Vísir - 05.08.1961, Side 6

6
V t S I R
Laugardagur 5. ágúst 1961
ÚTGEKANDI: BIAÐAÚTGÁFA N >/)SI«
Ritstjórar: Hersteinn Pólsson Gunnor G Schrant
Aðstoðarritstjóri: Axel íhorsteinsson Fréttastlór-
ar: Sverrlr Þórðarson, *»or*?einn ó Thorarensen.
Ritstjórnorskrítstofur: Lougovegi 27 Auglýsingar
og atgreiðsla: Ingólfsstrœti 3. Áskriftargjald er
krónur 30.00 ó mónuði - f lausasolu krónur
3.00 eintakið Simi 11660 (5 linur) - Félapv
prentsmiwjar. h.t., Steindórsprent h.t., Eddo n.t
Röggsemi ríkisstjórnarinnar.
Enginn vafi leikur á því, að með röggsemi sinni
hefir ríkisstjórnin komið stjórnarandstöðunni, fram-
sóknarmönnum og kommúnistum, algerlega á óvart.
Þessir spellvirkjar munu hafa gert ráð fyrir, að allt
mundi verða látið danka mánuðum saman, þegar þeir
hefðu knúið fram kauphækkanirnar, verðbólgan mundi
fá gott næði til að grafa um sig á sem flestum sviðum,
og þegar loks ætti að snúast gegn vandanum, mundi
hann verða enn torleystari en ef ráðizt væri gegn hon-
um án tafar.
Islendingar hafa fengið að horfa upp á það, að
allt hefir verið látið reka á reiðanum eftir að kommún-
istar höfðu gert atlögu að efnahagslífi landsmanna.
þannig var það síðast, þegar kommúnistar höfðu farið
út í verkfall með blessun og samvinnu sumra foringja
framsóknarmanna. Þá var elcki aðstaða til að grípa
þegar til viðeigandi ráðstafana, og fyrir bragðið varð
með hverri viku erfiðara að koma á ný lagi á búskap
landsmanna. Öþarfi er að rifja þá sögu upp hér.
Núverandi ríkisstjórn hefði vitanlega getað haldið
að sér höndum og látið allt þróast að vild. Þá hefðu
kommúnistar og framsóknarmenn vafalaust verið á-
nægðir, en með því hefði ríkistjórnin brugðizt trausti
því, sem yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar ber til
hennar, og því kaus hún að horfast þegar í augu við
vandann og taka tafarlaust í taumana.
Allur almenningur í landinu, sem hefir fyrirlitningu
á pólitísku ofstæki kommúnista og framsóknarmanna,
stendur sem órjúfandi heild að baki stjórninni. Menn
fagna því, að hún skuli bregða skjótt við í stað þess
að hika og tvístíga eins og vinstri stjórnin varð fræg-
ust fyrir. Spellvirkjarnir í þjóðfélaginu — kommúnistar
og framsóknarmenn — reyna að rífa það niður, sem
unnið hefir verið á undanförnum mánuðum. Ríkisstjórn-
in vill byggja upp, og þess vegna styður þjóðin hana.
Varúðin aldrei of mikil.
Nú fer í hönd sú helgi, þegar umferðin er mest um
þjóðvegina um land allt, en þó fyrst og fremst um veg-
ina á suðvesturkjálka landsins. Er því nauðsynlegt að
menn minni sjálfa sig og hver annan á nauðsyn þess að
fara sem varlegast, því að einungis með varúð er hægt
að forðast slysin.
Slysavarnafélagið og fleiri aðilar eru óþreytandi við
að hvetja menn til að auðsýna gætni, og vill Vísir taka
undir þau varnaðarorð fyrir sitt leyti. Ef allir fara var-
lega, hvar sem þeir eru staddir, getur svo farið, að þetta
verði gleðilegir frídagar án slysa en annars ekki.

r.V/.'.W.W.VAWA'.W.WAW.y.
Hann kallaði sig Jomo (Hið brennandi sverð).
loks, að þeim væii nauðug-
ur einn kostur að sleppa
honum úr haldi. Svertingj-
arnir höfðu neitað að taka
þátt í stjórnarstörfum og
yfir höfuð hafnað frekara
samstarfi við Breta, nema
þessum leiðtoga þeirra yrði
gefið frelsi.
Tíu ára á
trúboðsstöð.
Eins og áður segir mun
Jomo vera fæddur í kringum
aldamótin einhvers staðar á
svæði Kikuyu-ættflokksins,
sem byggir umhverfi hins
háa snævi þakta Kenia-eld-
fjalls í Austur-Afríku.
Saga hans hefst í rauninni
ekki fyrr en hann var tíu
ára. Þá var komið með dreng
inn á trúboðssjúkrahús, sem
Skotar starfræktu og þar var
Hið brennandi sverð
!| ...leyst úr haldi
;I Jomo Kenyatta kall-
í; ar hann sig. Enginn veit
;I með vissu hvað hann er
I; gamall. Hann mun vera
;! fæddur kringum alda-
mótin austur í svert-
í ingjalandinu Kenía í
í; Austur-Afríku, og ætti
;I því að vera rúmlega sex-
I; tugur.
í Á mælikvarða hvíta
mannsins er hann ljótur
:■ maður, kolsvartur og illi-
■; legur. En hann er svip-
:■ mikill og hvar sem hann
■; fór sópaði að honum.
■: Þeir sem þekktu hann
;■ minnast þess, hve sterk-
■: ur persónuleiki hann
:■ var. Yfir honum hvíldi
■; ósegjanleg innri ró og
;■ festa.
í" Átta ár í
/ fangelsi.
■: í átta ár hefir brezka ný-
■: lendustjórnin haft hann í
■; haldi. Hann var dæmdur
■
■; 1953 í fangelsi vegna þess að
■; hann hafði stofnað Mau-mau
■
■; hreyfinguna, öflugan flokk
■; skemmdarverkamanna, sem
■; ofsóttu hvíta landnema á
■; hinum frjósömu hásléttum
■; Kenía.
■; Alla tíð síðan hefir Jomo
■; verið einangraður í gæzlu
■; Breta. En hinir svörtu íbúar
■; Kenía líta enn sem fyrr á
■; hann sem óvéfengjanlegan
■: foringja sinn.
Bretum er að vísu ekkert
*
■; um það gefið að sleppa Jomo
■J Því þeir óttast, að hann sé
fullur af hefnigirni eftir
fangavistina. Þeir óttast, að
frelsi hans muni þýða enda-
lok hvíta mannsins í Kenia.
Sjálfir landnemarnir skelf-
ast og flytja sem óðast burt
frá landinu.
En brezka nýlendustjórn-
in hefir komizt á þá skoðun,
að engin önnur leið sé fær.
Hvíti maðurinn geti ekki
haldið Kenía fyrir svertingj-
unum, sem eru í svo yfdr-
gnæfandi meirihluta. Bretar
hafa því á síðustu árum
stefnt að því að færa stjórn
landsins friðsamlega yfir í
hendur svertingjanna. Það
er þó alltaf betra heldur en
að fá yfir sig samskonar
öngþveiti og í Kongó og Ang-
óla.
Forustumaður
þjóðar sinnar.
Þeir fundu, að svertingja-
þjóðirnar í Kenía áttu á að
skipa ýmsum hæfileika-
mönnum, sem voru vel til
þess fallnir að starfa að þjóð-
málum og stjórnmálum. En
enginn þeirra var þó fáan-
legur til að gerast keppinaut-
ur Jomo Kenyatta um for-
ustuhlutverk þjóðarinnar,
og þeir tveir aðal-stjórnmála-
flokkar svertingja, sem
fram hafa komið í landinu,
hafa báðir viðurkennt Jomo
sem forustumann sinn,
Vegna þessarar sterku að-
stöðu og þess álits, sem
Jomo nýtur, töldu Bretar nú
lífi hans bjargað með hrygg- J|
uppskurði. Þegar drengnum /
var batnað fékk hann inn- /
göngu í trúboðsskólann og /
var skírður nafninu Kamau íjj
Johnstone. !;
Ferill hans var síðan ■;
þessi: Léttadrengur í eld- ■;
húsi, iðnnemi í húsgagna- ■;
smíði, starfsmaður vatns- ■;
veitunnar í Nairobi, hofuð- »;
borg Kenía, útgefandi fjölrit- »J
aðs svertingjablaðs á máli ■;
Kikuyu ættflokksins, verka- ■;
maður og stúdent í London. ■;
Hann var í Evrópu á árun- \
um upp úr 1930 og ferðaðist ;!
víða, reyndi að verða sér úti ;I
um ýmsa styrki til skóla- \
náms og ferðalaga. Hann var ;í
t. d. um sinn við nám í \
Helsingjaeyri í Danmörku. ;í
Og árið 1934 ferðaðist hann \
til Moskvu á alþjóðlegt mót \
þar og var herbergisfélagi ;J
negrasöngvarans Paul Robe-
son. Aldrei gekk hann þó í ;I
kommúnistaflokkinn. ;I
Aðalnámsgrein hans var ;■
mannfræði við Lundúna-há- ;■
skóla. Kennari hans, prófess- ;«
or Malinowski hafði mjög J.
mikið álit á honum. Þeir “•
urðu miklir persónulegir ;■
vinir og m. a. ritaði Mali- J.
nowski formála að bók sem ;■
Jomo skrifaði og kallaðist ;.
„Undir Kenía-fjalli“. Hún J.
fjallaði um stærsta vanda- ;■
mál Kenía, jarðnæðisskipt-
inguna, hvernig hinir hvítu \
landnemar tóku landið af ;.
Kikuyu-þjóðflokknum. Það j!
er enn stærsta vandamál \
Kenía.
Kvæntist \
enskri stúlku. ;■
Jomo kvæntist ljóshærðri í;
enskri kennslukonu og átti !;
Framh. á bls. 7. í'
WWWW.W.WWWV.W.V