Vísir - 12.12.1959, Blaðsíða 6

VÍSIR
Laugardaginn 12. desember 1959

D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sírni: 11660 (fimm línur).
Vísir kostar kr. 25,00 í áskrift á mánuði,'
kr. 2,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Strangari regEur.
Fyrir nokkru var skýrt frá því
hér í blaðinu, hverjar orðið
hefðu niðurstöður af athug-
un þeirri, sem fram var látin
fara á ,,gæðasmjörinu“ svo-
nefnda frá Osta- og smjör-
sölunni sf. Höfðu Neytenda-
samtökin á sínum tíma kært
til yfirvaldanna, þar sem þau
töldu óheimilt að nota orðið
,,gæðasmjör“ um. þá vöru,
sem þarna var um að ræða,
og að auki að geta yrði upp-
runastaðar eða framleiðslu-
staðar, svo að almenningur
fengi vitneskju um, hvaðan
varan væri, sem honum væri
ætlað að leggja sér til munns.
Rannsóknir leiddu í ljós, að
gæði „gæðasmjörsins“ voru
mjög misjöfn, enda þótt ætl-
unin væri einmitt að sjá svo
um, að aldrei væri um neinn
mismun í þessu efni að
ræða. Sum þeirra sýnis-
horna, sem prófuð voru í
rannsóknarstofu, voru jafn-
vel gölluð, og gefur auga
leið, að það er meira en lítil
blekking, þegar menn leyfa
sér að búa slíka vöru í um-
búðir með heitinu „gæða-
KIRKJA DG TRUMAL:
Hvað þýðir W.C.C.?
smjör“. En þar er einmitt
komið að því, sem er megin-
atriði þessa máls: Osta- og
smjörsalan sf. er stofnuð til
að hjálpa þeim framleiðend-
um, sem framleiða lélega
vöru og geta ekki losnað við
hana með öðrum hætti.
Þótt ekki hafi verið unninn
endanlegur sigur' í þessu
máli, að því er kröfur Neyt-
endasamtakanna snertir, þar
sem gera má ráð fyrir, að
málinu verði skotið til hæsta-
réttar, hafa þó fengizt hinar
mikilvægustu upplýsingar
við rannsókn málsins. Það
eru þær niðurstöður, sem
gæðarannsóknin leiddi í ljós
og eru á þá leið, að hér er
verið að neyða borgarana til
að kaupa mjög misjafna vöru
undir því yfirskini, að um
vöru með „standardiseruð-
um“ gæði sé að ræða. Það
sýnir, að svokallað mat á
vörunni, sem á að vera undir-
staða nafngiftarinnar —
gæðasmjör — er mjög svo
handahófskennt fálm, svo að
ekki sé sterkara til orða tek-
ið.
Mat í höndum neytanda.
Þetta mál leiðir í ljós, að ein-
ungis kemur eitt til greina i
þessu efni: Það er, að matið
á vörunnLsé í höndum neyt-
andans, hann geti valið og
J
hafnað tegundum af smjöri
eða valið vöruna samkvæmt
upprunastað hennar, þar
sem hann mun jafnan segja
nokkurn veginn til um það,
hversu mikilla gæða er að
vænta, eða hvort galla er von
Bændur eru að framleiða vöru
handa neytendanum, og þeir
eiga vitanlega að reyna að
gera honum til hæfis. Sá,
sem tekst það, selur sína
vöru strax, en hinn situr uppi
með sína framleiðslu, ef gæð-
in eru ekki fullnægjandi.
Þetta eru lögmál viðskipta-
lífsins sem stjórnendur Osta-
og smjörsölunnar sf. vilja
ekki una.
Þeirra lögmál er, að það verði
að selja vöruna, hvernig sem
hún sé, hvort sem hún full-
nægi þeim kröfum, sem neyt-
andinn gerir, eða ekki. Vilji
eða óskir neytenda eru al-
gert aukaatriði — en aðal-
atriði er að troða ofan í þá
framleiðslunni með einhverj-
um ráðum, hvort sem hún er
raunverulega ,,gæðavara“
eða getur ekki með neinu
móti hlotið slíkt nafn. I
þessum tilgangi var Osta- og
smjörsalan stofnuð og öðrum
ekki.
Gæðin voru vatasöm.
Það er gi’einilegt af því máli
sem hér er um fjallað, að
nauðsynlegt er að setja ó-
tvíræðar reglur um þá verzl-
unai’háttu, sem mönnum er
heimilt að viðhafa. Það' vei’ð-
ur að búa svo um hnútana,
að einhverjir sjálfskipaðir
menn geti ekki fundið upp
eitthvert „matskerfi“ og kall-
að síðan þá vöru, sem hefir
gengið undir matspróf, gæða-
vöru, hvernig sem hún er til
orðin og til hennar vandað.
Hér' á'landi hafa á umliðnum
árum verið sett ýmis lög til
að ti’yggja hag framleiðenda,
en hinu hefir lítt verið sinnt,
að sjá hag neytandans borg-
ið. Honum virðist mega selja
hvað sem er, og hann getur
varla boi’ið hönd fyrir höfuð
sér, því að um hans réttindi
hefir ekki verið hugsað. Eng-
inn hefir talið sérstaka á-
stæðu til þess.
Það er kominn tími til þess að
Alþingi sjái sóma sinn í því
að tryggja rétt stærsta
hópsins í landinu gegn verzl-
Niðurlag.
Boðið var til alþjóða ráð-
stefnu um kristniboð í Edin-
borg árið 1910. Þetta var fyrsta
alþjóðaráðstefnan sinnar teg-
undar, og sannaðist þar, að
trúboð kirkjunnar hlýtur að
leiða til einingar hennar. Stofn-
að var alþjóðlegt ráð kristni-
boðsins, sem leiddi af sér að
á næstu 10 árum voru stofnuð
samkirkjuleg ráð kristniboðs-
ins meðal 20 þjóða. Ráðstefnur
voru haldnar í Jerúsalem 1928,
Madras 1938, Whitby, Canada
1947, Willingen, Þýzkalandi
1952, Ghana 1958. Árangur af
þessum ráðstefnum hefur orðið
geysimikill, og má rekja til
þeirra orsakir þess, hve kristni-
boðið ber mikinn árangur í dag
og hve mjög hefur miðað til
I einingar í kirkjunni.
En jafnframt samstarfi á
kristniboðsakrinum tóku menn
til að rannsaka kenningarmun
og kenningar samræmi milli
kii’kjudeildanna og leita hinnar
sönnu einingar. Undir einkunn-
I arorðunum Faith and Order,
trú og fyrirkomulag, voru
haldnar þrjár alheims ráðstefn-
ur, í Lausanne 1927, Edinborg
1937 og Lundi 1952. Einnig
voru haldnar tvær miklar al-
heimsráðstefnur um líf og starf,
Life and Work, þar sem menn
ræddu um áhrif kristindóms-
ins á líf og hegðun, önnur í
Stokkhólmi 1925, hin í Oxford
1937.
Á ráðstefnunum í Edinborg
og Oxford, sem báðar voru
haldnar 1937, kom mönnum
saman um að þessar tvær
hreyfingar, Life and Work og
Faith and Order skyldu sam-
einast í eina stofnun WCC.
Eftir það var haldin ráðstefna
í Uti’echt 1938 til þess að und-
irbúa stjórnlög þessarar nýju
stofnunar. Og var þá ákveðið,
að stofnfundur skyldi haldinn
1940 eða 1941. En heimsstyrj-
öldin síðari kom í veg fyrir að
úr því gæti oi’ðið. Og varð að
fresta formlegri stofnun ráðs-
ins í 10 ár.
En þessi áratugur var ekki
látinn líða í athafnaleysi,
þvert á móti var á þessum tíma
unnið mikið og merkilegt starf,
sem mótaði framtíð og fyrir-
komulag Alkirkjuráðsins.
Kirkjurnar áttu þegar aðal-
stöðvar sínar í Genf, og sam-
starf tókst með þeim á mörgum
sviðum.
M.a. má nefna þetta: Haldið
' var sambandi milli ráðamanna
kirkjudeildanna beggja megin
víglínunnar gegnum aðalstöðv-
arnar í Genf. Komið var upp
viðreisnarstofnun vegna neyð-
ar þeirrar, sem af styrjöldinni
leiddi. Komið var upp sam-
kii’kjulegri stofnun í Boss,
Sviss, til þess að þjálfa leik-
menn, unnið að hjálp við flótta
menn og fanga, stofnuð nefnd
kirknanna til að taka til með-
fei-ðar og vinna að lausn al-
þjóðamála, undirbúið rækilega
næsta alþjóða kirkjuþing o. fl.
í Amsterdam var svo haldið
unarháttum óbilgjai’ni-a
manna — neytendanna,
alþjóða kirkjuþing og var Al-
kirkjuráðið þá orðið veruleiki.
Man’s Disorder and God’s Des-
ign.
t
Önnur aiþjóðaráðstefna var
svo haldin í Evanstone í ágúst-
mánuði 1954 undir kjörorðinu:
Christ the Hope of the World.
í þeirri ráðstefnu tóku þátt yf-
ir þúsund opinberir þátttakend-
ur frá 179 kirkjudeildum innan
og utan samtakanna af 54 þjóð-
um.
Því miður hefur hin volduga
og fjölmenna móðurkirkja vor,
rómversk katþólska kirkjan
enn ekki séð sér fært að ger-
ast þátttakandi í Alkirkjuráð-
inu. En að öðru leyti eru sam-
tökin mjög víðtæk og áhrifa-
rík stofnun meðal þjóða heims.
Það sem gerzt hefur eru stór-
tíðindi á alþjóða vettvangi. í
fyrsta skipti í sögunni hafa 171
kirkjufélag sameinast í einn
félagsskap, Alkirkjuráðið,
WCC. Þar sameinast mótmæl-
endur, anglikanar og orthodexa
(gríska) kirkjan. Meðal þeirra
eru nærfellt allar meiriháttai'-
kirkjur í mótmælendalöndum
og anglikönsku kirkjunnar
Þai-na eru sameinaðar kirkjur
frá 52 þjóðlöndum, þjóðkirkj-
urnar í Vestur-Evrópu og
minnihlutakirkjurnar í Suður-
og Austur-Evrópu, 31 kirkja,
sem telja 60% af mótmælend-
um og orthodox-mönnum (grísk
kaþólskum) í Bandaríkjunum,
mikill meirihluti anglikana og
mótmælenda, sem komnir eru
frá brezka samveldinu, en nú
dreifðir út um allan heim, og
margar hinna nýju sjálfstæðu
kirkna í Asíu, Afríku og S.-
Ameríku. Hið forna kirkna-
samband undir patríörkunum
í Jerúsalem og Alexandríu eru
sameinaðar í WCC. Kirkjur
Grikklands og Kýpur, Egypta-
lands og Etþiópíu, S.-Indlands
o. fl.
WCC er til orðið vegna þeiri--
ar trúar og vitundar kristinna
manna, að kirkja Ki-ists er ein,
og það ber að vitna um þá ein-
ingu í orði og vei’ki frammi
fyrir heiminum. Alkii’kjuráðið
er skipað kirkjum, sem með-
taka Drottin Jesúm Ki-ist sem
Guð og frelsara, eins og komist
er að orði í stofnskrá ráðsins.
Þær finna eininguna í honum.
Þær þurfa ekki að skapa ein-
inguna. Hún er gefin þeim.
Guð hefur gefið hana. En þær
trúa því, að Guð sé að leiða
þær, þegar þær leita einingar.
Alkirkiuráðið er ekki yfir-
kirkja. Engin vrðleitni er gerð
til þess að mynda eina samein-
aða kirkjusamsteypu, er stjórn-
að sé af éinni allsher-jar mið-
stjórn. Alkirkjuráðið er þjónn
kirkjudeildanna, ekki húsbóndi
þeirra, þjónn er vinnur að
dypri og sannari einingu þeirra
á milli. Hverri kirkjudeild er
frjálst að halda sínum sérkenn-
um, dýrka Guð með sínum
hætti, játa ti-úna með sínum
orðum.
Við þetta starf hefur mynd-
azt ný alþjóðleg sameining í
bæn, hugleiðingúm og athöfn,
ný eining er að myndast, sam-
eiginlegur vitnisbui-ður verður
stei-kári, krístiðdíf í kirkjunum
800 bílar í Rvk....
Framh. af 1. síðu.
ið stofnuð innan lögreglunnar
til rannsóknar á árekstrum og’
til að mæla upp slysastaði.
Gert er ráð fyrir að herða
allverulega á ökumannapróf-
um, auka ökukennsluna og
taka í því sambandi upp ýmis
nýmæli. Þá er og ætlunin að
gei-a umferðarfræðslu að
skyldunámsgrein í barna- og
unglingaskólum, og yrði það
merkilegt spor til aukinnar
umferðarmenningar.
Annars veltur á mestu, hvað
jólaumferðina snertir, jafnt
fyrir ökumenn sem fótgang-
andi, að gæta varúðar í hví-
vetna og fara í öllu eftir sett-
um umferðarreglum og ábend-
ingum lögi-eglumanna.
Markmið lögi-eglunnar er
það að jólahátíðin verði slysa-
laus.
Sýning Guðmundat
frá Miðdal.
Myndlistarsýning Guðmund-
ar Einarssonar frá Miðdal, sem
staðið hefur yfir að undan-
förnu, hefur fengið 1200 gesti.
Henni átti að Ijúka nú um helg
ina, en ekki er ólíklegt, að eitt-
hvert framhald verði á henni,
og þá í breyttri mynd.
Hér er um þrennskonar sýn-
ingu að ræða, málverkasýningu
með sjö olíumyndum og 54
vatnslitamyndum, þá högg-
myndasýning og loks leirmuna-
sýning i tilefni af því að 30
ár eru liðin síðan leii-bi'ennsla
Guðmundar tók til starfa.
Fjöldi mynda hefur selzt, og
flestir kaupendur taka nú
myndir sýnar. Ef sýningin
verður framlengd, verður að
nokkru leyti um nýja uppheng-
ingu að ræða, þar sem mörg-
um nýjum myndum verður
bætt við.
Haustskoðun
fjár lokið.
Sauðfjárskoðunum haustsins
vegna mæðiveikihættunnar er
nú lokið.
Ekki hefur fundist við skoð-
anir frekari mæðivottur, síðan
er minnst var á þessi mál hér í
blaðinu fyrir nokkru.-Skoð-
anir á sauð,’é hefiast svo aftur í
marz næstkomandi.
endurnýjast og styi'kist við
samstaffið. Kirkjurnar eru
farnar að hjálpa hver annarid
og hjálpa heiminum með nýj-
um hætti. Þegar þær mætast og
kynnast nánar auðgast þær af
því sem þær læra hver af ann-
arri.
„Vér höfum ákveðið að
dvelja saman“ þannig var kom-
,izt að oi’ði í yfirlýsingu stofn-
unar Alkirkjuráðsins í Amster-
dam 1948. En á öði’um fundin-
um, í Evanstone, Illinois, 1954,
vai’ð yfirlýsingin á þessa lund:
„Að dvelja saman er ekki nóg.
Vér verðum að ganga áfram.
Eftir því sem oss verður ljósai'i
eining vor í Kristi, því ljósai'a
vei-ður oss, hve óþolandi er að
vei-a aðskildir.“