Skólablaðið - 19.02.1909, Blaðsíða 6

18
börnum daglega, finna fljótt muninn á
hópnum yfirleitt, ef um nokkurn mun
er að ræða, þótt hans gæti lítið hjá
hverjum einstakling. Og því var ein-
mitt svo háttað hjer. Hópurinn allur
yfirleitt hafði gott af fundunum. Hann
vaknaði dálítið og margir foreldrar
með honum.
Petta var árangurinn og vjerteljum
hann góðan.
Pökk sje því öllum þeim, körlum
og konum, sem hafa sótt fundina og
gert sjer far um að skilja tilgang
þeirra rjett. Vjer búumst við að geta
haldið skemtilegri fundi næsta vetur
og vonum líka að þeirverðifjölmenn-
ari, því fjöldi þeirra, sem ekki sóttu
þá í þetta sinn, eru einmitt vinir skól-
ans, og virða mikils alla viðleitni, er
stefnir að því að hann nái tilgangi
sínum sem best.
Þess var getið í Skólablaðinu í fyrra
(30. apr.), að skólabörn í Vestmanna-
eyjum hefðu »stigið fram á leiksviðið*
og að þeim hefði áskotnast nokkurt
fje til þess að koma upp handa sjer
bókasafni fyrir. það gleður oss að
geta sagt frá því, að nú eiga þau fast
að 100 bindi af góðum bókum, og
því með, að þau hafa ekki látið bæk-
urnar sínar mygla á hillunum í vetur
af brúkunarleysi.
Bókaverðir eru þrír úr hóp barn-
anna sjálfra, þeir halda bók yfir útlán
og endurskilun bókanna, sem fer fram
tvisvar í viku hverri. Þeim ferst það
mjög vel úr hendi og reglulega.
Petta litla bókasafn hlytur að verða
skólanum mjög mikill styrkur á ýms-
an hátt er fram í sækir, og er þegar
orðinn.
St. Sigurösson.
(§1 <©
Til athugunar.
Fuglaverndunarfjelagið »Svalan« í
Danmörku, hefir nýlega sent barna-
skólakennurum þar i landi skjal nokk-
urt, með þeim tilmælum,að þeirfestu
það upp, á þeim stað í skólanum, sem
öll börnin gætu sjeð það daglega. A
íslensku hljóðar skjal þetta hjer um
bil á þessa leið:
Verið góð við dýrin.
1. Munið eftir því, að vjer þurfum
að vera góðir til þess, að geta orð-
ið hamingjusamir.
2. Vjer getum sagt til þegar eittnvað
amar að oss, en dýrin ekki. Leit-
ist, sökum þess, við að vernda
hin mállausu dýr.
3. Neyttu krafta þinna og yíirburða
á rjettan hátt og gættu þess, að
vera rjettlátur. Góður og sam-
viskusamur maður telur það sóma
sinn og geymir á þann hátt hjarta
sitt.
4. Rændu ekki eggjum fuglanna og
skjóttu ekki unga þeirra. Taktu
eftir iðni þeirra, umhyggju og starf- |
SKÓLABLAÐIÐ
semi. Sjá, hve foreldraástin er
sterk hjá þeim eldri, og hve hlýðn-
ir hinir ungu eru.
5. Gef fuglunum fæðu þegar snjórinn
þekur jörðina á vetrardegi, svo þeir
geta ekki sjálfir aflað hennar.
6. Eigir þú að gæta dýra, þá mundu
eftir því, að gefa þeim fæðu sína
á rjettum tíma.
7. Gættu þess ennfremur að halda
húsum þeirra hreinum, og hleypa
þeim út á rjettum tíma.
8. Ef þú notar Ijós í húsum dýranna,
þá farðu varlega með það, annars
getur það viljað til, að þú kveikir
í húsinu og dýrin deyi kvalafullum
dauða.
9. Tak tillit til hinna auðvirðilegustu
dýra. Ef snígill liggur á götu
þinni, þá stíg ekki ofan á hann,
heldur gakk til hliðar. Ef þú sjer
dýr í nauðum statt, þá hjálpa því,
ef þú getur.
10. Fylgir þú þessum reglum, gjörir
þú gott verk og velþóknun guðs
mun hvíla yfir þjer. Að þóknast
guði og gjöra hans vilja gefur
oss ánægju og góða samvisku.
Af hinum mörgu og erfiðu verk-
um kennarans, er það eitt, að glæða
rjettlætistilfinningu og kærleika í brjóst-
um nemenda sinna. Og ekki aðeins
rjettlætistilfinningu og kærleika, sem
nær til mannanna, heldur jafnframt til
dýranna. Á voru kæra kalda landi,
eiga þau, frekar en víða annarsstaðar,
við marga erfiðleika að stríða. því
fremur er þcss þörf, að vjer þekkjum
og viðurkennum skyldur vorar gagn-
vart þeim, og kostum kapps um, að
láta þeim líða svo vel, sem oss er
auðið. Hingað til höfum vjer ekki
alment, uppfylt sanngjarnar kröt'ur í
því efni. Og alt það, sém miður fer,
verðum vjer að laga. Vil eg svo
óska að allir þeir, sem unglingafræðslu
hafa á hendi vildu gæta þess, að sá
fyrst og fremst fræi hins viötœka kœr-
leika í barnshjartað.
Nái það rótfestu, mun það síðar bera
marga góða og fagra ávexti.
Askov 9. jan. 1909.
Jóh. Porsteir.sson.
f
Jónas Olafsson.
Þeir eru ekki margir, barnakennar-
arnir til sveita hjer á landi, sem stöðv-
ast hafa um lengri tíma við barna-
kenslu, og fer það að líkindum. At-
vinnan hefir ekki verið svo glæsileg.
Jónas Olafsson, bóndiáMýrum í
Miðfirði er einn af þeim þrautseigu.
1882 byrjaði hann, og hefir á hverju
ári kent börnum síðan; hann hefir
þá aldarfjórðunginn rúman að baki
sjer við barnafræðslustörf.
Æfisagan með líkum dráttum og
margra annara einstæðinga og um-
komulausra í æsku hjer á landi að
undanförnu: löngun til náms og
menningar, en engin tæki til að full-
nægja henni á þeim árum, sem best
eru til þess kjörin. Lærir tilsagnar-
laust að skrifa, éignast reikningsbók
og landafræði um fermingu, en sótt-
ist lítt námið til tvítugsaldurs. En »var
þá svo heppinn, að heimiliskennari
var tekinn þar sem hann átti heima;.
lærði hjá honum í 3 mánuði. Síðan
einn vetrartíma hjá presti til að læra
íslensku og — Dönsku.« Pá er tal-
in öll skólafræðslan.
En nú hefir hann sjálfur verið kenn-
ari rúman aldarfjórðung, og svalað
mentunarþorsta fjölda barna; hefir
eignast talsvert af kensluáhöldum,
haldið stöðugt áfram að menta sig
sjálfur, og er vel látinn kennari. Læt-
ur lítið yfir sjer. Er ókvæntur og
barnlaus.
Jónasar var í æsku freistað til
ferðar vestur um haf, en bann stóðst
þá freistingu; kaus heldur að vinna
heima. — Hefir eignast jörðina Mýrar
og búið þar búi sínu síðast liðin 7
ár, en kent þó stöðugt á vetrum;,
lengst af lítið í aðra hönd fyrir það
starf annað en meðvitundin um að
hafa unnið þarft verk. En jörð sína
hefir hann bætt, og það fær hann
væntanlega vel borgað.
$iálf$í«ði$metnaður og ábríf
danskrar tunðu
heitir þörf og tímabær hugvekja í
»ísafold« (23. jan.) sem rjett er að
vekja athygli þeirra manna á, er hlut
eiga að máli.
Bað er notkun dariskra kenslu
bóka við hinn almenna mentaskóla
sem höf. einkum gerir að umtalsefni,
og lögeggjan að taka upp islenskar
í staðinn, og í annan stað vítir hann
þann ósið að tala að óþörfu Dönsku
við þá útlendinga, sem hjer eru bú-
settir.
Norðurlandaþjóðirnar eru auðugar
að góðum kenslubókum, sem velja
má úr, og vérð á þeim lágt sakir
þess, hve mikið selst af þeim annar-
staðar.
Hjer er vandinn meiri að afla sjer
góðra kenslubóka. Freistingin því
talsverð að nota hinar útlendu. En,
góð áminning er í grein þessari gef-
in kennurum hins alm. mentaskóla,
að semja bækur, hver í sínni náms-
grein, og reyna að koma þeim út..
Hepnaðist samning bókanna vel, væri
tilvinnandi að borga þær hærra verði
en hinarútlendu. Jafnvel með landsjóðs-
styrk til útgáfu þeirra yrði verðmun-
ur þó nokkur að líkindum.
Hver af kennurum skólans vill
verða fyrstur til að semja kenslubók
í sinni námsgrein?
Dönskuhjalið við útlendinga kemur
víst ekki beinlínis af þjóðræknisskorti,
nje »undirlægjuástríðu«, heldur af
hlægilegum andhælishætti.