Verkamaðurinn - 26.06.1959, Blaðsíða 4

4
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 26. júní 1959
auka það og margfalda frá því
sem nú er og miðar allar sínar
tillögur við það að hann einn fái
aukna möguleika til þingsæta
með rangindum. Þannig leggur
hann til að Rvík kjósi með hlut-
fallskosningu sína 12 þingmenn,
þótt það kosningafyrirkomulag
sé annars hin mesta goðgá og
svívirða að hans dómi. Ástæðan
er augljós: Hlutfallskosning í
Rvík tryggir Framsóknarfl. 1 af
fjórum hinna nýju þingm. Ann-
ars fengi hann þar engan þingm.
Framsóknarfl. hefur hins vegar
lagt til að íbúar Reykjanesskag-
ans kjósi sína 5 þingmenn í 5
kjördæmum og „leggi Gullbr. og
Kjósarsýslu kjördæmi niður“
„árás á landsbyggðina“ o. s. frv.
Staðreyndin er sú, að þeir hafa
aldrei í þessu máli getað hafið
sig upp úr sjónvídd þeirrar mús-
arholu, sem hinir þrengstu
flokkshagsmunir þeirra sjálfra
hafa þrengt þeim niður í. Þeir
hafa aldrei ætlað dreifbýlinu
stærri hlut en nú er ráðgerður,
hvorki Akureyringum né öðrum.
Eina hugsun þeirra hefur verið
sú að stritast við að viðhalda
ranglætinu og auka það, ef
nokkur kostur væri. Því sviku
þeir gefin heit við myndun
vinstri stjórnarinnar um leið-
réttingu kjördæmaskipunarinnar
og því standa þeir nú einir og
einangraðir í þessu máli, sem
Frumræða Björns jónssonar í
ÞAÐ ER BARIZT
Háttvirtu áheyrcndur!
í 79. grein stjórnarskrár ís-
lenzka lýðveldisins er svo fyrir
mælt, að þegar tillögur til breyt-
inga eða viðauka á stjórnar-
skránni hafa hlotið samþykki
beggja deilda Alþingis — skuli
þing rofið og stofnað til al-
mennra kosninga. Samþykki
báðar deildir þingsins breyting-
una óbreyta eftir slíkar kosning-
ar tekur hún gildi sem stjórn-
skipunarlög.
Af þessum ákvæðum leiðir, að
ef þingdeild fellir breytingu á
stjórnarskránni, kemur hún ekki
meira við sögu og það þing, sem
kosið hefur verið heldur umboði
«:nu til loka kjörtímabilsins — í
4 ár.
Það liggur því í augum uppi,
að alþingiskosningar hvort sem
þær eru háðar vegna þingrofs út
af stjórnarskrárbreytingu eða
vegna þess að kjörtíma er lokið
— geta aldrei snúizt um eitt mál
einvörðungu. Stjórnarskrárbreyt
ingu, eina fyrir sig, máekkileggja
undir þjóðaratkvæði. Vilji meiri
hluti þjóðarinnar fella stjórnar-
skrárbreytingu getur það gerzt
með þeim hætti einum, að hann
kjósi að meirihluta alþingismenn,
sem andvígir eru breytingunni,
en sé breyting felld með þeim
eina hugsanlega og löglega hætti,
hefur annað gerzt samhliða:
Andstæðingum hinnar breyttu
skipunar hefur verið gefið fullt
umboð til þess að stjórna mál-
efnum þjóðarinnar heilt kjör-
tímabil.
Framsókn getur ekki hindrað
k jördæmabrey tingu na.
Ef meirihluti kjósenda vildi nú
fella þá breytingu, sem fyrirhug-
uð er á kjördæmaskipun lýð-
veldisins, þá gera þeir það með
því að veita Framsóknarflokkn-
um meirihlutavald á Alþingi að
fáum dögum liðnum. Fengi
Framsóknarfl. slíkt meirihluta-
vald verða engar kosningar á
næsta hausti og þjóðin fengi að
njóta stjórnar Framsóknarflokks
ins til ársins 1963. Kjósendur
hefðu þá gert annað og meira en
að fella kjördæmabreytinguna —
þeir hefðu jafnframt ákveðið
hvernig landinu yrði stjórnað
næstu ár — kosningarnar hefðu
skorið úr um það, hvernig tekið
yrði á öllum meginviðfqngsefn-
um, sem við er að etja í þjóðfé-
laginu.
Auðvitað er þetta ekki sagt
vegna þess að líkindi séu til þess
að Framsóknarflokkurinn nái
meirihluta á Alþingi, allir skyni
bornir menn vita að til þess hef-
ur hann ekki snefil af möguleik-
um, þar sem þeir flokkar, sem að
breytingunni standa munu ör-
ugglega hljóta fylgi 80% þjóðar-
innar og a. m. k. 2/3 allra þing-
sæta — heldur til þess að sanna,
að kosningar geta aldrei snúizt
um eitt mál. Kjósendur verða
ávallt að gera sér heildarmynd af
vandamálum þjóðfélagsins og
miða afstöðu sína við hana, eftir
því sem þekking þeirra og sann-
færing bjóða.
Kosningarnar 28. júní eru eng-
in undantekning frá þessu. Úrslit-
þeirra munu hafa djúptæk áhrif
á stjórnmálaþróunina á næstu I
árum. Þær munu ráða Tniklu um
það, hvernig flokkaskipunin í
landinu mótast í haustkosning-
unum og hvernig sú ríkisstjórn
verður, sem leysir leppstjórn
íhaldsins — Alþýðuflokksstjórn-
ina — af hólmi á sumarþinginu í
næsta mánuði.
Kjarni málsins.
Vitanlega er m. a. kosið um
kjördæmamálið á sunnudaginn
kemur og menn og flokkar munu
og eiga að hljóta dóm kjósenda í
samræmi við gerðir sínar og
stefnu í því máli — en það er
ekkert síður kosið um stefnuna í
efnahagsmálunum, herstöðva-
málinu, landhelgismáíinu og
stærstu sérmálum hvers byggð-
ai-lags. Hver sæmilega skyni bor-
inn kjósandi tekur öll megin-
atriði með í reikninginn og
reiknar dæmið til enda. Sjálfsagt
eru þeir kjósepdur til, sem telja
eitthvert eitt þessarra mála svo
mikilsvert, að þeir láti það eitt
ráða atkvæði sínu, og við því er
auðvitað ekkert að segja. Það er
einmitt eitt af grundvallaratrið-
um þingræðis og lýðræðis, að
hver og einn sé frjáls að því að
taka afstöðu án íhlutunar. Það er
því furðulegasta ósvífni þegar
foringjar og blöð Framsóknar-
floksins ráðast að kjósendum
með þeim fölsunum og ósannind-
um, að það sé nánast stjórnar-
skrárbrot að kjósa um annað en
k j ördæmaskipunina.
Framsóknarmenn virðast álíta
að stefna þeii’ra í kjördæmamál-
inu sé líklegri en afstaða þeirra í
öðrum þjóðmálum til þess að
draga að sér atkv. kjósenda, og
því stritast þeir við að beina at-
hygli þeirra sérstaklega að því
máli. Að mínum dómi er þeím
þetta ekki of gott, því að sannar-
lega standa þeir í því máli ekki
síður höllum fæti en í öðrum.
Kjarni málsins er þessi:
Frá því að núgildandi kjör-
dæmaskipun var ákveðin, hefur
íbúum Reykjavíkur, Hafnar-
fjarðar og Gullbringu- og Kjós-
arsýslu fjölgað um rúmlega 44
þús. manns, Borgarfjarðarsýslu
um tæp 2 þúsund, Akureyrar urn
2.900, Árnessýslu um 1500 og
Vestmannaeyja um 1000 manns.
Alls staðar annars staðar hefur
íbúum farið fækkandi eða tala
þeirra staðið í stað.
Allir viðurkenna — jafnvel
Framsóknarmenn — að valdið
iem þingræðisskipulagið veitir
eða á að veita fólkinu í landinu
hljóti að verða að fylgja því eft-
ir, hvar sem það tekur sér ból-
festu. í samræmi við þá skoðun
hafa allir flokkar — líka Fram-
sóknarflokkurinn — lagt til að
þingm. Rvíkur yrði fjölgað um 4,
þingm. á Reykjanesskaga um 3
og þm. á Norð-Austurlandi um
1. Hið eina, sem á milli ber um
þingmannatölu hvers landshluta,
er það, að Framsóknarfl. hefur
lagt til að Seyðisfjörður, með
sína 730 íbúa, haldi sínum þing-
manni, og yrðu þá þingm. Aust-
firðinga framvegis 6, en ekki 5
eins og nú er fyrirhugað.
Á að leiðrétta misréttið.
í kjördæmamálinu er því ekki
nú orðið a. m. k., deilt um það,
hver eigi að vera hlutur dreif-
býlis annars vegar og þéttbýlis
hins vegar á Alþingi, þótt reynt
hafi verið, gegn betri vitund, að
halda því að fólki, einkum úti á
landsbyggðinni. Deilan stendur
um allt annað. Hún stendur um
það, hvort jafnframt því sem
óhjákvæmileg leiðrétting er gerð
vegna tilflutnings fólksins í
landinu, skuli einnig leiðrétt það
misrétti, sem nú er milli stjórn-
málaflokkanna í landinu, hvort
tryggja eigi þannig, að meiri-
hluti Alþingis sé ávallt skipaður
í samræmi við vilja og skoðanir
meirihluta þjóðarinnar.
í kosningunum 1956 þurfti
Framsóknarflokkurinn 760 at-
kvæði til þess að fá hvern þing-
manna sinna kjörinn, Alþýðu-
bandalagið þurfti hartnær 2000
atkvæði. Framsóknarfl. hlaut
32900 atkvæði og 17 þingmenn —
Alþýðubandalagið 15900 atkvæði
og 8 þingmenn. Þ. e. a. s., að sá
flokurinn, sem fékk 3 þús. at-
kvæðum færra, fékk meira en
helmíngi fleiri þingmenn. Litlu
munaði að Alþýðuflokknum og
j'ramsóknarflokknum heppnaðist
það tilræði við lýðræðið í land-
inu, að hrifsa löggjafarvaldið í
sínar hendur með 34% atkvæða
að baki sér. Við slíka skipan og
leikreglur í stjórnmálabaráttu er
ekki hægt að una. Slík misþyrm-
ing á réttlætisvitund allra, sem
ekki eru blindaðir af taumlausri
áfergju í rangfengið vald, hlýtur
að dæma sig sjálfa óalandi og
óferjandi.
Framsókn vill auka ranglætið.
En þá má spyrja: Eftir hvaða
leiðum er unnt að jafna misréttið
milli flokkanna. Til þess gætu
tvær leiðir komið til greina. í
fyrsta lagi að fjölga uppbótar-
þingmönnum og halda óbreyttri
kjördæmaskipun. í öðru lagi að
taka upp hlutfallskosningar og
kjósa þá að sjálfsögðu fleiri þing-
menn saman en gert hefur verið.
Ef fullur jöfnuður hefði átt að
nást 1956 með uppbótarsætum
hefði þurft að fjölga þingmönn-
um um 49, úr 52 í 101. Allir
hljóta að vera sammála um, að
svo gífurleg þingmannafjölgun
komi ekki til greina. Þessi leið er
því af öllum talin ófær. Þá er að-
eins sú leið eftir, sem allir flokk-
ar — nema Framsóknarflokkur-
inn — hafa nú orðið sammála
um: að stækka kjördæmin og
taka upp hlutfallskosningar sem
almenna reglu.
Með þeim hætti næst a. m. k.
um fyrirsjáanlega framtíð jöfn-
uður milli allra stjórnmálaflokka
og skoðana sem nokkurs mega
sín og hverjum er tryggður full-
trúafjöldi í samræmi við fylgi
meðal kjósenda. Minnirluta-
ílokkum er tryggður fulltrúi úr
hverju kjördæmi, ef þeir hafa að
baki sér 1/5—1/6 kjósenda í stað
þess að nú getur hæglega svo
farið, að aðeins stærsti flokkur-
inn í hverju kjördæmi hljóti þar
fulltrúa, þótt hann sé í miklum
minnihluta meðal kjósenda.
Þessarri skipan vill Framsókn-
arfl. ekki una. Hann vill ekki
einasta viðhalda öllu ranglæti
núgildandi kjördæmaskipunar,að
þessu leyti, heldur vill hann
samkvæmt öðrum rökstuðningi
sínum. Aðstaðan er hin sama og
fyrr: Hlutfallskosning í Gullbr.
og Kjós. dugar Framsóknarfl.
ekki til að ná þar þingsæti. Með
því hins vegar að gera Gull-
bringusýslu og Kjósarsýslu
hverja fyrir sig að sérstökum
kjördæmum, auk Kópavogs,
Hafnarfjarðar og Keflavíkur,
eigist von í 1—2 hinna nýju þing
manna.
Eins og aðrir flokkar vill
Framsóknárfl. að fjölgað sé um
1 þingmann á SV-landi, en það
verður að gerast með því að
hluta Akranes frá sínu fyrra
kjördæmi og gera sveitina að
sérstöku kjördæmi. Þannig fengi
Framsóknarfl. þennan viðbótar-
þingmann, þótt hann sé nú senni
lega fylgisminnsti flokkurinn í
Borgarfjarðarsýslu. Framsókn-
arfl. vill að íbúar NA-lands fái
einn þingmann, auk þeirra sem
nú eru — alveg eins og hinir
flokkarnir, en hann vill láta það
gerast þannig, að Akureyri verði
tvímenningskjördæmi með hlut-
fallskosningu. Já, margt ljótt
hafa Framsóknarmenn nú sagt
um hlutfallskosningar, en þó
hygg eg að stóryrðin um slíkar
kosningar í tvímenningskjör-
dæmum slái þar allt út. Þær hafa
verið það forkastanlegasta af
öllu forkastanlegu. En samt telja
þeir slíka skipan nógu góða
'nanda Akureyringum, og þarf
víst naumast að fara í grafgötur
um ástæðuna: Framsóknarflokk-
urinn hefur um skeið verið þar
næst stærsti flokkurinn og telur
sig því hafa möguleika á „steiktri
gæs“ þaðan, ef hér væri tví-
menningskjördæmi.
Það þarf mikið hugarflug og
furðulega dirfsku til þess að
koma fram fyrir kjósendur með
fulla dómgreind með slík af-
styrmis hugarfóstur. 8 þing-
mönnum á að bæta við, en rétt-
lætið miili flokka . á að vera
þannig, að það tryggi Framsókn-
arfl. 4—5 þessara fulltrúa til við-
bótar þeim, sem hann þegar get-
ur haft í skjóli ranglætisins. —
Það er vissulega hámark
óskammfeilninnar, þegar tals-
menn Framsóknarfl. eru svo að
tala um „þröng flokkssjónarmið“,
steinrunnir talsmenn öfgakennd-
ustu afturhaldsstefnu?
Við Alþýðubandalagsmenn
leggjum okkar stefnu í kjör-
dæmamálinu óhikað í dóm ís-
lenzkrar alþýðu. Við bentum
fyrstir núverandi stjórnmála--
flokka allra á þá leið, sem nú
hefur verið valin og við teljum
að hún muni færa vinnandi
mönnum í sveit og við sjó aukna
möguleika til þess að sameinast
á stjórnmálasviðinu og auka
áhrif sín á Alþingi, en undir því
er hagur þeirra og framtíð kom-
in frekar en nokkru öðru. At-
kvæði sjómannsins og verka-
mansins, sem kýs Alþýðubanda-
J.agið, verður ekki íramvegis lát-
ið vega þriðjung á móti atkvæði
forstjórans sem kýs Framsókn-
arflokkinn, heldur verða þau jöfn
á metunum. Þannig er hin
breytta skipan þáttur í þeirri
löngu baráttu, sem staðið hefur
um langan aldur og standa mun
3engi enn um jafnrétti alþýðu-
stéttarinnar við aðra þegna þjóð-
féiagsins, og þess vegna væri
hver sá, sem nú greiddi Fram-
sóknarfl. atkvæði, að vinna gegn
sínum eigin rétti og sínum eigin
hagsmunum.
Baráttunni um Alþýðuflokk-
inn er lokið.
En nú er kosið um fleira en
kjördæmamálið. Enginn getur
verið svo altekinn af sjálfum
leikreglunum, að það sem um er
barizt gleymist. Og um hvað er
einkum barizt nú í íslenzkum
stjórnmálum? — Það er barizt
um lífskjörin. Það er barizt um
það, hvort viðhalda eigi og við-
halda megi því lífsstigi, sem al-
þýðusamtökin hafa verið að
byggja upp síðustu tvo áratug-
ina — eða hvort það skuli fært
niður æ ofan æ með löggjafar-
valdi og það er barizt um það,
hvort alþýðusamtökin skuli
framvegis halda réttarstöðu sinni
í þjóðíélaginu eða hvort þau
skuli svift þeim' grundvallarétt-
indum sínum að mega ákveða
laun sín og kjör með frjálsum
samningum við þá, sem vinnu-
aflið kaupa.
Hinn 23. desember sl. var
mynduð í landinu ríkisstjórn,
Föstudaginn 26. júní 1959
VERKAMAÐURINN
5
sem kölluð er ríkisstjórn Al-
þýðufloksins, enda þótt alþjóð sé
fullkunnugt um, að Sjálfstæðis-
flokkurinn ræður þar öllu, sem
hann vill ráða, enda hefur for-
maður þess flokks lýst því yfir,
að ástæðan til þess að hann hafi
fremur kosið að veita stjórninni
stuðning en þiggja stuðning Al-
þýðuflokksins til stjómarmynd-
unar, hafi verið sú, „að sá sem
stuðning veitir hafi ávallt betri
tök á rás viðburðanna en sá sem
studdur er“.
Þessi stjórnarmyndun og
stjórnarsamstarf á sér langan að-
draganda og ekki ómerkan. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur árum
saman unnið markvisst að því að
gera Alþýðuflokkinn að hjá-
lendu sinni, sem hann gæti nytj-
að þegar hagstætt væri fyrir höf-
uðbólið. Um langt skeið hafa for-
ingjar beggja þessarra flokka
unnið að því að samræma skoð-
anir þeirra og stilla þá saman til
átaka. Hefur þetta borið þann
árangur, að um nokkur ár hefur
hnífurinn ekki gengið í milli í
hinum stærstu málum. í utan-
ríkismálum hefur altaf verið full
samstaða um hernámið og þjóns-
lundin hin sama gagnvart her-
námsþjóðinni, nema hvað Al-
þýðuflokkurinn hefur í þeim efn-
um einatt verið lítið eitt kaþólsk
ari en páfinn — legið þar enn
flatari ef nokkuð var. í verka-
lýðssamtökunum hefur sambúð-
in verið náin og samfarirnar í
bezta lagi — meira að segja þeg-
ar þeim hluta þeirra, sem lúta
þeirri svörtu samfylkingu,
var beitt til þess að grafa undan
þeirri ríkisstjórn, sem Alþýðufl.
taldist eiga aðild að — vinstri
stjórninni. Svo náin hefur sam-
vnnan verið, að nokkrir úr for-
ingjaliði Alþýðuflokksins hafa
árum saman gengið eins og villu-
ráfandi sauðir á milli höfuðbóís
og hjáleigu og ekki vitað sjálfir
á hvorum staðnum þeir áttu
heima. Tveir þessarra manna a.
m. k. eru nú í framboði fyrir Al-
þýðufl., Sigurður Einarsson og
Jónas Guðmundsson. Báðir glóð-
volgir úr vist hjá Heimdalli og
Lýðveldisflokknum.
Einn af miðstjórnarmönnum
Alþýðufl. lýsti hrifningu sinni
yfir samstöðu flokkanna á stú-
dentafundi í Rvík í haust sem
leið með svofelldum orðum:
„Hygg eg að fylgismenn ann-
arra flokka eigi ekki betri sam-
stöðu en Alþýðufl. og Sjálfstæð-
isfl. Þeir hafa haft samstöðu í
verkalýðsfélögunum og það er
annars reikningsdæmi hver áhrif
Alþýðufl. væru í þessum félög-
um, ef ekki hefði notið við hins
heilladrjúga samstarfs við Sjálf-
stæðisflokkinn. Samvinna þess-
ara flokka hefur verið hin ákjós-
anlegasta. Þar mætast heilbrigð-
Lstu öfl ‘þjóðfélagsins.“ Þetta
sagði miðstj órnarmaður Alþýðufl.
Og ekki hefur skort ástarjátn-
ingar frá hinni hliðinni frá hendi
hinna opinskáari manna. Einar
Sigurðsson, einn mesti auðmaður
landsins, skráður eigandi 17
millj. eftir eigin framtali og lágu
mati, sá hinn sami sem fékk
millj. eftirgjöf af þurrafúalánum
samkv. fjárlögum Alþýðuflokks-
stjórnarinnar, skrifaði í Morgun-
blaðið 4. jan. sl.:
„Eins og stefnu Sjálfstæðisfl.
og Alþýðufl. er háttað verður að
telja þessa flokka þá skyldustu
og borgaralegustu.“
Og nú er hinni áralöngu bar-
áttu um Alþýðuflokkinn lok-
ið. Hann hefur fundið friðinn
í faðmi Sjálfstæðisflokksins. —
„Heilbrigðustu öfl þjóðfélagsins,"
þau skyldustu, og borgaralegustu
flokkarnir hafa tekið höndum
saman og eru byrjuð að fram-
kvæma sameiginlega stefnu sína.
Osvílnasta blekking íslenzkra
stjórnmála.
Það, sem þegar hefur gerzt, er
þetta: Laun allra launamanna og
hlutarsjómanna hafa verið lækk-
uð um 13,4%, jafnt þeirra, sem
hafa þurftarlaun eða minna, og
hinna, sem hafa hærri tekjur. —
Jafnaðarmennskan lýsir sér í því,
að allir eru taldir jafn aflögufær-
ir hlutfallslega. Jafnframt hafa
allir lögmætir samningar stéttar-
félaganna verið numdir úr gildi
og ráðist að öðrum félagslegum
réttindum alwiennings, svo sem
orlofslögunum, þótt þar hafi um
sinn verið látið undan síga fyrir
einróma andstöðu alþýðusamtak-
ana. Sem sárabætur fyrir launa-
lækkunina hafa menn svo fengið
auknar niðurgreiðslur nokkurra
vörutegunda alls upp á 120—130
millj. kr., en gallinn á þeim sára-
bótum er sá, að hvern eyri þeirra
niðurgreiðslna eiga launamenn
eftir að greiða síðar eftir öðrum
leiðum. Allar aðrar verðlækkan-
ir hafa reynzt einber blekking
eða hégómi og fjöldi vörutegunda
hafa verið hækkaðar í verði og
einn tilfinnanlegasti útgjaldalið-
urinn, gjöld til bæjarfélaganna,
hafa stórhækkað.
Fyrir alla launamenn landsins
nemur launaránið ekki undir 400
millj. kr. fyrir meðlimi Alþýðu-
sambands fslands eina allt að 240
millj. kr. Fyrir einn verkamann
um 7—8 þús. kr. á ári. Hér er
óefað um stórfeldustu milli-
færzlu á þjóðartekjum að ræða,
sem nokkru sinni hefur verið
framkvæmd á íslandi og sú milli
færzla er framkvæmd á þann
veg, að það sem tekið er af
launamönnum rennur að mestum
hluta til atvinnurekenda og allra
annarra, sem vinnu kaupa og í
langsamlega flestum tilfellum án
þess að þeim hinum sömu sé gert
að lækka verð á framleiðslu sinni
eða seldri þjónustu, svo að
nokkru nemi.
Til afsökunar þessu stórfellda
launaráni er haldið að almenn-
ingi tveim meginröksemdum: í
fyrsta lagi að þjóðfélagið geti
ekki borið uppi það kaupgjald,
sem vinnuveitendur og stéttar-
félög hafi komið sér saman um,
og í öðru lagi að kauplækkun
hafi verið nauðsynleg til þess að
stöðva verðbólguna. í þessum
fullyrðingum báðum er fólgin
ósvífnasta blekking sem nokkru
sinni hefur verið beitt í íslenzk-
um stjórnmálum, og er þá mikið
sagt.
Hefur þú 175 þús. kr.
árstekjur?
Þjóðartekjur íslendinga eru nú
taldar vera 5—6 milljarðar kr.,
þ. e. a. s. 150—175 þús. kr. á
hverja 5 manna fjölskyldu.
Framleiðslutekjurnar skiptast
þannig, að um 1/3 hluti fer til
fjárfestingar, þ. e. a. s. raunveru-
legrar gróðamyndunar, um 1/6
hluti til opinbers reksturs, en um
helmingur til neyzlu allra lands-
manna. Hverju barni ætti því að
vera auðskilið, að ef svo er ástatt
að heildartekjurnar nægja ekki
til þeirrar gífurlegu fjárfestingar
og gróða, sem alltaf fer vaxandi
og til hömlulausrar útþennslu
ríkisbáknsins og jafnframt til að
halda við lífskjörunum — þá ber
ekki fyrst að ráðast á laun hinna
lægst launuðu, heldur gera eitt
af tvennu eða hvort tveggja í
senn: Auka framleiðsluna og þar
með þjóðartekjurnar, svo að
meira komi til skipta, eða hamla
gegn óhóflegum gróða og draga
úr fjárfestingu, sem engan arð
skapar.
En nú hefur verið farið öfugt
að, gróðamyndunin hefur verið
stóraukin á kostnað láglauna-
stéttanna. Útgjöld ríkisins hækk-
uð um 300 millj. kr. a. m. k. og
flestar fyrirætlanir um fram-
leiðsluaukningu stöðvaðar.
Hinn þáttur blekkinganna, sú
staðhæfing að verðbólgan hafi
verið stöðvuð, er þó enn grófari.
Fjárlagaútgjöld hafa á þessu ári
verið hækkuð á pappírnum um
230 millj. kr., raunverulega ekki
undir 300 millj. kr. Mismunurinn
er falinn í beinum fölsunum á
áætlunum. Fyrirsjáanlegur halla
rekstur á útflutningssjóði og við-
urkenndur af stjórnarflokkunum
nemur mörgum milljónatugum.
Útgjaldaaukningunni er að
nokkru mætt með því að eyða
tekjuafgangi ríkissjóðs á sl. ári,
með erlendri lántöku og með því
að skera niður nauðsynlegar
framkvæmdir, sem kalla því
óhjákvæmilega að á næsta ári.
Um sparnað í ríkisrekstri er
hvergi að ræða.
Á næsta ári leggst því öll út-
gjaldabyrðin, sem beint hefur
leitt af kauplækkunarstefnunni,
með fullum þunga á allan al-
menning. Það er ekki of djúpt í
árin tekið, að á næsta ári blasi
við skattheimta upp á 4—5 hundr
uð millj. kr. og auðvitað hlýtur
hún að leiða af sér hækkun allra
lífsnauðsynja og rekstrarvara og
sú hækkun verður framkvæmd
annað tveggja með hækkunum
aðflutningsgjalda í stærri stíl en
nokkru sinni áður eða, sem
sennilegra er, með stórfelldri
gengisfellingu, ef Sjálfstæðisfl.
og þjónalið hans fá ráðið, en báð-
ir þessir flokkar hafa opinskátt
lýst því yfir, að gengisfelling —
útvarpsumræðufium 22. þ.m.
UM LÍFSKJÖRIN
skráning rétt gengis kalla þeir
hana — sé næsta nauðsynlega
skrefið á eftir kauplækkuninni.
Framsóknarflokkurinn er einn
ig fullóbyrgur fyrir þessarri efna
hagsmálastefnu — kauplækkun-
arstefnunni. — Hann krafðist
gengisfellingar ásamt Alþýðufl.
innan vinstri stjórnarinnar og
hann tryggði launaránslögunum
framgang á Alþingi í vetur með
því að láta allt þinglið sitt sitja
með hendur í skauti þegar tæki-
færið gafst í Ed. Alþingis að fella
þau með Alþýðubandalaginu, en
þar höfðu þessir flokkar hreinan
meirihluta. Hann krafðizt 8%
kauplækkunar og 150 millj. kr.
nýrra álaga í nóv. sl. og klauf
vinstri stjórnina þegar' verkalýðs
hreyfingin og Alþýðubandalagið
neituðu þeim úrslitakostum. —
Framsóknarflokknum þýðir því
ekkert að reyna að hvítþvo sig af
kauplækkúnarstefnunni, þótt
hann vonist nú til að almenning-
ur sé fljótur að gleyma. Kaup-
lækkunarstefnan er og hefur
verið honum ófrávíkjanlegt trú-
aratriði eins og hinum, íhaldinu
og Alþýðufl. nú orðið.
Aukir framleiðsla eða
kauplækkun.
Segja má að meginátökin í
efnahagsmálum þjóðarinnar síð-
ustu tvo áratugina hafi staðið um
tvær stefnur: Annars vegar
stefnu verkalýðshreyfingarinnar
— þá að leysa vandann í g'jald-
eyrismálunum og bæta lífskjörin
með eflingu atvinnulífsins og
aukningu framleiðslunnar. Það
var sú stefna, sem réði hjá ný-
sköpunarstjórninni 44—47 og að
verulegu leyti í vinstri stjórninni
undanfarin 3 ár fyrir áhrif
verkalýðshreyfingarinnar og
flokks hennar — Alþýðubanda-
lagsins — hins vegar um kaup-
lækkunarstefnuna í ýmsum
myndum. Þá stefnu að minnka
kaupgetuna, og sem afleiðingu
hennár, eftirspurn eftir erlend-
um gjaldeyri og ná þannig end-
um saman, þrátt fyrir rýrnandi
. framleiðslutæki og hlutfallslegan
samdrátt útflutnings. Það er sú
stefna, sem sigraði 1947, þegar
Sósíalistaflokkurinn hvarf úr
ríkisstjórn, sem hafði yfirhönd-
ina þegar gengið var fellt 1950 og
það er sú stefna, sem nú ræður í
landi, strax og Alþýðubanda-
lagsins nýtur ekki lengur við í
ríkisstjórn.
Það er stefnan, scrn boðar nýja
gengisfellingu, stöðvun atvinnu
uppbyggingar og atvinnuleysi.
Það er stefnan sem aldrci
verður saminn friður um á fs-
landi meðan alþýðusaintökin
cru þar nokkurs megnug. Það
er stefnan sem tætii- þjóðfélag-
ið sundur í stríðandi hópa,
leiðir af sér verkföll og vinnu-
deilur, framleiðslustöðvanir og
versnandi lifskjör. Það er hrun
stefnan í íslenzkum þjóðmál-
um.
Kosningarnar nú eru uppgjör
milli þessai'ra tveggja stefna, og
úrslit þeirra ákveða hvorri þeirra
verður fylgt á næstu árum. Þeir,
sem trúa því að einhliða launa-
lækkun almennings sé eitthvert
töframeðal sem lækni meinsemd-
ir efnahagskerfisins, kjósa að
sjálfsögðu einhvern kauplækk-
unarflokkana — en þeir sem eru
þeirrar skoðunar, að viðhalda
eigi lífskjörunum eða bæta þau
með sameinuðu átaki allrar þjóð
arinnar, með því að efla fram-
leiðsluatvinnuvegina og útrýma
atvinnuleysi úr öllum byggðum
landsins, þeir leggja áherzlu á þá
skoðun sína og tryggja henni
framgang með því að fylkja sér
maður við mann um Alþýðu-
bandalagið — sem nú er eini
málsvari alþýðusamtakanna og
alþýðumálstaðarins í íslenzkum
stjórnmálum og gera sigur þess
svo ótvíræðan, að um ekkert geti
verið að villast hver vilji alþýð-
unnar er og hvert hún vill stefna.
Sjómaðurinn, sem rændur hef-
ur verið 250 kr. af hverju fisk-
tonni sem hann dregur að landi,
verkamaðurinn, sem sviftur hef-
ur verið tíunda hlutanum af
þurftarlaunum sínum, iðnaðar-
maðurinn, sem horfir fram á
rýrnandi afkomu vegna kaup-
lækkunar, verzlunarmaðurinn,
sem sér fram á samdrátt í at-
vinnugrein sinni vegna minnk-
andi kaupgetu — hljóta allir sem
einn að kvitta fyrir launaránið
og sameinast gegn hrunstefnunni.
Enginn þeirra getur leyft sér að
kjósa kauplækkunarflokkana og
engir þeirra eiga samleið með
neinum öðrum flokki en Al-
þýðubandalaginu.
En um leið og alþýðan samein-
ast gegn kaupránsstefnunni og
Þ'yggir framleiðslustefnunni sig-
ur með því að gera Alþýðubanda
lagið svo sterkt, að það fái úr-
slitavald á Alþingi í enn ríkara
mæli en 1956, lýsir hún einnig
vilja sínum í þeim tveim höfuð-
málum þjóðarinnar, sem öllum
íslendingum standa nær hjarta
en flest önnur: Landhelgismálinu
og herstöðvamálinu. Hún dæmir
þá flokka með atkvæðaseðlinum,
sem gáfu þjóðinni fögur fyrirheit
fyrir kosningarnar 1956 með
samþykktinni frá 28. marz, um
að hinum erlenda her yrði vikið
úr landi — en sviku heit sín
strax að kosningum loknum og
hún veitir þeim eina flokki, sem
nú berst fyrir þjóðfrelsi íslend-
inga, traust sitt og atfylgi.
Þjóðin kreíst tafarlausra
aðgerða í landhelgismálinu.
Oll íslenzka þjóðin er einhuga
landhelgismálinu. Allir vilja
ryggja þar fullan sigur, sem
’yrst og sem bezt, með því að
hrekja ofbeldismennina, brezku
sjóræningjana, út fyrir hin ]ög-
legu fiskveiðitakmörk og fá al-
þjóðlega viðurkenningu á rétti
íslendinga til þess hluta landsins,
sem fiskimiðin eru. Um þetta er
öll þjóðin samála og einnig um
það, að þessum markmiðum beri
að ná og verði aðeins náð með
bvi að þjóðin öll og þeir sem fal-
in er forusta fyrir málum hennar
komi þannig fram og haldi þann-
ig á málum, að andstæðingum
okkar og öllum heimi verði Ijós
sú ófrávíkjanlega ákvörðun okk-
ar að víkja aldrei í þessu máli,
draga það aldrei niður i svað
samninga eða makks á erlendum
vettvangi og leggja það aldrei í
dóm andstæðinga okkar og
Framhald á 6. siðu.