Alþýðublaðið - 18.09.1965, Blaðsíða 9

A árunum fyrir síðari heims-
styrjöldina var matvælafram-
léiðslan á einstakling í þróuðum
ríkjum 2.7 sinnum meiri en í
vánþróuðum ríkjum. Á tímabil-
inii 1957—1960 var hún aftur á
móti orðin 3.5 sinnum meiri. Með
öðrum orðum: — Á sama tíma
og hlutur vanþrúaðra ríkja í fólks
im undirbúnLngi'). í þriðja lagi
— reyndu að vinna í áföngum,
rar sem unnt er að koma því
;ið. Það getur verið uppörfandi
ið hugsa til þess, að maður eigi
ið komast upp á næsta hjalla,
3Ó að toann kikni í hnjáliðun-
iim af tilhugisun um að keifa upp
í hæsta tindinn. Og svo í fjórða
lagi — legðu stund á allt, sem
getur styrkt skapgerð þína, —
avort sem það er bænagjörð eða
göngur. Eg þekkti einu sinni
iikipstjóra, sem hafði' þann. sið,
að fara á hverjum morgni inn
í baðklefa skipsinis, og heila yf-
ir höfuðið á sér fullri fötu af
ísköldu vatni. „Maður verður að
gera eitthvað á móti sér á hverj
um degi,” sagði hann. Þetta var
með öðrum orðum eins konar
„andlegt” steypibað. Og sá
gafst nú heldur ekki upp við
smámunina. Hann kunnj það,
seni sjóararnir fyrir austan köll-
uðú að „horfa í hann.”
Jakob Jónsson.
fjöldanum hefur aukizt úr 67% i
72%, hefur hlutur þeirra í mat-
vælaframleiðslu heimsins mimik-
að úr 43% í 42%.
Ef litið ér á matvælaframleiðsl-
una eftir landssvæðum og miðað
við meðalframleiðslu á einstakl-
ing, kemur eftirfarandi í ljós:
í Oceaníu er matvælaframleiðsl
an á einstakling mest, eða fjórum
sinnum meðalframleiðslan á ein-
stakling í heiminum. Norður-Ame-
ríka kemur næst með þrefalt
heimsmeðaltalið. Vestur- og Aust-
ur-Evrópa er einnig fyrir ofan
meðaltalið, og matvælaframleiðsl-
an eykst þar hröðum skrefum.
í Mið- og Suður-Ameríku er
matvælaframleiðslan á einstakl-
ing svipuð og meðaltalið á ein-
stakling í heiminum. Þó er fram-
leiðslan á einstakling nokkuð
minni í þessum ríkjum en hún
var þar fyrir stríð.
Hin þrjú vanþróuðu svæðin eru
öll fyrir neðan heimsmeðaltalið.
Af þessum þremur eru Austurlönd
nær efst á blaði, þ. e. 10% fyrir
neðan meðaltalið í heiminum. Af-
ríka er 40% fyrir neðan heims-
meðaltalið og Austurlönd fjær eru
50% fyrir neðan heimsmeðaltal-
ið.
Þessi mismunur á matvæla-
framleiðslu vanþróaðra ríkja og
þróaðra landa byggist á ýmsu, m.
a. mismunandi framleiðslu í
landbiinaðinum, mismunandi
tækjum bænda í hinum ýmsu
löndum og mismunandi þéttbýli.
í þróuðum ríkjum fá bændur oft
tvöfalda uppskeru miðað við upp-
skeru á jafnstóru landssvæði í
vanþróuðu ríki. Mismunurinn á
mjólkur- og kjötframleiðslu oer
nautgrip er 5-1 vanþróuðum ríkj-
um í óhag.
Orsakir lítillar framleiðni 1
vanþröuðum ríkjum eru venjulega
augljósar. Matvælaframleiðslan
byggist oftast á fjölmörgum bænd-
um, sem flestir hafa mjög litlar
jarðir og afrakstur þeirra nægir
oft tæplega til lágmarksframfær-
is fjölskyldunnar. Og ofan á
þetta bætist, að framleiðslugeta
hins ræktaða lands er venjulega
lítil í þeim ríkjum, sem hafa litl-
ar jarðir. Sérstaklega á þetta þó
við í vanþróuðum Tíkjum, þar sem
framleiðsluaðferðir bændanna eru
vanþróaðar og úreltar, og þar sem
lánskerfið er lélegt eða alls ekki
fyrir liendi, þannig, að bændurnir
geta ekki fengið fé til þess að
kaupa nauðsynlegustu hjálpar-
tæki, eins og t. d. áburð. í mörg-
um löndum bætist ofan á þetta
vatnsskortur og lélegt áveitu-
kerfi. Á öðrum stöðum er rign-
ingin aftur á móti mikil og jarð-
vegsbindingin það léleg, að vatn-
ið ■ sópar moldinni burtu. Einnig
hefur lítið verið gert víðast hvar
í vanþróuðum ríkjum til þess að
endurbæta, eða halda við frjósemi
moldarinnar. . Menntunina og
þekkinguna vantar. Bændurnir
vita ekkert um nýja framleiðslu-
hætti og nýja tækni. Tæknilegar
leiðbeiningarstofnanir eru víða
lélegar og annars staðar ekki til.
Og jafnvel þótt slíkri stofnun sé
komið á fót, er oft erfitt að fá
bændurna til þess að taka upp
hina nýju framlciðsluhætti. Á-
stæðan er bæði fastheldni á gaml-
ar venjur, og einnig hitt, að þeir
eru hræddir við að taka upp nýj-
ar aðferðir, sem hafa í för með
sér aukinn kostnað, mairi fjár-
festingu og aukið samband við
markaði bæjanna — það, sem
Framhald á 10. síðu-
Sendisveinn
Sendisveinn óskast hálfan eða allan daginn.
H.f. Eimskipafélag íslands.
Skrifstofufólk
Störf fulltrúa, bókara, ritara, teiknara, símaafgreiffslu-
fólks og aðstoðarmanna eru laus til umsóknar.
Uinsóknir meff uppl. um menntun og fj’rri störf, s-end-
ist starfsmannadeildinni.
RAFORKUMÁLASKRIFSTOFAN,
Starfsmannadeild, Laugavegi 116,
Reykjavík.
f
LOFTLEIÐIR minna
á hin hagstæðui
FARMGJÖLD
félagsins ■■
Til Reykjavíkur Undir 45 kg.
frá: 45 kg. og yfir
Amsterdam Verð pr. kg’. 39,00 kr. 29.00 r
Kaupmannaliöfn — — — 36,00 — 27,00 •
Glasgow — — — 23,00 — 17,00
Gautaborg — — — 41,00 — 31,00
Helsingfors — — _ 54,00 - 40,00
London — — — 31,00 — 23,00
Luxemborg — — — 42,00 — 31.00
Osló — — — 39,00 — 30.00
Stafangri — — — 40,00 — 30,00
New York — — — 56,00 — 43,00
Á sívaxandi vöruflutningum Loftleiða græða
framleiðendur, kaupsýslumenn og neytend-
ur. — Þess vegna aukast þeir árlega.
WFTlílDIR
Auglýsingasími
ALÞÝÐUBLAÐSINS
er 14906
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 18. sept. 1965 $