Verkamaðurinn - 14.06.1927, Page 1

9ERK9MÍI9URIHH
Útgefandi: Yerklýðssamband fíorðurlands.
X*. árg. *|******** " Akureyri" Priðjudaginn 14; Júní 1027. • 46. tbl.
„Loforð annarsvegar en
svik hinum megina.
Flestir lesendur Verkamannsins
munu kannast við söguna um
Hjálmar Jónsson í Bólu, þegar hann
kom úr kaupstaðnum með, eins og
hann komst að orði, »dráps klyfjar
á hesti sínum, loforð annarsvegar og
svik hinum inegin«.
Þetta smellna svar Hjálmars.
Jónssonar, seni hann gaf ferða-
manninum, sem mætti honum og sá
engar klyfjar á hestinum, getur all-
oft átt að nokkru leyti við í okkar
pólitíska lífi. Meginþátturinn í lífi
hverrar þjóðar snýst um fjármál
hennar, sem og er eðlilegt. Það nær
best til einstaklinga þjóðarinnar,
sem snertir mest fjárhag þeirra. Það
skiftir og ekki litlu fyrir fátækan
verkamann, hvort hann þarf að
greiða mikið eða lítið í ríkissjóðinn.
Hvort gjöldin til ríkissjóðsins verða
honum æ þyngri og þyngri dráps-
klyfjar með ári hverju og hvort hann
flytur með Hjáhnari »Ioforð annars-
vegar og svik hinum megin« frá
hinum pólitíska kaupvangi og heim
í fátæka hreysið.
Áður en sú stjórn komst til valda,
sem nú pínir alþýðuna með óbæri-
legum sköttum, voru málskrafsgæð-
ingar þeir, setn að henni standa,
sendir út um landið til þess að boða
fagnaðarerindi Sparnaðarbanda-
lagsins. Það hljómaði ekki illa í eyr-
um kjósendanna, ræðurnar um
sparnaðinn. Jón Þorláksson, sem
sendur var með ströndum fram til
að gylla fyrir kjósendum stefnumið
Sparnaðarbandalagsins, benti á
sj^lfan sig og mælti: »Eg er sá hinn
mikli sparnaðarmaður, sem stofnaði
Sparnaðarbandalagið á þinginu
1923. Eg vil spara útgjöld ríkis-
sjóðsins, svo þið, kjósendur góðir,
þurfið sem minst að greiða í ríkis-
kassann.« Sumir Iitlu spámennirnir
í liði Jóns Þorlákssonar lofuðu líka
að spara. Eitt þingmannsefnið lof-
aði að spara 2 miljónir kr. á ári af
útgjöldum ríkisins. Það var ekki ó-
álitlegt að fela þessum mönnum for-
sjá ríkisins, sem lofuðu jafn miklu
og fögru, ef efndirnar færu eftir því.
En hverjar hafa efndirnar orðið á
öllum þessum fögru loforðum, munu
kjósendur spyrja?
Því skal nú reynt að svara.
Aðaltakmarki sínu hefir Sparnað-
arbandalagshöfundurinn Jón Þor-
láksson náð. Hann hefir orðið ráð-
herra. Hann hefir orðið hvorttveggja
í einu forsætisráðherra og fjármáia-
ráðherra. Það mætti því ætla aö
þessuin tvígilda ráðherra hefði ekki
orðið skotaskuld úr því, að standa
við þau loforð, sem hann gaf kjós-
endurn af yfirlögðu ráði og með
fjálgleik miklum, áður en hann tók
við völdurn.
En hversu vel hafa loforðin verið
efnd?
Árið áður en Jón Þorláksson tek-
ur við ríkiskassanum, greiðir þjóðin
í ríkissjóðinn rúmar 9 miljónir kr.
Fyrsta árið sem Jón Þorláksson er
við völd, verður þjóðin að greiða
rúmlega 11l/2 miljón kr. í ríkiskass-
ann. Annað valdaár Jóns greiðir
þjóðin rúmlega 17 miljón kr. og
þriðja árið tæplega 12 ^2 miljðn.
Sparnaðarloforð Jóns Þorláksson-
ar hafa því reynst svo herfilegt tál
fyrir þjóðina, að í stað þess að spara
óþörf útgjöld á þjóðinni, hefir á
þessum þremur árum, sem hann hef-
ir farið með völd, þjóðin orðið að
greiða 14 miljónum — fjórtán milj-
HÉR MEÐ TILKYNNIST að jarð-
arför elsku drengsins okkar
Hallgríms Ó I a
fer frarn frá heimili hins látna,
Grundargötu 4, Fimtudaginn 16. þ.
m., kl. 2. e. h. og hefst með hús-
kveðju.
Ingibjörg Þorsteinsdóttir.
Árni Hallgrímsson.
ónum — kr. meira, en verið hefði,
ef gjöldin til ríkissjóðsins hefðu
staðið í stl% og verið hin sömu og
þau voru árið áður, en Jón Þorláks-
son tók við fjármálastjórninni.
Sparnaðarloforð litlu spámann-
anna í liði Jóns Þorlákssonar hafa
eðlilega reynst álíka haldgóð eins
og loforð stóra spámannsins. Þing-
mannsefnið, sem ætlaði að spara 2
miljónirnar af árlegum útgjöldum
ríkissjóðsins, hefir verið með í því
starfi Jóns Þorlákssonar að þyngja
skattana á borgurum þjóðfélagsins
um 4 og 2/3miljónir kr. að meðaltali
á ári, frá því litli spámaðurinn varð
þingmaður og Jón Þorláksson tók
við völdum. Þessum þingmanni, sem
ætlaði að spara 2 miljónirnar, hefir
ekki velgt við að hækka kaffi- og
sykurtollinn um 25% frá því sem
hann var áður en sparnaðarmaður-
inn!! sá, komst á þing. Sjómennirn-
ir og þurrabúðarfólkið, sem mest
nota kaffið og sykurinn, eiga meðal
annars honum að þakka þá geysi-
legu tollhækkun, sem orðið hefir á
þessum vörutegundum í höndum nú-
verandi stjórnar. Kaupstaðarfólkið
á honum líka að þakka, að allur
fatnaður sem það kaupir, er 10%
dýrari en hann annars myndi vera,
vegna tolls sem á hann er lagður,