Alþýðublaðið - 01.12.1964, Síða 8

111111 iMMtHmtiMtMimimiititiiiiiiimiiimiimiimimimm. fiiiiimiiimiiimmiiitiMi.iimitmimi
c
íj 5

Paup's•
A/bertS)
STANLEYV/LLE
Kivusi
ULV/RA
'LEOPOLDV/LLE
ALBERTV/LLE
'ULUABOURG
\)<OLWEZ£
EL/ZABETJ/[
HERSVEITIR stjórnarinnar í
Leopoldville í Kongó hafa ná3
Stanleyville, höfuðborg hins svo
kallaða „Kongóska alþýðulýð
veldis" á sitt vald, og belgískum
fallhlófaliðum hefur tekizt að
bjarga flestum þeim hvítu mönn
um, sem uppreisnarmenn höfðu
i gíslingu, þótt ekki sé ljóst um
afdrif allmargra gísla í frumskóg
um Norðaustur-Kongó.
Átökunum í Kongó er þó
hvergí nærri lokið. Landsetn-
ing bélgískra fallhlífaliða í Stanl
eyville með aðstoð bandariskra
flugvéla, sem auðveldaði her
Moise Tshombe försætisráðherra
er hvítir málaliðar stjórna, að
ná Stanleyville á sitt vald, hefur
gert Kongómálið enn á ný að
alvarlegri alþjóðadeilu.
Belgar og Bandaríkjamenn
bafa lagt áherzlu á, að tilgangur
aðgerðanna í Stanleyville hafi
eingöngu verið sá, að bjarga
lífi fólks, sem væri í hættu. jafn
skjótt og það hefði tekizt yrðu
belgísku hermennirnir sendir frá
Kongó.
★ FLÓKINN AÐDRAGANDI
Ekki var talið unnt að virða
að vettugi villimannslegar hót-
anir uppreisnarmanna, enda hef
ur ægileg grimmd verið sýnd
á báða bóga i borgarastyrjöld-
inni í Kongó. Belgar og Banda-
ríkjamenn komust að þeirri nið
urstöðu, að láta yrði til skarar
skriða til að bjarga sem flestum
mannslífum.
Tshombe neitaði Bandaríkja^
mönnum um að nota hinn stóra
flugvöll í, Kamina í björgunar-
aðgerðum gegn Stanléyville' og
í þess stað urðu Bretar að láta
Ascension-eyju á Atianzhafi í
té. Þangað voru belgisku fall-
hlífaliðarnir fluttir með mik-
illi leynd frá franskri herstöð
og voru reiðubúnir þegar á
þurfti að halda.
Áður var gerð lokatilraun til
að komast 'að samkomulagi við
uppreisnarmenn. Viðræður fóru
fram í Nairobi við Tomas Kanza
„utanríkisfáðherra" uppreisnar-
manna, og Belgar og Bandaríkja
menn drógu þá ályktun af við-
ræðunum, að nauðsynlegt væri
að grípa til beinnar íhlutunar.
Björgunaraðgerðirnair virtust
framkvæmdar með leyfi sam-
bandsstjórnarinnar í Leopold-
ville og kemur það vel heim
við það, að stjórnarhersveitirnar
höfðu sótt svo langt, að her-
mennirnir gátu haldið inn í Stan
leyville nær samtímis og fall-
hiifahermenninrnir stukku til
jarðar.
Belgísku fallhlífaliðarnir, sem frelsuðu gíslana í Ætanleyville.
* MIKIL AIIRIF
Ekki verður enn séð fyrir um
áfleiðingar atburðanna í Stan-
leyville, en þeir geta bæði haft
sálfræðileg og pólitísk áhrif í
Aðdragðndinn að aðgerðunum
í Stanleyville hefur lengi verið
mjög flókinn. Það sem einkum
varð til þess, að Bandaríkja-
menn blönduðust í málið var,
að uppreisnarmenn höfðu hand
tekið bandarískan trúboða og
iækni, Poul Carlson að nafni.
Uppreisnarmenn héldu því fram
að hann hefði stundað njósnir,
en því var afdráttarlaust neitað
af bandarískri hálfu.
Uppreisnarmenn kváðust hins
vegar fúsir til að þyrma lífi
Carison1? og buðust til að semja
um, að Carlson og öðrum Banda
rikiamönnum yrði sleppt úr haldi
Ekki var skýrt tekið fram, hvaðí
skilyrði uppreisnarmenn mundu
setja, en á því lék varla nokkur
vafi, að þeir vildu að sókn
stjórnarhersveitanna til Stanley
ville yrði stöðvuð.
svæði þeirra. Stanleyville, sem aðeins um örlög hvítra manna.
★ HOTANIR
Þetta virðist kjarnj þess, sem
leiddi til aðgerðanna í Stanley-
ville. í haust hefur stjórninni í
Leopoldvilie tekizt með aðstoð
hvítra málaliða og bandarískra
flugvéla að reka uppreisnar-
menn á flótta á stóru svæði og
sækja æ lengra inn á yfirráða
er þriðja stærsta borg Kongó
var síðasta virkið og „alþýðu-
lýðveldið" undir forystu Christ-
ophe Gbenye varð að beita öll
um tiltækum ráðum til að halda
velli.
Hann sagði, að hann y.rði einnig
að hugsa um Afríkumenn, sem
væru á valdi uppreisnarmanna.
fíBANZA
BOMA
Eftir að uppreisnarmenn náðu
Stanleyville á sitt vald í ágúst-
mánuði s.l. létu þeir það verða
sitt fyrsta verk að banna öllum
hvítum mönnum að fara úr borg
inni. Þannig voru hvítu menn-
irnir þá þegar settir í gíslingu
og Gbenye áleit, að Bergar og
Bandaríkjamenn mundu beita
áhrifum sínum til þess að fá
Tshombe til að fresta töku Stan
leyville og taka upp viðræður.
um viðunandi samkomulag.
Tshombe hefur ekki litið þann
ig á málin og hefur gramiat til-
mæli Belga og Bandaríkjamanna
um að stöðva sóknina. Hann taldi
sig ekki geta stöðvað sókn, sem
virtist mundu færa stjórninni í
Leopoldville mikilvægan sigur.
Ef Stanleyville félli hefði hann
góða möguleika til að ná yfir-
ráðum yfir norðaustanverðri
Kongó. Þar með tækizt honum
að friða mestallt landið og gæti
treyst sig i sessi.
CHRISTOPHE GBENYE
— „hófsamur" böðull.
Afríku. Þjáningar Evrópumanna
undir svörtu ógnarstjórninni
gætu leitt til efasemda um gagn
semi stuðnings hvítra manna
við Afríkuríki og geí'ið þeirri
skoðun byr undir báða vængi
að Aíríkumenn séu ekki færir
að fara með stjórn eigin mála.
. íbúar Suður-Afríku og Rhodesíu
verða sennilega enn staðráðn-
ari í að verjast og berjast gegn
vindi breytinganna. Kommún-
istar hafa haldið uppi áróðri
gegn „heimsveldissinnum" vegna
atburðanna.
Talið er, að stjórn uppreisn
armanna sem hafi mannslíf fyrir
verzlunarvöru og myrt fólk til
matar, hefði ekki getað hald-
izt við völd án stuðnings Rússa
og einkum Kínverja og stjórn
Tsombes geti ekki haldizt við
HATAD/
★ LOKATILRAUNIN
Öskir Béjga og Bandaríkja-
manna um að bjarga gíslunum
var Þrándur í Götu fyrirætlana
hans. Uppreisnarmenn höfðu
gert ráð fyrir slíkum ágreiningi
og færðu sér hann í nyt. Tsh-
ombe sakaði Belga um, að hugsa
THOMAS KANZA
— fagurkeri.
GASTON SOUMIALOT
— var kaupmaffur.
^4 IIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIMIÍlllllflltllllllllllllltliliiiMMIIIIIIMIIIfltllllllllllllllllllllllll 111111111111
........................................................................................................ ...............................................................MIMMMIIIMI
3 1. des. 1964 - ALÞYÐUBLAÐIÐ