Vestri - 30.10.1916, Page 2
VtSTltl
4i. bt
»64_________________________
Á hverju flaut fógetinn inn
í þingið í sjötta sinn?
1»
Á sjálfstæðisflokknum segir
Njöiður. En það er ranghermi.
Sjá]f8tæðisflokkurinn svonefodi
er ekki í neinu uppáhakli hjá
kjósendum bæjarins yflr höfuð og
þeim er ekki ant um hagsmuni
„þversum*.
Á bæjarmálunum segja aðrir.
Óhugsandi er það, því flokkur
fógetans (hægrimenn) heflr staðið
öndverður gegn öllum framfara-
tillögum vinstrimanna.
Varla heflr hann náð kosningu
af því, að hann hefði yfirburði yflr
keppinaut sinn, eða að hann sé
meiri alþýðuvinuren hann. Skvaldr*
ið það villir ekki kjósendur bæj»
arins — og yflrburðir fógetans í
stöifum hans eru öllum kunnir.
En það var ofsóknaruppspuninn
sem reið baggamuninn. Hér heflr
á hverjum bæjarstjórnarfundi síðan
í vetur mát.t heyra af vörum odd-
vita sífeldan són um ofsóknir, og
aftur ofsóknir.
I»etta hefir sí og æ verið glætt
af hans mönnum og nú siðast var
Njörður látinn bera það út, þótt i
óbeinum orðum væri, að meiningin
væri að róa M. T. úr embætti.
Dáfalleg aðdróttun til andstæðingá
M. T.
Er engínn vafi á því, að allur
þorri hinna nýju kjósenda, kven-
fólkið, veitti. Magnúsi lið, einungis
»f því, að það hugði að vinstrimenn
hefðu leikið manninn verulega grátt
og að hrekja ætti hann úr bænum!
Og brjóstgóða fólkið reis öndvert
gegn slíku athæfl.
Alt þetta ofsóknártal er eins
fyrirlitlegt eins og það er ómaklegt.
Oddviti heflr haft 4 fulltrúa til þess
að bera fyrir sig i bæjarstjórninni
þegar honum heflr sýnst, oghann
heflr haft blað, sem heflr haft það
eitt fyrir ætlunarverk að umhverfa
öllu, sem fram hefir farið i bæjart
stjórninni, hægrimönuum í vil.
Og jafnframt og þetta ofsóknar.
væl klingdi allstaðar við, voru hinar
og aðrar persónulegar sakir bornar
á frambjóðandann Sigurjón Jónsson,
t. d. um sölu á skipi Græðisfélags.
ins, sem var gerð eftir ákvörðun
hluthaía, og fleira og fleira álíka
viturlegt.
Vestra kemur ekki til hngar að
gera það að blaðamáli, hvort, M.
T. hafl selt jörð sína í Rangár-
vailasýslu, eða þó hann leigi mat-
arskólanum í húsi sinu (fyrir ráu-
verð).
Vinstrimean ætla heldúr ekki að
kvarta um ofsóknir, þó astæða aé
til, eða emja hálfskælandi framan
i brjóstgóða kjósendur, sem hrærast
ujjjrgir tfl meðaumkunar við slík
ekripalseti. Peir ætla ekki »ð kveina
hverBkonar sögur sem sýslumanns-
flokkurinn ber út um bæinn og
Jætur sór sæma að bera á þá i
Nhöi.
|*«ir yetla að hitta hwgnmeun á
hösluðum velli og meta gjörHir gera og sum fjelög. Verðiö á öllum Daniel Bruun, Gísli Brynjólfsson
þeirra í lands og bæjarmálum, en
láta einkamálin liggja á milli hluta.
Og er það ekki drengilegasta
bardagaaðferðin ?
Hægrimenn hafa nú rótt nýlega
sýnt, svo greinilega friðarhug sinn,
að um það þarf ekki að villast
hóðan af.
Þingmaðurinn nýi bauð fylgis-
mönnum sínum upp á kaffl daginn
eftir kosninguna — til þess að
þakka liðveisluna.
Trlætlunin var reyndar ekki að
gefa þeim ksffið svona fyrir það
sem liðið var, heldur var skorin upp
herör, um leið og sötrað var úr boll-
unum og öllum boðið að vinna eftir
mætti að því, að moka vinstri
mönnum út úr bæiaiBtjórninni við
kosDingarnar í vetur.
Kosningasigurinn óvænti og
kafflð var notað t!l þess að æsa
fylgismennina gegn mótstöðu-
mönnum sinum í bæjarstjórninni.
Ekki er að furða þótt þeir telji
sig fiiðaipostulana, en núi vinstri
mönnum um nasir ófriðargirni og
úlfúð!
Hið íslenska træðafélag í Khötn.
Þá er hið ísleDska fræðafélag
var sett á stofn, ákváðu stofnendur
þess að selja eigi bækur þess fyrir
ákveðið árstillag, til þessaðkeppa
eigi við Bókmentafólagið. í annan
stað vill þó Fræðafélagið greiða
fyrir því, að viðskiftamenn þess,
einkum þeir sem árlega kaupa
bækur þess, geti fengið þær fyrir
lægra verð en bókhlöðuverð, sór«
staklega er um stór rit er að ræða.
Fyrir því heflr Fræðafólagið sett
þriðjungi lægra verð fyrir áskrif*
endur að allri Jarðabókinni, en
bókhlöðuverðið er. Af sömu ástæðu
seldi það og Ferðabók Þorvaldar
Thoroddsens fyrir nálega hálfvirði
til 1. júlí 1915; notuðu sór það
meðal annara ýmsir fróðleiksfúsir
alþýðumenn og var það vel farið.
Hins vegar þurfti Fræðafólagið eigi
að selja Ferðabókina svona ódýrt,
þvi að hún hefði selst hvort sem
var, eins og nokkur reynd var fengin
fyrir með fyrsta heftið, áður en
það ákvæði var tekið að selja hana
fyiir hálfvirði.
En Fræðafélagið óskar eigi að
eins að gefa þeim mönnum, sem
kaupa flestar bækur þess, tækifæri
á að fá þær fyrir mjög gott veið,
heldur vill það og efia greiða
bókasölu, og venja menn að því
leyti sem það getur við greið við>
skifti. Fyrir því selur það stæratu
bækurnar ódýrt fyrst eftir að þ»r
koma út. Að þessu verða við«
skiftamenn Fræðafélagsins að gæta.
Þá er bókhlöðuverðið eitt sinn #r
gengið i gildi, má eigi vænta þess,
að bækurnar fáist úr þvi með öðru
veiði. Fræðafélagið mun ekki hafa
þann sið að setja bækur niður, þá
er þær eru orðnar nokkurra ára
gamlar, eins og margir bókaaiar
bókum Fræðafélagsins er í hlutfalli
við prentunarkostnaðinn sett svo
lágt, að félagið gæti alls ekki staðist,
ef það hefði ekki 1000 kvóna styrk
á ári til þess að bera hallann, og
ef sumir félagsrnenn sýndu því eigi
mikla óeigingirni, sérstaklega með
því að vinna ókeypis fyrir það.
Upplagið af flestum bókum
Fræðafélagsins er fremur lítið; er
það meðfram gert til þess að það
þurfl aldrei að setja niður neina
bók. Að eins af stafseiningar-
orðabók Finns Jónssonar er prent*
að stórt upplag, en hún er líka
seld á hálfvirði; — hér er mjög
dýrt að prenta otðabækur.
Af Arsriti Frœöafélagsins, sem
nú er að hlaupa af stokkunum; er
og prentað heldur stórt upplag, en
þó eigi stærra en svo, að allur
kostnaðurinn við útgáfu þess fæst
ekki, þótt það seljist alt fyrir 75
aura eintakið. Erlendis er það selt
á 1,50, og ætti það að borga
kostnaðinn allan, þyrfti að selja
það svo, enda er það mjög lágt
verð, að minsta kosti þriðjungi
lægra en það ætti að vera eftir
prentunarkostnaðinum nú á timum
og eftir því sem bókavei ð er alment
á Morðurlöndum. En Fræðafélagið
gerir i þetta sinn tilraun til þess
að koma á fróðlegu Ársriti handa
öllum almenningi, er verði svo
ódýrt sem framast, má verða, svo
að sem flestir alþýðumenn geti
eignast það. Það getur óreiðanlega
haft töluverða þýðingu íyrir allan
almenning og alþýðumentunina, ef
landsmönnum tækist að eignast
alþýðlegt ársrit, afaródýrt, með
margbreyttu efni, fróðleik og nýj-
ungum, er að gagni mættu verða.
En þetta getúr því að eins tekist,
ef margir kaupa Ársritið og styðja
það á þann hátt. Fræðafélagið
vonar að margir góðii menn vilji
gera það víðsvegar um landið, og
þar á meðal æskulýður iandsins.
Kmhöfn, í septbr. 1916.
Bogi Th. Melsted.
íslandsvinafélag.
Eins og mörgum mun vafalaust
kunnugt af Reykjavíkurblöðunum
hafa allmargir ísleniingar og Danir
í Kaupmannahöfn stofnað félag er
þeir nefna Dansk Islandsk Samfund
(Danskt íslenskt félag).
í stjórn fólagstne í Khöfn eiga
sæti sem stendur: Aage Meyer
Benedictsen rithöfundur, frú Astrid
Stampe Feddersen, Finnur Jónsson
prófessor, Arne Möller prestur,
Alfred PoulseD lýðháskólastj., Jón
Sveinbjörnsson kammerjunkei og
Thor E. Tulinius stórkaupm.
Einnig hafa margir Dauir og
íslendlngar í Khöfn geflð félaginu
meðmælisín. Meðalannara: Sigfús
Blöndal bókavörður, Jacoh Appel
lýðháskólastjóri, Arup prófessor,
Klaus Berútseu, J. C. Ohristeneta,
Dalerup prófessor, Gunnar Gunn-
arsson skáld, Koch kafteinn, Jón
Krabbe, Bogi Melsted, próf. Prytz,
Jóh. Sigurjónsson skáld, Zahle
forsætisráðherra, og margir fleiri.
Jón Helgason prófessor í Reykja*
vik er íormaður félagsins hér á
landi, og hafa þegar gengið um 50
manns í félagið í Reykjavík; eru
flestir þeirra meðai hinna áhrifa*
meiri borgara þar.
Undirritaður heflr lofað að vtita
inntökubeiðnum í félagið móttöku,
þar til öðru vísi verður ákveðiö,
og myndi mér það gleðiefni, #f
félagið ynni sér hór fylgi.
Tilgangur félagsins er afmarkaður
í neðanskráðum útdrætti úr lögum
félagsins. Árstillagið er að eins 2
krónur.
Virðingarfyllst
O. Rasmusten
iyfsaii.
Tilgangur félagsins er að auka
þekkingu á íslandi með dönsku
þjóðinni, og þekking á Danmörku
hjá íslendingum. Félagið æskir
samvinnu við félög er vinna að
líku marki á íslandi og Norður*
löndum.
Starfsemi sinni ætlar félagið að
haga þannig:
a) að útbreiða þekkingu um ls«
iand í Danmörku og um Danmörku
á íslandi. Sumpart gegn Um blöðin
og sumpat t með uppfræðslu í skól-
unum, með fræðandi amáritiingum,
og með því að stofna til félags-
feiða frá Danmörku til íslands og
einnig, ef mögulegt er, frá laiandi
til Danmerkur. Ennfremur að fá
danska fyrirlesara tii þess að ferðast,
tii íslands og íslenska fyrirlesara
til Danmerkur. Einnig ber að vinna
að þvi, að útbreiða þekkingu og
kenslu á íslenskri tungu í Dan*
mörku,
b) að freista að kynna íslending'
um búsettum í Danmörku betur
danska háttu, einkum landbúnað
þeirra, með því að útvega þeim
dvalarstað úti á landinu um lengri
eða skemmri tíma, og ef mögulegt
væri að koma á fót námsskeiðum
fyiir íslendinga á dönskum Jýðhá-
akólum. Ennfremur að leiðbeina
þeim íslendingum,sem viljamentast
i Danmörku eða ætla að stofna
fyrirtæki þar, og einnig að leiðbeina
Dönum á íslandi.
Kolakaup Akareyrar. Bœjari
stjórnin þar hefir nýskeð keypt
kolatarm fyrir bæinn, eitthvað
rúmar 200 anoál. Eru kol þessi
auglýst í blöðunum þar (íslend*
ingi og Norðurlandi) nú tyrir
skemstu og kosta 92 kr. smál.
við skipshlið, eða 14 kr. 70 au.
skippundið. Heimflutt til kaup-
enda geta kolin, eftir reynslu
hér, ekki kostað minna en 15 kr.
30 au. skpd.
Kolakaup þessi þykja tll mikllla
hagsmuna nyrðra. Líklega hefðu