Vísir - 01.09.1959, Qupperneq 4
í risiR
Þriðjudáginn 1. september ,1955)
ITÍSIiR.
'j DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Upphaf heimsstyrjaidarinnar.
í dag eru liðin tuttugu ár frá
því að Hitler sendi herskara
sína inn í Pólland og hóf með
því móti aðra heimssyrjöld-
ina. Sá hildarleikur stóð í
sex ár, og hann leiddi yfir
1 heiminn svo miklar hörm-
ungar, að enginn getur gert
sér þess fulla grein, hversu
lengi þeirra mun vart verða.
]. Það er því þung ábyrgð, sem
j* hvílir á herðum þeirra
manna og tengd er minningu
j þeirra, sem geta talizt upp-
hafsmenn hennar að meira
eða. minna leyti.
Kommúnistum er að sjálfsögðu
| mikið í mun að þvo alla
synd af guði sínum, Stalin,
I fyrir þátt þann, sem hann
1 átti í því, að styrjöldin var
hafin. Þeir vilja kénna Bret-
um og Frökkum um, hvernig
fór. Það er vitanlegt, að leið-
togum þeirra urðu á mörg
og afdrifarík mistök — þeir
misstu oft af strætisvagnin-
um, hvað Hitler snerti — en
hitt er söguleg sannindi, að
þegar Hitler og Stalin höfðu
gert griðasáttmálann fræga,
sem undirritaður var í
Moskvu 23. ágúst 1939, þótt-
ist Hitler vera búinn að búa
svo um hnútana, að óhætt
væri að láta sprengjunum
rigna yfir nólsku þjóðina.
Ef Stalin hefði ekki gert þenna
samning við Hitler, hefði
styrjöldin sennilega alls ekki
hafizt síðsumars 1939. En
jafnvel þótt hún hefði verið
hafin þá, var aðstaðá Hitlers
vitanlega margfalt verri, ef
Stalin hefði verið honum
andvígur en ekki traustur
bandamaður, sem veitti
honum ekki aðeins hlutleysi
sitt heldur lét honum í té
ógrynni hráefna til þess að
létta honum hernaðinn.
Meðan menn muna þessar
staðreyndir og geta hugsað,
verður Stalin ekki sýknaður
af glæpnum.
Sextugur í dag:
Vilhjálmur Þór,
a öa Ibanli asijári.
Varnarffðið viðurkennt.
Utanríkisráðuneytið tilkynnti
j á laugardaginn úrslit
1 hneykslisins á Keflavíkur-
velli, en það gerðist fyrir
J næstum fjórum vikum. í til-
kynningunni segir meðal
annars svo, að ríkisstjórn
Bandaríkjanna hefði viður-
kennt skyldu varnarliðs-
manna til þess að gangast
undir blóðrannsókn, ef þess
er krafizt, og skyldað lækna
varnarliðsins til þess að
framkvæma blóðtöku varn-
1 arliðsmanna, ef þess er ósk-
að.
Það er gott til þess að vita, að
deilu þessari skuli hafa lykt-
að á þann veg. f augum ís-
1 lendinga kom vitanlega ekki
annað til mála en að varnar-
liðsmenn hlýddu þessu á-
kvæði umferðarlaganna
' vegna samningsins um dvöl
liðsins hér, og það er í raun-
inni næsta einkennilegt, að
slíkt skuli ekki hafa verið
viðurkennt af því án tafar,
þar sem ekki er getið um
slíkar . undantekningar í
samningnum.
Hershöfðinginn hefir skýrt frá
því í útvarpi, að það sé mjög
algengt, að menn í varnar-
liðinu eða tengslum við það,
aki undir áhrifum áfengis,
enda löngum verið á al-
mannavitorði. Má gera ráð
fyrir, að menn vari sig á því
frekar en áður eftir það, sem
nú hefir gerzt, en þó getur
vel svo farið, að einhver
gerist brotlegur þrátt fyrir
það, og reynir þá á þetta at-
riði. 'Getur því vel farið svo,
að málið sé ekki alveg úr
sögunni, en væntanlega
verður þetta varnarliðs-
mönnum gott aðhald.
Farinn af landi brott.
Eitt virðist þó vanta í tilkynn-
ingu utanríkisráðuneytisins
um þetta mál. Það er að vísu
frá því sagt, að maður sá,
sem olli hneykslinu, kallaði
á vopnaða lögreglu til að
hindra íslenzku löggæzlu-
mennina í starfi, sé farinn af
landi brott. Meira er ekki
um hann sagt, en almenn-
ingur spyr nú, hvort maður-
inn hafi verið rekinn héðan
með viðeigandi ákúrum eða
skotið undan, eins og það var
kallað til forna.
Mistökin, sem urðu suður á
i Keflavíkurflugvelii þánn 5.
ágúst, eru alvarlegri en svo,
að almenningur í landinu
geti fallizt á annað en að
yfirmenn varnarliðsins sýni
svo að ekki verði um villzt,
að maðurinn hafi gert sig
sekan um alvarlega óhæfi-
leg mistök. í rauninni sýndi
hann, að hann var ekki hæf-
ur til að hafa menn undir
stjórn sinni. Við verðum að
fá tryggingu fyrir því, að
slíkir menn lendi ekki hér
aftur og þeim, sem hér eru
nú, verður að skiljast, hvar
takmörkin eru í umgengni
við fslendinga.
því dagsverki sem hann hefir
af hendi leyst, ef ekki hefði
fleiri hæfileikar komið tiL
Hann hefir meðal annars þann
hæfileika í ríkum mæli að vera
lipur samningamaður og draga
fljótt. fram aðalkjarnann í
hverju máli, sem um er rætt.
Þó að hann geti verið einráður
og skjótur í ákvörðunum, þekki
eg fáa menn, sem eru jafnsann-
gjarnir í v samvinnu og jafn-
fljótir og hann til að viður-
kenna sjónarmið annara, ef
hann sannfærist um, að það sé
hið rétta.
Eg hefi haft náin kynni af
Vilhjálmi um tveggja áratuga
skeið og jafnan metið mikils
mannkosti hans og vináttu.
Hann er heill maður og kemur
til dyranna, eins og hann er
klæddur, þótt það sé ekki ætíð
bezta leiðin til að afla sér vin-
sælda.
Sextugsafmæli hans er að-
eins áfangi á starfsbrautinni.
Hann á væntanlega eftir í mörg
ár enn að helga þjóðinni starfs-
krafta sína í því ábyrgðarmikla
starfi sem hann gegnir nú. Eg
veit að það stoðar lítt að gefa
honum gott ráð ef um vinnu-
hraða er að ræða, annars mundi
Vilhjálmur Þór hefir jafnan eg ráðleggja honum að byrja nú
verið umdeildur maður, eins og á því að flýta sér hægt næsta
oftast vill verða um þá sem áratuginn.
standa upp úr fjöldanum og Er vinir hans í dag færa hon-
mikið kveður að, hvort sem það Um þakkir fyrir kynningu lið-
er á sviði framkvæmda eða op- ínna ára, munuj)eir óska hon-
inberra mála. En þótt um hann J Um þess, að hann megi fram-
sé deilt, hef ég sjaldan hittjvegis eins og hingað til njóta
menn', sem ekki hafa viður- (hamingju og farsældar með
kennt hinn óvenjulega dugnað sinni góðu konu og börnum
Vilhjálmur Þór,
aðalbankastjóri,
er sextugur í
dag. Hann hefir
verið svo önnum
kafinn um æf-
ina, að hahn hef-
ir gefið því lítinn
gaum þótt aldur-
inn færðist hljóð
lega yfir hann,
enda ber ekki á
að nolckuð hafi
dregið úr starfs-
þreki hans eða
áhuga fyrir nýj-
um verkefnum.
Eg ætla því
ekki að rifja hér
upp ætt hans eða
æfiatriði í þess-
ari stuttu af-
mæliskveðju.
Það er varla við-
eigandi um
mann, sem að
mörgu leyti er enn á bezta
skeiði æfinnar, mann sem býr
erin yfir starfsorku og starfs-
gleði í ríkum mæli og á vafa-
laust eftir um langt skéið að
leysa af hendi ábyrgðarmikil
og vandasöm störf fyrir þjóð
sína.
Þótt sextíu ár sé ekki hár
aldur nú á dögum, markar þó
slíkt afmæli nokkur tímamót í
lífi manna og er ekki óeðlilegt
að staldrað sé við og litið til
baka yfir það skeið æfinnar, er
hjá flestum geymir þann ár-
angur er æfistarfið héfir borið.
Vilhjálmur getur riú á þess-
um tímamótum litið yfir mik-
ið og fjölbreytt æfistarf, er
veitt hefir honum frama á sviði
framkvæmda og í opinberu lífi,
sem fáum einum hlotnast.
Hann byijaði tómhentui eins j ^ miðnætti í nótt voru 12 izt stórlega. Þessum kröfum
og tri er um marga i fátækUj jjrezkir togarar að veiðum á verður að mæta. Hingað til hef-
þremur svæðum í íslenzkri land ur þeim verið mætt með því að
hans og framkvæmdahæfni.
Þeir sem þekkja hann vel,
vita að hann hefir ekki með
dugnaðinum einum afkastað
þeirra.
Björn Ólafsson.
Það þarf fleiri skip og
stærri til gæzlunnar.
Bretinn við sama heygarðshornið eftir árið.
landi en forsjónin hafði gefið
honura óbilandi vilja til að
brjóta sér braut og farsælar
gáfur í vegarnesti.
Hann varð ungur að aldri
forstjóri eins stærsta fyrirtæk-
is hér á landi, Kaupfélags Ey-
firðinga, sem hann stjórnaði
með skörungsskap um margra
ára skeið. Hann var um -stund
ræðismaður íslands í New
York, hinn fyrsti íslendingur
sem
helgi. Togaranna gættu fjórir ^ kref jast meira af starfsliði
tundurspillar. — Þannig var á- (Landhelgisgæzlunnar. Það hafa
standið þegar eitt ár var liðið allir gert það sem hægt var að
frá því landhelgin var færð út ætlast til og friðunin hefur aldr-
í tólf sjómílur. | ei verið eins mikil og nú, en
friðunin verður ekki til lang-
frama nema gæzlan verði eins
Þessi dagur er táknrænn fyr-
ir flesta aðra daga liðins árs að
nokkrum undanteknum þegar
baráttan hefur náð hámarki. Þó
allt sé með kyrrum kjörum á
fullkomin og hægt er að hafa
hana. Skipin eru tekin að eld-
ast. Það þarf að fá ný skip, bet-
.. , ,, .. ur búin og cftirlit úr lofti þarf
gegndi því starfi, Eftir það yfn-borðinu er astandið obreytt * . *
, , , | „ , . . . , , að auka. Það er verið að athuga
U r-,v-.v-. : T — 3- I ncf tunrfar KvotQ-nc* iatn nctirrlr_ >
um kaup á þyrilvængju. Smíði
varð hann bankastjóri Lands- | og taugar Bretans jafn óstyrk- !
bankans í nokkur ár. 1942 varðjar og á fyrsta degi landhelgis-
hann utanríkisráðherra og deilunnar. Bátaæfing var um
gegndi því embætti í nærri tvö ' borð í Þór í gær. Álitu yfirmenn
ár. Síðar varð hann forstjóri. á tundurspillinum Trafalgar að
Sambands íslenzkra sam- [ þeir á Þór ætluðu um borð í
vinnufélaga og aðalleiðtogi brezkan togara sem var að
samvinnu-samtakanna í nokk- veiðum í landhelgi. Var tund-
ur ár. Eftir það vai; hann aftur urspillirinn að búa sig undir að
skipaður bankastjóri Lands- j taka olíu frá birgðaskipi en
bankans og þegar breyting var { vegna þessa atviks hættu þeir
gerð á bankanum fyrir tveimur við að taka olíuna og sigldu
árum, var hann skipaður aðal-
bankastjóri Seðlabankans.
Öll þessi margþættu og
vandasömu störf hefir hann
leyst af hendi með mikilli
sæmd og skörungsskap, enda
dugnaði hans og hagsýni við-
brugðið. Hann er því einn
þeirra manna, sem mikinn
virkan þátt hafa tekið í þeirri
miklu efnahagsuppbyggingu,
er átt hefir sér.stað hér á landi
síðustu áratugina.
upp að Þór.
Pétur Sigurðsson forstjóri
landhelgisgæzlunnar gaf blaða-
mönnum í gær yfirlit um störf
landhelgisgæzlunnar á þessu
tímabili. — Vísir hefur áður
minnzt á þennan ójafna leik,
hinna fáu og litlu varðbáta við
herskip. Breta. Um framtiðar-
horfurnar sagði Pétur Sigurðs-
son:
Við útfærslu landhelginnar
hafa kröfur til gæzlunnar auk-
hins nýja varðskips. í Álborg
miðar vel. Það er næsti áfangi
í uppbyggingu og endurnýjun
varðskipanna.
★ í fyrradag beitti fangaverð-
ir á Kýpur táragasi til að
koma í veg fyrir útbrots-
tilraun 200 fanga.
Hljómsveitarstjórinn Sir
Thomas Beccham kvæntist
um daginn í 3ja sinn — rit-
ara sínum. Karlinn er 80
ára en konan 27.
-jfc- Sálsýkilæknum í Banda-
ríkjunum hefir fjölgað um
fimmtung frá 1956 — er nú
einn starfandi fyrir liverja
16,400 . landsmenn eða 11—
12 þúsund.