Vísir - 13.05.1959, Blaðsíða 4

VlSIB
Miðvikudagm.
4
Síldveiðar gœiu arðið
uppisiaða íiskreiðamntE.
Rætt víð Ingvar PáLiiason um síld-
velðar og ntbunai síSdvelðiskipa.
veiðarnar
einnig auka
margfalda.
Til dæmis þótt veðráttan sé
ágæt eins og hún er oft á
sumrin fyrir Norður- og Aust-
Það eru áratugir síðan Ingvar Pálmason var orðinn einn af j U1 ^anc^ °S síld Vaði eðlilega,
þekktustu fiskiskipstjórum á landinu. Hann hefur því að baki hveisu þuiíti maður ekki að
sér langa reynslu við hverskonar fiskveiðar allt í kringum °S bíða, Oi.t meiii hluta
landið og með öllum þeim veiðitækjum sem notuð liafa verið
af íslenzkum fiskiskipstjórum. Á íslandi hefur framvinda tækn-
innar í fiskveiðum verið örari en á nokkru öðru sviði og lagt
grundvöllinn að velmegun þjóðarinnar. I»etta hefur átt sér
stað vegna þess að meðal íslenzkra sjómanna hafa verið menn
sem litu fram á veginn í leit að nýjum möguleikum til að ausa
meira af gnægtabrunni sjávarins. Einn þessara manna er Ingvar
Pálmason. Vísir J.eitaði álits hans um hvers megi vænta af
síldveiðum í framtíðinni og hvort væru líkindi til þess að áhætta
minnkaði og hagnaðarvon ykist, en síldin hefur hingað til
stokkað spilin þannig að upp hefur komið auður eða örbirgð.
Já, eg hefi nú verið fjögur
ár í síldarleit fyrir síldveiði-
flotann, ýmist fyrir Noiður-
eða Austurlandi á sumrin og
einnig Suðurlandi á vorin og'
haustin fyrir reknetabátana,
ennfremur stundað hverskon-
ar fiskveiðar, bæði síldveiðar
sem og aðrar fiskveiðar með
öllum þeim veiðarfærum, sem
hér þekkjast, nú í yfir fjörutíu
ár. Þar að auki hefi eg reynt
að fylgjast sérstaklega með
síldveiðiflotanum og síldinni
nú seinni árin og þeirri þróun
Og tækni, sem síldveiðifloti
okkar er að verða búinn nú.
Þorskveiðarnar hafa gengið
heldur illa hér á vertíðinni í
yetur; má segja í öllum ver-
Stöðvum landsins. Má þar næst
Um eingöngu um kenna sér-
hefðu getað orðið þær skárstu
af okkar aflaleysisvertíðum
síðan 1944 hefði veðráttan verið
góð, eins og hún er oft fyrir
Norður- og Austurlandi á
sumrin.
í sumar virðist síldin haga
sér með nokkuð öðru móti fyr-
ir Norðurlandi heldur en und-
angengin aflaleysisár sem köll-
uð eru. Síldin kom víðast nær
landi eins og í gamla góða daga,
eins og segja mætti og þess
vegna hefði verið auðveldara
að veiða hana hefði veðráttan
verið sæmileg eða góð eins og
hún er oft á þessum tíma. En
því var nú ekki að heilsa, því
veðráttan í allt sumar var sú
versta sem eg man eftir síðan
eg fór að stunda síldveiðar.
Stöðugar. austan og norðaustan
etaklega slæmri og óhagstæðri brælur, kuldar og þurkar, og
yeðráttu, sem eiginlega hefir ] sléttist helza aldrei sjór. Af
hamlað mjög öllum fiskveiðum
hér við land síðan í maí á síð-
ástliðnu ári, utan fyrri helm-
ing janúarmánaðar sem róið
yar hér daglega og má segja
að ágætlega fiskaðist þann
tíma og hefði mátt ætla ver-
þessum ástæðum sást síld helzt
aldrei vaða og alltaf mjög erf-
itt fyrir leitarbáta að fylgjast
með hreyfingum og göngum
síldarinnar. Hefðu elcki þessi
ágætis tæki, dýptarmælir og
asidtæki verið komin í flesta
tíðina eftir þeim kafla, mátti: báta hefði sem sagt engin veiði
búast við aflavertíð í vetur,' orðið hjá flotanum í sumar.
enda fer og allur útbúnaður |
til hverskonar veiða orðinn Hvað segirðu um
framúrskarandi góður og mik- asdictækin?
þær og í flestum tilfellum að ættu þá að veröa c; Jalþátt-
veiða síldina. Eg held að það urinn í útgerð ok: g bætt
sé enn auðveldara að veiða síld hag hennar að mi ...i mun.
sem ekki verður, og hægt er að Sérstaklega á þetia við um
fina með asdictækjum í torfum þann tíma, þegar s . gengur
niðri í sjónum og kasta eftir í torfum í rauðá ahriári
því. Þegar skipstjórinn er far- átu ofarlega í sjónum.
|inn ac> þekkja vel á tæki sín ogl
trúa á þau og miuar vel Verður síldveiðin
er miklu meirí von um að ekki alltaf stopul?
fáist góð eða betri köst þannig j Eg heíi þá trú og b.v ggi hana
heldur en þótt kastað sé á vað- á langri reynslu að Iðbættum
andi síld, sem oft er farin að þeim auknu tækifæmm sem
dreifa sér og í mörgum tilfell- vísindin og tæknin iiafa fært
um búin að skipta sér í fleiri okkur í hendur að síldveiðar
smærri torfur þegar hún kem- gætu jafnvel orðið ein aðal-
soar nngsins og stundum j ur upp Þetta kemur nú fijótt í uppistaðan í bátaútveginum
ogum saman eftir þvi að sild jjós þegar menn tara almennt allan ársins hring einhvers-
væði, til þess að hægt væri að ' að nota þessi tæki og fá æfingu staf,ar vig strendur landsins
'asta á hana. Hvar var sildin j þvi_ þag; að veiði var sv0 mis_ eftir arstímUm. Veiðarnar fæ>-u
þá? Var hún ekki þann tima jofn kjá fiskveiðflotanum í þá fram með mismunandi veið-
í toifum kannske 10 20 faðma > sumar> eins og raun þar vitni; arfærum eftir því sem bezt
undn yfnborði sjavar og hm ^stafar fyrst og fremst af því, myndi henta á hverjum sfað
rolegasta að gæða sér a rauð-|að yeðráttan var þannig, eins og tíma. Hið fyrsta skilyrði til
atunni, þó engmn bátur yrði og áður hefir verig tekið franl) ag þetta se framkvæmanlegt er
var við hana og engm flugvel og sild sast helzt aldrei vag3) ag gera v;gtækar rannsóknir á
gæti seð hana þar og þo í agætu og mest af síld þc irri sem háttum síldarinnar allt árið um
astíæri fyrir bata sem hofðu 'Veiddist, var veidd með hjálp kring og þó þyrfti að leggja að-
yptarmæli, asdictæki og djup- eða agstog. dýptarmælis og as- aláherzlu síldarrannsóknir
ai jiætui; Jú, það hefir einmm di^tgg^ )Sem fjöidinn af bátun- sunnanlands. Það er skoðun
um var núbúinn að fá þessi mín að Suðurlandssíldin sé
tæki og skipstjórar flestir litla , aðaluppistaðan í allri oklcar
höfðu litla æfingu fengið í síldveiði, bæði sunnanlands og
komið í Ijós síðan þessi ágætu 1
asdictæki voru tekin í notkun,
að síldin hefir haldið sig ein-
mitt á þessu dýpi í torfum
langtímum saman þó hún ekki
sæist ofansjávar. En þegar
síldin loks er fundin með
dýptarmæli og síðan staðsett
í
notkun tækjanna við síldveiðar norðan. Það þarf að fylgjast
og margir hverjir höfðu ekki með henni frá því er hún
trú á tækjunum og notagildi hrygnir fyrir sunnan land
þeirra. Eg tel að nokkuð skorti ' seinni part vetrar og þar til
á að tækin séu rétt staðsett í hún kemur aftur að ári eftir
með asdictæki í hvaða átt 'stýrihúsinii. Sumstaðar hagar ' hina löngu ferð til ÍSTorður- og
hún er frá skipinu og í hvaða þannig til að skipstjórinn getur J Austurlandsins bæði vestur
fjailægð, en djúp og góð nót ekki fylzt meg torfunni á fyrir land og austur um.
er til taks, þá er henni oftast
dauðinn vís.
Eru þá ekki leitar-
bátar nauðsynlegir?
í þessum tilfeilum er mikils
pappirsræmunni meðan hann | Sennilega fer aldrei öll sú
stjórnar kastinu. Ennfremur er síld er hér hrygnir norður fyr-
nauðsynlegt að hafa nótiná ir land heldur stöðvast ein-
nokkuð djúpa, þegar kastað er hversstaðar á leiðinni í átu við
á síld, sem er 10 til 12 faðma skilyrði sem henni eru nauð-
undir yfirborði. Nauðsynlegt er synleg'.
virði að hafa leitarbát og helzt ag kasta allri nótinni í slíku I
tvo á sumrin, vel út búpa með tilfelli svo hringurinn verði Hvers vegna er
góðum leitartækjum, sem ör- sem sjtærstur og nótin sökkvi ekki gert meira að
ugglega gætu fundið síld í vel Eg tel að nótin megi ekki síldarrannsóknum
nokkurri fjarlægð frá skipinu, vera grynnri en 50 faðmar og sunnanalands?
piunur á frá því, sem hér var í
gamla daga eins og maður get-
ur farið að segja nú.
Var nokkur breyting
á síldargöngu?
Síldveiðarnar í sumar og
haust fóru einnig illa, ein-
göngu vegna slæmrar veðr-
Þessi asidtæki, sem nú eru að
koma í hvern síldveiðibát, eru
ábyggilega sá gagnlegasti hlut-
ur við síldveiðar með herpinót,
sem enn hefir verið tekinn í
þó á fullri ferð sé leitað, svo lnikig hlý á henni
hægt sé að vísa síldveiðiflotan-
um á þau svæði, sem síldin
heldur sig í það og það skipt- í*essi tæki eru
ið þó hún ekki vaði. Slíkir óbrigðul?
bátar gera margfalt meira I Asdic-tækið, þó gott • sé er
gagn en margan grunar bátur, ekki einhlýtt til að afia vel.
sem alltaf getur verið á ferð- Eins °g allir sem 111 þekkja er
inni og fylgzt með ferðum síld-1 höfuðskilyrðið að taka vel eftir
arinnar, og alltaf er á stöðugu Þvi sem a sjónurn sézt, ef ske
ferðalagi, og látið flotann vitajky1111! eitthvað væri þar
í hvert skipti. Enda er enginn ( undir og leita svo til tækisins
síldveiðibátur okkar búinn það, til að fá frekari fullvissu. Oft
góðum leitartækjum, að öruggt hafa múkkar eða nokkrar véica-
sé að leita með þeim á fullri bjöllur sem sátu á sjónurn gef-
ferð, þótt þessi tæki, sem nú ið mánni gott kast. En síðast en
eru komin í báta, séu ágæt þeg-! ekki sízt, er nauðsynlegt að
notkun við síldveiðar okkar og' ar báturinn er kominn á síidar- hafa trú á sjálfum séir og tækj-
er eg viss um að asdictækin eiga j svæði, til að geta fundið á um sínum og hika aldrei að
eftir að umskapa okkar síld- I hægri ferð síldartorfur niðri í ljúka við að kasta af kviða við
veiðar verulega til batnaðar,; sjónum og' staðsett þær eftir áS þurfa að hala nótina inn aft-
áttu. Annars held eg að þær bæði lengja veiðitímann og tækinu svo hægt sé að kasta á
Allar líkur bcnda til
að fjölmennt verði á
Snæfellsnesi um hvíta-
sunnuna, því, begar er
vitað um fjóra aðila,
sem ákveðið hafa að
efna til hópferða þang-
að. Þeir eru Ferðafélag
íslands, Heimdallur,
Guðmundur Jónasson og
Ferðaskrifstofa Páls
Arasonar. Snæfellsnesið
er eitt af fegurstu
þyggðarlögum á Islandi
Og útsýni af Snæfellsnes-
jökli mikið og fagurt.
JMyudin hér að o,ó2 ð
JVIyndin er úr Staðar-
tveit, en um hana ligg-
Sr leiðin vestur á nesið.
| Að mínu úliti stendur ekki á
fiskifræðingum okkar að gera
það sem í þeirra valdi stendur
til að framkvæma nauðsynleg-
ar rannsóknir en þeim erti
sköpuð naum starfsskilyrði. Þá
vantar sérstaklega skip og
nauðsynleg tæki og ekki sízt
meira fé til þess að hægt sé að
halda rannsóknunum og tii-
raunum áfram svo ekki þurfj
að hætta við hálf unnið verk,
vegna þess að kassinn er tóm-
ur og nicira en það. Það er sér-
staklega vöntun á uppJýsinguni
um síldarstofninn fyrir Suðuv-
landinu og leggja ber. áherzlu
á aukna veici hár svðra. Það er
ekki loku fvrir það skotið að
takist að finna ný mið sern
hægt væri að stefna fiskiflot-
anum á og létta þannig á þraut-
setnum miðum. Ráðlegt vævi
1 einnig að fá reynda íiskimzr.n
til að gera vel skipulagðar veiði
tilraunir og láta þá algerlega
um það sjálfa hvernig þeir hög-
uu tilraunum sínum og finna
jafnframt út hvaða veiðafært
væru líkleg til að ná beztuv.a
árangri.
Hvað um veiðar með
ur .... ef til vill tóma. Það
hefur margur tapað góðum
toríum á því.
Tæki, sem
léttir dráttinn.
j Eitt er það tæki sem á eftir
að.ryðja sér til rúms og létta
erfiði og skapa nýja veiðimögu-
leika. Það er Pjowilich Power
blökkin — vökvablökkin, sem
farið er að nota allsstaðar i
heiminum við nótadrátt. Hún herpinót hér syðra?
losar menn við erfiðið og er | Það berast stundum frétht-
þar ao auki miklu fljótvirkari. frá hvalveiðiskipum og öðru'a
Eg tel það úrelt vinnubrögð að skipum til dæmis togurunu'n
draga 200, faðma nætur inn á að þeir hef.ðu orðið varir v 5
handafli. i síldartorfur út af Faxaflóa eði
Öll þessi hjálpartæki sem við Breiðafirði, þegar skipin voict
höfum nú fengið á íslenzk skip
ættu að geta lengt veiðitímann
að mun og aukið aflamagnið
stórkostlega. Síldveiðarnar
að fara til veiðar þessa leið á
sumrin. Eg hefi sjálfur verið
með að fá síld í herpinót a
Frh. á 9. s. _ J