Á morgun - 30.01.1918, Page 3

3
Skollaleiknrimi vií skip-
sijórana í „Sjálfsijöra".
Ofboðslegur er sá loddara-leikur,
sem þeir Sveinn og steinolíuklíkan
hafa leyfl sér að hafa í frammi við
skipstjóra þessa bæjar. Fyrst er
skipstjórum taiin trú um, að hags-
munum þeirra sé bezt borgið með
því að sameinast pólitísku skip-
brots-klíkunum (langsum, B. K. og
Þorláksson-Classen) gegn almenn-
ingi þessa bæjar, þeir skjallaðir
upp ineð taumlausum fagurgala til
þess að styðja þessa »heiðarlegu«
og »ráðvöndu« menn, sem »Land-
ið« kallar, með fé sínu og fylgi.
Og margir þeirra sáu ekki við
»heiðarleikanum« og gengu hrönn-
um saman í »hvítu lrersveitina«.
En hvernig eru svo efndirnar
við skipstjórana?
Skipstjora-félagið »Aldan« sam-
þykkir að slyðja »Sjálfstjórnar«-
listann og bendir á tvo skipstjóra,
er hún vill koma að ofarlega á
listann, eins og lofað liafði verið
og telja víst, að þetta gangi fram.
En þegar til kemur, er þessum
mönnum liafnað og skipstjóra-stétt-
in fær hvergi að koina nærri þeim
sœtum á íistanum, sem nokkur von
er um, að til greina geti komið!
Nei. Ónei. Skipstjórunum ætlar
»Sjálfstjórn« ekki svo háan sess,
að minstu likur geti verið til, að
þeir komi nokkruin manni að í
bæjarsljórn. I’etta er líka eðlilegl
því að skipstjórar gætu haft það
lil, að verða þar of-sjálfstæðir í
framkomu sinni gagnvart liagsmun-
um spekúlantanna.
Þessvegna pr skæðasti mútstöðu-
maður skipstjóra-stéttarinnar setlur
efstnr á listann, annað sætið skip-
arungmennafélags-kenslukona, höfð
i beitu hauda konum' (fremur en
körlum?) — í þriðja sætið kristi-
legur ungmannafélags-kaupmaður
og svo er loks Jóni skipsljóra Ól-
afsyni hoðið fjórða sætið!
Fessi hundsun á skipstjóra-stétt-
inni lýsir furðulegri frekju, þótt
hún sé í fylsta samræmi við fram-
komu hr. Sveins gagnvart þeirri
stétt fyr og síðar. Sáu skipstjórar
þess glöggast dæmið á siðasla bœj-
arstjórnar/undi, þar sem hr. Sveini
tókst í ftimað sinn að bola skip-
stjóra frá yíirmanns-stÖða við
höfnina!
En pcningar skipstjóranna og
atkvæði gela verið góð handa Sjálf-
stjórn, þótt þeir sjáiflr sé ekki
nógu »fínir« til þess að hafa eflir-
lit við Reykjavíkurhöfn né silja í
hæj a rstjórn Reykj a vík u r.
Sœfari.
Alþtjðumenn, karlar o/j
konur!
Sœkið vel kosninguna!
Afrekanefndin,
Síðan 1915 hefið hr. Sveinn
Björnsson, ásamt K. Zimsen og
Sighv. Bjarnasyni, setið í nefnd
þeirri, sem kölluð hefir verið dýr-
tíðarnefnd bæjarstjórnarinnar.
Þegar leið á siðastl. sumar, og
sýnt þótti að síldveiðaatvinnan
mundi algerlega bregðast, var í
blaðinu Dagsbrún og af stjórn Al-
þýðuflokksins á fundum hér i
Reykjavík sýnt fram á það, hvilíkt
voða ástand hlyti að verða hér í
bænum í vetur, svo að skjólra að-
gerða þyrfti af hálfu hins opinbera
til að afstýra hinum sýnilega yfirvof-
andi liáska.
Fulllrúi alþýðuflokksins á þingi
hr. Jörundur Brynnjólfsson harðist
og ósleitlega fyrir því, að Alþingi
gerði víðtækar ráðstafanir að dæmi
annara þjóða til að afstýra yfir-
vofandi neyð.
Ár angur þeirrar baráttu eru lögin
um almenna dýrtíðarhjálp, og þó
að þau lög hafl ekki verið eða
verðí ekki að öllu leyli svo fram-
kvæmd, sem til var ætlast, þá er
þó áreiðanlegt að þau hafa orðið
að nokkru gagni. Að minsta kosti
munu aliir vera sammála um það,
að mikil bót hafi verið að því að
kol voru seld undir verði.
En Sveinn sat í dýrtiðarnefd
Rvíkurkaupstaðar, þeirri nefnd,
sem sérstaklega var ællað það
starf, að vera »forsjón« hæjar-
manna í dýrtíðarmálunum, og hafð-
ist ekki að.
Líklega heíir hann þó haft opin
angun fyrir því, sem var að ger-
ast, að ofan á dýrtíðina bættist at-
vinnubrestur, sem hlaut einkanlega
hér í Reykjavík að verða fyrir-
boði neyðar og skorts meðal al-
mennings. Ehginn heyrði neitt um
það getið, að dýrtíðarnefndin, »for-
sjónin«, hefði nokkurn viðbúnað
til þess, að taka á móti fólkinu,
sem með haustinu kom til höfuð-
staðarins, allslaust (og margir ineð
skuld á baki), heim lil allslausra
heimila. Enginn heyrði getið um,
að dýrtíðarnefndinni hefði dotlið í
hug, að bærinn þyrfti að gera ráð-
stafanir til þess, að halda uppi at-
vinnu fyrir fólkið, sem þannig var
ástatt fyrir.
Nú, það var þó alt af hægt að
fara á sveitina? Ja. Sveitina? Þing-
ið og Jörundur hafði nú gert þann
skolla, að lála fólkið ekki missa
atkvæðisréttinn, svo það þótti eig-
inlega ekkert í það varið lengur, að
láta það fara á bæjarsjóð. Það er nú
illgirni að geta þess til, að þessar
hugsanir hafl lireyft sér hjá nefnd-
inni.
Hefði Jón Þorláksson verið í
djrrtíðarnefndinni, var vandinn auð-
vitað enginn, því hann hefði bara
skrifað langa grein í Lögrétlu, og
skikkað fólkið ti! að lifa á tómu
sparisjóðsfé! En dýrtíðarnefndin
gerði ekkert. Og þó er það- ekki
satt. Hún gerði það, sem hún lrefði
betur látið ógert.
Þegar Alþýðuflokkurinn á síðast-
liðnu hausti hélt fundi, til að
krefjast þess, bæði að landssjóður
og bæjarsjóður létu byrja vinnu,
þá ekki einasta dró dýrtíðarnefnd-
in og borgarstjóri það eins lengi
og hún gat, að bærinn gerði nokk-
uð, heldur var liún með flækjum
og vífilengjum, að reyna að koma
í veg fyrir að landssjóður léti byrja
vinnu. Þelta er svo alkunnugt mál
meðal alþýðumanna hér í bæ,
sem eitthvað liafa fylgst með því
máli, að óþarfi er að rekja það
nánar.
Mér þykir þetta leiðinlegt, því
mér er fremur meinlaust til Sveins,
þykir meira að segja vænt um
hann bæði af því að hann er son-
ur Björns Jónssonar og svo er
hann nafni minn.
En eg get ekki kosið hann.
Mér er það alveg ómögulegt.
Eg get það ekki.
Eg líýs alþýðulistann.
Sveinbjörn.
Sauðarg’æran.
Tali maður úr Alþýðuflokknum
við hr. Finsen, ritstjóra Morgun-
blaðsins, selur hann uþp það
sunnudags-rjómalogns-andlit, eins
og hann rúmi ekki alla þá elsku,
sein hann ber í brjósti til þeirra
sjálfra og málefna þeirra.
En þetta er ekkert annað en
sauðargœra, sem fer hr. Finsen að
vísu ágætlega, því undir eins og
hann snýr við þeim bakinu, fer
hann að urra og gera sig líklegan
til að bíta í hælinn á þeim.
Eilt slíkt hælbit er í Morgun-
blaðinu í gær, þar sem blaðið,
móli betri vitund þó, er í öðru
veifinu að kenna Alþýðuflokknum
um það, að C-listinn sé sprengilisti,
sem þeir hafi komið af stað.
Engan, sem þekkir hr. Finsen,
furðar á því, þó hann mæli mec
Sjálfstjórnarlistanum — svo ger-
samlega scm þeir eiga hann f húi
og hár — en lritt heflr sumum
ef til vill komið á óvart, að hann
reyndi á allan hátt að svívirða
alþýðu þessa bæjar (sem heldur
uppi blaðsneplinum hans), og þó
árás þessi s£ að vanda lævíslega
stíluð gegn fulltrúum þeim, sem
alþýðan hefir skipað fyrir sig ti
fram að halda sínum málstað,
þá er tilgangurinn sami.
En þelta er ekkert annað en
það, sem gerst lrefir áður. Hr.
Finsen hefir nú í bili við kosn-
ingarnar kastað þeirri sakleysis
sauðargæru, sem hann alla jafna
hefn yfir sér, og sett upp hrúts-
hornin og otar þeim nú gegn al-
menningi í þarfir Sjálfstjórnar-
klikkunnar. En eftir kosningarnar
verðnr sauðargæran komin á hann
aftur.
Og saiiðkind verður hann altaf.
Grimur.
Agn fyrir konur.
»Sjálfstjórn« hefir úti öll spjót
sem vonlegt er, og eilt sérstaklega
ætlað okkur konum. Hún hefir sett
cvennmann ofarlega á lista sinn í
óeirri, von að við kysum þá frem-
ur þann listann. Um þetta er ekki
að villast, og sízt eftir að hafa
verið á Bandalagsfundinum í Báru-
)úð í fyrrakvöld. Þar var ekki svo
lítið um það talað, að nú yrðu
ronur að launa »Sjálfstjórn«
ænnan »sóma« með því að kjósa
með henni. En má eg spyrja, hvað
eigum við að launa? Eg sé elcki
betur en að lislinn sé fullsæmdur
af ungfrú Ingu Láru Lárusdóttir á
Dessum stað, það en. alkunnugt að
rún er í fremstu röð kvenna hvað
alla hæfileika snertir til þess að
vera i bæjarstjórn, og efast eg um
þótt leitað sé í mannvali »Sjálf-
stjórnarcc að þar finnist nokkur
öllu betri kostum búin en einmitt
ungfrúin og satt að segja hefði
hún vel mátt vera efst á listanum.
Það væri því ástæðulítið, að við
konur færum að kasta atkvæðum
okkar á þennar lista fyrir það eitt
að félagið hefir séð sér hag i því,
að grípa til ungfrúarinnar. Það er
hlutur, sem launar sig alveg af
sjálfu sér, því ástæða er til að ætla
að »Sjálfstjórn« lcomi þó tveimur
mönnum að.
Eg er nú að vísu ekki í neinum
vafa um það, að »Sjálfstjórn« hefir
ekki eingöngu gengist fyrir hæfileik-
um ungfrú Ingu þegar henni var
slcipað á listann, enda bendir margt
til þess, að það félag hugsi um
annað fyrst og fremst, heldur mun
hitt hafa verið tilgangurinn að fá
okkur konur til að bíta á agnið
og lifa þannig undir listann i heild
sinni. En það þætti mér lýsa
hryggilega þróltleysi hjá okkur
lconum ef við létnm leika þannig
á okkur, og mundum við sizt hafa
sóma af.
Ungfrú Inga L. Lárusdóttir er
góð. Hún lcemst vafalaust í bæjar-
stjórn þótt engin kona geri sig
selca í þeirri einfeldni að fara að
kjósa B-listann eingöngu hennar
vegna. Svo mikið er orðið odd-
borgarharðfylgið í Reykjavik.
Áslaug.
Frá fundi kvenna.
%
Á fundi lcvenna 28. þ. m. flutti
ein liúsfreyja tillögu um það að
fundurinn skoraði á bæjarstjórn-
ina að fjölga mönnum i dýrtíðar-
nefndir þær er bæjarstjórn við
koma og hún skipar. Benti hús-
freyja á það, að nauðsyn bæri til
að bæjarstjórnin léli athuga heim-
ilisástæður fátæklinga í bænum;
mundu margir þannig gerðir að
þeir lcvörtuðu eklci við hið opin-
bera yfir líðan sinni' fyr en um
seinan, svo seint að heimilisfólkið
hefði liðið stórkostlega áður en