Verkamaðurinn - 22.12.1948, Page 10

loks landssamtök stéttanna: Alþýðu-
samband Islands og Vinnuveitenda-
félag íslands.
Á síðari árum hefur það farið mjög
í vöxt, að þessum heildarsamtökum
hafi verið fengin til meðferðar lausn
vinnudeilna á einstökum stöðum víðs-
vegar um landið.
En þróun þessara baráttuaðferða er
ekki þar með lokið.
Styrkur íslenzku verklýðssamtak-
anna er orðinn það mikill, að ekki
aðeins einstakir atvinnurekendur
standa, hver um sig, vanmegna gegn
þeim, heldur finna einnig heildar-
samtök atvinnurekendanna sig knúin
til að leita meira og meira stuðnings
þess bakhjarls, sem er þeirra síðastur
í þessu efni (af innlendum aðilum),
þ. e. a. s. ríkisvaldsins sjdlfs.
Það er mjög athyglisvert, að á þess-
um síðustu tímum hafa allar vinnu-
deilur, sem nokkra almenna þýðingu
hafa haft, orðið að harðvítugum átök-
um milli verklýðssamtakanna og ríkis-
valdsins.
Gleggstu dæmin um þetta eru
vinnudeila „Dagsbrúnar“ sumarið
1947, þegar ríkisstjórnin skipaði svo-
kallaða „sáttanefnd“, sem hafði það
hlutverk eitt að hindra mögulegt sam-
komulag milli verkamanna og at-
vinnurekenda — enda varð sú nefnd
ekkert riðin við lausn deilunnar, að
lokum — og vinnudeila verklýðs-
félagana hér á norðurlandi, við síldar-
bræðsluverksmiðjurnar, sem liáð var
um sama leyti, þar sem sátta-
semjari ríkisins er, í upphafi deil-
unnar, látinn virða að vettugi sjálfs-
ákvörðunarr étt verkl ýðssamtakanna
og beita rótgróið verklýðsfélag aug-
ljósu ofbeldi — sem ríkisvaldið var
svo vitanlega reiðubúið til aðstaðfesta,
og reitt var sem sverð að höfði verk-
lýðssamtakanna í endanlegum samn-
ingum um lausn vinnudeilnanna.
Það finnast að vísu nokkur eldri
dæmi þess, að ríkisvaldið hafi veitt
atvinnurekendum aðstoð, gegn verka-
lýðnum, í vinnudeilum — og þá eink-
um í formi lögregluaðstoðar og annars
liðsafnaðar. En það, sem nú er nýtt í
baráttuaðferðinni, er það, að ríkisvald-
ið gengur beinlínis fram fyrir skjöldu
atvinnurekendanna — hefur forystuna
i baráttunni gegn hagsmunum verka-
fólksins.
Þetta kemur lika fram á fleiri vegu
og með enn berari hætti.
Það er alkunnugt, að ríkisstjómin
og skjólstæðingar hennar, stóratvinnu-
rekendur, undu ekki vel úrslitum
vinnudeilnanna sumarið 1947, sem
fyrr voru nefndar — og hugsuðu verk-
lýðssamtökunum þegjandi þörfina,
þegar betur blési. f skjóli minnkandi
atvinnu, með haustnóttunum, skyldi
hefja nýja herferð gegn verklýðssam-
tökunum, og freista þess, hvort ekki
mætti þá koma fram fyrirætlunum
afturhaldsins, um rýrnandi kjör fólks-
ins.
Skipulagsbundið voru félög at-
vinnurekenda, víðsvegar um landið,
látin segja upp samningum sínum við
verklýðsfélögin — og allt búið til or-
ustu.
En þá kom óvænt strik í reikning-
inn: Vetrarsíldin gekk í lið með verk-
lýðssamtökunum! Draumur valdhaf-
anna, um atvinnuleysi, rættist ekki.
Öll vinnuveitendafélögin, sem voru
nýbúin að segja upp samningum sín-
um við verklýðsfélögin — samkvæmt
skipun — endurnýjuðu þá óbreytta. —
Herferðinni var aflýst, í því formi,
sem fyrirhugað hafði verið.
En þegar ékki þótti fært að fara
þessa venjulegu leið, til þess að koma
fram lækkun á kaupi verkafólksins,
þá var leitað nýrra ráða.
Ríkisvaldið, sem í ársbyrjun 1947
hafði ráðizt að hagsmunum alþýðunn-
ar með þeirri stórfelldustu tollahækk-
un, sem þingsagan kann frá að greina,
og sem á miðju því ári hafði mistek-
izt að hindra verklýðssamtökin í því
að bæta launþegum þá kjararýrnun,
sem tollahækkunin olli — sem á haust-
nóttum ha'fði gugnað við opinn hern-
að gegn verklýðssamtökunum — lauk
árinu með því að láta þjónustumenn
auðvaldsins, á Alþingi, setja lög um
það, að laun íslenzkrar alþýðu skyldu
lækka um 8þá% — og rauf þar með
gerða samninga milli atvinnurekenda
og verklýðssamtakanna.
Þannig leysti ríkisvaldið, í þetta
sinn, óhjúpað og opinskátt, viðfangs-
efni atvinnurekendastéttarinnar, í við-
skiftum hennar við verkalýðinn og
samtök hans.
Þegar slíkar bardagaaðferðir and-
stæðinga verkalýðsins eru athugaðar —
þegar séð er, að þeir beita allri póli-
tískri orku sinni gegn faglegri liaráttu
verkalýðsins — er þá hægt að efast um
það, að faglega baráttan verður einnig
að hafa pólitískt markmið — og póli-
tíska leiðsögu, sem ekki missir sjónar
á því marki, þrátt fyrir önn og erfiði
líðandi stundar.
Nei, það er ekki hægt að efast um
það.
Og hver getur annast þá pólitísku
leiðsögu?
F.r hennar að vænta frá einhverjum
Jjeirra pólitísku flokka, sem standa að
þeirri ríkisstjórn, er þannig hefur ráð-
izt að hagsmunum verkalýðsins?
10