Verkamaðurinn - 22.12.1948, Qupperneq 4

OEEHðMÍiaURIHN
XVI. árg.
Utgefandi: Verkiýðssamband Norðuriands.
♦ *-*-• *•*-*-»•*■*-♦ -*•»-*. •-♦-* *• •
Akureyri, laugardaginn 1S. mars 1933.
13. tbl.
► **-• •• m
Forsíða Verkam.
18. marz 1932, með
frásögn af einni
hörðustu kaup-
deilu, sem háð
hefur verið hér
Kaupdeilan við bæjarstjórn.
Afgreiðsla Novu stöðvuð. Tilraun burgeisaliðsins
«1 að berja niður verkfallið, með lögregluvaldið
í broddi.
■ Hróp á ríkíslögreglu. Stofnun hvítliðasveítar.
Skotlð á verkfallsverðl.
. Eins og áður heftr verið Ijfsl
bér f blaðmu, bafði Verkamínnafé-
lig Akureyrar og Verkakvenn«fé-
l*gið »E«ning< ákveð'ð að sfððve
tíftldi afgreiðslu e. i. Novu, vegna
kaupdedunnar við ba-jarstjófn.
•Munnusmiðmu, en lunnuefnið átií
•ð fcoma reð Núvu.
Kl. um 10 á bnðjudagsmorgun
kom Nova og lagðisf við Torfu-
nefsbryggjuna. Aður en sk pið hafði
fagjt varð bryggjan troðfull af fólkl.
Verkiyðsfélðgm hð’ðu fjðlment þar
til vinnustððvunarinnar og fýsti
torm. Verkamsnnaféiags AVureyrar
yfir verkbanni á Novu, nema hvað
farþegum og póstí y(ðf leyft I
bnd. Fleiri raeður voru fluttar. Var
N verkamönnum sVipað til vinnu,
W lið verkiyðafélaganna hindr.'ð!
allá uppskipun. Þess skal gehð,
verkamönnum þeím, sem víð skip-
Ið áttu að vinna, til verðugs hrósa,
að þeir gerðu enga tílraun lil að
taka upp vinnu á ný, enda hefði
það reynsl árangurslaust og stðar
um daginn þegar aftur var gerð
tilraun til uppskípunar, anerust
OOkkrir þeirra f líð með verkfalla-
mðnnunum, er burgeisatíðið kom
til að berja níður verkfallíð.
Var allt með kyrrum kjðrum þar
tð kl. I e, h., nema hvað burgcisar
bxjarint voru á alððugura þönum
iiðasðfnunar. I>egar kl. var orðin
1, átfi avo vinna að hefjast i ný.
Komu W Hesfir hclsfu atvinnu'ek-
endur barja'ins og aðrír burgeísar
með aliálitlegan hóp hvftliða, sem
þeím hafði lekíst að safoa saraao.
Nokknr verkamenn llr Spfeng'félagi
Ertfngs Fnðjónnonar p-ýddu upp
bðp;nn, jjlnfratnt sía'fsntanna
lið K. E. A. var b«r aWjð'mcnt.
Ve-ða við tækifserí blrt nö'n þrss-
•ra vesal’nga. sem láta bor,;e ahð
bæjanns ginna s-'g fíl að berja i
s<étt*ríy*lkinum ®!num. Og ekki
verður »ló.mcnnur'um gleymt.
I bróddi hvftlif'.asveitafinnar var
bæjarfógetmn og bæjarfógelalulltrú
irrn og hffir það sjáifsagt átt að
fákna það Iðglega f framferði bur-
gcisaliðstns, epda Hóf bæjarfógetmn
upp raust *!na og tdrpsði í n a f n i
konungaios veikamðnnura að
tsks til virtnunnar og verkfalls-
mönnum að vtkja og'til átétlingar
las hann upp úr gðmlum laga-
skruddum eitthvað um hegningsr
og ábyrgðir - en sem enginn
hfustaði i. þegar veikarr.ettn skip-
uðust ekki við að sjá bæjarfóget-
ann I allri sinni dýiö og heyra
nafn konungsins nefnt, gerði hvft-
fiðasveitin írás og hugðist að reka
verklalisraenn úr varðstððu smni.
Voru hvftliðarnír margir hverjfr
með batefli á aér innanklæða og
nokkrir þeitra neyttu þeirra, t. d.
vsr.af einum fekín rifiuð gummi-
s*arg.j. Aðrir noluðu stafí sfna og
bar þi mest á bacjarfógelanum
sjálfum og fulHró.i han*. Verkamenn
hruud-: árásinni á sama augnablik-
ínu og htSn var gerð, þótt vopit*
lausir v*ru, og héldu varðntöðu
ainni óskertri.
Leist butgeisaliðinu ekki á að
hefjs nýja árás og tók þ»ð þvl það
ráð að láta Novu b'á*a M brott-
ferðar og leysti hún fljóifega land-
fest*r og lagðist ham á Pollí
Verkfallsmenn gengu sfðan fylktu
tíði út I Verkiýðshðs og aklfti tá
raannfjó'di. hundruðum og hefðt
enganvegínn aliur komíst f húsið,
H a"m>ki!! Ijö'di hana hefði ekki
hsfdið heim <«1 sln.
Var nú linnið »ð áfiamhalds
akípufagningu verkfaí’sins og mátti
heíta að a'taf næsfu dag* og naetur
vaeri húsfyflír verkaraanna I Verk-
lyðshúsinu, tílbúnír til þes* að
atððva vinnn < ny cf rr.eð þyrfti.
Scltu kontir úr A. S. V. þar
t’pp kifliveíjing.ir svo ve.kfallsverð-
ir og aðrir g*tu fengið sér hress-
ingu, þvi áhugnn og einbeitni
verka'yðsma var svo mikil, að fáir
voru þeir, sem hlyddu því að f*r«
heim og fá *ér hressingu.
B jrgeisíliðið notaði tímann til að
*sa borgarana upp á móti verka-
lyónum og reyna að safn* liði.
Bæjarstjórnarmeirihlutinn varð verk-
fcii óhlutvönduðustu Usistaflflanna
I baenum og myndaði meö þeim
hvftlíðasveit itm berja átti á verk-
fallsmðnnum með. Deilan, sem (
fyrstu wterist um kaupgjaid I tunnu-
amfðinu snerist i hendi burgeisa-
iiðs'nt I svfvirðilega stéttaráráa á
verkaiyðinn, og ekki er sviiist neina
í að ógna verkaiyðnura til að láta
undan, meðal attnara méð þyf að
Norðanlands,
Novudeilunni.
grímur Aðalsteinsson, Jakob Árnason
og Geir Jónasson og var sá fyrst taldi
ábyrgðarmaður blaðsins; nokkru síðar
var Jóhannes Jósefsson kosinn í rit-
nefndina í stað Geirs Jónassonar.
Snemma á því ári var Jakob Arnason
fastráðinn ritstjóri og afgreiðslumað-
ur blaðsins, en afgreiðslu þess þar áð-
ur hafði Þórður Valdimarsson annast
um alllangt skeið, en í blaðanefnd
voru kosnir: Sverrir Áskelsson, Loft-
ur Meldal og Lárus Björnsson. I rnar/
1945 voru kosnir í blaðanefndina Rós-
berg G. Snædal, Eyjólfur Árnason og
Ólafur Aðalsteinsson.
1G. febr. 1946 tók Rósberg G. Snæ-
dal við ritstjórn blaðsins og í byrjun
apríl sama ár voru kosnir í blaðanefnd
Eyjólfur Árnason og Tryggvi Helga-
son. í maíbyt jun sama ár voru kosnir
í ritnefndina Eyjólfur Árnason og Þor-
steinn Jónatansson, og hefir hann
lengst af verið ritstjóri Æskulýðssíð-
unnar frá því að liún hóf göngu sína
1945.
6. júní 1947 tók svo núverandi rit-
stjóri „Verkam.“, Þórir Daníelsson,
við ritstjórn blaðsins og núverandi
blaðanefnd þess kosin í febrúar þetta
ár, en hana skipa: Ásgrímur Alberts-
son, Eyjólfur Árnason og Jakob Árna-
son.
þing Verklýðssambandsins útkljáði
deiluna. Gekk Erlingur þá á mála
hjá afturhaldinu og hefir unnið því
dyggilega æ síðan, eins og alkunnugt
er.
í apríl 1935 lét Einar Olgeirsson af
starfi sem ábyrgðarmaður „Verkam."
en við því tók Steingr. Aðalsteinsson.
í desend>er sama ár samþykkti stjórn
Verklýðssambandsins að kjósa rit-
nefnd fyrir blaðið og voru kosnir:
Steingr. Aðalsteinsson, Þorsteinn Þor-
steinsson og Óskar Gíslason.
Skömmu síðar, eða 25. jan. 1934,
samþykkti stjórn Verklýðssambands-
ins að fela Jakob Árnasyni ritstjórn
„Verkam.“ um óákveðinn tíma og
annaðist hann síðan ritstjórn þess um
rúmlega 12 ára skeið. Jafnframt voru
þá kosnir í ritnefnd auk ritstjórans,
Áskell Snorrason, Elísabet Eiríksdótt-
ir, Óskar Gíslason og Þorsteinn Þor-
steinsson . í apríl 1934 varð Þórodd-
ur Guðmundsson ábyrgðarmaður
blaðsins en í ritnefnd þess voru kosn-
ir: Bjarni M. Jónsson, Elísabet Eiríks-
dóttir og Jakob Árnason.
í ársbyrjun 1939 tók Sósíalistafélag
Akureyrar við útgáfu „Verkam.“ Var
þá brot hans jafnframt stækkað um
helming og blaðið gefið út einu sinni
í viku. í ritnefnd voru kosnir: Steip-
—o—
„Verkamaðurinn“ hefur að öllu
leyti tekið miklum stakkaskiptum á
þeim þrjátíu árum síðan hann hóf
göngu sína. Snobbhátturinn sem auð-
kennir marga fyrstu árganga blaðsins
hefir fyrir löngu farið veg allrar ver-
(Framhald á bls- 18).
Eitt inesta
óhæfuverk
borgarastéttar-
innar er brott-
vikning Jakobs
Ámasonar af
Kristneshæli.
OtgcUmlii V«rUfB|Mrab«ad NorBurlanö*
STÉTTADÓM0R.
fyrklasjúklingurinn Jakob Árnason dœmdur
buri af Heilsuhœlinu i Kristnesi.
'Maaakúffin /asálans frd Hriflu drtmd Idgum samkvam.
\ dögimum, i'l<lnuinclnd ~mh» ór árekstrunum. En þetm,
ikahælit Norðurlandt hóf ofaðkn- tera þramig hugtuðu akjáUa^ial
íltar Rcgn berklasjúkjingnum hráþttega. Er það að sjátlðögðu
•b Amasyni, út af atjórnmóhk- fynr Ókumiugtók þeírm I þdfri
•júlcUngaios a| WkjHnu. Fyri. <. p*r
ótbutð bwka«þ3kliegsit».-
Á Ruðvikuðapnu v« svo t»lbu< ð-
öftno framkvæmdur og sjékíiwghriaa
dicmdut tii þeas wrða i brptt
nó þegar.
Vert>V/hér btrt ötskrHt tír íðgcU-
bðk EyjiiþuðAfkýsÍu og Akureyrar-
Stóöpktftðar, tíí þeaa að fe*fndtK gej!,
kyost hinu tvivirððega athítfi
istanna aem gleggtt,
»Ar 1931, miðwkudagúm U.
nutrs var fógetarétlur Eyjafjarftar-
*V*ba settur og haldinn i Krtatnea-
4