Vísir - 17.09.1959, Blaðsíða 4

VfSIK
Fimmtudaginn 17. september 1953
ITÍSXR
DÁGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjori og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru epnar frá kl. 8,00 18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm linur).
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Mistök á Keflavíkurflugvelli.
Síðastliðinn mánudag birti
Vísir skýrslu þá, sem lög-
, reglustjórinn á Keflavíkur-
flugvelli gaf út í lok síðustu
viku varðandi atburði þá,
sem gerðust þar syðra um
það bil viku áður, og öllum
munu í fersku minni. Er
J skýrsla þessi hin fróðlegasta
á margan hátt, og var þess
sannarlega þörf, að hún
kæmi fyrir augu almennings.
í>að kemur nefnilega í ljós, að
sitthvað er bogið við starf
þeirra, sem sitja í æðstu
stöðum þar syðra — og suma
' yfirmenn þeirra, þótt þeir
; sé ekki starfandi á sjálfum
flugvellinum. Fyrsta spurn-
ingin, sem kemur upp í huga
manna við lestur skýrslunn-
ar er það, hvort ekkert sam-
band muni vera á milli em-
bætta íslenzka ríkisins þar
! syðra. Það verður ekki ráð-
ið af skýrslu lögreglustjór-
ans, að hann eða hans menn
1 hafi haft'\ minnsta hugboð
um það, sem kom fyrir
starfsmenn flugvallarstjórn-
arinnar. Sennilega hafa þeir
orðið að lesa um þetta í blöð-
I . * ,
um — eing og utanrikisráð-
herrann varð að géra.
En það eru fleiri atriði í skýrsl-
unni, sem hljóta að vekja
athygli ef. ekki beina furðu
almennings. Það er sérstak-
lega tekið fram, að flug-
málastjóra var tilkynnt um
atvikið þegar í stað eða strax
á sunnudUg. Hvað gerir
hann? Hann gerir ekkert
eða því sem næst. Hann tal-
ar að vfsu við yfirmann
flugliðsins á vellinum, en
sðan virðist hann teija, að
^ Þar með sé hann búinn að
afgreiða málið— það komi
ekki öðru'm við úr þessu!
Það er gotit að hafa embætt-
! ismenn sem geta kippt hlut-
unum svona í liðinn, án þess
að nokkur annar þurfi að
hafa minnstu áhyggjur eða
ama af þeim. Flugmálastjóri
er bara ekki æðsti maður í
málum, sem snerta varnar-
liðið, þótt starfsmenn hans
hafi verið þarna annars veg-
ar. Hann verður að muna
það framvegis.
Þá er það einnig upplýst, að
varnarliðsmenn, sem við
málið eru riðnir, bera það, að
þeir þekki ekki einkennis-
búninga flugmálastjórnar-
nnar. Virðist til lítils fyrir
flugmálastjórnina að . láta
menn sína ganga í sérstök-
um einkennisbúningi, ef hún
get'ur ekki komið því svo
fyrir, að menn þar syðra
beri kennsl á slíka búninga.
Slík þekking af hálfu her-
manna, sem íátnir eru vera
á verði — eins og þarna á
dögunum — gæti ef til vill
komið í veg fyrir leiðinleg
atvik og niðurlægjandi.
Það ér greinilegt af öllu þessu
máli, að fyrirkomulag varn-
armálanna er engan veginn
eins og það ætti að vera.
Framsóknarmenn gumuðu
af því á sínum tíma, hversu
gott „systemið“ hefði orðið
undir stjórn dr. Kristins
Guðmundssonar. Sama sy-
stemið hefir verið látið gilda
síðan, og það eru nákvæm-
lega sömu mennirnir, sem
eru þar í æðstu stöðum, eins
og þegar hann skildi við.
Ágæti þess fyrirkomulags
hefir komið nokkuð vel í
ljós við þessi síðustu atvik,
og virðist ærin ástæða til
þess, að það sé endurskoðað
rækilega og það sem allra
fyrst, svo að mistök og á-
rekstrar verði ekki aftur af
völdum þess.
Norrænir stúdentar á nám-
skeiði við Háskóla íslands.
Stúdentaráð hefur forgöngu, þátttakendur
16 frá 4 löndum.
Fimmtán norrænir stúdentar
eru komnir hingað til lands,
til þess að taka þátt í námskeiði
íslenzku máli og bókmenntum,
sem fram fer við Háskóla Is-
lands dagana 11. september til
5. nóvember, en alls verða þátt-
takendur sextán.
Stúdentaráð Háskóla íslands
hefur í samráði við stúdenta-
samtökin á hinum Norðurlönd-
unum haft forgöngu um að nám
skeiðið yrði haldið hér, en sams
konar námskeið hafa undan-
farin ár verið haldin í norsku,
1 sænsku og dönsku í viðkom-
andi löndum. Ýmsir aðilar hafa
veitt stúdentaráði mikilsverð-
an stuðning í sambandi við
námskeiðið, t.d. bæði Alþingi
og Háskóli íslands.
Á námskeiðinu verður leitast
við að kenna hinum norrænu
stúdentum að tala íslenzku, svo
sem frekast er unnt á þeim
tveggja mánaða tíma, sem nám-
skeiðið stendur. Mun próf.
Hreinn Benediktsson annast
þann hluta kennslunnar, og
verður til að byrja með lögo
megináherzla á tungumálsnám-
ið. Þegar á líður munu siðan
prófessorarnir Einar Ól. Sveins
son og Steingrímur J. Þor-
steinsson flytja fyrirlestra um
bókmenntir íslendinga að fornu
og nýju þ. á m. Eddukvæði,
Njálu, þjóðkvæði og dansa,
rímur, lærdómsöldina, þjóð-
sögur, leikrita og skáldsagna-
gerð auk þess sem sérstaklega
verður fjallað um vei'k nokk-
urra höfuðskálda íslenzkra.
Auk tungumáls- og bók-
menntakennslunnar mun svo
þáttakendum smám saman
verða kynnt ýmis önnur ís-
lenzk efni með það fyrir augum
að þeir megi öðlast sem gleggsta
mynd af landi og þjóð. — í
sambandi við námskeiðið verð-
ur ennfremur efnt til ferða á
ýmsa merka sögustaði hér
sunnanlands, undir leiðsögn
kunnugra manna.
Þátttakendurnir, sem hingað
koma nú, eru sem fyrr segir 15
að tölu, 1 Finni, 7 Sviar og 7
Danir, en auk þess verður son-
ur norska sendih. hér með,
svo að alls verða þátttakendur
16, 8 stúlkur og 8 piltar, og
búa þau víðsvegar í bænum.
Bretar búast við 2 milljón-
um skemmtiferðamanna til
. landsins árlega, eftir nokkur
ár, þar af 1 millj. frá Banda-
ríkjunum.
Norrænn ráðherrafundur um
félagsmál.
Fjallaði um meðhöndlun áfengissjúklinga
og lífeýrisgreiðslur.
f ■ ,
Hva5 voru þeir að gera?
Fyrir nokkru skrifaði Tíminn
hvað eftir annað um nauð-
syn þess, að framkvæmdar
væru stækkanir á síldar-
verksmiðjum á Austfjörðum.
Var svo að sjá af Tímanum
sem þetta hefði lengi verið
baráttumál; Framsóknar-
flokksins, en hann átt í höggi
við alla flokka, sem vildu
ekki leggja honum lið í þess-
ari baráttu.
Mönnum kom þá í hug, að síð-
astg stjórn hafði inni að
; halda tvo þingmenn Aust*
firðinga, og allir þingmenn
þess landfjórðungs voru
stuðningsmenn síðustu
stjórnar, svo að það hefði
mátt ætla, að vel hefði verið
séð fyrir þörfum þessafjórð-
ungs á öllum sviðum. Nú
hefir hinsvegar komið í Ijós,
að þessi ötulu baráttumenn
hafa alveg gleymt síldinni,
enda þótt þeir hafi látið rík-
issjóð og aðra sjóði veita
milljónatugi í ýmis fyrir-
tæki þar eystra. Þetta má nú
kalla ráðsmennsku í lagi.
Norrænn ráðherrafundur um
félagsmál var haldinn í Fevik
við Arendal í Suður-Noregi dag
ana 7.—9. september s.I. Fé-
lagsmálaráðherra Islands, hr.
Friðjón Skarphéðinsson gat ekki
komið því við að sækja fund-
inn, en Haraldur Guðmundsson
sendiherra í Osló og Jón S. Ól-
afsson fulltrúi í félagsmálaráðu
neytinu mættu þar fyrir íslands
hönd. Alls sátu fund þenna 43
manns.
Fyrir fundinn voru lagðar
skýrslur um þróun félagsmála
á Norðurlöndum undanfarin
tvö ár svo og skýrslur nefnda
er starfað hafa að einstökum
málum milli .funda. i
Aðalmál fundarins voru ann-
ars nýjustu aðferðir við með-
höndlun áfengissjúklinga, regl-
ur um ellilífeyrisgreiðslur ög
lífeyri til eftirlifenda.
Þá var á fundinum undirrit-j
aður Norðurlandasamningur um
viðurkenningu á iðgjalda- og
starfstíma fyrir menn, sem
tryggðir eru gegn atvinnuleysi
og flyt(jast milli ríkja, en þessi
samningur er til mikilla hags-[
bóta fyrir þá, sem flytjast milli
atvinnuleysistrygginga hinna
einstöku aðildarríkja.
Ákveðið var að skipa nefnd-
ir til þess áð vinna að athugun
einstakra vandamála í sam-
starfi Norðurlanda á sviði fé-
lagsmála, einkum varðandi
framkvæmd áður gerðs samn- ,
ings um félágslegt öryggi. At-
riði þau, sem hér um ræðir,
verða einkum lífeyrisgreiðslur
erlendis, biðtíma í sambandi
við elli- og örorkulífeyris-
greiðslur og meðlagsgreiðslur.
Fundarmönnum var gefinn
kostur á því að sjá ýmsar stofn-
anir, svo sem barnaheimili,
drykkjumanahæli og elliheim-
ili.
Næsti fundur verður haldinn
í Finnlandi að tveim árum liðn-
um.
Borgarfjarðar-
kvikmynd sýnd.
Borgfirðingafélagið í Keykja-
vík efnir til sýningar á Borgar-
fjarðarkvikmynd sinni á Akra-
nesi og Hvalfjarðarströnd n. k.
sunnudag.
Kvikmyndatökuna hefur
Guðni Þórðarson blaðamaður
annast nú um nokkur undan-
farin ár, og jafnan bætt ein-
hverju við hana á hverju ári.
Sýnir kvikmyndin náttúrufeg-
urð héraðsins, gróður, vötn og
fjöll, ennfremur atvinnuhætti
ýmsa, ekki sízt frá gamla tím-
anum svo og nýtízku vinnu-
brögð. Þá hafa ýmsir kunnir
héraðsbúar verið kvikmyndaðir
og eru sumir þeirra nú látnir.
Kvikmyndin er tekin í litum og
verður, ekki sízt er stundir líða,
hin bezta heimild um Borgfirð-
inga, atvinnuhætti og me'nn-
ingu.
Jarðræktin —
nýræktaraukning.
Eftir að véltækni við jarðrækt
hófst upp úr 1940, hafa fram-
kvæmdir í ræktun og margvís-
legum öðrum umbótum vaxið
með ári hverju, og er það sér-
staklega nýræktin, sem eykst
jafnt og þétt, segir í greinargerð
í Frey um búnaðarframkvæmdir
1958, en „fyrir nokkru hefur ver
ið lokið Við að reikna út ríkis-
framlag vegna jarðabóta 1958,
samkvæmt gildandi lögum um
það efni. Ríkisframlag alls nem-
ur kr. 23.967.449.45, þar af er
ríkisframlag á vélgrafna skurði
rúmlega 10.5 millj. kr. Við sam-
anburð á umbótum ársins 1957
. sést, að aukningin er nær ein-
' vörðungu í nýræktinni, en aðrar
jarðabætur eru furðanlega svip-
1 aðar frá ári til árs, segir þar enn
I fremur. I greinargerðinni er birt
| kostnaðaryfirlit yfir jarðabætur,
' sem rikisframlags njóta á árinu
1958, og er heildarkostnaður
þeirra framkvæmda, sem ríkið
veitir beinan styrk til kr. 95
milljónir og rúmlega 7440 þús.
kr. Ríkisframlagið er því 25% af
heildarkostnaði. x
Meðaltals nýrækt er 0.67 ha. á
hvert byggt býli, en meðals ný-
rækt á hvern jarðabótamann er
0.97 ha. Rangárvallasýsla er hæst
með 1.09 ha, í nýrækt á hvert
byggt býli, næst kemur A.-Húna-
vatnssýsla með 1.02 ha., en nr. 3
og 4 eru V.-Hún. og V.-Skafta-
fellssýsla með 0.92 ha, — Fram-
ræslan var mest í Mýrasýslu 1451
teningsm, á býli.
Draga-slysin.
Nú er komið til sögunnar orðið
dragi í stað dráttarvél (sbr. nýút-
kominn Frey), sem liklegt má
þykja, að leysi lengra orðið af
hólmi. I þessum dálki hefur oft-
ar en einu sinni verið minnzt á
nauðsyn þess, að gerðar verðí
þær ráðstafanir sem unnt er til
þess að girða fyrir'slys við notk-
un þessara tækja, og m. a. var
minnst á hlífðarhús á þau. Nú
birtir Freyr athyglisverða frá-
sögn um prófanir húsa og hlífa
á draga, sem gerðar voru í S.ví-
þjóð. „Þar er nú íyrirskipað, að
öryggisútbúnaður sé á þeim til
verndar ökumanni,“ segir þar,
og „frá 1./7. skulu allir dragar,
sem eru seldir nýir, vera útbúnir
með hlífum. Þessi ákvörðun nær
þó ekki til þeirra, sem eru í notk-
un nú.“ Enginn vafi er, að hér er
verið á réttri braut til að draga
úr slysahættu, en hlifðarhús hafa
og aðra kosti, nfl. skjólið, sem
þau veita í veðrasömu landi, eins
og íslandi. — 1.
Kvikmyndin verður sýnd á
Akranesi n. k. sunnudag kl. 4.30
e.h. og í félagsheimilinu á Hval
fjarðarströnd sama dag kl. 9 að
kvöldi. Seinna í haust er hug-
myndin að sýna kvikmyndina
eða þætti úr henni víðar í hér-
aðinu.
Vetrarstarfsemi Borgfirðinga-
félagsins hér í Reykjavík fer
senn að hefjast m. a. með spila-
kvöldum', sem verða a. m. k.
mánaðarlega út veturinn. Verða
þau í Skátaheimilinu a. m. k.
fyrst um sinn. Á næstunni verð-
ur og efnt til skemmtunar fyrir
gamla Borgfirðinga í Reykja-
vík, en slíkar skemmtnir hafa
verið haldnar árlega um nokk-
urt skeið við miklar vinsældir.
í Borgfirðingafélaginu «ru nú
rösklega 600 meðlimir. Fóim.
þess er Guðmundur Illugason.