Vísir - 11.01.1961, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 11. janúar 1961
V I S I R
7
ar
á fallanda
Rætt við síðasta embættismanninn,
Knút Kristinsson héraðsiækni.
algjör. Og við þetta var svo orðið að bjargast upp á eigin.
sannarlega staðið. Það var vist spýtur.
gerð ein undanþága og hún á - En heyrðu, Knútur læknir,
mér. Þannig var mál með vexti,
að það voru menn að gera við
miðstöðina hjá mér og ég hitaði
upp með olíuofnum. Nú vissi
hver var ástæðan fyrdr lokun-
inni?
Ástæðan, nú það veit ég ekki
Líklega reksturshalli. Menn.
Nú, þegar kjörorð þings og
þjóðar virðist öðru fremur vera
,.jafnvægi í byggð landsins*',
er fróðlegt að hitta mann úr
„Flateyjarnefndinni“; nefnd-
inni, sem átti að gera tillögur
um björgun Flateyjar og bj'ggð
arlaganna þar i kring, og spyrja
hann í allri vinsemd hvað líði
nefndar- og björgunarstörfum.
Hinn góðkunni héraðslæknir,
sem löngum var kenndur við
Hornafjörð og Laugarás í Ár-
nessýslu, en síðan hefur setið í
Flatey, verður ekki uppnæmur,
þótt hann sé minntur á Flateyj-
arnefndina, sem fæstir munu
kannast við, en svarar af mestu
hógværð: Eg veit nú ekki
hversu vökulum augum þing og
þjóð lítur á nefnd þessa, eða
störf hennar, enda held ég, að
mér verði vart lagt til lasts,
þótt ég líti ekki á mitt hlutverk
í nefndinni gegnum stækkun-
argler, er ég minni á að með-
nefndarmenn mínir eru þeir
Gísii Jónsson, alþingismaður,
sem er formaður nefndarinnar
og Pálmi Einarsson landnáms-
stjóri.
Fólkinu hefir veriff'
að fækka.
En er þá einhver pórf fvrir
slíka nefnd, hver er starfsgrund
völlurinn? Er ekki allt fólk far-
ið þarna að vestan? Og er ekki
allt útlit fyrir, að síðasti emb-
ættismaðurinn hverfi þaðan á
brott með þér?
Ja, ég er farinn og ástæðan
fyrir því er nú fyrst og fremst
sú að ég ætlaði mér aldrei að
vera þar lengur og tel mig nú
hafa rækt skyldur mínar við
íöðurlandið sem héraðslæknir
i um það bil fjörutíu ára skeið.
Presturinn er horfinn þaðan
fyrir nokkru og eins og nú horf
ir má víst fullyrða að lítið útlit
er fvrir, að siíkir „þjóðfélags-
þjónar“, embættismenn eða
hvað þú vilt kalla þá, setjist
þar að til langdvalar á næst-
unni nú, nema nefdin okkar
verði þá því duglegri. — Þótt
fóikinu hafi alltaf verið að
fækka þarna fyrir vestan sið-
ustu árin, þá er vonandi langt í
Jand, að allir séu farnir og því
má ekki gleyma, að fólk fer
þaðan oft á tíðum sárnauðugt
og af illri nauðsyn.
minnzt á 5—600 þúsund króna
útborgun til félagsmanna.
Um 60 manns búa
á 10 bæjum.
Hve margir eru eftir?
Ef svara skal þvi klippt og
skorið og miða við læknishér-
aðið, þá eru fjörutíu manns eft-
ir í sjálfri Flatey, auk þess eru
þrjár eyjar í byggð ennþá. Þar
er öðrum þræði rekinn stórbú-
skapur, tvíbýli á tveimur eyj-
anna. Og svo má ekki ganga
fram hjá Múlasveitinni á Barða
strönd^ sem hlýtur að standa og
falla með eyjunum, svo órjúf-
anleg virðast tengsl fólksins á
þessum stöðum hljóta að vera,
verziunarlega og menningar-
lega og má þá gjarnan minna á
prest og lækn.i í því sambandi.
Hér eru ennþá 10 bæir í byggð
og þar býr í dag um 60 manns.
Þú talar um verzlunartengsl
Múlasveitarinnar við Flatey.!
Vel á minnst þá — kaupfélagið
í Flatey. er það ekki raunveru- |
lega kaupfélagið. sem hvarf?
Hvað um kaupfélagið?
graf-
Það, sem reið
baggamuninn.
Þar lá hundurinn
þar lá einmitt hundurinn graf-
inn, kaupfélagið á Patreksfirði
var illa statt, sögðu menn og
þurfti á stofnsjóði og öðrum
eignum kaupfélagsins okkar að
halda; og það reið baggamun-
inn. Bogi minn kaupfélagsstjóri
á Patreksfirði er bezti drengur,
það var út af fyrir sig engin
frágangssök að eiga viðskipti
ég ekkert um lokunina, en var voru að vísu að fleygja því sín.
olíulaus daginn eftir. Fékk þó
fyrir mestu náð á 10 lítra brús-
ann en er ég kom aftur töltandi
með hann var lokunin algjör,
engin undanþága. Eg hringdi
að vísu ekki suður í Samband,
en ég held að ég hafi sett mig
í samband við sjálfan Stykkis-
hólm. Ekkert dugði.
Endalok
samvinnustefnunnar.
Þú hefur orðið að brenna
spíranum?
Ja, þótt svo hefði verið var
hér um algert neyðarástand að
ræða og það veit eg að spyrj-
andi skilur manna bezt, segir

Sorgarsaga
kaupfélagsins,
j Múlasveitungar eiga vart í
annað hús að venda með verzl-
j un og aðdrætti en til Flateyjar.
1 Og um kaupfélagið er það að
segja, að fyrir mig gamlan sam-
■vinnumann verður saga þess
sorgarsaga, og ég rek hana fyr-
ir þér aðeins í stórum dráttum, I
eins og hún gengur manna á
milli fyrir vestan, og því skil-
■ yrði að þú setir hana varlega á
pappír og alls ekk.i í neinu á-
róðursskyni, en í sannleika sagt
verður nefndin að leggja hana,
öðrum þræði, til grundvallar
fyrir störfum sinum og athug-
unum, að mínu áliti. Það er þá
fyrst frá því að segja, að fyrir
nokkrum árum ákvað Samband
>ð CSÍS) að leggja kaunféiagið
í Flatey undir kaupfélagið í
Patreksfirði, gera það að úti-
búi þaðan. Mönnum fannst
þetta ekki ná nokkurri átt, sam
göngur við Patreksfjörð hverf-
andi. Væri því annað hvort
fyrir hendi að gera okkur að
deild úr kaupfélaginu í Stykk-
ishólmi. eða hreint og beirit að
leysa kaupfélagið upp í þeirri
mynd sem það var. Skuldir
kaupféiagsins voru sjálfsagt
einhverjar, en sjóðir voru líka
miklir og var í því sambandi
á milli, að hún mundi eitthvað
hafa vérið í sambandi við ao
eyjamenn vildu heldur eága
skipti við Þórodd E. Jónsson.
um, sölu á 250 selskinnunum.
sínum, en kaupfélagsstjórann i
Stykkishólmi, Þóroddur hefði
boðið ákveðið verð, einar J2—
300 þúsundir, eða upp undij
800 krónur fyr.ir skinnið, en.
hinn hefði aðeins lofað „vænt-
anlegu gangverði".
j Var það
einræðishneigð?
Þar sem læknirinn var að
hæla kaupfélagsstjóranum á
Patró, langar fréttamanninn.
til að skjóta því hér inn, að
kaupfélagsstjór.inn í Hólminum.
þótti hinn liprasti maður, með-
an hann var kaupfélagsstjóri.
norður á Hofsósi.
Það má vel vera, segir Knút-
ur læknir, en eitthvað voru
menn að bendla hann við ein-
ræðishneigð. Og a. m. k. er það
staðreynd að gömlu kaupfélags-
meðlimárnir á Breiðafjarðáreyi
unum og í Múlasveit, eitthvað
talsvert á annað hundrað’
manns að höfðatölu, voru ekki.
spurðir neins viðvíkjandi ,af-
námi samvinnufélagsskaparins
á þessum slóðum, hvað þá held:
ur að þeir fengju þar einhverju.
um að ráða, og nú er þetta mál:
líka útrætt okkar í milli.
En þú tekur þetta sem sagt
Var svo ekki uppboð á öllu, upp í Flateyjarnefndinni ykkar
stóru og smáu, ónauðsynlegu og Gísla alþm. og Pálma landnáms
nauðsjmjavörunni, en bara ekki stjóra. En hver eru önnur vel-
í Flatey Allt var þetta nú flutt ferðarmál Flateyinga, sem>.
til Stykkishólms, þar var það nefndin mun fá til meðíeröar?'
’ |
boðið upp og selt fyrir si.ikk, f
indalausir gagnvart sínu gamla j eða svo sögðuin við Flateying- Eyjarnar í
kaupfélagi — — nú og þær ar a. m. k., sem sátum eftir með í sjálfsábúð!
komu ekki aftur í leitirnar. sárt. ennið. Þannig urðu enda-, Ja, ég hefði nú kosið að talai
En þessi skipan á verzlunar- lok samvinnustefnunnar í Flat-: við nefndarmenn mína í öðrum,
Hcr sér yfir aðalbyggðina í Flatey á Breiðafirði og er höfnin í
baksýn.
við hann, en það virtist bara' nú Knútur læknir, og hlær við.
ógerlegt, enda kom það á dag-
,inn. Mönnum þótti hastarlegt,
hve allar verzlunar- og gerðar-
bækur kaupfélagsins okkar
hurfu af mikilli skyndingu,
menn stóðu uppi algerlega rétt- |
Þetta er læknisbústaðurinn í Flatey.
málum okkar stóð ekk.i lengi.
Eftir ein tvö ár lokaði útibú!
Patreksfirðinga í Flatey og það
er haft eftir Boga, að kaupfélag
hans hafi ekki hagnazt á við-
skiptunum. Nú var loks horfið
að þvi ráði, að Kaupfélag
Stykkishólms rækj útibú i Flat
ey og réð það nýjan útibús-
stjóra, sem var þaulkunnugur
högum okkar og þörfum Nú
virtist allt leika í lyndi, þarna
var aðeins um staðgreiðslu að
ræða — ég fékk mánaðarreikn-
ing með því að greiða skilvis
lega 1. hvers mánaðar — c< ef
til v,ill var þetta skynsamleg-
as+Q 0g eðlilegasta lausnin,
sögðu sumir.
Útibússtjórinn
vissi ekkert.
En gamli Adam var ekki
lengi — — — eins og þar
stendur. Þegar fór að líða á ár-
ið, höfðu menn það eftir frétta-
ritara Morgunblaðsins í Stvkk-
ishólmi, að útibúinu í Flatey
yrði senn lokað. Menn inntu úti
bússtjórann eftir þessu, en
hann kannaðist ekki við neitt.
Svo liðu áramótin og þá féll
reiðarslagið. Nokkrum dögum
eftir áramót var það einn síð'a
dags, að útibússtjórinn til-
kynnti, að þá um kvöldið yrði
búðinni lokað fyrir fullt og allt,
hætt að höndla og ekkert útibú
að morgni og þessi lokun yrði
ey og síðan hefur hver og einn 1 tón en á opinberum vettvangi,.
5.—-14. marz 1961
KAUPSTEFNAN Í LEIPZIG
Stærsta albjóðlega vörusýningin
Miðstöð binna vaxandi viðskipta milli austurs
og vesturs.
%
Upplýsingar um viðskiptasambönd og leiðbeiningar
án endurgjalds.
LEIPZIGER MESSEAMT, Hainstrasse 18 a,
Leipzig C 1 Deutsche Demokratische Republik.
Kaupstefnuskírteini og upplýingar veitir:
KAUPSTEFNAN - REYKJAVÍK
Símar: 24397 og 11576.