Norðurland - 14.12.1912, Blaðsíða 3

heyrnin sljóvgast eða fer alveg við lang-
vinnar ígerðir, þegar beináta er í raið-
eyranu og hljóðhimnan er að miklu eða
öllu leyti jetin sundur. Auk þess er í-
gerðin ávalt hættuleg vegna þess, að hún
getur jetið sig inn í heila og verið orsök
heilahimnubólgu, ígerðar í sjálfum heilan-
um o, s. frv, Það er þó meira en »leiðin-
legur? kvilli, það er ávalt mjög alvarlegilr
kvilli. Ekki býst eg við að hr. Gook losi
mikið um graftrarstíflu með heitum bökst-
rum, og heppilegra hefði verið fyrir hann
að gefa bendingar um það, hvernig stíflan
lýsti sér (nefna einhvern kvilla).
Svo er að sjá, sem hr Gook hafi lítið
skynbragð á heyrnarpípum, því að stuttar,
litlar pípur, sem stungið er inn í hlustina
og kendar eru við Palitzer, eru oft af-
bragðsgóðar. Annars er vissara að pípan
sé valin eftir heyrninni, og er það aðeins
lækna meðfæri að velja þær. Ætti alþýða
aldrei að kaupa heyrnarpípur eltir skrum-
auglýsingum.
Það er alveg rangt hjá hr. Gook, að
beinið þurfi að vera skemt þó að eymsli
séu bak við eyrað og ennþá fráleitara er
að segja að bólga í klettbeininu* »sé álit-
in hjerumbil ólæknandic. Þúsundir sjúkl-
inga eru árlega læknaðir af þeim sjúkdómi
og sumir við hliðina á hr. Gook; nfl. á
íslandi. Algengustu orsakir heyrnardeyfu
eru**: heilabólga, skarlatssótt, mislingar,
inflúenza og barnaveiki o. s. frv. og er
synd áð segja að ekki fylgi þeim útrensli
úr eyrum.
Hvergi geta heimilislækningar verið jafn
dýrmætar og hér á voru landi vegna
strjálbygða. Þeir sem þesskonar rit skrifa
til leiðbeiningar, verða að vera starfinu
vaxnir, en umfram alt verðar áð hliðra
sér hjá villum og ónákvæmni: Það getur
dregið illan dilk á eftir sér, að vera óná-
kvæmur. Það verður að lýsa hverjum sjúk-
dóm svo sem unt er og ráðleggja svo.
Herra Gook lítur svo á að sjúkl. þekki
alla sjúkdómana, og gefur því aðeins ráð,
en sum af þeim eru, svo að eg taki ekki of
djúpt í árinni, tvíeggjuð sverð.
Eg vona að herra Gook sýni meiri vand-
virkni í seinni greinum sínum. Að endingu
vil eg geta þess, að ekki er öðrum en
læknum kent að smíða eða þýða slíkar
ritgerðir og að betra er að veifa engu tré
en röngu.
* Sé heyrnardeyfa ekki meðfædd.
** Mastoiditis. V. St.
Af hverju gleymum við
liðnum jarðlífum okkar?
Eftir Annie Besant.
Enginn spurning er eins tíð, þegar talað
er um endurholdgunina, eins og þessi:
Hvernig stendur á því, að eg man ekki
eftir því, ef eg hefi verið til áður? Með
því. að athuga málið, er hægt að svara
þeirri spurningu.
Fyrst og fremst er að gæta þess, að við
gleymum meira en helmingnum af yfir-
standandi lífi okkar; t. d. eru þeir margir
sem muna ekki eftir, að þeir hafa lært að
lesa, en það, að þeir eru læsir, sannar, að
þeir hafi einhverntíma lært það. Átvik
frá æskuárum hafa gleymst, enda þótt þau
hafi haft áhrif á skapferli okkar. Við getum
hafa gleymt byltu, jafnvel þótt við berum
örið eftir hana til dauðadags. Þó hefir þetta
alt hent þennan sama líkama sem við
berum nú.
Þrátl fyrir þetta, höfum við þó ekki al-
gerlega glatað þessum atvikum. í segul-
dáleiðsiu geta þau gægst upp úr djúpi
endurminninganna, þar sem þau hafa verið
kviksett. Það eru dæmi tíl þess, að menn
hafa talað í óráði tungumál, sem þeir
kunnu í barnæsku, en höfðu síðan gleymt.
í undirvitund mannsins geymist endur-
minningin um þessa gleymdu atburði, sem
getur þó undir vissum kringumstæðum
komið aftur fram á yfirborðið.
Þar sem vér nú gleymum svo mörgunt
atvikum úr yfirstandandi lífi okkar, hversu
miklu eðlilegra ér það þá eigi, að við
gleymum fyrri holdtekjuskeiðum okkar
þegar við bárum líkama, sem er dauður
og rotnaður fyrir mörgum öldum. Sá lík-
ami og heili, sem við höfum nú, hefir ekki
átt neinn þátt í því, sem þá kom fram
við okkur; hvernig ættu þá þær endur-
minningar að geta mótast í núverandi
heila okkar. Hið ódauðlega í manninum,
sem fylgir honum gegnum öll holdtekju-
skeiðin, er andlegi líkaminn. Oæðri líkam-
arnir leysast upp í frumefni sín, áður en
maðurinn fæðist á ný.
I hvert skifti, sem maðurinn fæðist að
nýju, dregur hann að sér ný efni í hug-
líkama (mental), sálarlíkama (astral) og
efnislíkama (fysisk) sinn. Þó að hinn ó-
dauðlegi hluti mannsins geymi endurminn-
inguna um alt það, sem fram við hann
hefir komið á umliðnum æfiskeiðum, þá
mótar hann ekki í þetta nýja efni annað
en árangurinn af lífsreynslu sinni, eða með
öðrum orðum þá eiginleika, hvatir og
hæfileika, sem þessi lífsreynsla hefir skap-
að. Samvizka mannsins, skynsemi og til-
finningar, rökfræðihæfileiki hans og skyn-
junin á mismun góðs og ills, er altsaman
ávöxtur af lífsreynslu hans á umliðnum
öldum. Sá maður, sem stutt er kominn á
lífsbrautina, getur ekki skilið rökfræðilegar
eða stærðfræðilegar sannanir, og sá, sem
stendur á lágu siðferðisstigi, getur ekki
eygt göfuga hugsjón.
Sé maðurinn fæddur listamaður, eða
eigi sérstaklega hægt með að tileinka sér
einhverja grein heimspekinnar eða vísind-
anna, þá er það gömul þekking, sem
vaknar af dvala, þó að tímabilið sé gleymt
er hann öðlaðist hana. — Plató sagði, að
það væri endurminningin. Þegar við fáum
ósjálfrátt traust á manni sem við hittum í
fyrsta sinn, þá er það endurminningin, sem
vaknar, andinn, sem þekkir gamlan vin.
Stundum snúum við okkur aftur með ó-
beit frá ókunnugum manni; þá er það
líka endurminningin, sem stjórnar okkur,
andinn þekkir gamlan vin.
Þetta vinarþel eða óbeit kemur frá hin-
um ódauðlega anda, sem er maðurinn. Við
minnumst hins liðna, enda þótt atvikin
séu ekki mótuð á heilann. Heilinn, sem er
bústaður skynseminnar, er nýr, andinn
gefur sálinni í heimanmund ávöxt fortíðar-
innar, en minningin um einslök atvik
fylgir ekki með. Alveg einsog kaupmað-
urinn, sem fær sér nýja höfuðbók við ára-
mót, færir ekki alla reikningana frá liðna
árinu inn í hana, heldur aðeins niðurstöð-
una, þannig skrifar andinn inn í nýja heil-
ann aðeins niðurstöðuna af reynslu liðnu
jarðlífanna, og ákvarðanirnar, sem hann
hefir tekið. Þetta er stofnféð, sem nýja
jarðlífið byrjar með, hin sanna endur-
minning. Hjá þeim manni, sem hefir náð
miklum andlegum þroska, er þessi minn-
ingasjóður auðugur og margbreytilegur;
samanburðurinn við villimanninn sýnir
það ljóst, hvers virði þessi endurminn-
ing, frá löngu liðnu tímum, er. Enginn
heili væri fær um að geyma minninguna
um óendanlega mörg jarðlíf, en þegar
andinn hefir unnið skynsemis- og sið-
ferðis-þroska úr reynslunni, þá fyrst verða
þau okkur að gagni. — Setjum svo, að
einhver hafi margsinnis framið morð, þá
leiðir andinn hann þó að síðustu að niður-
stöðunni: Eg má ekki mann deyða. Minn-
ingin um hvert sérstakt morð væri bæði
erfið og þýðingarlaus byrði, en afleiðing-
arnar hafa leitt hann að þeirri niðurstöðu,
að mannlífið sé heilagt, og hjá mentaða
manninum er það minningin.
Til eru þó þeir menn, sem muna eftir
atvikum frá fyrri jarðlífum sínum. Sum
börn minnast óljóst einstakra atriða frá
fyrri tímum, ef líkir atburðir vekja minn-
inguna um það, Enskur drengur einn, sem
sá myndastyttur i fyrsta sinn, mintist þess
þá alt í einu, að hann hefði einusinni
verið myndhöggvari. Indverskt barn þekti
aftur ána, sem það hafði druknað í
sem barn í síðasta jarðlífi, og sömuleiðis
þekti það aftur konuna, sem þá hafði verið
móðir þess. Það eru til margar slíkar sögur
um það, að menn hafa minst liðinna æfi-
skeiða.
Annars geta allir áunnið sér þetta minni,
en til þess útheimtist óbilandi þolgæði og
viljaþrek. Maðurinn verður að fá fullkomið
vald yfir hugsunum, sem hjá flestum eru
órólegar og hvarflandi, og aðeins bundnar
við hinn sýnilega, jarðneska heim. Eins og
hlutirnir geta aðeins speglast í vatnsfleti,
þegar kyrð er á, og enginn öldugangur,
eins getur andinn því aðeins spéglast í
endurminningu hins liðna í heilanum, að
hugurinn sé í fullkomnu jafnvægi og ró,
og láti ekki truflast af ytri áhrifum. Þannig
lagaða sálaræfing (Meditation) þarf maður-
inn að iðka nokkrar mínútur daglega, og
ef til vill getur langur tími liðið, áður en
honum verður nokkuð ágengt.
Eftir því sem maðurinn verður næmari
fyrir áhrifum andans, líða fleiri og fleiri
af hinum liðnu jarðlífum fram fyrir hug-
skotssjónir hans, því að andinn einn
geymir endurminningarnar, og hann getur
sent geisla sína til þess að lýsa upp
gleymskumyrkrið, sem maðurinn ráfar í,
meðan hann er bundinn við efnislíkamann.
Á þennan hátt er hægt að öðlast minnið.
Við þekkjum þá aftur gamla vini, lifum
upp aftur gamla atburði, og þessi fullkomna
vissa um ódauðleikann veitir okkur óendan-
legan innri frið og styrkleik. Yfirstandandi
sorg og gleði verða léttar á metunum, þeg-
ar við skoðum þær í því ljósi, að þær
eru aðeins lítilfjörlegir og skammvinnir
atburðir í óendanlegu lífi. Við sjáum, að
alt, sem fram við okkur kemur, er nauð-
synleg reynsla, sem á að beina hug okkar
og hjarta í rétta átt, og auka manngildi
okkar.
i En við getum ekki óhrædd mætt endur-
minningum fortíðarinnar, fyr en við höfum
lært að skoóa sorg og gleði í ljósi eilífðar-
innar. Ef við megnum það, geta þær lægt
öldur æstusttilfinningaokkar. Þessar endur-
minningar, sem aðeins mundu skaða okkur
á meðan andlegi þroskinn er á Iágu stigi,
verða okkur þá til stuðnings og huggunar.
Það var Goethe gleðiefni, að hann yrði
laus við allar endurminningar, þegar hann
fæddist næstaskifti á jörðinni;* hví skyldu
þá ekki þeir, sem komnir eru miklu
skemra en hann, geta gert sig ánægða
með það, að það er guðdómleg vizka,
sem dregur línurnar við hvert nýtt jarðlíf
* Þýzka stórskáldið, Goethe hélt fram
endurholdgunarkenningunni og þóttist
muna eftir atvikum úr fyrri jarðlífum
sínum. Þýð.
144
mikil áhrif á hana, og hún las það hvað eftir ann-
að, eins og hún skyldi það ekki almennilega.
Fimm dögum áður hafði Krabbe skrifað henni
svohljóðandi bréf: »Eg þarf að taka mér sumarleyfi;
ef ykkur þykir nokkuð vænt um það, þá verð eg
hjá ykkur í fjóra daga, þegar eg kem næst.«
Og Ester hafði svarað á þessa leið: »Já, komdu,
börnin verða svo himinglöð; þau langar svo mikið
að pabbi komi.i
Nú skrifaði hann henni aðeins þessi orð: »Eg
kem ekki, ef þér þykir ekki líka vænt um það. Lang-
ar þig alls ekki til þess, Ester, segðu mér það?«
Þessi spurning hafði haft svo mikil áhrif á Ester.
Vissi hann það þá ekki? Vissi hann ekki, að þetta
rólega, vingjarnlega samlíf þeirra var henni hvort-
tveggja í senn, unun og óþolandi kvöl? Nei, hann
vissi það ekki, eða vildi ekki vita það. — Hann
hafði fyrirgefið henni af göfuglyndi sínu, en hann
gat ekki gleymt. — »Ást okkar er kulnuð.« — Nei,
hún var ekki kulnuð, hún óx og þróaðist meðal ill-
gresis minninganna; það var eitthvað i bréfi hans,
sem sagði henni það, eitthvað, sem alt í einu fylti
huga hennar innilegum fögnuði. ,
Nú var stundin loks komin; nú gat hún talað.
Svar hennar til hans var löng, löng viðurkenn-
ing. — Hún reyndi að opna fyrir honum öll fylgsni
141
Hann hafði hænst að Ester og elskaði hana með
óstjórnlegri afbrýði.
Tvívegis var hann nærri því búinn að myrða hinn
veikbygða bróður sinn, af því að honum fanst Ester
hugsa of mikið um hann. Krabbe varð oft að refsa
Knúti harðlega, er hann var vondur við bróður
sinn,
Sveini versnaði fyrst eftir að hann kom; það var
eins og kirtlaveikin magnaðist um allan helming er
drengurinn fékk betri aðhlynningu, og farið var að
reyna að lækna veikina. En eftir að Ester var búin
að vera með börnin næsta sumar út við Vatnshorn,
fór Sveini mikið að batna, og næsta ár var útlit til
þess, að hann mundi ná góðri heilsu.
Starf þeirra, Ester og Krabbe, hafði verið erfitt,
en þau voru ávalt samtaka í öllu sem miðaði að því,
að gera börn þeirra að hraustum og hamingjusöm-
um mönnum í mannfélaginu. Þar var áhuginn samur
og óskiftur hjá báðum. En Krabbe fór þó einnig
smámsaman að tala við Ester um alt það, sem við
kom læknisstarfi hans og vísindastarfsemi. Hann sagði
henni hvað hann hefði lesið og hvað fyrir hann kom
daglega við störf hans og spurði hana ráða, er hann
hélt að hún gæti orðið honum að liði með skarp -
skygni sinni og hagsýni, og hann kendi henni og
skýrði fyrir henni það, sem þurfti til þess, að hún
gæti skilið hann.
Þau unnu saman og töluðu saman eins og góðir