagi um svo breytt samn-
ingaform, og var því horfið að
því ráði, að látá farmenn fá
strax, eða 1. júlí, 7VÍ;% kaup
hækkun, sem þá var orðin al-
menn hjá verkafólki í iandi.
Hins vegar taldi stjórn og
trúnaöarráð Sjómannafélagsins,
að sú hækkun ein væri hvergi
nærri nóg, og væri því þýðing
arlaust að draga frekari samn-
ingaviðræður til 15. október,
eins og útgerðarmenh fóru fram
á, og vildu strax fá eitthvað
töluvert til viðbótar áður-
nefndri hækkun.
Með tilliti til þess, að fé-
lög yfirmanna, ma4sveina og
annarra þjónustuféiks á skip-
unum höfðu samnir.ga lausa.
leitaði stjórn Sjómannafélags-
ins eftir samstarfi við félögin
í Farmanna- og fiskimannasam
bandi íslands og Sam' uidi mat
reiðslu- og framrei slumanna
við -samningsgerð.
Jafnframt því að vera sam-
tímis í samningaviðræðum við
útgerðarmenn, tókst samkomu-
lag um, að öll félögin lýstu yf-
ir vinnustöðvun frá og með
sama tíma, það var 1, scptem-
ber, ef ekki hefði þá tekizt sam
. komulag.
Samkomulag tókst rétt eftir
að tVerkfall var í orði kveðnu
komið til framkvæmda og var
það undirritað með fyrirvara
um samþykki farmanna sjálfra.
Einís og kunnugt er, var þetla
samkomulag samþykkt af öll-
um’s ^ema Sjómayinafélaginú.
Þar var það fellt með yfirgnabf
andi meirihluta. ÖH féiögin
vom sammála um, að á meðan
atkvæðagreiðslan færi fram
yrði framkvæmd verkfalsiAs
freítað.
I>egar atkvæði voru talin hjá
Sjómannafélaginu hinn 8. seþt
emþer og úrslitin voru kuÁn ý
koiú verkfallið þegar til frÁn
kvjenida i^ð nýju“, sagði J(ól» -
ennfremur. „Sjómannafélags-
stjómin ákvað þá í samræmi
við tilmæli farmannanna
sjálfra að taka fleiri starfandi
farmenn í samninganefndina
og hófust samningaumleitanir
strax að nýju.
Með því að kanna hug far-
mannanna að nýju vissu stjóm
og samninganefnd nokkurn veg
inn, hvaða lagfæringar þyrfti
aö gera til viðbótar á samning-
unum, til þess að þeir hlytu
samþykki skipverja.
Það hjálpaði mikið til þess
að ná þcim árangri sem varð, að
farmennirnir fengu með at-
■kvæðagréiðslu að sýna hug
sinn tU þess, sem áður var búið
að gera, og þeir gerðu það svo
rækiiega, að ekki varð um villzt
að talsvert þyrfti að koma til
viðbótar, ef samþykki ætti að
fást af þeirra hálfu.
Samningarnir em gerðir tU til
tölulega skamms tíma eða til
1. marz n.k„ og er ætlunin að
vinna á samningstimabUinu að
undirbúningi nýrra samninga,
grundvölluðum á því samnings
formi, er Sjómannafélagið
hafði áður sent.
Eins og áður hefur verið frá
skýrt, tókstf samkomulag um
það mUli Sjómannafélags
Réykjavíkur, Farmanna- og
fiskimannasambands íslands og
Sambands matreiðslu- og fram
reiðslumanna annars vegar, og
útgerðarmanna liins vegar, að
á timabilinu verði unnið að
kerfisbundnu starfsmati til á-
kvörðunar launahlutfalla skip-
verja á farskipunum.
Með þessum samningum, sem
endanlega voru samþykktir,
fékkst allveruleg leiðrétting á
kaupi farmanna, enda var sam-
staða og samvinna stjórnar fé-
lagsins og farmannanna, sem í
samningunum voru, hinn prýði
legasta. VU ég nota tækifærið
til þess iað þakka þeim öllum þá
ágætu sainvinnu og samstöðu,
sem átti sinn stóra þátt í því,
að rangurinn varð svo góður,
sem raun varð á.
Því er ekki að leyna, að enn
er verulegra kjarabóta þörf og
á þeim tíma, sem samningurinn
gildir, verður unnið að því að
þær kjarabætur fáist.
í öðrum samningamálum sjó
manna er þaö helzt framund-
an, að togarasamningar gætu
orðið lausir 1. desember, en
segja verður þeim upp fyrir
næstu mánaðarmót, tU þess iað
svo verði.
Stjóm Sjómannasambands ís
lands var nýverið á fundi tU
þess að ræða þau mál, og var
mér þar falið sem formanni Sjó
mannasambandsins að kalla
sainan tU skrafs og ráðageröa
um þau efni stjórnir aöildarfé
Eramhald á 3 síðn
HLAÐIN VÖRUFLUTN-
INGABIFREIÐ HVOLFDI
Það óhapp vildi til aðfaranótt I
Iaugardags á þjóðveginum rétt of
an við Blikastaði í Mosfellssveit,
að stór vöruflutntngabUl frá |
Gunnari og Ebeneser á ísafirði
vált og hvolfdi. Elnn farþegi var
í bílnum, en bæði hann og bíl-
stjórinn stuppu ómeiddir.
Þetta mun hafa viljað tíl um |
fjögurleytið, en mikil umferð var !
um veginn, og tilkynnti léigubíl-
stjóri, sem þar hafði átt léið um
lögreglunni í Reykjavík atburðinn
kl. 4.30 og fór hún þegariá stað-
inn. Sagðj bílstjórinn lög|cglunni
að liann hefði skyndilega þurft
að sveigja fyrir kind, sem allt í
einu hljóp upp á veginn„með fyrr
greindum afleiðingum. Bíllinn var
fullhlaðinn vörum og,! var hann,
m.a. með dráttarvél á palli, en vör
úrnar munu allar haf^ kastazt af
bílnum, þegar honurti hvolfdi.
Unnu menn frá björguijarfélaginu
Vöku að því í gærmorgun. að
flytja þær í Vöruflutningamiðstöð
ina. Bíllinn, sem er númer Í-4C9
skemmdist allmikið.
PRESIKOSNING
15. þ. m. fóru fram prests-
kosningar í. Mosfellspresta-
kalli í Árnesprófastsdæmi.
. Tveir prestar voru í kjöri, sr.
Óskar Finnbogason, sóknar-
prestur á Staðarhrauni og.sr.
Ingólfur Guðmundsson, sem
þjónaði um skeið sem settur
prestur á Húsavík. Atkvæði
voru talin í skrifstofu bisk-
ups 20. sept. Á kjörskrá voru
273, en 136 greiddu atkvæði.
Séra Ingólfur hlaut 92 atkv.
én- séra Óskar 38, auðir voru
6. Kosningin var ólögmæt.
Þýzkur maður
slasast illa
í GÆR Varð haröur árekstur
við Kleif í Kollafirði. Þýzkur mað-
i ur, er ók Renault bifreið slasaðist
og var fluttur í Slysavacðstof-
una. Bifreiðin er talin gerónýt.
HINN kunni markvörðm
KR-inga, Hciinir Guðjóns-
son, hefur fengið tilboð frá
félagi Þórólfs Beck, St. Mír-
rcn, um að leika með félag-
inu. Mál þettá er allt á byrj- .
unarstigi ennþá. Heimir þarf
að leika reynsluleiki með
liðinu, áður en gcngiö verð-
úr tíl samninga.
.rHeimir lék með ísl. lands
liðinu á dögunum úti í Lon-
dén .og þar munu útsendar-
ar St. Mirren hafa komið
anga á hæfileika hans.
Khs og fyrr segir, er mál
þetta á byrjunarstigi ennþá,!
við munum skýra lesendumf
nánar frá því síðar.