Vísir - 09.04.1959, Blaðsíða 4

VÍSIB
VÍSXR
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Tíslr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaSsíður.
Ritstjórl og ábyrgðarmaður: Hérsteinn PáLsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjófnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00,
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Aigreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskriít á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ein ályktun á dag.
Á ensku er til orðatiltæki, sem
er eitthvað á þessa leið, að ef
menn eti eitt epli á dag,
komi þeir heilsu sinni í lag,
eða að minnsta kosti geti
þeir með því móti komið í
J veg fyrir heimsóknir lækna.
Er nú svo að sjá, að Fram-
sóknarmenn haldi, að þessi
regla gildi við hvaðeina, og
að með því að birta svo sem
eina ályktun á dag um kjör-
dæmamálið, muni þeir
bjarga heilsu flokks síns eða
girða fyrir, að almennir
kjósendur geri á honum við-
eigandi skurðaðgerð, svo
að áhrif hans verði nokkurn
veginn í samræmi við það
álit og það fylgi, sem hann
nýtur úti um byggðirnar og
við sjóinn.
í>að hefir undanfarið verið
kenning Framsóknarflokks-
í ins í kjördæmamálinu, að ef
kjördæmin verði stækkuð og
þingmönnum fjölgað, muni
afleiðingin verða rofið sam-
] band kjósenda og þing-
manna. Gengur þetta þó al-
veg í berhögg við heilbrigða
skynsemi, því að þegar
þingmenn dreifbýlisins
verða fleiri en áður, geta
þeir einmitt haldið uppi
nánara sambandi við kjós-
endur en áður, þar sem hver
og einn getur sinnt þörfum
færri kjósenda utan þings og
innan. Hér berst Framsókn-
arflokkurinn þess vegna
gegn raunverulegum hags-
munum kjósenda hvar sem
er á landinu.
En flokkurinn telur, að hann
hafi óbrigðula formúlu um
það, hvernig þeir eigi að
sannfæra kjósendur og'
tryggja sér um Jeið fylgi
þeirra sér til björgunar. Það
er að birta pantaðar álykt-
anir hingað og þangað af
landinu, þar sem talað er
um nauðsyn þess, að engin
breyting verði á skipun
kjördæma. Slíkt væri svo
stórhættulegt, að Framsókn-
arflokkurinn með alla sina
þjóðhollustu og heiðarleik í
hvers konar viðskiptum, vilji
ekki eiga neinn hluta að
slíkum breytingum.
Hér er þó vafalaust verið að
reyna um of á skynsemi ó-
breyttra borgara, sem geta
sett dæmið upp hjálparlaust.
Þeir sjá það í hendi sér, að
þegar þingmönnum fyrir
ákveðið landsvæði er fjölg-
að frá því sem áður var, hafa
kjósendur þar fleiri menn til
að gæta hagsmuna sinna á
þingi og reka jafnvel erindi
fyrir sig í höfuðstaðnum,
sem ekki mun ótítt að þing-
menn verði að taka að sér.
Það liggur því í augum uppi,
að það er engan veginn ver-
ið að rjúfa tengslin milli
þingmanna og kjósenda, því
að báðir aðilar hafa í hendi
sér að treysta þau og geta
gert með hægara móti en
áður.
Svo er líka hægt að setja dæm-
ið upp á þenna hátt: Ef að-
eins er einn þigmaður fyrir
Sunnmýlinga, eru tengslin
milli kjósenda og hans hin
ágætustu, og hagsmunir
hinna fyrrnefndu tryggðir á
allan hátt, samkvæmt kenn-
ingu Framsóknarmanna. Ef
Sunnmýlingar fengju að
kjósa þrjá þingmenn, væri
það bjax-nargreiði við menn
í kjördæminu, svo að Fram-
sóknarflokkurin berst gegn
öllu slíku, Þannig eru rökin
og heilindin, sem Framsókn-
armenn ausa af, þegar þeir
berjast í kjöx-dæmamálinu.
Er nokkur furða, þótt hinir
hyggnari menn flokksins
horfi með.kviða til framtíð-
arinnar?
Minningarorð:
Eyjólfur Jóhannsson,
framkvæmdastjóri.
Örnefnasöfnun í Reykjavík.
Bæjaryfirvöldin hafa nú tekið
ákvöi-ðuif um, að hafizt skuli
handa um söfnun öi’nefna í
Reykjavík, og hefir skjala-
] og minjaverði bæjarins verið
falið að hefjast handa um
þetta. Er gott til þess’ að
vita, að þetta skuli gert nú,
enda þótt æskilegt hefði
verið, að einhver hefði látið
' sér til hugar koma nauðsyn
þess fyrr en nú, þegar hætt-
an vex með degi hverjum,
ij, að örnefni glatist fyrir fullt
|L. og allt.
Sennilega stafar þetta tómlæti
Reykvíkinga af því, að þeir
hafa verið svo önnum kafnir
við að byggja bæ fyrir
framtíðina, að þeir hafa
gleymt fortíðinni að þessu
leyti. Slíkt getur komið fyr-
ir, en söguþjóð eins og ís-
lendingar eru, má ekki láta
það henda sig að gleyma for-
tíðinni alveg, en mikill hluti
hennar gleymist með örnefn-
unum.
,c
., *■•
i

Eyjólfur Jóhannsson, for-
stjóri, frá Sveinatungu, and-
aðist aðfaranótt miðvikudags í
síðustu viku. Banamein hans
var hjartasjúkdómur,-* . sem
hafði þjáð hann um langt skeið.
En þótt hann gengi sjaldan
heill til skógar undanfarin
missii'i, var hann starfandi til
síðustu stundar með þeim á-
huga, sem einkenndi allt lif
hans. En starfskraftar hans
voru nú að þrotum komnir,
enda hafði hann vai’ið þeim á
ríkulegri hátt en almennt gerist
í þágu margvíslegra viðfangs-
efna, sem honum voru í hend-
ur fengin um æfina.
Hann fæddist 27. desember
1895 að Sveinatungu í Boi’gar-
firði. Foreldrar hans voru Jó-
hann Eyjólfsson, bóndi og
alþm., og kona hans Ingibjörg
Sigurðardóttir. Æskustöðvarn-
ar voru Eyjólfi mjög hugfólgn-
ar og þaðan hafði hann minn-
ingar sem jafnan voru honum
kært umræðuefni, enda var
hann alinn upp á einu mesta
myndarheimili í Borgai’fii’ði á
þeirri tíð, þar sem jafnan var
margt manna og búskapur
rekinn í þjóðlegum stíl. Það
var i’ömm taug sem batt hann
við Borgarfjörðinn alla æfi.
Þess vegna var það engin hend-
ing sem í’éð því, að hann gerð-
ist leiðtogi Borgfii’ðinga í
Reykjavík, sem rækja vel
fi’ændsemi við hérað sitt og
ættarstöðvar.
Eyjólfur fluttist til Reykja-
víkur árið 1917 og gei’ðist
stai’fsmaður hjá Mjólkurfélagi
Reykjavíkur, sem þá var ný-
stofnað. Sá maður sem aðallega
veitti félaginu forstöðu, Jón
Kristjánsson, prófessor, andað-
ist úr spösku veikinni 1918. Var
þá Eyjólfi falin forusta félags-
ins. Tók hann við þessu á-
byrgðarstarfi með hálfum huga
vegna þess að hann taldi sig
skorta reynslu og þjálfun til
starfsins. En hann reyndist
starfinu vaxinn þótt ungur
væri og sýndi hann þá strax úr
hvaða málmi hann var gerður.
Hófst nú uppgangstímabil fyr-
ir Mjólkurfélagið undir stjórn
Eyjólfs. Starfsoi-ka hans, hug-
kvæmni og óbilandi ' áhugi
gæddi félagsstarfsemina nýju
lífi. Félagið gerðist eitt stærsta
verzlunai’fyrirtæki landsins og
auk þess annaðist það sölu á
mestallri mjólk sem flutt var
til bæjarins. Félagið reisti
mikla mjólkui’stöð, hina fyrstu
í bænum, og auk þess byggði
það stórhýsi fyrir skrifstofur í
miðbænum. Eyjólfur rak þetta
mikla fyrirtæki með dugnaði
og stórhug. En í litlu þjóðfé-
lagi er tvíeggjað. að byggja
stórt og standa í miklum fram-
kvæmdum. Þá vakna ýmsir
sem sjá ofsjónum yfir.því og
aðrir sem telja sínum hags-
munum hætt, en af því spretta
svo misjöfn grös. Eyjólfur fékk
að reyna áróðurinn gegn dugn-
aðarmanninum, áróður sem
stefndi að því að koma fyrir-
tæki hans á kné. En hami stóð
af sér hríðina og þegar hann
skilaði af sér fyrirtækinu í árs-
byrjun 1948 var það heilbrigt
og stex’kt og hefir haldið áfram
að dafna við rólegri skilyrði.
Eftir að Eyjólfur hætti störf-
um sem forstjóri Mjólkurfé-
lagsins, rak hann eigin fyrir-
tæki um nokkurra ára skeið og
stundaði verksmiðjurekstur,
búskap og vei-zlun, enda var
það fjarri skapi hans að halda
að sér höndum eða draga sig í
hlé þótt hann hafi þegar af-
kastað miklu dagsverki. En
1952 gerðist hann foi’stjóri
Innkaupastofnunar ríkisins eft-
ir lát Finns Jónssonar, alþing-
ismanns. Lét hann þá að mestu
af öðrum störfum enda krafðist
Innkaupastofnunin allra starfs-
krafta hans. Leysti hann það
starf prýðilega af hendi.
Þegar íslandsbanki komst í
þrot, átti Eyjólfur ástamt öðr-
um mikinn þátt í því að bank-
inn var endurreistur í þeirri
mynd sem hann er nú, með því
að safna hlutafé meðal inn-
stæðueigenda. Síðar varð hann
bankaráðsmaður í Útvegs-
bankanum um margra ára skeið
og kom þekking hans og reynsla
þar að góðum notum.
Eyjólfur tók mikinn þátt í
stjórnmálum eins og vænta
mátti af svo starfhæfum og á-
hugasömum manni. Hann
gegndi ýmsum trúnaðarstörfum
fyrir Sjálfstæðisflokkinn og
var einn af forustumönnum
hans um langt skeið. Hann átti
um tíma sæti í miðstjórn
flokksins, í fjármálaráði og
skipulagsnefnd. Flokkui’inn á
honum að þakka langt starf,
sem unnið var af ósérplægni og
ti’úmennsku og af ti’yggð við
þá stjórnmálastefnu sem hann
taldi þjóðinni til mestra heilla
og framfara.
Eg hafði náin kynni af Eyj-
ólfi um þrjátíu ára skeið og eg
hefi ætíð metið mikils mann-
kosti hans og vináttu. Hann
var að möi’gu leyti sérstæður
maður. Mest einkenndi hann
lífsfjör og dugnaður samfara
mikilli bjartsýni meðan hann
var á bezta skeiði æfi sinnar.
Hann var mikill drengskapar-
maður og taldi ekki eftir sér að
rétta öðrum hjálpai’hönd ef til
hans var leitaðí Hjartalag hans
var gott. Hann var einlægur og
heiðarlegur í hugsun og starfi
og viðkvæmur í lund.
Hann reyndi bæði mótlæti
og hamingju í lífinu. Hann var
svo gæfusamur að kvongast
ungur ágætri konu, Helgu Pét-
ursdóttur, og var hjúskapur
þeirra alla tíð farsæll og inni-
legur. Þau eignuðust þrjú
börn, Ásthildi, Ingibjöi’gu og
Jóhann, sem öll eru á lífi.
Vinir hans kveðja hann nú
með trega og þakka honum
samfylgdina.
Björn Olafsson.
Vísir biður velvirðingar á
því að myndin, sem átti að
fylgja þessari grein, getur ekki
birzt vegna þess, að mynda-
mótið fékkst ekki gert: í tæka
tíð.
Fimmtudaginn 9. apríl 195®
Um fátt er nú meh’a talað í
bænúm, en sérkennilegu sið-
lausu skrif Tímans um hina
glæsilegu atvinnu, sem íslenzk-
um stúlkum á að bjóðast érlend-
is- á næstui’klúbbum, þar sem
engin kona þykir víst vel klædd
fyrr en hún er afklædd. Hafa
Bei’gmáli borizt möi’g bréf um.
þetta, en engin tök eru á að birta
nema glefsur úr þeim. Hér koma
nokkrar:
Fyrii- fermingima.
E. S. ski’ifar:
.....Eg hafði látið til leiðast
fyrir nokkru að kaupa Timann,
þvi að dætrum minum, sem eru
í kringum fermingaraldurinn,
hafa viljað skoða þessá frægu 3.
siðu. Ein þeii’i’a átti að fermast
á sunnudaginn, og það var sann-
arlega lesning, sem hún fékk
um moi’guninn í Tímanum. Það
var víst verið að benda henni á
atvinnu eftir nokkur ár ... Tím-
inn sést ekki framar á mínu
heimili, og það voru telpurnar,,
sem tóku af skarið ..
Peningamenn.
Þá er pistill frá Sæunni kei’Þ
ingu:
„Það er alkunna, hvað sumir
menn eru fljótir að finna pen-
ingalykt af hinu og þessu ... og.
svo virðist sem kynórarithöfund-
urinn við Timann hafa fundið
sérkennilega peningalykt, þegar
hann hitti hina bi’ezku kunningja
sína. Annárs er það einkennilegt,
að hann gleymdi alveg að vera
eðli flokks síns samkvæmur —-
hann gaf öllum stúlkum kost á
sælunni í stað þess að láta frani-
sóknarstúlkur sitja að henni.
Hvað hafði komið yfir hann
..?“
Skaðabætur.
Búðarstúlka skrifar m. a.
þetta: „Eg varð alveg bit, þegar
ég sá myndirnar af stúlkunum,
og skildi ekkert í því, að þær
skyldu leyfa myndatöku 1 þess-
um tilgangi. En skýringin kom
fljótlega, og Ixún var í samræmí
við annan móral, sem þarna hef-
ur birzt hjá Tímanum ... En ég
segi bara það, að ef ég hefði oi’ð-
ið fyrir þessu, hefði ég ki’afizt
mikilla skaðabóta af blaðinu og
gefið peningana siðan til styrkt-
ai’félags vangefinna...“
Söngkonur.
Þá er uppástunga frá J. J.:
„... Það gerði sénnilega ekk-
ert til, þótt við reyndum að vega
eitthvað upp á móti þessum er-
lendu söngkröftum, sem hingað
eru komnir til skemmunar, með
þvi að setja ungar konur í ís-
lenzkum búning upp á söngpall-
inn í einhverju skemmtihúsinu
og láta þær syngja þar viðeig-
andi söngva. Það væri vonandi
til þess að vekja einhvei’ja varð-
andi það, að við eigum sannar-
lega ekki lélegri eða ljótari söng-
meyjar en þær, sem innfluttar
eru, og enginn efast um ljóðin og
lögin gömlu og góðu.“
Bergmál kemur þessum rödd-
um áfram og vonast til þess, að
einhvei’jir taki eftir og fari jafn
vel eftir þeim. Það ætti ekki að
koma að sök.
Rómversk-kaþólski biskup-
inn í Cork í Eire hefur ráð-
ist á stjórn De Valera fyrir
sívaxandi ríkisrekstur, ein-
staklingsframtakið sé ekkíi
virt lengur, en stöðugt tek-
in fleiri lán, sem standa
verði strauiu af á þeim tíma,
er Elre giati 50 þúsund
rnanns úr landi á -ári. „