Vísir - 05.11.1958, Page 12

Bckert klaff er Mýnn f áikrift ea Víilr.
LátlS hana tora ySnr fréttlr eg unal
leatrarefnJ kelna — án fyrirhafnar af
jrSar hálfa.
Síml 1-18-68.
VÍSIK.
Miðvikudaginn 5. nóvember 1958
; aft þeu, aem gerast áskrlfendw
J ViKta eitÍT 10 hvera mánaðar, fá kUtil
ákeypia til mánaðamóta
Simi 1-16-68
Frá Bandaríkjumim:
Demokratar ibbiebii stór
sigur í kosningunum.
, ' • / —e- ' : ‘
I lunu fá yfir tvo þriðju þingsæta í
báðum þingdeildum.
K lovvland féll í Kaliforníu og úr leik sem forsetaefni.
Repubiikanar hugga sig viö sigur Rockefeilers í New
York, eitt l.klegasta forsetaefni þeirra.
Samkvæmt þeim upplýsingum, sem fyrir Iágu um kl. 10
árdegis, varðandi kosningaúrsiitin í Bandaríkjunum, hafa demo- j
kratar fengið 294 þingsæti í fulltrúadeildinni, en rcpublikanar
125, en í. öldungadeildinni 64 og republikanar 29, og er þetta 1
öllu meira en sagt var í morgun, að þeir myndu fá nálega eða
um % þingsæta í báðum þingdeildum.
Heimdatlarfundurmn:
Oísóknimar gegn Pasternak
með ó íkindum,
sayði ínunnai' Gunnarsson síuíld.
í öldungadeildinni eru þing-
sæti 98, en um 2 sæti Alaska er
Jivorn á ég að heiðra með þvít
uðinum. Búið var að kjósa í
Maine, og virðist því vera um
jtvö vafasæti að ræða.
Samkvæmt ofanskráðu um
iúrslit í kosningunum til full-J
jtrúadeildarinnar er kunnugt
um 419 þingsæti og er því enn'
vafi um nokkur þingsæti. Að
sjálfsögðu getur þetta breyzt
eitthvað, þar sem ekki er um
endanlegar tölur að ræða, en
J>að breytir engu um það, að
demokratar hafa unnið stór-|
sigur, einn hinn meiri í kosn-
ingasögu Bandaríkjanna.
Fullnaðarúrslit verða ekki
kunn fyrr en síðdegis eða í
kvöld.
í fregnum fyrr í morgun var
isagt:
í morgun snemma var aug-
Ijóst talið, að demokratar hefðu
unnið slíkan kosningasigur í
kosningunum, sem fram fóru í
Bandaríkjunum í gær, að þeir
hefðu ekki nefnn slíkan sigur
unnið síðan á dögum Franklins
Eoosevelts forseta.
Því var jafnvel spáð, að því
er talið var, nokkurn veginn ör-
ugglega, að þeir myndu fá %
atkvæða 1 báðum þingdeildum.
Undantekning er, að í New
York sigraði republikaninn og
milljónaeigandinn Nelson
Rockefeller, en Averill Harri-
man fylkisstjóri féll, en hann
er einn af kunnustu mönnum
demokrata.
Kjörsókn var dauf fram eft-
ir morgni, þótt veður væri víð-
ast hvar gott í Bandaríkjunum,
en er á daginn leið var sýnt, að
lrjörsókn mundi reynast mikil,
og varð sú reyndin víðast, all-
víða mjög mikil
í Vermont fylki unnu demó-
kratar mikinn sigur, þar sem
republikanar hafa haldið fylk-
inu sem sterku virki í meira en
heiia öld. Þar unnu þeir öll
þingsætin af republikönum.
Knowland féll.
í KaLfórníu var kosningahar-
áttan geysi hörð og einkanlega
um fylkisstjóraembættið, en þar
leiddu þeir saman hesta sína
Edw. Brown demokrati og
Knowland öldungadeildarþing-
maður, einn af helztu mönnum
republikana, er líklega hefði
komið til greina sem forseta-
efni í næstu forsetakosningum,
ef hann hefði sigrað í Kaliforn-
íu nú. Þar hafa republikanar
verið við völd í 60 ár. Margir
voru óánægðir með Knowland
og var klofningur í flokknum.
Sigur Rockefellers.
Það kemur þegar fram í frétt-
um, að republikanar munu
hugga sig talsvert við sigur
Rockefellers. Hann er talinn
mjög efnilegur stjórnmálamað-
ur, vel máli farinn og kemur
vel fyrir, og margir ætla hann
líklegt forstaefni í næstu for-
setakosningum, og enn frekara
nú, er skæður keppinautur er
þar úr leik (Knowland).
Kjarnorkuveldin hvött til
samkomulags nú þegar.
Samþykkt á atlsherjarþingi S. þj.
Allsherjarþingið hejur sam- krafizt væri sérsamkomulags
þykkt ályktun, þar sem skorað
er á kjarnorkuveldin, að ná
samkomulagi hið fyrsta um
kjarnorkuvopnin. Fjörutíu og
níu greiddu ályktuninni at•
kvœði.
Tuttugu og tveir sátu hjá.
Rússar voru meðal þeirra, sem
greiddu atkvæði á móti, þar
sem þeir vildu tillögu, þar sem
Aukin fríðindi og 22% kaup-
hækkun til togarasjómanna.
Grunnkaup háseta á togurum og allt að 6 vikur eftir 3 ára
hækkar nú verulega, eða um
22% frá því það var áður.
Samningar um þetta tókust
fyrir síðustu helgi, og auk kaup-
hækkunar var samið um nokk-
ur önnur hlunnindi sjómönnum
,til handa.
Samkvæmt hinum nýju samn
dngum hækkar grunnkaupið úr
kr. 1596 í kr. 1950 á mánuði.
Þá var um það samið að í slysa-
og veikindatiifellum skuli út-
gerðin greiða kr. 75.00 á dag í
grunnkaup umfram það sem til-
skilið er í sjólögum, enn fremur
fæðispeninga og verðlagsupp-
bót í 2 vikur eftir 1 árs vinnu-
tima, 4 vikur eftir 2 ára vinnu
vinnutíma eða lengri. Loks var
samið um að skipverjar greiddu
aðeins 30% af yfirfærslugjaldi
þess gjaldeyris, sem þeir fá í
siglingum. Samið var enn frem-
ur um nokkur fríðindi til ung-
linga sem vinna á togurum.
Þótt samið hafi verið við tog
araháseta, er eftir að ganga frá
ýmsum öðrum samníngum og
nýlega hefur Sjómannafélag
Reykjavíkur sagt upp samning-
um undirmanna. á kaupskipum,
sem renna út 1. des. n.k., enn
fremur bátakjarasamningum á
fiskverðssamningum, sem renna
út 1. jan. n.k.
um kjarnorkuvopnin. Felld var
indversk tillaga um algert bann
þegar í stað.
í Genf hafa samkomulagsum-
leitanir á ráðstefnunni tafizt
vegna þess, að því er ' talið er
(allt fer fram fyrir luktum dyr-
um), að Rússar. vilji ekki á
nokkurn hátt tengja samkomu-
lagsumleitanirnar almennri of-
vopnun, en þeir hafa mikla yfir-
burði á sviði venjulegs vígbún-
aðar.
Fulltrúar Breta og Banda-
ríkjamanna lögðu áherzlu á,
hve eftirlit væri nauðsynlegt,
og yrði að ganga vel frá því,
er samningar væru gerðir.
Athygli vekur, að Rapacki,
utanríkisráðherra Póllands, hef-
ur nú lagt fram tillögur sínar
á ný, en endurskoðaðar, én hann
vill, sem kunnugt er, hlutlaust
belti á meginlandinu, þar sem
öll kjarnorkuvopn eru bönnuð.
Hefur hann brejitt þeim, svo
að þær þyki vænlegri til sam-
komulags, þannig, að fram-
kvæmd verði í tveim liðum.
Íf Tveír kunnir bandarískir
kjarnorkusérfræðingar eru
sem stendur í Bretlandi,
ræða við Macmillan, heim-
sækja rannsóknarstöðina í
Harwell o. s. frv.
Hcimdallur hclt almennan
fund um Pasternak-mál.ð í gær-
kvöidi í Sjálfsíæðishúsinu. For-
maður félagsins, Baldvin
Tryggvason, setti fundinn, sagði
frá aðdraganda hans og gaf síð-
an framsögumanni orðið, en það
var Gunnar Gunnarsson rithöf-
undur.
I • .
Sagði Gunnar, að rás við-
. burðanna í máli rússneska
skáldsins Pasternaks væri
i einna líkust uppistöðu í skrök-
$ögu, sem hefði verið samsett í
því augnamiði einu að svívirða
menningu, mannúð og slcyn-
þroska fólks í Sovétríkjunum.
En hið undarlegasta er, sagði
skáldið, að þessi saga er raun-
verulega sönn.
Er framsögumaður hafði lok-
ið ræðu sinni, flutti Matthías
Jöhannessen blaðamaðurvkvæði,
sem hann hafði ort um Paster-
nak.
Þá tók til máls Eyjólfur K.
Jónsson lögfræðingur. Kvað
hann Pasternak ekki hafa ráð-
izt á stjórnmálaástandið í landi
sínu, „Zivago læknir“ væri ekki
pólitísk bók, heldur listaverk.
Skáldið hefði það eitt til saka
unnið að hafa sótt yrkisefni í
líf þjóðar sinnar og lýst því
öfga- og ofstækislaust. Þess
vegna væri svo erfitt að skilja
ofstæki rússneskra valdamanna.
Varpaði ræðumaður fram þeirri
spurningu, hvort menntamenn
hefðu gert sér ljósar þær ógnir,
sem þessar glórulausu ofsóknir
Gæzlulið áfram á
Gazaræmu.
Hin sérstaka stjórnmálanefnd
Sameinuðu þjóðanna hefur sam-
þykkt, að hafa áfram um sinn
gœzlulið á Gaza-svœðinu.
Var þetta samþykkt með 49
atkvæðum gegn 9, en 13 sátu
hjá, þeirra á meðal fulltrúar
allra kommúnistaríkjanna.
og mannfyrirlitning -hefði í för
með sér fyrir heimsbyggðina.
Jafnvel kommúnistar hér og
víðar hefðu fundið sig knú'öa
til að mótmæla þessari óhæi'u.
Ræðumaður rifjaði upp at-
burðina í Ungverjalandi. Bæði
þá og nú hefði Nóbelsskáldið
okkar sent rússnesku stjórn-
inni skeyti og varað þá við af-
leiðingunum af afskiptum sin-
um. Nú hefði Laxness sagt m.
a. í skeyti sinu: „Fyrir alla
muni þyrmið vinum Ráðstjórn-
arríkjanna við þessu óskiljan-
lega og rr^jög svo ósæmilega
fargani“. — Þetta hefði heyrzt
í útvarpinu sama daginn og
Laxness hefði sagt í viðtali við
blöðin, að Pasternakmálið yæri
„innanfélagsmál“ rússneskra
rithöfunda, og sér óviðkomandi.
Loks talaði ræðumaður um
hina nytsömu sakleysingja, sem
lömuðu andstöðu frjálsra þjóða
gegn kommúnismanum.
Vantraust fellt á stjórn
Macmillans.
Vantrauststillaga, sem jafn-
aðarmcnn í neðri málstofu
brezka þingsins báru fram, var
felld með 69 atkvæða mun.
Almennar umræður höfðu
staðið 6 daga og var rætt um
stefnu stjórnarinnar út á við og
innan á við og áform á næsta
ári.
Gaitskell leiðtogi jafnaðar-
manna kvað nú kominn mesta
afturkipp í atvinnu- og við-
skiptalíf eftir styrjöldina, en
af hálfu stjórnarinnar að at-
vinnuleysi hefði verið lítið sjö
undangengin ár, og tala at-
vinnuleysingja lítið breyzt,
þar til nokkur aukning
hefði nú orðið. Hún væri enn
fyrir neðan það, sem jafnaðar-
menn hefðu talið eðlilegt á
venjulegum tímum (innan við
3% af skráðu verkafólki er at-
vinnulaustl.
Mikill eldsvoði í Brussel.
Flugskáli alþjóðaflugvallarins brann til
kaldra kola.
Mikill eldur kom upp í gær-
kveldi að afstaðinni spreng-
ingu í kjallara farþegaskála al-
þjóðaflugvallarins við Briissel í
Belgíu, en hann var nýlega
gerður. Grunur leikur á, að um
hermdarverk hafi verið . að
ræða.
Eldurinn magnaðist ótrúlega
skjótt og stóðu eldtungur 30
metra í loft upp og var allt
slökkvilið borgarinnar kvatt á
vettvang. Starfsfólk bjargaðist
með naumindum. Þannig kom-
ust 3 menn naumlega upp
á húsþak, og engin leið að ná
til þeirra, nema með því að
senda kopta til björgunar, og
gekk það vel.
Eldurinn logaði glatt í alla
nótt, þótt unnið væri kappsam-
j lega að þvi að slökkva hann í
Jalla nótt, og logaði enn kl. 7 í
morgun.
Flugvélar frá ýmsum löndum
lentu á flugbrautunum við
bjarmann frá bálinu mikla, en
ekki hafði unnist tími til að
beina flugvélum þessum annað.
Nokkrir menn brenndust en
aðrir voru illa á sig komnir af
reyk og svælu, en ekki er kunn-
ugt um, að neinn hafi farist.