Vísir - 14.04.1959, Page 4

4
VÍSIB
Þriðjudaginn 14. april 195®
TÍSIR
DAGBLAfl
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Tísir kemur út 300 daga á árl, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00,
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—18,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðian h.f.
Meira vatn.
Það er ekki nema einkar eðli-
legt, að styrr hefir staðið um
nýjasta fyrirtæki samvinnu-
félaganna, Osta- og smjör-
sýluna sf. svonefndu, því að
; : þar héfir einokunarfyrirtæki
verið sett á laggir. Sam-
'" Vinnufélögin hafa aðstöðu til
áð hafa algera einokun á
1 þessu sviði, og það hafa þau
1 nú gert, enda fara þau jafn-
“ ’ an sínu fram, ef þess er
nokkur kostur, þar sem þau
h tolja sig ríki í ríkinu, er
] önnur lög fjalli um en fyrir-
' tæki annarra, venjulegra
manna. Smjör er nú allt selt
í ejnum og sömu umbúðum,
hvaðan sem það er á land-
inu, og enginn veit, hvaðan
’ varan er, sem honum er seld
í verzlun hans.
Hér er gerbreytt um fyrir-
komulag, því að áður sendu
mjólkurbúin vöru sína á
! markað í umbúðum, sem
. j sýndu ótvírætt, hvaðan hún
* var á landinu. Þegar smjör
1 frá ákveðnu búi þótti sér-
staklega gott, gátu menn
} jafnan vitað, um hvað þeir
j áttu að biðja, ef þeir vildu fá
’ vöru, sem þeim féll í geð —
eða menn gátu forðazt vöru,
sem þeim líltaði ekki. Nú er
þetta val neytenda úr sög-
' unni, og menn verða að taka
hvaðeina, sem að þeim er
rétt, og svo ræður vitanlega
hrein hending, hvort menn
fá þá vöru, sem þeim fellur
í geð,. eða eitthvað annað,
sem þeir geta eiginlega ekki
lagt sér til munns.
Þetta eitt og út af fyrir sig er
sönnun þess, að fýrirtæki
þetta er stofnað fyrir suma
framleiðendur í landin. Það
er alls ekki stofnað fyrir
alla, fjarri því. Það er stofn-
1 að fyrir þá, sem hafa ekki
getað framleitt svo góða
vöru, að hún standi ekki við
í verzlunum. Það er til
að hjálpa þeim, sem neyt-
andinn hefir ekki viljað
verzla við, þegar um eitt-
hvert úrval hefir verið að
ræða. Nú er neytandinn
hnepptur í spennitreyju, og
hann mataður með því, sem
yfirmönnum Osta- og smjör
sölunnar sf. þóknast — eða
hann verður bara að hætta
að borða smjör, ef hann vill
ekki það, sem þessir herrar
rétta að honum.
í yfirmönnum fyrirtækisins
hefir bersýnilega ekki þótt
nóg að hafa aðstöðu til að
neyða smjörið þannig ofan
í þá, sem vilja og geta valið
sína vöru eftir sínum eigin
smekk. Þeir hafa sjálfir sagt
frá því fyrir dómi, að þeir
hafi látið bæta vatni í
smjörsendingu, af því að í
henni voru ekki þau 16%
vatns, sem heimilt var sam-
kvæmt reglum hér í Reykja-
vik urn vatnsinnihald
smjörs. Skyldi það hafa ver-
ið gert fyrir- neytendur! Jú,
vitanlega, það var víst til
þess, að auðveldara væri að
smýrja smjörinu á brauð
manna. Sennilega er það
eina þjónusta fyrirtækisins
við neytandann, en á það er
að líta, að það er um leið
þjónusta við framleiðand-
ann!! Ella hefði það áreiðan-
lega ekki verið gert.
í nú hafa forráðamenn fyrir-
tækisins tilkynnt, að þeir
ætli að stefna Vísi fyrir að
hafa eftir það, sem þeir
sögðu fyrir rétti. Sennilega
hafa forráðamennirnir ekki
áttað sig á því, sem þeir eru
að gera, þegar þeir rjúka til
og kæra blaðið fyrir að hafa
eftir ummæli þeirra. Þeir
gera sjálfa sig hlægilega, og
hafa þeir þó sannarlega ekki
efni á því eins og ástatt er
fyrir þeim.
Það, sem éhaggað stendur.
Vísi er það gleðiefni að for-
ráðamenn þess einokunar-
fyrirtækis, sem getið er hér
að ofan, skuli hafa ákveðið
> stefnu út af máli þessu. Það
gæti kannske orðið til þess,
að eitthvað frekar kæmi í
Ijós, sem ella lægi í þagnar-
gildi. En annars er það hlá-
legt, að aumingja mennirn-
skuli stefna út af því, sem
■ þeir hafa sjálfir haídið fram
fyrir rétti. Ættu þeir ekki
’ heldur að stefna hvor öðrum
fyrir þcssi' uramæli — eða
i' urðu þau ekki hættuleg og
L_ ærumeiðandi, fyrr en þatt
.voru birt á prenti og al-
menningur fékk að gægjast
bak við tjaldið og sjá,
hvernig svona heiðarlegir
menn leggja sig í framkróka
við að starfa fyrir neytand-
ann? Úr þessu getur orðið
skemmtilegasta mál, en það
er ekki víst að osta- og
smjörsalarnir hefi .mesta
skemmtunina af því. Það eru
frekar líkur fyrir því, að
þeir sjái eftir flani sínu, um
það er lýkur, en um það geta
þeir þá ekki sakast við aðr.a
en sjálfa sig.
■ V-'' 5
Eyjar eins og hver vill!
Gei'i meiiii hara svo vel.
Menn hrista höfuðið þessa
dagana yfir flóttanum frá hin-
um afskekkju eyjum við Bret-
land og þá sérstaklega skozku
eyjxmum.
Sagan segir þó, að þar hafi
forðum verið blómleg byggð og
íbúar miklast af hinni sérstæðu
menningarleifð sinni. Þar voru
harðgerar sjóhetjur og bænd-
ur. Nú leggjast eyjar þessar í
eyði hver af annarri og íbúarn-
ir flykkjast til meginlandsins
til þess að setjast þar að sjóð-
andi kjötkötlunum og skilja
hina gomlu arfleifð sína eftir
máfum og kríum að leik. Þess-
ar eyjar eru sem sé ekki þeir
Kirkjudagur
á Húsavík.
Frá fréttaritara Vísis.
Húsavík í gær.
Annar kirkjudagurinn, sem
efnt er til hér, hófst í gær með
messu kl. 1,30.
Sóknarpresturinn, sr. Friðrik
A. Friðriksson, predikaði, en
hann og sr. Pétur Sigurgeirsson
á Akureyri þjónuðu fyrir alt-
ari. í lok messunnar hófst sam-
koma, sem formaður sóknar-
nefndar, Sigurður Gunnarsson,
stjórnaði. Kirkjukór Húsavíkur
söng undir stjórn sr. Friðriks,
Ingimundar Jónssonar og Sig-
urðar Hallmarssonar, en sr.
Pétur Sigurgeirsson flutti er-
indi um kirkjuleg æskulýðs-
starf.
Síðdegis var efnt til sam-
komu í samkomuhúsi bæjarins,
og flutti þar erindi Finnur
Kristinsson, kaupfélagsstjóri,
en sr. Pétur sýndi og skýrði
listskuggamyndir frá Grímsey
og alþjóða kirkjuþinginu í
Minneapolis 1957. Karlakórnn
Þrymur söng undir stjón Sig-
urðar Sigurjónssonar og kirkju
kórinn söng nokkur lög.
Mikið fjölmenni var í kirkj-
unni og samkomuhúsinu, ðg
þótti kirkjudagurinn hafa tek-
izt með ágætum.
í vikunni tók Jökulfell 1600
af freðfiski til Frakklands.
staðir, þar sem fjáraflamenn
vilja dvelja.
Nú hafa hinsvegar skapazt
nýir möguleikar til fjáröflunar
jafnvel einnig hvað hinar eyði-
legustu hinna afskekktu eyja
snertir: Eyjan Storma, sem að-
eins þeir sjóhraustustu komast
til og liggur hinum megin við
hina úfnu Pentlandsfjarðarröst
og þar sem aðeins 18 hræður
búa nú, verður væntanlega seld
amerísku útvarpsfyrirtæki. —
Hafa stjórnendur útvarpsstöðv-
arinnar amerísku falað hana til
kaups og ætla að hafa hana í
verðlaun í einu „Vogun vinnur
og vogun tapar“ fyrirtækinu
sínu. Þetta er dollaraupp-
spretta, sem ekki hefur verið
hagnýtt svo vitað sé nema einu
sinni áður: þegar sigurvegari í
einni slíkri keppni var heitið
því, að hann skyldi fá að njóta
starfskrafta kjallarameistara
hans göfgi hertogans af Bed-
ford í einn mánuð endurgjalds-
laust. Það er því furðulegt, að
kaupskapur þessi skuli hafa
mætt andspyrnu hreppsnefnd-
anna á eyjunum, þegar þess er
gætt, að ameríski snyrtivöru-
framleiðandinn, sem kostar
spurningaþáttinn, hefur hótað
að hætta við allt saman vegna
þess að hann segist hafa fjöl-
marga menn erlendis og vill því
ekki blanda sér í nein deilumál.
Málið er mjög flókið og Skot-
ar vilja fara varlega. Þó þykir
sumum ekki af veita að afla
dollaratekna í léttu sjóðina og
ekki mikið koma til eyðiskerja
þessara og nóg sé af þeim úti
fyrir Skotlandsströndum.
Málið er enn óútkljáð eftir
því sem vér bezt vitum.
„Horfðu reiður
um öxl"
sýnt aftur.
Vegna mikillar eftirspui'nar
verður hið ágæta leikrit John
Osborne „Horðu reiður um
öxl“ sýnt einu sinni enn í
Þjóðleikhúsinu.
Gunnar Eyjólfsson, sem eins
og kunnugt er, leikur aðalhlut-
verkið, er á förum til Ameríku
feikar í kvöld.
Symfóníuhljómsveit íslands
heldur hljómleika í Þjóðleik-
húsinu í kvöld kl. 8.30.
Á efnisskrá eru fjögur verk,
Introduction og Rigaudon eftir
Handel, Konsert í B-dúr fyrir
cello eftir ítalann Luigi Boc-
cerini, Symfonetta fyrir kamm-
erhljómsveit eftir Bretann
Benjamin Britten, og Svíta
fyrir hljómsveit eftir Austur-
ríkismanninn Arthur Michl.
Síðustu tvö verkin eru eftir
núlifandi tónskáld og hafa þessi
verk ekki verið flutt áður. —
Stjórnandi hljómleikanna er
Páll Pampichler. Einleikari
með hljómsveitinni verður
þýzkur celloleikari, Peter Do-
beritz. Hefir hann leikiö með
hljómsveitinni síðan um nýjár
í vetur.
Þetta verk Hándels er flutt
bú í tilefni af því að brátt eru
200: ár liðin síðan Handel lé2t.
Gunnar Eyjólfsson og
Kristbjörg Kjeld
í hlutverkum sínum.
og verður þetta í síðasta sinn
sem hann leikur hjá Þjóðleik-
húsinu að sinni.
Gunnar er núna að stjórna
gamanleik hjá Þjóðleikhúsinu
eftir enska skáldið Douglas
Home, sem verður kalíaður
„Tengdasonur óskast“ í ís-
lenzkri þýðingu, og verður
„Loranstöðin er
nauðsyn".
Vestfirzkur sjómaður skrifat*
um Loranstöðina:
„Fyrir nokkru sá ég grein í
Þjóðviljanum, þar sem veizt er
að samningi ríkisstjórnarinnar
um byggingu Loranstöðvar á
Snæfellsnesi.
Grein þessi er með þeim hætti,
að skilning á viðfangsefninu.
vantar algjörlega. Verður þvi m.
a. hér reynt að skýra viðfangs-
efnið.
„Til nota fyrir Rússa
líka.“
Meðan radíómiðimarstöðvar
(m. ö. Loran, Deca, Soran, radíó-
miðunarstöð o. fl.) eru starf-
ræktar eru þær til nota fyrir alla
sjó- og loftfarendur, jafnt Rússa
sem Islendinga. Þær eru því til
jafnra nota fyrir Bandaríkja-
menn sem Rússa og íslendinga.
„Stórkostleg öryggisbót."
Engum, sem þekkingu hefur á
dylst hve öryggisbót er að Lor-
anstöðvum, sérstaklega hér.
Eins og allir vita, sem sigla og
fljúga um norðurslóðir, er vart
neitt sem er eins bölvað og
dimmviðrin, sem hamla um leið
nákvæmum staðarákvörðunum.
Óskatæki sjómannsins.
Þó að sjáist til sólar, er varla
hægt að búazt; við því að yfir-
menn togara fari að eyða tima
í þær, enda hafa þeir yfirfullt að
gera, og um annað að hugsa,
þó mundu þeir eflaust ekki óska
neins frekar, e. t. v. margra
daga útivist á lítt þekktum haf-
svæðum, en nákvæmra staðar-
ákvarðana. — Þarna er Loran-
óskatæki sjómannsins og flug-
mannsins vegna langdrægni og
nákvæmni, en hún er mjög mikil
á fjarlægð jafnvel yfir 1000 sjó-
milur að nóttu og yfir 1500 sjó-
mílur að degi til.
Hitt er svo, að eldra tæki n. 1.
radíómiðunafstöð, mundi vera
gagnslaus eftir ca. 40—50 sjó-
mílna fjarlægð og Deca á 350—
400 sm.
Nauðsyiilegur öryggi
mannslífa.
Af þessu má að Loranstöðvar
eru nauðsynlegar öryggi manns-
lifa á sjó og í lofti, en ekki dul-
búin árásarstöð (á Snæfellsnesi).
Eg vildi óska að siðustu, að
settar yrðu upp fleiri Loran-
stöðvar hér, fyrir utan þær, sem
fyrir eru og umhverfis okkur
þannig: Snæfellsnes, Straumnes-
fjall, Langanes, Prinec Christ-
jansund, Kulusuk og Scoreby-
sundi í Grænlandi, á Svalbarða
og á Nortkynfjalli í Norður-Nor-
egi. Á þessum o. fl. stöðum ætti
ennfremur að setja upp Loran-
tæki.“
þetta skemmtilega leikrit
frumsýnt seint í þessum mán-
uði.
„Horfðu reiður um öxl“ verð-
•ur sýnt á Akranesi n. k.
íimmtudagskvöld kl. 8, og í
Þjóðleikhúsinu á laugardags-
kvöld og verður það í allra síð-
asta sinn.
Þess má geta, að Bláfellsút-
gáfan í Reykjavík hefui' nú
gefið út leikritið „Horfðu reið-
ur um öxl“ í mjög vandaðri út-
gáfu.
Þing S.-Rliodesíu hefur sam-
þykkt með 17 atkvæðum
gegn 6, að felökkumenn skuli
hlutgengir sem optnberir
stárfsmenn. '• 7 Á.'.