Reykjavík - 22.01.1910, Blaðsíða 1

IRe^fcjavíft.
XI., 3
Útbreiddasta blafl landsins.
tlpplafl 2,800.
Lau^arda^ 22. Janúar 1910
Áskrifendor í bcnsm
yflr IOOO.
XI., 3
ser* ALT FJEST 1 THOHSENS MAGASlNI. '
Baihósii Tirka daga 8—8.
8i8kopa«krifstofa 8—2.
Bsrgaretj*ra8krif8tsfa 10—8.
Békasafn Alp.lestrarfél. Póstbv'isstr. 14, 5—8.
Bréfboriur um bæinn 8 og 4.
BdnaSarfélagii 12—2.
Bæjarfógetaskrifstofa 9—2 og 4—7.
Bæjargjaldkeraskrifetofa 11—3 og B—7.
Bæjarsimínn v.d. 8—10, sunnud. 8—7.
Forngripasafnii sd., þrd. timtud. kl. 12—2.
Islandsbanki 10—2*/» °g 6'/e—7.
Laga8kélinn ók. leiðbeining 1. og 3. Id. 7-8 e.m.
tandakat88pítalinn 107s—12 og 4—5.
Land8bankinn lO'/a—2'/e.
Landsbókasafnii 12—3 og 5—8.
Landskjalasafnii á þrd., fmd. og ld. 12—1.
Landsjóðsgj.k. 10-2, 6-6, þrjá 1. d. í m. 10-2, 5-7.
Land8siminn v.d. 8—9, sunnud. 8—11 og 4—6.
Læknaskólinn ók. lœkning þrd. og fsd. 12—1.
Náttúrugripa8afnii sunnud. l*/e—2*/e.
PÓ8thúsil 8—2 og 4—7.
StjómarráBil 10—4.
Sifnonarsjólar 1. md. í mán. kl. 5.
Tanolækning ók. í P.str. 14, 1. og 8. md. 11—12. [
„REYKJAVÍK"
Árganguriuu Uostar innanlands 1» kr,; erlendis ;
Ur. 3„50 — 4 sh. — l dolí. Borgist í’yrir i. jálí.
AaglQsiiigar innlendar: á 1. bls. Ur.
3, og 4. bls. Ur. 1,25. — Útl. augl. .%3*'o*/o hærra. —
AfslAtlur að mun, of raihid er auglýst.
autstj. og úbyrgðarra. Ht^ián Rtin6lf»*on,
Hngholtsstr. 3. Talsimí 188.
yi/greiBsla ,Reykjavíkur‘
er flutt í
Skólas trie ti 3
(beint á móti verkfræðing Knud Zimscn).
Afgreiðsla blaðsins er opin frá kl. 9
árd. til kl. 8 síðd. - Talsimi 199.
Ritstjóri er til viðtals virka daga
kl. 12—1. — Þingholtsstr. 3.
Bindincli.
Ja, þaB er svo margs konar bindindi
til — t. a. m. vínbindindi, tóbaks-
bindindi, kaflibindindi, kvennafarsbind-
indi, sannleiks-bindindi (sem ónefnt en
alræmt blað kvað vera í, og ekki
brjóta það nema höppum og glöppum,
og þá einatt „ósjálfrátt®).
Já, bindindi geta vienn, og jafnvel
málleysingjar, verið í um margvíslega
hluti. Allir hrafnar eru t. d. í hval-
kjöts-bindindi.
En það var mi að eins eitt sérstakt
bindindi, sem ég ætlaði að minnast á
í dag.
Það er áœtlana-bindindi „ísafoldar“
—- bindindi, sem hún heldur svo vel,
að fádæmum sætir.
4. Sept. kom út í sumar, er leið,
fyrsta tb). „ísafoldar" undir forstöðu
ins núverandi „ritsljóra". Hann var
þá ný-kominn heim með föður sínum,
Birni ráðherra, eftir fuligerðan Thore-
samninginn fræga.
Karfugiinn var með samninginn
„upp á fikkann“, og skrifaði þá faðir-
inn í nafni sonarins hverja greinina
á fætur annari tii að gylla þetta handa- j
verk sitt, samninginn: nú áttu fram- |
vegis að verða „ongar kássuferðir" * 1
heldur vikulegar ferðir milli Khafnar j
j og íslands, skipin fara frá Höfn hvern j
Sunnudag uíu mánuði ársins, en hálfs-
mánaðar-ferðir 3 mánuði, burtför frá
Höfn þá annanhvern Sunnuday.
‘Svo komu út ácdlanir bæði Sam.-
íél. og Thore-fél. í haust, og þá kom
í ljós, að kássuferðir haldast alveg j
eins og áður, t. d. o siiip sömu rih- 1
una: stundum aftur 23—25 dagar, og j
ált upp í 5 viimr milli ferða.
Enginn fastur vikudagur fardagur
né komudagur. Millilanda-ferðir fer
j Thore-fél. að eins flórar umfrarn það
eru Hamborgar-ferðirnar), í stað þess S
að karlinn hafði í „ísaf.“ lofað 20
ferðum umfram („ísaf.“ 14. Ágúst s. I.). j
; Alt þetta sýndi „Kvík“ fram á 18. j
j Des. f. á. og fleiri ágaila og loforða-
i brigði. „Lögrétta" sýndi og síðar fram
á önnur afbrigði frá fyrirmælum Al-
þingis, raeð Ijósum og góðum rökum.
Skotthenglar ráðherra pg ísu, sem
aldrei hugsa sjálfir, en láta ísu gera
það fyrir sig, stóðu ráðalausir og agn-
dofa, en sögðu bara:
„Bíðið þið, piltar, þangað til ísafold
kemur út næst; hún mun sýna, að
hér eru engar vanefndir — engin
mótsögn milli loforðanna í ísafold og
efndanna í áætlununum“.
En Isafold hefir ekki reynt einu
sinni að verja sig hér — ekki reynt
að fóðra það, af hverju hún var að
Jjúga svona í almenning.
„Áætlun“ nefnir hún ekki á nafn;
hún getur ekki þolað að heyra það orð
nefnt, fremur en hýddur þjófur „vónd“.
Hver maður, sem þetta les, á að
sæta hverju færi sem hann fær við
skotthengla ísafoldar, tii að núa þessu
um nasir þeim, biðja þá að taka fram
ísaf. 14. Ág. og 4. Sept. f. á. og bera |
loforðin þar saman við áætlanirnar.
Tröllatrú þeirra á ísaf. er þá ólækn-
andþ ef þetta læknar þá ekki.
Jón Olafsson alþm.
Sonur Schillers.
Flestir eða allir lesendur „Rvíkur"
kannast við þýzka skáldið Johann
Christoph Friedrich von Schiller, er
var uppi frá 1759—1805, og hafa lesið
eitthvað af þeim Ijóðum hans, sem til
eru i ísl. þýðingum. En fæstir hafa
líklega hugmynd um það, að hann átti
son, sem enn er á lífi, og er nú ab
verða næstum því eins frægur og faðir
hans, þótt það sje nokkuð á aðra vísu.
Þessi sonur Sehillers hefir nýskeð
fundizt í bænum Oppenheim á Þýzka-
landi. Hann heitir Carl von Schiller,
og er orðinn æruverður öldungur, 110
ára að aldri. Hann er fæddur 1799.
í síðastl. nóvember var 150 ára
afmælisdagur skáldsins Schiller hald-
inn hátíðlegur á Þýzkalandi, og í til-
efni af því fóru blaðamenn auðvitað
á fund sonar hans, til þess að spyrja
hann frjetta. Hann sagði þeiro æfisögu
sína, og er hún á þessa leið;
— Móðir mín var yfirsetukona hjerna
í Oppenheim. Hún kynntist föður mín-
um 1798, og ef harra hefði ekki verið
giftur áður, þá eru töluverð líkindi
til þess, að jeg hefði ekki komið í heim-
inn sem óskilgetið barn. Hann unni
henni sem sje hugástum, og hjelt áfram
brjefaviðskiftum við hana til dauða sins.
Einstöku sinnum sendi hann henni líka
nokkra dali rojer tii viðurværis.
Árið 1812 laumaðist jeg að heiman,
því að móðir mín hafði þá daginn
áður strokið burt með frakkneskum
undirforingja. Jcg komst til Magde-
borgar, og gerðist þar trumbusveinn í
hernum. Sem slíkur tók jeg þátt í
orustunni við Leipzig. Jeg komst
smám saman hærra í hernum og varð
með tímanum flokksfyrirliði. Jeg var
með í mörgum orustum, og var ætíð
hinu fræga ættarnafni mínu til sóma.
Á njósnarferð einni í grenndinni við
Jena var jeg svo heppinn að handsama
rússneska hershöfðingjann Skobeleff.
Jeg Ijet skjóta hann. En svo mundi
jeg fyrst eftir því á eftir, að Rússar
voru einmitt. bandamenn okkar, svo
að jeg hafði þarna gert töluvert a.xar-
skaft.
Nú, jeg var dæmdur til dauða, eins
og eðlilegt, var. En með tilliti til
verðleika minna og gagns þess, sem
jeg hafði annars gert í hernum, var
jog náðaður — hegningunni breytt i
æfilangt fangelsi. Jeg var í 14 ár 1
hegningarhúsinu í Spandau, en svo
lánaðist mjer að drepa einn íangavörð-
inn og flýja.
En upp frá þessu gekk allt í basli
fyrir mjer. Jeg reyndi í nokkur ár
að hafa ofan af fyrir mjer með smá-
vægilegum svikum og saklitlum fje-
glæfrum — nafnið Schiller iætur vel
í eyrum á Pýzkalandi — en að lok-
um varð jeg að ganga í flokk með
stórgiæpamönnum, til þess að halda í
mjer lífinu. Við rændum veitingakrá
eina, er var langt frá mannabyggðum,
drápum veitingamanninn, konu hans
og vinnukonu og þrjú börn, og kveikt-
um svo í kofanum. En það korast
upp um okkur, og jeg var aftur dæmd-
ur í æfilangt fangelsi.
Á hundrað ára afmælisdegi minnm
var jeg náðaður. Þá hafði jeg verið
í samfleytt 59 ár í hegningarhúsinu,
og sjeð 3—4 kynslóðir fangavarða
deyja. Jeg fór þá þegar hingað til
Oppenheim, fæðingarbæjar míns, er
jeg hafði þá ekki sjeð í 88 ár, og senj
einkasonur heimsfræga skáldsins Schil-
ier, varð jeg braðlega eitthvað það
allra merkiiegasta, sem bærinn gat
haft til sýnis. Jeg orti afmæliskvæðí
til borgarstjórans, og mjer var boðið
í veizlur og samkvæmi. Fyrir fjórum
árum giftist jeg ungri stúlku, og hefi
þegar átt þrjú börn með henni, jafn-
vel þótt jeg sje orðinn töluvert aldr-
aður. Jeg hefi enn þá ósljóvað minni
og aiiar nauðsynlegar sálargáfur. Jeg
! drekk mitt fyrirskipaða staup á hverjum
degi, og geng tvær mílur a hverjum
morgni á undan morgunverði, —
Blaðamaður sá, sem þetta heíir ritað
eftir honum, bætir því við, að sjer hafi
geðjast mæta vel að syni Schillers,
þrátt fyrir það, þótt æfi hans hafi verið
nokkuð flekkótt.
€intal silarinnar
i
í
,.fjósu».
Auðvitað er ráðkerrann nmboðs-
maður Alþingis.
llmboðsmaður ekki að eins til að
framkvœma vilja Alþingis, sem það
leggur fyrir hann, heldur og til að
brjóta á bak aftur vilja Alþingis, ef
hann álítur að Alþingi hafi ekki
haft vit á að vilja rétt, þ. e. a.s. eins
og hann vill vera láta. Þetta er
svo sem sjálfsagt.
Þegar Alþingi því kýs einhverja
raenn til einhvers starfa, þá er auð-
vitað, að ráðherrann getur ónýtt þá
kosningu, ef honum sýnist.
Það er í rauninni vitleysa þetta,
að Alþingi sé að kjósa menn: ráð-
herran er umboðsmaður þingsins og
getur ónýtt kosninnguna; það er því
miklu beinna að fela honum alveg
að skipa menn, í stað þess, að
þingið sé að ómaka sig.
Það þarf. að brejda stjórnarskrá,
bankalögunum o. fl. lögum i þessa
átt. Eg skal muna að koma með
frv. um það á næsta þingi.
Alþingi kýs endurskoðunarmenn
landsreikninga (þeirra er ráðherra
semur) ; hann getur tilnefnt þá menn
sjálfur.
Og svona er um gæzlustjóra
Landsbankans, og svona er um
annan endurskoðunarmann bank-
ans, sem Alþingi nú kýs.
Já, þetta er vert að athuga og
muna vel: ég er kosinn af Alþingí
endurskoðunarmaður í I.andsbank-
anum.
En ráðherrann er umboðsmaður
minn og annara þingmanna — ég