Vísir - 24.07.1959, Blaðsíða 3

VÍSIR
3
Föstudaginn 24. júlí 1959
Það verður ekki yfir það
breitt, að Andrea Dori aslýsið
Varð til þess að gefa flugvélun-
unr byr undir báða vængi —
þrátt fyrir það að endrum og
eins komi slys fyrir í lofti á
sömu leið.
Réttarhöldin í New York
stóðu um þriggja mánaða skeið,
en þeim lauk aldrei. Leyndar-
mál um slysið og tildrög
þess voru leyndarmál eftir sem
áður. Sum þeirra verða senni-
lega aldrei upplýst.
Einn af þeim blaðamönnum
sem fyigdist með réttarhöldun:
um dag hvern í þá þrjá mánuði
er þau stóðu, er Alvin Moscow,
fréttaritari hjá Associated
Press. Hann hefur nú í samráði
við Putnam-útgáfufyrirtækið
gefið út bók um slysið, sem
hann nefnir „Collision Course“.
Er þar að finna nákvæma en þó
áhrifaríka frásögn um slysið.
Með því að byggja á því sem
fram fór í réttinúm, hefur hann
sett saman orðrétta frásögn og
iýsingu á því sem fram fór í
brúm hinna tveggja skipa hina
örlagaríku nótt. Fer hún hér á
eftir.
Andrea Doria.
Andrea Doria var ein af perl-
um Atlantshafsins, ef svo má
að orði komast, skip sem var
um 29.100 tonn brútto, með
dýrindis innréttingum, túrbín-
um sem framleiddu 35.000 hest-
öfl og knúðu skipið með 43
mílna hraða. Hún gat borið
1.300 farþega sem m. a. höfðu
aðgang að þremur sundlaug-
um auk allrar annarrar þjón-
ustu. Sú þjónusta stóð aðeins í
þrjú ár, frá árinu 1953 er hún
var byggð og til ársins 1956 er
hún sökk.
Stockholm, skipið sem sökkti
henni, var eldra en þó gott skip,
12.165 tonn, hið minnsta sem
hin stóru Atlantshafsfélög hafa
i ferðum. Samt er það stærsta
skip, sem nokkru sinni hefur
verið byggt í Svíþjóð. Þegar
það hóf ferðir sínar árið 1948,
þjuggust margir við því að flug
félögin myndu innan tíðar
Verða einráð með farþegaflutn-
inga. Sú var ástæðan fyrir því,
að skipið var sumpart smiðað
til vöruflutninga og aðeins gert
fyrir 395 farþega. Fáum árum
síðar var sænska Ameríkufé-
Calama skipherra á Andrea
Doria..
laginu ljóst, að hin fyrri skoð-
un var, ekki á rökum reist.
Þvert á móti var nóg um far-
þega. Samkvæmt því var Síock
holm breytt og gat síðan tekið
548 farþega. Sú breyting hafði
eðlilega í för með sér, að
eins í'ofið af kvikmyndasýning-1 hörkutól, ekki talsmaður járn-
agans. Hógvært orð af hans
hálfu nægðu til að stjóra þess-
um stóra farkosti.
j um, leikjum á þilfari uppi, sól-
böðum við sundlaugarnar — og
íburðarmiklum máltíðum. —
Hópur hvítklæddra þjóna sá
um að fullnægja hverri þörf.
j í brúnni höfðu tveir yfir-
Þoka skellur á.
Síðdegis þenna dag tók Cala-
Svona leit Andrea Doria út slysnóttina, fáum klakkustundum eftir að áreksturinn átti scr stað.
%
at
Vcíahctt farir 3 átunu
ANDREA
Skipið sigldi
í veg íjrir
ms. Stockltolm
og sökk á
skömmum líma
S • Ö • II • Ii •Fyrri
grein
Andrea Doria, stolt ítalska Atlantshafsfélagsins og eitt aflmia skipherra eftir því að loft-
fallegustu og íburðarmestu skipuni heims, sökk 25. júlí 1956. hiti fór lækkandi. Áhöfninni
Það var slys, sem vakti óhug um víða veröld. Ekki létu margir
lífið, en það sem þyngst var á metunum, var vitnisburður sá,
sem fram kom í réttarhöldum og sjópróf um siglingakunnáttu,
tækni, byggingu og sjómennsku. Margir, sem hvað eftir annað
höfðu siglt Atlantshafið, og borið traust til farkostanna og
stjórnenda þeirra, fylltust skyndilega óhug.
þrengra varð um manninn. Stór menn í einu staðið vakt, -og
ir salir voru ekki margir og að- J yngsti og frægasti skipherra ít-
eins ein sundlaug. En Stock- ölsku Amerískufélagsins, Piero
var kunnugt um að hann hafði
nokkurs konar sjötta skilning-
arvit er að því kom að sjá fyrir
þoku. Kl. 14.40 kom hann upp
í brú, án þess þó að hafa verið
^ þangað kvaddur. — Það leið
j ekki á löngu áður' en grunur
' hans var stgðfestur. Þoka var
holm var traust skip, vel rekið,
Calamai, 58 ára, sem svo oft
lét úr höfn og kom í höfn á til- j hafði stýrt skipi sínu heilu í
settum tíma og einkenndist af höfn fram að 25. júlí.
vingjarnleik og umhyggju við
farþega.
Skipherra Andrea Doria.
25. júlí 1956 rákust þessi tvö
skip -á í dimmri þoku nálægt
Nantucket vitaskipinu fyrir
utan Long Island sund.
Andrea Doria nálgaðist á-
fangastað eftir um 4000 mílna
ferð frá Miðjarðarhafi um At-
lantshaf til New York. Um
borð voru 1.134 farþegar, 572 |
manna áhöfn, 401 tonn af vör-
um, níu bílar (þar á meðal sér-
að skella á milli skips og lands.
Hann gaf hinar venjulegu ör-
yggisfyrirskipanir. Einn af yf-
irmönnunum tók sér stöðu við
ratsjána, sem var þannig stillt
að hún átti að greina allar ferð-
ir innan tuttugu mílna. Vakt-
maðurinn í útsýnisturninum
var sendur fram í stefni. 12
Calamai skipherra hafði vel". vatnsþéttum hurðum í skipinu
ið til sjós í 40 ár, tekið þátt í ^ var jolíag Calamai skipherra
tveimur heimsstyrjöldum, hlot- hringdi sjálfur niður í vélarúm.
ið sinn heiðurskrossinn í hvoirij — er skojjin ^ þ0ka. —
fyrir vasklega framgöngu, og á jyjejra Sgggj hann ekki.
þeim tíma haft á höndum stjóin Vélstjórunum var kunnugt
27 skipa. Áhöfnin dáði hann. um hvag þag þýúþj j alþjóða-
Dálítið innhverfur, hlédrægur ^jegum siglingalögum mælir svo
maður, sem var ekki mjög á- i fyrir að sig]t gkuli á hægri ferg
fjáður í að. koma fram í boið- :j þoj^ Samt ætlaðist útgerðar
stakur handsmíðaður skraut- salnum, en kaus heldur að syna , fyrirtækið til þess að skipig
vagn, mörg' hundruð þúsund ^ 1 hÖfn á tilsettuí" tíma'
króna virði) og 1754 sekkir af
af pósti.
úr sér líkt og flugvélavængur.
Þar hafði skipherra og undir-
Calamai skipherra.
i menn hans og' skýrt fyrir far-
' þegum, hvernig hin nýju raf-
j knunu hjálpartæki ynnu, s. s.
ratsjár, bergmálsdýptarmælar,
Á slíku skipi ei u á hieijúm. heil horg af hnöppum auk tal-
degi etin 5000 egg, H00 pu.id j gima til livers herbergis.
af kjöti og fiski, 2000 pund Calamai skipherra var í aug-
ávöxtum, 150 pund af k.aLi og 1 um farþega ímynd .söguhetj-
drukknar 800 flöskui af vín- unnarj þinn stóri, sterki, þögli
um og 100 gallon af mjólk.
Ferðin hafði verið hin á-
nægjulegasta í alla staði. Dans-
leikir og samkvæmislíf var að-
maður.
Áhöfn hans vissi að hann var
mildur maður, .ekki öskrandi
Hraðaminnkunl
Því var aðeins dregið úr ferð
inni sem nam 1.2 hnútum. í
stað þess að sigla með 42.6 km
hraða á klst. var látið nægja að
sigla með 40.3 km Ijraða. Hraða
minnkun er héi'. tæpast nema
nafnið eitt.
Hraðaminnkunina • mátti
framkvæma á tvennan hátt, en
sú leið var farin sem dró úr
siglingaeiginleikum skipsins.
Önnur aðferðin er sú, að loka
að nokkru lejúi fyrir gufu-
streymið til túrbíuhreyfanna,
án þess að draga úr ketilþrýst-
ingnum — hin er sú að lækka
ketilþrýstinginn. Hin síðari var
valin vegna þess að þannig
mátti spara olíu, en það hafði
jafnframt í för með sér að
skipið lét ekki eins fljótt og vel
að stjórn ef á þyrfti að halda,
því að ferðin yrði þá ekki auk-
in skyndilega.
Calamai skipherra dvaldi í
brúnni mestan* hluta þessa
kvölds.
Stockholm.
Stockholm lagði frá bryggju
í New York að morgni hins 25.
júlí með 534 farþega í heitu og
mollulegu veðri. Þoka var eng-
in. en mistur við sjóndeildar-
hringinn. Hið hvítmálaða skip
klauf öldurnar og stefnan var
austur, 90 gráður á áttavitan-
um. Skipherra var Nordenson,
63 ára, veðurbitinn, harður mað
ur, sem áhöfnin í senn óttaðist
og bar virðingu fyrir.
Stockholm gekk eins og vel
smurð vél. Allt gekk samkv.
áætlun. Öllum skipunum var
fylgt út í æsar og þjónusta öll
óaðfinnanleg, en íburður var
nokkuð minni. Stockholm var
skip sem einkenndist af skyn-
samlegum rekstri.
Það gekk ekki eins hratt. Að-
eins 18 hnúta, 33.3 km. á klst.
Aðeins var krafizt nærveru eins
af yfirmönnum í brúnni í einu.
En sama regla gilti þar og á
Andrea Doria . Skipstjjórinn
skyldi kallaður til strax við
fyrsta merki þoku eða aðra
hættu.
Stockholm var ekki eitt um
að leggja úr höfn í New York
á þessum tíma. Um svipað leyti
létti ankerum Ile de France,
gamalt skip sem einkenndist af
gömlum smekk og gamalli
tækni. Samt var það bezta skip
ið sem Frakkar höfðu haft í för-
um á Atlantshafi frá stríðslok-
um, eftir að hafskipið Nor-
mandie fórst i stríðinu.
Ile de France.
Ile de France er 44.000 tonn,
og var hleypt af stokkunum
1926. Það tekur 960 farþega en
áhöfnin er 826 manns. Skip-
herra í þessari ferð var baron
Raoul de Beaudean, franskur
aðalsmaður, sem gegndi störf-
um í fjarvistum hins fastráðna
skipherra. Ile de France full-
Frh. á bls. 9. j
Nordcnson skipherra » Stock-
holm. }

4