Vísir - 23.02.1959, Side 4

I
YlSIife
Mánudaginn 23. febrúar-195®
Austurhluti hinnar tvísidpiu
Berlínarborgar er e'kki höfuðr
borg Austur-Þýzkalands í aug-
um hundruð þúsunda austur- i
þýzkra flóttavianna — heldur |
hliðið,sem liggui til hins frjálsa
heims.
Á að loka
leiðinni?
Nú vofir sú hætta yfir, að
þessari flóðgátt verði lokað, og
er ástæðan síðustu tillögur for-
sætisráðherra Sovétríkjanna,
Nikita Krústjoffs. Ef setulið
bandamanna í Vestur-Berlín
verður kallað heim, hefur borg-
in ekki lengur bolmagn til þess
að skella skolleyrum við kröf-
um kommúnista um að hætta
að veita hæli hinum mörgu þús-
undum flóttamonna, sem flýja
þangað vikulega — og sjá þeim
fyrir flugferð til Vestur-Þýzka-
lands.
Þrátt fyrir aukið eftirlit við
markalínuna, sem skilur Berín
í tvo hluta, er enn sem komið
er auðveldara að flýja um Ber-
lín heldur en nokkurn annan
stað við járntjaldið, sem skilur
Austur-Þýzkaland frá Vestur-
Þýzkalandi. Ef flóttamaðurinn
hefur hvorki farangur meðferð-
is né nokkuð það, sem gæti vak-
ið grunsemdir,, -þá þarf hann
ekki annað en kaupa farmiða
í neðanjarðarlest frá Austur-
til Vestur-Berlínar. En allar eig-
ur sínar verður hann að skilja
eftir, hjá því verður ekki kom-
izt.
Frœðimenn tiltölu-
lega flestir.
Austur-Þýzkaland verður nú
að horfast í augu við ný vanda-
mál. Hér um bil 20% af heild-
aríbúafjölda landsins hefir flú-
ið til Vesturlanda,, og — það
sem verra er — hlutfallstala
fræðimanna og tæknisérfræð-
inga meðal þessa flóttafólks fer
sífellt hækkandi. í Vestur-
Þýzkalandi hefur opinberlega
verið tilkynnt, að árið 1958 hafi
kringum 1.200 læknar flúið til
Vesturlanda, eða rúmlega 10%
af öllum læknum í Austur-
Þýzkalandi. Af öðrum flótta-
áður. Rúmlega helmingi fleiri. búa í hinni svokölluðu „verka-
háskólaprófessorar flúðu Aust-! mannaparadís“. Þetta er einn-
ur-Þýzkaland árið 1958 en árið j ig augljós sönnun þess, að
1957.
Góð laun
ginna ekki.
\ stjórninni hefur ekki tekizt að
veita fólkinu þau brýnustu lífs-
gæði, sem kommúnistar þreyt-
ast þó aldrei á að lofa fjöldan-
Þessi vaxandi straumur land- j um. Flóttamannastraumnum
flótta lækna og prófessora frá: hefur verið líkt við „skoðana-
Cifjaw í „raufa hapm“
ER EILIÐIÐ
TIL FKELSISSNS
-X:)<-)<-)<-)<-)<-)<-)<-)<-)<-)<-)<^)<-)<-)<-)<-)<-)<-)<-)<^)<
-X -x Þannig líta hundruð þúsunda flóttamanna á horgina -x *
^ Eftir
merk piros,
sésfræðing í máSefreaasaa
A.- Evrópu.
mönnum sama ár voi’u t. d. allt
að 3.500 kennarar og háskóla-
prófessorar. Undanfarin 10 ár
hefur Austur-Þýzkaland orðið
að sjá af hér um bil einum
fjórða hluta allra lækna lands-
ins, vísindamanna og kennara
til Vesturlanda.
Nýútkomnar skýrslur um
flóttamenn að austan sýna, að
fjöldi landílótta fræðimanna og
annarra sérmenntaðra manna
frá Austur-Þýzkalandi fer sífellt
vaxandi. Árið 1958 var hlut-
fallstala landflótta lækna
þrisvar sinnum hærri en árið
Þetta er síðasti hesturinn, sem látinn er draga járnbrautarvagn
i Danmörku, en það var algeng sjón að sjá þessa stóru hesta
clraga vagna milli hliðarspora þar sem eimreiðum var ekki við
komið. Hesturinn er af Belgíukyni, 9 ára gamall og lieitir Kláus
frá Rold. í október var Kláus settur á gjöf þegar ný flutninga-
Ctöð var tekin í notkun. Eg sé inikið eftir klárnum, sagði öku-
ttaðurinn, Kláus var góðxir félagi og óspar á kraftana og af
5kj þeim hafði hann nóg.
Austur-Þýzkalandi er jafnvel
enn ískyggilegri, þegar haft er
í huga, að þessir embættismenn
eru venjulega betur launaðir
í Austur-Þýzkalandi en starfs-
bræður þeirra í Vestur-Þýzka-
landi — og tækifærin, sem þeir
hafa til þess að hækka í tign
eru fleirf.
í austur-þýzkum blöðum hef-
ur það verið viðurkennt opin-
berlega, að straumur flótta-
manna — einkum’ sérfróðra
manna — valdi stjórninni mikl-
um erfiðleikum. í dagblaðinu
Neue Zeit, sem gefið er út í
Austur-Berlín, voru fyrir
nokkru tilfærð þau ummæli
ilæknis og stjórnmálaleiðtoga í
í Leipzig, dr. Gerd Heusel að
nafni, að víða í landinu væri
hlutfallið nú „einn læknir á
hverja 3,000 til 4,000 íbúa.“
Meðaltalið yfir allt landið er
einn læknir á hverja 1,600 til
1,900 íbúa — en í Vestur-Þýzka-
landi er hlutfallið einn á hverja
700. Ráðuneyti það í Vestur-
Þýzkalandi, er fjallar um mál-
efni alls Þýzkalands, heldur því
jafnvel fram, að í Austur-Þýzka-
landi séu „fjöldi héraðs- og
einkasjúkrahúsa, sem þessa
stundina hafa engu læknaliði
á að skipa.“
Alvarleg áhrif
fyrir stjórnina.
Það er enginn vafi á því, að
skortur á sérmenntuðu fólki,
einkum tæknisérfræðingum,
sem voru þó fáir fyrir í Austur-
Þýzkalandi, mun hafa alvarleg
áhrif á hinar róttæku efnahags-
áætlanir stjórnarinnar.
Það er einnig annað, sem
veldur kommúnistastjórninni á-
hyggjum — það er álitshnekk-
irinn, sem þessi látlausi flótta-
mannastraumur veldur henni.
Af tali flóttamanna undanfarið
má ráða, að það eru þjóðfélags-
og stjórnmálaástæður, sem
helzt koma til greina nú í sam-
bandi við flóttann að austan,
en ekki efnahagsástæður eins
og undanfarin ár. Þær þrjár og
hálf milljónir manna, sem flú-
ið hafa austurhluta landsins frá
stríðslokum, sanna ótvírætt, að
það er ekki eftirsóknarvert að
könnun, sem enginn geti lokað
augunum fyrir“.
Ástæður eru
margvíslegar.
Flóttamennirnir gefa margar
ástæður fyrir flótta sínum. —
Flestir þeirra segja, að skortur-
inn á neyzluvörum og fatnaði
sé ekki svo ýkja þungur á met-
unum — enda þótt þar sé mjög
ábótavant — heldur vinnu-
þvingunin, sem gæti í öllum
starfsgreinum. Það er um fátt
að velja — menn fá yfirleitt
ekki að velja sér sjálfir fram-
tíðarstöðu í þjóðfélaginu né
verja lífi sínu að öðru leyti í
samræmi við eigin skoðanir.
Afskipti kommúnistaflokksins
af stjórnmálaskoðunum manna,
lögreglueftirlit á öllum sviðum,
óvissa um fyrirætlanir Sovét-
stjórnarinnar varðandi framtíð
Austur-Þýzkalands, einkum eft-
ir að tillögur Krústjoffs um
Berlín voru kunnar í nóvember
s.l. — allt þetta eru m. a. ástæð-
urnar fyrir flóttanum vestur á
bóginn. Og það er fleira, sem
til kemur. Það er óttinn við, að
eftirlitið við landamærin verði
hert, þvinganirnar, sem menn
eru beittir í sambandi við trú-
mál, framtíð barnanna í komm-
únistisku þjóðfélagi, hræðslan
við það, að tekið verði algjör-
lega fyrir heimsóknir til ætt-
ingja í vesturhlutanum og nýj-
ar hótanir kommúnista um að
gripið verði til hefndarráðstaf-
ana gagnvart meðlimum fjöl-
skyldu flóttamanna. Þá hafa
iðnaðarverkamenn meðal flótta-
manna einnig tilgreint lækkun
kaups og kröfur um aukin af-
köst meðal ástæðna fyrir flótt-
anum.
Enginn er hvattur
til að flýja.
Því fer fjarri, að Sambands-
lýðveldi Þýzkalands hafi hvatt
fólk úr austurhlutanum til þess
að flýja, eins og austur-þýzka
kommúnistastjórnin hefur hald-
ið fram; hún hefur þvert á
móti hvað eftir annað skorað
á Austur-Þjóðverja í útvarpi
aS flýja ekki nema þeir hafi
„mikla ástæðu til þess að ótt-
ast um líf sitt.“ En þrátt fyrir.
slík tilmæli — og þrátt fyrir
hefndarráðstafanir kommún-
istastjórnarinnar í Austur-
Þýzkalandi — halda flóttamenn;
irnir áfram að sýna hug siiitt
til stjórnarvaldanna austur þar,
Þeir viðurkenna, að það er ekkl
auðvelt að vera landflótta. Það
þarf mikið átak til að snúa bak-
inu fyrir fullt og allt við ást-
kærum fæðingarbæ og halda til
ókunnra borga í óþekktu uni-
hverfi, að skilja við nágrannai
og vini og leita að nýjum dval-
arstað og nýrri atvinnu — jafn-
vel þótt velsældin í Vestur-
Þýzkalandi sé mikil. Það erj
mikill sannleikur í því, semi
vestur-þýzkur embættismaðurr
sagði fyrir nokkru: „Það er ekkl
hægt annað en líta alvarlegunu
augum á mikilvægi þessa mikla
og endalausa flóttamanna-
straums.“ í
Yfirmönnum málefna flótta-
manna í Vestur-Þýzkalanúl
telst svo til, að árið 1958 hafi
kringum 210,000 Austur-Þjó'S"
verjar, eða að meðaltali allt a&
því 600 manns á dag, yfirgefið
heimili sín, atvinnu og stundunt
jafnvel fjölskyldur sínar, vegnct
þess að þeir gátu ekki lengur,
afborið að búa í kommúniskii
þjóðfélagi. i
Frá því í lok síðustu heims*
styrjaldar hefur meira en hálf
fjórða milljón íbúa Austur-
Þýzkalands og AusturBerlína?
flúið vestur fyrir járntjald. —<
Þetta er samtals hér um bil 2Q>
af hundraði af íbúafjöldanura:
á þessu svæði, og er Austur-
Þýzkaland þannig eina landið á!
meginlandi Evrópu, þar sena
íbúafjöldinn fer minnkandi. J
Menn eru *
orðnir þreyttir. I
Hvers vegna er ekkert lát S
straumi flóttamanna að austan,
hvort heldur það eru læknar,
vísindamenn, tæknisérfræðing-
ar, prófessorar og aðrir mennta-
menn, eða verkamenn, bændurs
stúdentar og handiðnaðarmenn?!
Ástæðan, sem flestir flótta-
manna gefa upp nú er, að þeirt
eru yfirleitt orðnir þreyttir á!
persónulegum afskiptum komnt
únistaflokksins, og þeir óttast,
að ástandið muni haldast ó-
breytt eða versna. I
Verksmiðjustarfsmaður skýrði
svo frá, að „þeir voru alltaf á
hælunum á mér, vegna þess a5
í ég vildi ekki taka þátt í æf-
! ingum verkamannahers verk-
1 smiðjunnar“. Verkfræðingur
1 sagði, að í hvert skipti og eitt-
hvað misheppnaðist vegna lé-
legs efnis, hefði honum verið
um kennt, og ,,ég gat ekki sof-
ið á næ.turnar af ótta við að
verða handtekinn fyrir skemmd
arverkastarfsemi.“
j
Kaupmenn fá
engar vörur.
Nýlenduvörukaupmaður hafði
þá sögu að segja, að hann hefði
verið að missa alla viðskipta-
vini sína til ríkisverzlananna*
vegna þess að hann fékk engar;
vörur. í
Sumir flóttamenn segjast
blátt áfram vera orðnir þreytt-
ir á löngum vinnudögum, ströng
um aga í verksmiðjum, tak-
mörkuðu trúfrelsi o. s. frv. —-
Margir bændur flýja, vegnaj
þess að þeir fá engan frið fyrifi
sífelldum kröfum stjómarina;
Frh. á 9. s.