Vísir - 13.05.1959, Blaðsíða 9

Mi$vikudaginn 13. jtii
visnr
Síidlve;Bar
Framh. af 4. síðu.
þessum slóðum. En þ ssum
síldargöngum hefur verio iítill
•gaumur gefinn.
Þá hefur einnig, sérstaklega
síðan fiskibátarnir fengu næma
dýptarmæla, oiðið vart við
síld á öllu svæðinu frá Breiða-
firði austur a' Hornafirði allan
veturinn og þá alltaf nálægt
landi. Núna rétt fyrir skömmu
hefi eg fengið fréttir af því að
þeir hafa verið að fá síld upp
í þorskaneti innst inni í Faxa-
flóa og kringum Vestmanna-
eyjar. Annars er það ekki nýtt
að sildar verði vart á þennan
hátt, en líklega ber með mesta
móti á þessu í vetur. Síldin
sem þannig hefur veiðst er hins
vegar smærri en oftast áður en
það finnst mér aðeins spá góðu
um aukningu á íslenzka síld-
arstofninum og meiri veiði á
næstu árum.
Á flotvarpan
framtíð hér?
Hér hefur verið reynt með
vmsar gerðir af síldarflotvörp-
um. Nær einvörðungu sunnan-
lands á ýmsum árstímum, en
aldrei fengizt úr því skorið
hvort hægt væri að no.ta þær
hér með góðum árangri. Sumar
af þessum tilraunum hafa alls
ekki verið neikvæðar að mín-
um dómi. Helztar eru Sörens-
varpan sem gerð er fyrir tvo
báta og Runkavai'pan frá Akra-
nesi eins og hún var í upphafi.
Kanadiska flotvarpan er samt
að mínum dómi líklegust til
árangurs með einum báti. Það
versta er að tilraunum með
þessum vörpum var aldrei lok-
ið til fulls en enginn má láta
sér til hugar koma að síld
verði veidd í flotvörpur án
byrjunarörðugleika og fyrir-
hafnar við að kynnast þessum
nýju veiðiaðferðum. Eg er
sannfærður um það að þeir
tímar koma að síld verður
veidd hér sunnanlands á haust-
in og veturna í flotvörpur. Það
kostar að vísu nokkurn tíma að
komast upp á lagið og finna
hvaða tegund hentar bezt, en
þegar það er fundið ættu það
að verða ábatasamar veiðar.
Tilraunir með síldarflot-
vörpu á stórum togurum tel eg
ekki rétta aðferð að minnsta
kosti ekki til að byrja með. ís-
lenzku bátarnir eru flestir með
það sterkar aflvélar að þeir að
sínu leyti geta náð hinum til-
ætlaða árangri. Togararnir eru
svo dýrir í rekstri að afii þeirra
þarf að vera svo geysilegur að
menn geta ekki gert sér vonir
um að hægt verði að láta þessa
veiðiaðferð borga sig hjá þeim.
Þegar lauslegur samanburð-
ur er gerður á tilraunarekstri
með togara og vélbát rneð síld-
arflotvörpu, ber að hafa það í
huga að mánaðarrekstur togara
samsvarar að kostnaði til
margra mánaða úthaldi bátsins.
Svo er hitt að einmitt á þeim
tíma sem slíkar tilraunir, eða
veiði fer fram eru aðrar arð-
bærari veiðar fyrir hendi fyrir
togarana, en hjá bátaflotanum
hefir til þessa verið lítið að gera
á þeim tíma sem síldin er í
torfum við Suðvesturland.
Annars held ég að þegar
rétta aðferðin er fundin til að
veiða síld í flotvörpu og útbún-
aðurinn er orðinn fullkominn
til þess að útiloka allt handa
hóf til dæmis með því að setja
dýptarteljara, eða dýptarmæla
á vörpurnar höfum við íslend-
ingar betri skilyrði til að fiska
síld í stórum stíl en nokkur
önnur þjcð sem ég þekki til.
Þá gætu síldveiðar orðið hlut-
verk fyrir stóra togara ekki síð-
ur en smábáta.
Eg ætla ekki að fara að lýsa
þeim tilraunum, sem gerðar (
hafa verið undanfarin ár hér ^
yið ísland með flotvörpu, en
það er eitt um þær allar að
segja að þær hafa verið gerðar 1
af mestu fátækt og jafnvel
vantrú á að þær gætu tekizt.
Slíkt er ekki vænlegt til árang-
urs, enda hefur
verið eftir því.
arangurmn
Hvað um veiðar
með hringnót?
Nokkrir stórhugamenn hafa
gert sér vonir um að takast
mætti að veiða síld í hringnót
hér sunnanlands að haustinu til.
Það er ekki nema eðlilegt að
menn freisti mikils til að geta
veitt eitthvað af þeim ógrynn-
um af síld sem safnast saman
á þeim árstíma við Suðvestur-
land. Þá er sildin í gríðarstór-
um og þykkum torfum. Svo
mikið er magnið að ekki sæist
högg á vatni þó allir bátar
fengju fullfermi mörgum sinn-
um yfir veiðitímann. Hér er þó
aðallega eitt sem hindrar að
þessi veiði takist og það er hin
stormasama veðrátta á þessum
slóðum haust- og vetrarmánuð-
ina. Mér þykir líklegt að hring-
nótaveiði gæti heppnast dag og
dag þegar bezt lætur enda sé
þá notaður góður og fullkom-
inn útbúnaður og sérstaklega
fljótvirkur. Eg gæti helzt látið
mér til hugar koma smáriðna
nót úr hörðu garni sterku og
ekki eftirgefanlegu, sem hefði
þau áhrif að strax og síldin
snerti nótina sneri hún frá í
stað þess að troða sér í möskv-
ann. Helzt þyrfti að hafa með-
ferðis bát, sem hægt væri að
hafa á hekkinu og svo auðvitað
kraftblokk til að hala inn nót-
ina. Nauðsynlegt er við þennan
veiðiskap að nota fiskidælu til
að ná síldinni úr nótinni. Einn-
ig þyrfti að haga svo til að dæl-
an gæti dælt í tvo báta og gætu
þá tveir verið um nót. Hraðinn
er nauðsynlegur vegna þess að
á skammri stundu skipast veð-
ur í lofti, einmitt á þeim tíma
þegar síldin þjappar sér í torf-
ur við Suðvesturlandið.
Frambyggðir bátar
heppilegastir.
Til hvers konar síldveiða tel
ég heppilegra að hafa fram-
byggða bát eins og m.b. Fann-
ey. Slíkt byggingarlag er hent-
ugt og þá sérstaklega til þess
að hægt sé að hafa nótina á
hekkinu á aðalbátnum, kastað
henni þaðan og dregið hana
þangað inn aftur með kraft-
blokk. Bæði er þetta auðveld-
ara og hefur þann mikla kost
að það er hægt að hafa þetta
dýra veiðarfæri um borð í bátn-
um og ferðast með hana hvern-
ig sem veður er og losna þann-
ig við áhyggjur af nótabátnum
með nótina í.
Eg vil einnig taka það fram
að nótin þarf að vera sérstak-
lega sterk svo að hún þoli ör-
ugglega að hún sé dregin að
bátnum í brælu þótt báturinn
dragist sjálfur ekki að nótinni.
Það þarf að vísu ekki ýkja mik-
ið afl til þess eins og sézt á því
að menn hafa getað dregið að
sér korkalínuna með höndun-
um.
Tekjur bænda í Bretlandi
rýrnuðu lun 27.5 millj.
stpd. árið sem leið og er
cliagstæðu veðurfari fyrir
landbúnaðinn kennt um.
Þng LÍV gerBi margar áSyktmiir.
varBandi bagsmuaamáSin.
Kosið í stjórn til næstu 2ja ára.
Fyrsta þing Landssainband Austfirðingafjórðungur:
ísl. verzlunarmanna stóð frá Anton Lundberg, Neskaupst.
föstudegi til sunnudags. Sunnlendingafjórðungur:
Hólmgeir Guðmundsson,
Þingið gerði fjölmargar á- Keflavík.
lyktanir í hagsmunamálum í fundarlok mælti Guðjón
verzlunarfólks og öðrum mál- Einarsson, forseti þingsins nokk
um almenns eðlis. Verða þær ' ur hvatningar- og þakkarorð,
birtar síðar. \ en Guðjón hefur lengzt allra
Eftirtaldir menn skipa stjórn 1 manna verið í fyrirsvari fyrir
sambandsins næstu 2 ár:
Formaður: Sverrir Hermanns
son. Framkv.stj.: Ásgeir Halls-
son, Björn Þórhallsson, Gunn-
laugur J. Briem, Reynir Eyjólfs
son. Varamenn í framkv.nefnd:
Björgúlfur Sigurðsson, Guðm.
H. Garðarsson, Hannes Þ. Sig-
urðsson. Örlygur Hálfdánarson.
Þessir 9 menn skipa aðal-
stjói'n sambandsins ásamt 2
stærsta aðildarfélagi LÍV, sem
er V.R.
Aðalfundur Samvinnutrygg-
inga var haldinn í Reykjavík
mönnum úr hverjum landsfjórð 9- Þ- m
ungi:
Vestfirðingafjórðungur:
Þorleifur Grönfeld, Borgar-
nesi, Haukur Ingason, Siglu-
firði.
N orðlendingaf j órðungi:
Tómas Hallgrímsson, Siglu-
firði, Guðm. Ó. Guðmundsson,
Sauðárkróki.
Austfirðingaf jórðungur:
Sigurjón Kristjánsson, Nes-
kaupstað, Björn Bjarnason,
Neskaupstað.
Sunnlendingafjórðungur:
Kristján Guðlaugsson, Kefla-
vík, Jón Hallgrímsson, Vík í
Mýrdal.
Varamenn í stjórn:
Reykjavík: Daníel Gíslason,
Guðmundur Jónsson, Sigurður
Steinsson.
Vestfirðingafjórðungur:
Indriði Björnsson, Akranesi.
Norðlendingafjórðungur:
Óli D. Friðbjörnsson, Akur-
eyri.
Heildariðgjaldatekjur Sam-
vinnutrygginga námu tæpum
60 milljónum króna ánð sem
leið, og höfðu þær aukizt um
27 % á árinu. Tjónin námu
röskum 40 milljónum króna.
Aðalfundurinn samþykkti að
endurgreiða þeim, sem tryggt
höfðu hjá félaginu, samtals kr.
3.211.000.00,
Iðgjalda- og tjónasjóðir fé-
lagsins námu í árslok samtals
kr. 73.598.000.00 og höfðu auk-
izt um rúmar 16 milljónir á
árinu.
Á árinu voru gefin út 342 ný
líftryggingarskírteini Andvöku.
Iðgjaldatekjur féjagsins námu
um 2V2 milljón króna. Lagðar
voru 18.000 krónur í bónussjóð
og 2.180.000 krónur í trygg-
ingarsjóð, og nemur hann í árs-
lok kr. 14.390.000.00. í árslok
voru 8731 líftryggingarskír-
teini í gildi og nam tryggingar-
stofninn þá 95 V2 millj. kr.
't «»/•*>
Manstu eftir þessu ... ?
Andrea Mead Lawrence, einn bezti
skíðamaður Bandaríkjanna, var aðeins
15 ára gömul, þegar ákveðið var, að hún
tæki þátt i Vetrar-OIynipíuleikjunum
1948, en hún var hinsvegar aðeins 10
ára, þegar hún fór að taka þátt £ kapp-
mótum með fullorðnum í lieimafylki
sínu, Vermont, þar sem vetrarríki er
talsverí og góðar skíðaslóðir. Hún stóð
sig með miklum ágætum í vetrarleikj-
cnum 1952, en þeir voru haldnir í Osló,
og þar vann hún raunar í tveim grein-
um — svigi og stórsvigi — og varð þar
með fyisti Bandaríkjamaðurinn, sem
vann tvo gullpeninga í vetrarleikjun-
um. Hún var einnig meðal þátttakenda
í leikjunum 1956, og maður liennar var
þá í karlasveitinni.
Meira en þrjár milijónir Þjóðverja
hafa flúið heimkyni sín fyrir austan
járntjaldið og leitað hælis fyrir vestan
það frá árinu 1949. Margir bcirra hafa
farið um Berlín á Icið sinni íil frelsis-
ins, sem hefur verið einskonar on á
tjaldinu, cr crfitt hefur reynzt fyrir
kommúnista að loka. Myndin hér að
ofan er tekin í Waldbúhne Olympíu-
lcikvangsins í Berlín í ágústmánuði
1951, þegar 20,000 fléttamer.n frá aust-
urhéruðum Þýzkalands voru þar sam-
ankomnir til að hlýða á vestur-þýzka
embættismenn, er ræddu við bá um
möguleika á að koma þeim fyrir í nýj-
um heimkynnum. Óendanlegur straum-
ur flóttamanna liggur um Berlín, og á
s.l, ári flýðu um 15,000 menn á mánuði.
J. J. A. Frans, belgískur mennta-
frömuður (til vinstri á myndinni),
veitti aðstoð við að hleypa af stokkunum
sérstakri menntamálaáætlun i Itamb-
odiu í Indókína, en bar var allt miðað
við það, að farið væri út \:m þorpin
í landinu til að kenna íbúunum ýmis
nauðsynleg fræði, en ekki látið við það
sitja að stofna skóla £ stærri bæjúm cg
ætlast síðan til bess, að almenningur
kæmi þangað um Iangan veg. Var þetta
gert á vegum menntamálastofnunar
Sameinuðu þjóðanna (UNESCO), og
hefur nú verið hafizt handa um sams-
konar menntaáætlun í alls 21 landi, seni
er í tenglsum við samtökin. Veita þatt
aðstoð einkum með því að þjálfa kemin
ara, sem mikill skortur er víðast á. jj|