Sovétvinurinn - 01.07.1934, Side 5

[Sovet vi ii u ri ii n ]
frían miðdegisverð og ýms önnur hlunnindi. Hrein-
læti og öryggisráðstafanir eru stórkostlegar. T. d.
sást livergi hefilspónn í nokkurri verksmiðju, þótt
unnið væri af fullum krafti. Hver einasti spórin og
hvert einasta sagkorn sogaðist eftir leiðslum í stór-
an geymi. Þaðan er það tekið og unninn úr því
pappír eða því hrennt, sem ekki er notað. Slökkvi-
tæki og vatnsleiðslur eru um alla verksmiðjuna,
svo að ef kviknar í, er hægt á einu augnabliki, á
hvaða stað sem er, að slökkva eldinn.
Á heimleiðinni frá þessum verksmiðjum luku
allir iðnaðarmennirnir frá þessum 4 löndum upp
einum munni um það, að |)eir hefðu livergi í heim-
inum (þó höfðu sumir þeirra víða farið og skoðað
húsgagnaverksmiðjur) séð annað eins, önnur eins
|>ægindi og öryggisráðstafanir við húsgagnaiðnað
eins og þarna. Eg sagði fátt, þegar ég var spurður
að því, hvernig mér þætti þetta til samanburðar við
iðnað heima á Islandi. Ég renndi aðeins huganum
heim, þar sem stéttarbræður nrinir þræla í óvist-
legum kjallaraholum með úreltum og gamaldags
verkfærum og vélum, keppa hver við annan um að
fá eitthvað að gera, nota jafnvel í þjónustu sína
svik og lygar hver um annan, en hafa þó varla of-
an í sig að éta. Þetta er hin frjálsa samkeppni á
íslandi til samanburðar við samvinnu og sameign
rússneska verkalýðsins. Finnst ykkur þá, lesendur
góðir, nokkur furða, þótt ég væri fáorður um sam-
anburðinn, eftir að liafa séð það, sem ég hefi skýrt
lítilsháttar frá hér að framan.
Öi*yggi verkalýðsins.
Eftip Siguri> Tomasson.
Ymsir þeir, er varla treystast til að rengja frá-
sagnir þeirra, sem kynnzt hafa kjörum verkafólks
í Ráðstjórnarríkjunum, halda að ánægja og hrifn-
ing hinnar vinnandi stéttar þar með kjör sín og
framtíðarhorfur eigi rót sína að rekja til endur-
minninganna um kúgun þá og réttleysi er hún áð-
ur var beitt af keisaravaldi og kirkju. — Kunnugt
er t. d., að sumir forráðamenn alþýðunnar hér hafa
haldið því fram, að kjör verkamanna í Sovét-Rúss-
landi þyldu ekki samanburð við kjör stéttarbræðra
þeirra á Norðurlöndum. —
Nú verður því varla neitað, að eldra fólkið rúss-
neska liljóti að sjá nútíðina í bjartara Ijósi vegna
hins dökka baksviðs yfirunninnar kúgunar. Hins-
vegar býst ég við, að samanborið við þrældóm og
kúgun verkalýðs í öðrum auðvaldslöndum bæði þá
og jafnvel nú víða um heim, þá hali munurinn
ekki verið ýkja nrikill. Yafasamt að sjómenn t. d.
hafi verið meira útpískaðir þar en á íslenzkum
togurum áður en vökulögin gengu í gildi. Eða að
rússneskir bændur hafi yfirleitt búið við verra
húsnæðien sumir íslenzkir stéttarhræður þeirra. Víða
getur maður séð verksmiðjur frá hinum gamla tíma.
Við skoðuðum t. d. kexverksmiðju 1 Leningrad.
Hún var byggð og starfrækt fyrir byltinguna. Okk-
ur var sagt, að verksmiðja þessi mundi síðar verða
rilin niður, vegna þess að hún fullnægði ekki þeim
bollustu-kröfum, sem gerðar væru til slíkra bygginga
og breytingar i rétt Itorf kostuðu meira en nýtt hús.
Þó tók þessi verksmiðja um allan aðbúnað vegna
heilsu starfsfólksins langt fram því, sem hér gerist,
jafnvel í konunglegum brauðgerðarverksmiðjum.
En þó verksmiðjubyggingu þessari hefði ekki
verið breytt, hafði þó orðið þar mikil breyting í
öðrum efnum. Or sumum deildum verksmiðjunnar
barst til okkar ómur af söng hundraða starfsstúlkna.
Látum svo vera, að þær hafi verið látnar syngja
vegna komu sendinefndarinnar, en gamla konan, sem
tók okkur þar tali og skýrði okkur frá sinni æfi
þarna í verksmiðjunni bæði fyrr og nú, gerði okkur
það skiljanlegt, að ungu stúlkurnar höfðu litla ástæðu
til að vera hnuggnar. »Eg hefi unnið hér«, sagði
gamla konan, »fjökla ára. Áður, meðan kapítalist-
arnir ráku verksmiðjuna, fékk ég aðeins kaup til
Chochoff, einn afkastamesti verkamaðurinn við kolanánnirnar í
Donhass. Meðallaun hans eru 400 ríihlur á niánuði.
5