Vísir - 31.08.1960, Blaðsíða 9

Vísir - 31.08.1960, Blaðsíða 9
Miðvikudaginn 31. ágúst 1960 V I S I R 9 Tekjur félaga og einstaklinga 1958 n sbítlspiM feelrra áriíl 1959. í júníhefti Hagtíðinda var birt grein um tekjur ársins 1958 og skattlagningu heirra á s.l. ári. Ekki er ólíklegt, að ýmsum þyki það fróðlegur lestur, þeg- ar skattar og útsvör eru ofar- lega á baugi. Tekjur árið 1958 og skattlagning heirra 1959. Eftirfarandi yfirlit sýnir tekjur árið 1958 samkv. skatt- skrám og álagningu tekju- og eignarskatts árið 1959. Tölurn- ar fyrir næsta ár á undan eru settar til samanburðar. tekjuöflunarárið, en ekki skatt- lagningaárið, hafa tekjur ein- staklinga, er skattur var á lagð- ur, numið alls 2.812,5 millj. kr. árið 1957. Árið 1958 voru þær 3.219,7 mill. kr., og nemur hækkun frá árinu áður 14,5%. Meðaltekjur einstaklinga, sem skattur var lagður á, voru 47,400 kr. árið 1957, en 52.000 kr. 1958. Tekjur félaga, sem skattur var lagður á, hækkuðu úr 114,9 millj. kr. 1957 í 142,9 millj. kr. 1958 eða rúml. 24%. Meðaltekjur þeirra hækkuðu úr 89.300 kr. 1957 í 93.100 kr. árið 1958. — Sumstaðar hafa gjald, lífeyrissjóðsgjald og líftryggingaiðgjald að vissu marki og stéttarfélagsgjald), eignarskattur og fæðis- kostnaður í vissum tilfellum. Enn fremur frádráttarliðir, er giltu frá og með tekjuárinu 1953 (hlífðarfatakostn. fiski- manna, kostnaður vegna heim- iiisstofnunar og heimilisaðstoð- ar, húsaleiga að ákveðnu marki o. fl.), og frádráttarliðir, er giltu frá og með tekjuárinu 1957, þ.e. 50% af tekjum giftra kver.na og aukning á frádrætti sjómanna á fiskiskipum. Til þess að finna hinar eiginlegu TJX3A Bp[B;uiejj gtA SIUiaSJUIBS áranna á undan. Spariinnlán munu Hafa aukizt tæpl. 15% á árinu 1958, og samkvæmt því bætast vaxtatekjur að upphæð 17,6 millj. kr. við tekjurnar 1958 (sbr. maíhefti Hagtíðinda 1955). Hér er þó aðeins um mjög lauslega áætlun að ræða. Heildartekjurnar verða sam- kvæmt því, sem nú hefur verið rakið, 3.275,1 millj. kr. 1956, 3.409,4 millj. kr. 1957, og 3.859,8 millj. kr. 1958. Síðan 1935 hafa tilsvarandi upphæð- ir verið (í millj. kr.). Einstaklingar Félög Alls 1958 1959 1958 1959 1958 1959 Tekjur og eignir 1000 kr. 1000 kr. 1000 kr. 1000 kr. 1000 kr. 1000 kr. Nettótekjur undanf. árs . . 2 812 500 3 219 726 114 924 142 873 2 927 424 3 362 599 Skuldlaus eign í ársbyrjun 2 404 885 2 541 845 323 887 342 157 2 728 772 2 884 002 Skattar ' Tekjuskattur ' 107 042 139 645 23 580 29 109 130 622 168 754 Eignarskattur 11 159 12 174 2 312 2 423 13 471 14 597 Tala skattgjaldenda Tekjuskattur 59 290 61 900 1 287 . 1 535 60 577 63 435 Eignai'skattur 24 100 24 895 1 236 1 187 25 336 26 082 Ártölin í yfirlitinu eiga við árin, þegar skattur var á lagð- ur, en hann er lagður á tekjur næsta árs á undan og eignir í lok þess árs, svo að tekjurnar, sem tilfærðar eru hvort ár, eru tekjur þær, sem til fallið hafa árið á undan, og eignirnar eru eignir ‘um næstu áramót á und- an skattlagningu. Fyrir landið utan Reykjavíkur er yfirlitið gert eftir skýrslum skatta- nefnda og skattstjóra, og venju lega hefur verið unnt að taka tillit til breytinga yfirskatta- nefnda. En að því er snertir Reykjavík er miðað við tekjur og skatta, áður en breytingar verða vegna kæra til Skatt- stofunnar. Þetta misræmi á ekki að skipta máli, þegar á heildina er litið. Tekjuskatturinn var árið 1959 168,8 milJj. kr., en árið áður (1958) var hann 130,6) millj. kr. Upphæð tekjuskatts- ins hefur því hækkað 1959 um rúml. 29% frá 1958 — um 23,4% hjá félögum, en 30,5% hjá einstaklingum. Eignarskatturinn hefur hækk að um rúm. 8% á þessu ári. Hjá einstaklingum hefur orðið 9% hækkun, en 5% hækkun hjá félögum. Tala skattgreiðenda. Árið 1958 voru einstakir tekjuskatt- gjaldendur 59,290 eða rúmlega 35,5% af öllum landsmönnum (þá um undanfarin áramót), en 1959 voru þeir 61.900 eða tæpl. 36,4% af íbúatölunni. Árið 1958 voru eignarskatt- greiðendur 14,4% af lands- mönnum, en 1959 voru þeir 14,6% af íbúatölunni. Frá 1958 til 1959 fjölgaði fé- lögum, sem greiða tekjuskatt, um rúml. 19%, en félögum, sem greiða eignarskatt, fækkaði lítið eitt. Tekjur. Þegar miðað er við i skattskránum ekki verið taldar nettótekjur, félaga, heldur aðeins skattskyldar tekjur þeirra, eftir að dreginn hefur verið frá 5% arður af hlutafénu ásamt skattfrjálsu varasjóðstillagi. Þar sem svo hefur staðið á, hefur til sam- ræmis verið bætt við áætlaðri upphæð þessa frádráttar, með hliðsjón af frádrætti þeirra félaga, sem skýrslur eru um. Nettótekjur einstakra skatt- greiðenda, sem hér eru taldar, eru fram komnar við það, að frá brúttótekjunum hefur ver- ið dregið, eigi aðeins allur rekstrarkostnaður í venjuleg- um skilningi, heldur einnig auk þess nokkrir aðrir liðir, sem skattalögin leyfa að draga frá líka, svo sem iðgjöid af ýms- um persónutryggingum (trygg- ingarsjóðsgjald, sjúkrasamlags- 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 106 108 118 120 129 213 349 544 710 794 862 1 025 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1 216 1 199 1 184 1 320 1 578 1 766 2 162 2 456 2 808 3 275 3 409 3 860 nettótekjur, verður því að bæta þessum frádráttarliðum við nettótekjurnar eftir skilningi skattalaga. Samkvæmt laus- legri áætlun hefur frádráttur þessi numið alls 280,7 millj. kr. 1957 og 307,1 milJj. kr. 1958. Með þessari viðbót eru þá fengnar heildartekjur skatt- , greiðenda samkvæmt skatt-1 framtölum. Þar við bætast tekjur þeirra, sem eru fyrir neðan skattskyldulágmarkið. — Samkvæmt skýrslum, sem fyr- ir hendi eru um þær, og eftir áætlunum að svo miklu leyti sem beinar heimildir vantar, hafa þær numið 131.6 millj. kr. árið 1956, 186,0 millj. kr. 1957 og 172,5 millj. kr. 1958. Loks þarf, vegna þess að sparifé var gert skattfrjálst að mestu leyti frá cg með árinu 1953, að á- ætla vaxtatekjur á árinu til Nokkru nánar mun mega á- kveða þessar tekjuupphæðir með því að bæta við tekjum skattfrjálsra aðila, svo sem bankanna, en draga hins vegar frá óeiginlegar tekjur, sem stafa frá ekki eigin starfi, held- ur yfirfærslu frá öðrum. en út í það skal ekki farið hér. Ljóst er, að þessar þjóðartekjuupp- hæðir munu vera of lágar, þar sem þær byggjast á skattfram- tölum, því að sú hefur hvar- vetna verið raunin á, að all- mikið af tekjum sleppur við skattálagningu. Það þykir því nú orðið öruggara að ákveða þjóðartekjurnar á annan hátt, með því að gera heildaráætlun um alla framleiðsluna á land- inu, bæði vörur og þjónustu. En breytingarnar frá ári til árs koma allvel fram í yfixditinu hér að framan. Eignir einstaklinga, sem greiða eignarskatt. töldust 2.404.9 millj. kr. í ársbyi'jun 1958, en 2.541,8 millj. kr. í ársbyrjun 1959. Félögum. sem greiða eignarskatt, hefur fjölg- að. eins og áður segir, og eign- ir þeirra hafa aukizt úr 323,9 millj. kr. í ársbyrjun 1958 í 342.2 millj. kr. i ársbyrjun 1959. Meðaleign á hvert félag, sem greiðir skatt, hefur hækk- að úr tæplega 262 þús. kr. í 1958 1959 Reykjavík , Kaupstaðir Sýslur Reykjavík Kaupstaðir Sýslur Einstaklingar 1000 kr. 1000 kr. 1000 kr. 1000 kr. 1000 kr. 1000 kr. Tekjur og eignir Nettótekjur undamarið ár 1 373 427 685 807 753 266 1 537 146 826 853 855 727 Skuldlaus eign í ársbyi'jun 1 352 791 376 813 675 281 1 379 796 440 243 721806 Skattur Tekjuskattur 65 344 22 199 19 499 79 371 33 304 26 970 Eignarskattur 7 137 1 503 2 519 7 565 1 826 2 783 Tala skattgjaldenda Tekjuskattur 25 768 14 241 19 281 26 813 15 226 19 861 Eignarskattur 10 890 4 658 8 552 11 177 5 159 8 559 Félög Tekjur og eignir Nettótekjur undanfarið ár 85 431 18 236 11 257 99 028 26 492 17 353 Skuldlaus eign í ársbyrjun 258 457 37 970 27 460 266 255 45 873 30 029 Skattur Tekjuskattur 18 159 3 370 1 -yflÍ&K' 2 05þ \ ... . 21 0.58 4 908 3 143 Eignarskattur 1 824 282 206 1 879 328 216 Tala skattgjaldenda Tekjuskattur 773 340 174 996 353 186 Eignarskattur 873 241 122 817 248 122 ársbyrjun 1958 í 288 þús. kr. í ársbyi'jun 1959. Það skal tekið fram, að heildareign einstaklinga og fé- laga samkvæmt eignarfram- tölum er fjarri því að vera öll þjóðareignin. í fyrsta lagi er matsverð fasteigna jafnvel eft- ir gildistöku nýja fasteigna- matsins langt fyrir neðan raun- verulegt verðmæti þeirra, hvernig svo sem talið væi'i í'étt að reikna það. Líku gegnir í um mat flestra annarra eigna til skatts. Undandráttur við framtal eigna skiptir og miklu máli í þessu sambandi. Þá er þess að geta, að eignir allra þeirra, sem ekki greiða eignai'- skatt, eru ekki meðtaldar í þeim töium, sem hér eru bii'tar og sama máli gegnir um skatt- frjálst sparifé, bækur o. fl. — Loks eru svo opinberar eignir (ríkis, sveitafélaga og stofn- ana). | Taflan neðst á síðunni sýnir, ; hvernig skattgjaldendur, bæði ! einstaklingar og félög, tekjur þeirra, eignir og skattar skipt- ust á Reykjavík, aðra kaup- staði og sýslur þau tvö ár, sem hér um ræðir. Tilveniréttur ís- lenzkrar tónlistar. ,,Aðalfundur STEFs með full- I trúum Tónskáldafélags íslands og annarra rétthafa tónverka leyfir sér að vekja eftirtekt á því, að við úthlutun listamanna launa ríkisins hefir ekki nexna tíunda hluta heildai’upphæðai'- innar verið úthlutað til ís- lenzkra tónhöfunda, en auk þess af þriggja milljóna króna árstekjum Menningarsjóðs nærri því engu til tónskálda, enda þótt sjóðslögunum hafi nýlega verið breytt þannig, að tónlistin skyldi teljast jafnrétt- há öðrum listgreinum. Af þessu er ljóst, að tilveru- réttur íslenzkrar tónlistar er ekki enn viðurkenndur að neinu marki hér á landi af op- inbei-um aðilum. Fundui'inn telur jafna skipt- ingu fjárveitinga milli bók- I mennta, myndlistar og tónlist- j ar með sérfróðri stjórn fyrir j hvei'ja listgrein óhjákvæmilega, I ef ísland á í famtíðinni að geta talizt fullgild menningarþjóð.“ j Ályktun þessi var samþykkt | einróma á aðalfundi STEFs 26. þ. m. Stjórn félagsins skipa: 1 Jón Leifs formaður, Skúli Hall- dórsson, Þórarinn Jónsson, Snæbjörn Kaldalóns og Sig- urður Reynir Pétui’sson hæsta- réttarlögmaður. Hagnýting auðlinda á suðurskautslandi. Bandaríkjstjórn hefur lagt fram áætlun um tvo vísinda- leiðangra til suðurskautslands- ins. Báðir vei'ða á vegum þjóða, sem ei'u aðilar að Suðurskauts- sáttmálanum (12-þjóða sátt- ^málanum). Annar yrði með þátttöku Bandaríkjamanna og Rússa, hinn Breta, Kanada- manna og fleiri þjóða. Tilgang- urinn að kanna möguleika til hagnýtingar náttúruauðlegðar , á þessum slóðum.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.