Alþýðublaðið - 17.10.1963, Síða 5

FRÁ ÁLÞINGI
D A G S K R Á
1 sameinaðs Alþingis fimmtu-
daginn 17. okt. 1963, kl. 2
miSdegis.
Fyrirspurn:
Afurðalán vegna garðávaxta /27.
mál, Sþ./ (þskj. 27). — llvort
leyfð skuli.
D A G S K R Á
neðri deildar Alþingis fimmtudag-
inn 17. okt. 1963, að loknum fundi
í sameinuðu þingi.
Loftleiðir, frv. /20. mál, Nd./
(þskj. 20). — 1. umr.
D A G S K R Á
efri deildar Alþingis fimmtudag-
inn 17. okt. 1963, að loknum fundi
í sameinuðu þingi.
1. Þinglýsingar, frv. /2. mál, Ed./
(þskj. 2) — 1. umr.
2. Ættaróðal og erfðaábúð, frv.
/3. mál, Ed./ (þskj. 3) — 1.
umr.
3. Nauðasamningar, frv. /4. mál,
Ed./ (þskj. 4). — 1. umr.
4. Landskipti, frv. /5. mál, Ed./
(þskj. 5). — 1. umr.
6. Kyrrsetning og lögbann, frv.
/6. mál, Ed.t (þskj. 6). — 1.
umr.
6. Lögræöi, frv. /7. mál, Edt
(þskj. 7). — 1. umr.
7. Aðför, frv. /8. mál, Ed.t (þskj.)
8)..— lumr.
8. Eignaréttur og afnotaréttur
fasteigna, frv. /9. mál, Ed.t
þskj. 9). — 1. umr.
9. Lögtak og fjárnám, frv. /10.
mál, Ed.t (þskj. 10). — 1. umr.
10. Landamerki o. fl., frv. /11.
mál, Ed.t (þskj. 11). — 1. umr.
11. Bæjanöfn o. fl., frv. /12. mál,
Ed.t (þskj. 12). — 1. umr.
Engir samn-
ingar enn
Framh. af 1 síðu
Hvalfirði. Um þetta leyti var dr.
Kristinn forseti Atlantshafsbanda
lagsins, og undir hans forsæti hefði
verið hafizt handa í París um að
semja áætlanir og ákveða fjárveit-
ingar um fyrrgreindar fram-
kvæmdir. Ráðherrann sagði, að
slíkar áætl'anir væru aldrei samd-
ar nema fyrir lægi samþykki
stjórnar viðkomandi lands uin
framkvæmdirnar. Gætu menn því
getið í eyðurnar hér um afstöðu
Framsóknarflokksins til fram-
kvæmda í Hvalfirði.
Nokkrir af þingmönnum komm-
únista hafa flutt þingsályktunartil
lögu um þetta máf ,og þykir nú
ýmsum, sem Framsóknarmcnn
hafi hreinlega stolið frá þeim
„glæpnum/*
Umræður um þetta mál hófust,
er Eysteinn Jónsson (F) kvaddi
sér liljóðs utan dagskrár, áður en
fundur hófst í sameinuðu þingi
og beindi íyrirspurn til utanrík-
isráðherra um framkvæmdir í
Hvalfirði, sem boðaðar hefðu ver-
ið í sumar. Rakti hann aðdrag-
anda málsins og skýrði frá þvi,
að hann og Þórarinn Þórarinsson
hefðu átt umræður við utanríkis-
ráðherra, daginn eftir að skýrt var
frá því í fréttum útvarpsins.
KvaS Eysteinn þetta sanna að dómi
Framsóknarmanna, að hér væri
um upphaf flotastöðvar að ræða,
en flokkurinn liefðj alla tíð verið
andvígur auknum hernaðarfram-
kvæmdum í Hvaifirði. Bar hann
síðan fram svohljóðandi fyrir-
spurn: Hefúr ríkisstjórnin í huga
að gera, eða hefur hún gert samn-
ing við NATO um mannvirkjagerð
I Hvaifirði, og hvernig eru þeir
samningar?
Guðmundur í. Guðmundsson,
utanríkisrúðherra (A), kvaðst
mundu svara þessari fyrirspurn
en sér þætti rétt að gera grein
fyrir málinu í heild vegna um-
mæla Eysteins Jónssonar. Sagði
hann að samkvæmt varnarsamn-
ingnum írá 1951 önnuðust Banda-
ríkin varnir landsins í umboði At-
Guðmundur í. Guðmundsson
lantsh^fsbandrvlagains. íslending1-
ar legðu til land undir varnar-
mannvirki, en Bandaríkin greiddu
þann kostnað, sem þau hefðu í
för með sér. Hér á landi hefðu ver
ið gerðar framkvæmdir á vegum
varnarliðsins fyrir þúsundir millj
óna íslenzkra króna, og mál varð
andi slíkar framkvæmdir hefðu al-
drei verið borin undir Alþingi.
Atlantshafsbandalagið hefur
sjóð, sem kallaður er Infra-Struc-
turesjóður, sagði ráðherrann og
íslendingar hafa aldre; lagt fram
fé í hann. Verkefni þessa sjóðs
hefur einkum verið að kosta bygg
ingar á flugvöllum, olíuleiðslum,
olíugeymum og fjarskiptastöðvum.
Árið 1953 var farið fram á að
byggð yrði Lóranstöð hér á landi
fyrir fé úr þessum sjóði, og veitti
þáverandi utanríkisráðherra dr.
Kristinn Guðmundsson leyfi til
að svo yrði gert, án þess að Al-
þingi hefði nokkur afskip'ti af
málinu.
Árið 1955 var svo farið fram á
að leyfi væri veitt til að byggja
ýmis mannvirki, m.a. geymslur
fyrir sprengiefni og olíugeyma í
Hvalfirði og fjárveiting tekin upp
til þeirra framkvæmda. Þá var dr.
Kristinn Guðmundsson forseti At-
lantghafsbandalagsins, og viðtekm
venja er að slíkar fjárveitingar eru
ekki veittar nema fyrir liggi sam-
þykkj viðkomandi ríkis ‘.il fram-
kvæmdanna.
Þegar vinstri stjórnin ták við
völdum féllu verklegar fram-
kvæmdir hér á landi á vegum
varnarliðsins að miklu leyti niður.
Hannibal Valdimarsson, þáverandi
félagsmálaráðherra, sagði liér á
þingi 7. desember 1956, að ekki
væri hægt að ógilda loforð um
dvöl varnarliðsins, sem ríkisstjórn
in næsta á undan hafði gefið. Var
því veitt leyfi fyrir Lóranstöð á
Snæfellsnesi, en synjað um marm-
virkjagerð í Hvalfirði.
Atlantshafsbandalagið hefur oft
beðið um að fá að byggja olíu-
geyma í Hvalfirði, og umferð
vegna þeirra geyma um fjörðinn
yrði ekki önnur, en þegar skip
kæmu með olíu á þá eða ílyttu
olíu þaðan, sem geymd hefði verið
tilskilinn hámarkstíma. Núverandi
geymar í Hvalfirði væru orðnir
gamlir og úr sér gengnir og þörf
á að endurnýja þá. Þessi þörf liefði
við tvö meginrök að styðjast: í
fyrsta lagi hefðu olíubirgðir þarna
þýðingu vegna varna landsins og
í öðru lagi hefðu þær þýðingu
vegna sjávarútvegsins. Tvisvar
hefði olíubirgðir hér í landinu
þrotíð á vertíð og var þá hægt
að grípa til olíunnar, sem geymd
er í Hvalfirði.
Af athugunum hefði nú komið
fram, að aðeins yrði þörf átta
geyma, löndunaraðstæðna og
tveggja legufæra, og væri þaðf-
minna, en gert var ráð fyrir i
upphafi og ef ríkisstjórninni sýncil
ist svo mundi geiður sérstakur
samningur um þetta. Allar fram-
kvæmdir varnarliðsins hefðu ver-
ið leyfðar hér á landi til þessa án
samþykkis Alþingis og breytti þaðT
í þessu sambandi engu, þótt féðf
til framkvæmdanna kæmi nú frá
Atlantshafsbandalaginu, en ekki
úr ríkissjóði Bandarikjanna. Meðl
þessum orðum lauk ráðhcrrann
svari sínu við fyrirspurninni og
kvaðst vona, að hann hefði gefiðf
gleggri mynd af málinu, en áðui-
hefði verið fyrir hendi.
Hannibal Valdimarsson (K>
ræddi forsögu málsins og skýrðl
frá viðræðum sínum við utanríkis •
ráðherra í ágúst. Afstaða Alþýðu ■
bandalagsins til þessa máls vær.i
sú, að rilcisstjórnin hefði ekki'i
heimild til að ganga írá slíkuin
Framh. á 13. síðu
Fjögur mál voru lögð fram &
Alþingi í gær: Frumvarp tií lagíi
um breytingu á lögum um Seðla-
banka íslands, flutningsmenn: Þóv
arinn Þórarinsson o.fl. (Flutt ái
síðasta þingi, en varð ekki útrætt),.
Frumvarp til laga um vaxtalækkim
flutt af öl'lum þingmönnum Framt
sóknar í neðri deild. Frumvarp
til laga um ráðsí/ifanir til að
stuðla að ijafnvægi í byggð landsinw
Flutningsmenn: Gísli Guðmunds -
son, Skúli Guðmundsson o.fl. Fyrji-
spurn frá Páíi Þorsteinssyni o.fl.
um framkvæmd þingsályktuuar un.i
afurðalán vegna garðávaxta.
- WMWWWWMMWMMMMWWWWWWWWiH1
! >
grynnka á skuldunum sínum að megum ekki og getum ekki Ræðu sinni lauk ráðherrann j!
kaup sé hækkað og genglið gert okkur leik að því að bregð- með þessum orðum: J!
GENGISLÆKKUN
EKKI YFIRVOFANDI
I umræðunum um efnahags-
málin undanfarið hefur Alþbl.
oftar en einu sinni bent á, að
gengislækkun væri ekki viðun-
andi leið til úrlausnar þeim
vanda, sem nú steðjar að. Einn-
ig hefur komið fram hér í blað
inu, að ríkisstjórnin mundi ekki
láta fara fram gengislækkun,
þrátt fyrir fullyrðingar stjórn-
arandstöðunnar um hið gagn-
stæða.
Morgunblaðið birti í gær úr-
drátt úr ræðu, sem Bjarni Bene
diktsson, dómsmálaráðherra
liafði haldið á Varðarfundi
kvöldið áður.
í ræðu sinni sagði ráðherr-
ann meðal annars:
„Það hefur komið í minn hlut
oftar en einu sinni, að verja við
urkenningu gengisfellingar,
vegna þess að gengið var þegar
fallið og ekki var önnur úrræði
að ræða. Nú mæli ég gegn geng
isfellingu, því að krónan er ekki
fallin, en hún er í hættu ef
ekki er stungið við fótum.
Við vitum, að sumir mæla
gengisfellingu ætíð bót. Ýmsir
atvinnurekendur, sem keypt
hafa dýr tæki og eru skuldug-
ir, telja gengisfellingu ekki ó-
heppilega, og ýmsir þeir, sem
komið hafa sér upp íbúðum
telja einfaldasta ráðið til að
fellt. En einhver verður að
borga fyrir verðmætin og eng-
inn sleppur svo auðveldlega.
Það, sem glíkur maður ætlar að
taka af öðrum neyðist þjóð-
félagið til að taka af honum.
Þeim leik að fella gengið
verður að ljúka. Við verðum að
hafa þann manndóm að láta hon
um ljúka.
GENGISLÆKKUN
ENGIN LAUSN
Ég sé ekki að gengisfelling,
eins og nú er ástatt, væri nein
lausn. Hinsvegar mundi hún
stórskerða traust okkar erlend-
is, og þess vegna verðum við
umfram allt að beita öllum ráð
um til þess að tryggja verð-
mæti gjaldmiðils okkar. Við
megum ekki og getum ekki
gert okkur leik að því að bregð-
ast því sameiginlega trúnaðar-
trausti, sem gjaldmiðillinn er
með einni þjóð.“
HINIR LÆGST LAUN-
UÐU.
Það er stefna Alþýðuflokks-
ins, að til hvaða ráða, sem grip-
ið verður, þá verði að vera
trygging fyrir því að hinir lægst
launuðu fái raunverulegar
lcjarabætur. Um stefnu ríkis-
stjórnarinnar varðandi þetta
sagði Bjarni Benediktsson:
,,Við í stjórninni viðurkenn-
um að reyna verður að finna
einhver ráð til þess, að þeir
sem verst eru settir, fái raui-
verulegar kjarabætur, og stj ',i
in mun leggja sig alla fram um
að það geti orðið.“
Ræðu sinni lauk ráðherrann
mcð þessum orðum:
„Fyrirfram vil ég ekki telja
vonlaust, að andstæðingarnir
skilji, að nú er nóg komið í
kapphlaupinu um kauphækk-
anir. Við munum í lengstu lög
leitast við að ná samkomulagi
um þau ráð, sem grípa þarf til
og leita um þau samstarfs við
andstæðingana. En á sama veg
og við hljótum að vera þakk-
látir fyrir hið mikla traust, sem
Viðrcisnarstjórninni var sýnt í
kosningunum í sumar, þá ger-
um við okkur ljósa hina miklu
skyldu, sem á okkar herðum
hvílir.
Ég treysti því, að livorugur
stjórnarflokkurinn víki sér und
an þeirri skyldu, heldur verð-
um við áfram þess trausts verð
ir, scm þjóðin sýndi okkur.“
S”
!>:
MWMWMMMMMMMtMMMM%MMMMMMMMMMV>MMMMMWW%WMMMMMWMMMt%WMMM%MWMi HMWMMXMM\MMMMWMMMMM%MMMMMMMW>
V
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 17. okt. 1963 ^