Vísir - 11.01.1960, Side 3

Mánudagimi 11. janúar 19-60
VÍSIR
Eg sat á sófa í giæsilegri
s^ofu. Við vorum f jórir í sófan-
um, allir blaðamenn, og skipt-
umst á að rétta höndina fram á
borðið, þar sem glösin stóðu,
því að ef tveir hreyfðu sig í
einu, gat illa farið. Við innri
enda borðsins sat einnig blaða-
maður, og við öfunduðum hann
allir, því hann sat þar einn í
stól. Einkennilegt þótti okkur
samt, hve hófsamur hann var,
gat hver maður séð með hálfu
öðru auga. Hvað var nú til
bragðs að taka? Skipið skall
upp að bryggjunni, og skipa-
smíðastöðin í Vestur-Þýzka-
landi tók heljarmikinn kipp,
og mér datt í hug, hvort hún
mundi hrynja. Kökkurinn í
hálsinum hrökk upp í munn,
Eg braut allar kurteisisreglur,
og nú var að duga eða drepast.
og skaut hendinni fram á borð-
heitum. En sá endemis hávaði,
sem þarna var, ætlaði hreint
allt lifandi að drepa.
Það voru einar tvær heljar-
miklar vélar í fullum gangi.
Önnur sagði klakk — klakk —
klakk, en hin alltaf klikketí-
klakk, og svo voru þær ekki í
takt, og ætluðu aldeilis að æra
mig. Vélstjórinn stanzaði innst
í vélarúminu, og munnurinn
á honum gekk í sífellu og
HELDUR
ÁYALLT
^Jieimióln uin loetí i
*
nf.s. EjAXÆ
STRIBÍBNU
og ræddum það dálítið okkar á
ntilli. Það kom ekki í Ijós fyrr
en síðar, að stóllinn var svo
fast klemmdur upp að borðinu,
að hann hafði aldrei náð hönd-
unum upp til að teygja sig eftir
glasi.
Hinum megin við borðið
stóðu margir menn í hnapp.
Flestir héldu á glasi í hendi.
Þeir töluðu hver í kapp við
annan, misjafnlega hátt og mis-
jafnlega mikið, og ekki var
nokkur lifandi leið að fylgjast
með því hvað þeir voru að tala
um. Annað veifið bættist í hóp-
inn, stundum tveir — þrír
menn. Sumir feimnir og smokr-
uðu sér strax út í horn, þangað
tij öll hornin voru upptekin.
Eftir það stóðu þeir bara á
miðju gólfi og horfðu beint
upp í loftið. Sumir létu eins og
þeir ættu allan heiminn, eða í
það minnsta stóran bita af hon-1
um, brostu til allra og' nikkuðu,
tóku í höndina á þeim, sem rík-
astir voru, buðu gleðilegt ár
„. . . . og þakka þér fyrir það
gamla. Hvernig gengur bís-
nessinn?“
„Blessaður, talaðu ekki um
það. Skattarnir eru alveg að
drepa mann.“
„Glæsilegt skip, Laxá.“
„Já. Finnst þér ekki ....
takk .... takk.. nei, ekki gin
.... whisky, takk.“
„Heyrðu. Eru snittui’nar
búnar?“
„Snitturnar. Bíddu við.
Heyrðu, Kalli, þú snýrð að
borðinu. Er nokkuð eftir af
snittum?“
„Já, blessaður, fullir bakk-
ar ....“
Eg horfði alltaf ofarlega á
norð-norðvestur vegginn, þar
sem hékk mynd af skipinu i
skipasmíðastöðinni í Vestur-
Þýzkalandi. Veggurinn vaggaði
Ijúflega til og frá, upp og niður,1
og eg fór að hugsa um það
hvernig það væri, ef eg vissi,
ekki upp á hár, að skipið væri j
þrælbundið við bryggjuna.;
Skyndilega hafði eg ekki lyst1
á meiri drykk, þó að nú væri
minn „törn“ að rétta út hönd-
ina. Það kom eitthvað upiD í
hálsinn á mér, og mér fannst
að eg þyrfti að hlaupa upp í
hendingskasti og út að borð-1
stokk. En það var ekki nokkurj
„sjens“ að komast það. Það'
ið, náði í glasið og drakk væn-'
an sopa. Blaðamennirnir í sóf-
anum litu til mín hornauga.
Sumir kímdu dálítið meinfýsi-
lega og eg heyrði, að þeir hugs-
uðu: Mikið andskoti er hann
blautur, þessi. Getur ekki einu
sinni beðið eftir sínum ,,törn“.
Jæja. Skítt með það.
Eftir nokkra stund, — svona
hann roðnaði í framan, af því
að hann æpti svo hátt, en við
heyrðum ekki til hans frekar
en hann væri mállaus. Við vor-
um voða alvarlegir á svipinn og
kinkuðum kolli við og við, eins
og við værum niðursokknir í
vísindalegar hugleiðingar, og
einu sinni æpti eg nei að gamni
mín og leit framan í hann og
rétt.“
„Ja, sko, ef við værum tólf,
mundi loftskeytamaðurinn vera
næsti maður. Hann kemur sko
næst, ef bætt verður við.“
„Já.“
Mikill véladynur heyrðist
um skipið, og það fór að hrist-
ast til. Eg tók undir mig stökk
og hljóp til skipstjórans. Er
dallurinn að fara? spurði eg.
„Nei, þeir eru að loka lest-
inni, líttu hér út um brúglugg-
ann og sjáðu. Þetta er nýtt
patent, og það þarf ekki annað
en krækja spilkróknum í lúg-
una og kippa í, þá rennur hún
yfir eins og rúllugardína.“
„Ja, hver andskotinn. Þetta
er agalega patent. Hvað er
þetta apparat?"
„Þetta er vélstýringin. Við
getum stjórnað vélinni hérna
ofan úr brúnni, og vélamaður-
inn er venjulega hérna hjá
okkur og fylgist með öllu, sem
gerist. Hann stendur bara við
vélstýringuna hérna, og svo
þegar eg segi „bakk“, ýtir hann
bara á þenna takka, og vélin
fer „í bakk“.“
„Hvað er svo þetta?“
„Þetta er „átómatískt“stýri.
„Átópælót“. Við gefum honum
bara upp strikið, og skellum
„átópælótnum“ á, þá heldur
hann því.“
„En ef það er nú sker fram-
undan?“
„Það sjáum við á „radarn-
um“.“
„En ef skerið stendur ekki
uppúr ....“
„.... sjáum við það á
„asdikknum“. Dýptarmælin-
um.“
„Hvað eru vélarnar aflmikl-
ar?“
„750 bremsuhestöfl. MWM.“
„MWM?“
„Já, MWM. Það þýðir Motor-
werke Mannheim.“ (Minnir
mig hann segði.)
■ •„Dedd veit“ 724 tonn, 458
brúttótonn, lengd tæplega 60
metrar, ristir rúmlega 11 fet
fullhlaðið, smíðað hjá Kremer-
sohn í Elmshorn í Vestui>
Þýzkalandi. Viltu vitar meira?“
Mig var farið að svima. Glas-
ið var líka orðið tómt, og eng-
inn þjónn sjáanlegur. Bezt eg
fari að hafa mig niður aftur.
„Nei, takk. Eg þarf líka að
skreppa hérna á vissan stað.
Er nokkuð vaffsé hérna ná-
lægt .... ?
Karlsson.
Sextugur í dag:
Guðfinnur Þorbjömsson,
vélswniöur.
þegar við vorum rétt að byrja
að kippa — kom vélstjórinn til
okkar, borðalagður upp að oln-
boga, 'og spurði okkur, hvort
við kærðum okkur um, að hann
sýndi okkur skipið. Það var
minn „törn“ næst, svo eg var
ekkert æstur að fara, en sá sem
sat í stólnum við borðsendann,
rauk upp í hendingskasti og
sagði já endilega koma að skoða
skipið.
Við tróðum okkur á eftir
meistaranum eftir ganginum og
gerðum okkar bezta til að
skvetta ekki úr glösunum hjá
þeim, sem stóðu þar allar leiðir,
og komumst nokkurn veginn
klakklaust niður í vélarúm.
Það var eins og að koma inn í
fínu stofuna heima hjá sér, og
eg veit, að konan hefði verið
upp með sér af slíkuin herleg-
brosti, og þá brosti hann á móti
og kinkaði kurteislega kolli.
Svo fórum við upp á dekk og
upp í stýrishús. Þar var ágætt
að tala saman, fyrir utan það,
að þangað kom þjónninn alltaf
með fulla bakka, svo þarna var
aldeilis prýðilegt að vera. Þess
vegna fór eg að spyrja vélstjór-
ana og stýrimennina og skip-
stjórann að öllu, sem mér datt
í hug, og þegar eg var búinn
að spyrja þá, fór eg að leita að
: loftskeytamanninum, en það
: var þá enginn loftskeytamaður
á skipinu, „. . . . af því loft-
skeytamaðurinn er sko tólfti
maðurinn á skipshöfn sam-
kvæmt lögum, en við erum bara
ellefu um borð.“
„Eg. Eg skil. Loftskeytamað-
urinn er tólfti maðurinn, en
þið eruð bara élíefu. Já, mikið
Kæri vinur!
Þó pennafær maður ég hafi
aldrei verið, langar mig til að
setjast niður og rita þér nokkr-
ar línur í telefni af merkisaf-
mæli þínu í dag.
Fyrir 19 árum byrjaði ég sem
nemi undir þinni stjórn, og
fann ég, þó ungur værí, fljótt
hve stjórnsamur og áræðinn þú
varst í einu og öllu. Má sjá það
á því, að þegar ég byrjaði í
Keili, voru þar 15 manns í
vinnu, en 6 árum seinna var
starfsliðið um 70 manns. Fé-
lagslíf var alveg sérstaklega
gott, sem ,þú átt miklar þakkir
fyrir — jafnt i ferðalögum
starfsmanna, skemmtunum og
á vinnustað. Þínir eiginleikar
eru margir, Guðfinnur, sem ég
læt aðra um að segja frá, en
það sem við mest virtum við
þig var það, hve hreinn og
beinn þú varst við okkur alla.
Nú, eftir 19 ár, hafa leiðir
okkar aftur mætzt í sambandi
við vélsmíði, og skil ég nú enn
betur þína hæfileika í rekstri
og stjórn og framsýni þína, og
vildi ég, eins og margir, halda
fram að þú værir 20 árum á
undan þinni samtíð. T. d. hefur
margt skeð í dag, sem þú ritað-
ir um fyrir 15 árum, eins og
smíði á fiskibáturri úr járni,
sem þú teiknaðir og skipuíagðir
og vildir hefja smíði á hér á
landi, en eru nú fluttir til lands
ins í tugatali. Ýmislegt annað
mætti nefna í sambandi við
framsýni þína vegna iðnaðar-
ins og þjóðarinnar í heild, en ég
læt nú hér staðar numið í þetta
sinn og sendi þér og fjölskyldu
þinni, kæri vinur, mínar beztu
afmæliskveðjur og óskir um
heillarík komandi ár og vona,
að þjóðin njóti og neyti þinnar
starfskrafta um langan tíma.
B. Þ.
Fræðsbráð Breta vitl hækka
skclaskytdualdur.
VíiÖuiiist þá i‘/ð 16 i sittií iJ «r«
illtlur BBtt.
Fræðsluráð Breta (Iandsráð-
ið) hefur .lagt. til, að skóla-
skyldu aldur yrði hækkaður. .
Hann miðast nú við 15 ár, en
mundi miðast við 16, ef tillög-
ur ráðsins ná fram að ganga.
Ein höfuðröksemdin er, að ung-
menni þurfi lengri námstíma,
hyggi þau til sérnáms á þeirri
tækniöld, sem nú er, — og enn-
fremur væri það uppeldislega
heppilegt, að unglingar væru
ári lengur í skóla en nú er.
Blöðin taka yfirleitt tillög-
unum vel, en sum efast um, að
stjórn og þing bregði nógu
skjótt við til þess að setja þær
í -lög. /.