Vísir - 14.10.1961, Qupperneq 9

Laugardagur 14. október 196.1
V f S I R
9\
í pökkunarsal „Kötlu“.
Pökkunarverksmiðjan Katla
Pökkunarverksm. Katla
var stofnuð 1953 af 10 hlut-
höfum. Tilgangur fyrirtækis-
ins var að færa pökkunar-
starfsemi á erlendum mat-
vörutegundum inn í landið
sjálft og spara með því hinn
mikla gjaldeyri, sem árlega
fer út úr landinu, aðeins fyr-
ir pökkun og umbúðir. Mis-
munur á verði pakkaðrar
matvöru og sekkjavöru er-
lendis er algengast 20—40%,
en getur numið allt að 100%.
Katla er eina pökkunar-
fyrirtækið hér á landi sem
annast pökkun á mjölvöru,
grjónavöru og sykri, auk
ýmissa smávara. Hinsvegar
eru nokkur fyrirtæki önnur
hér á landi, sem annast pökk-
un á smávöru, fyrir sjálfa
sig.
Aðalhvatamaður að stofn-
un Kötlu og núverandi for-
maður hlutafélagsins sem að
henni stendur, er Kristján
Jóhann Kristjánsson én
framkvæmdastjóri er Hauk-
ur Eggertsson.
Þær upplýsingar, sem hér
fara á eftir um fyrirtækið
eru frá Hauki Eggertssyní,
en hann hefur verið fram-
kvæmdastjóri þess frá 1955
og er því öllum ftnútum
kunnugur.
Þegar Katla var stofnuð
árið 1953 var gert ráð fyrir
að hún annaðist fyrst og
fremst pökkun á vörum fyr-
ir aðra -innflytjendur, Af
þessu varð þó ekki og hefur
fyrirtækið því verið jöfnum
höndum rekið sem innflutn-
ings- og heildsölufyrirtæki.
Starfsemin hefur farið hrað-
vaxandi hin síðari ár og nú
má segja að Katla hafi tekið
að sér pökkun á verulegu
magni af innfluttri matvöru.
Nema afköst hennar mikið á
2. þúsund lestir á ári. Véla-
kostur fyrirtækisins er á-
gætur orðinn, en öll þróun
tekur tíma og fyrir bragðið
er afkastageta verksmiðjunn
ar ekki að fullu nýtt ennþá
og þess vegna eyða íslend-
ingar líka milljónum króna
í erlendum gjaldeyri á ári
aðeins vegna þess að varan
er sett í neytendaumbúðir
ytra.
Þær vörur sem Katla
annast pökkun á eru hveiti,
strásykur, rúgmjöl, hafra-
mjöl, hrísgrjón, baunir,
hrísmjöl, sagogrjón, kar-
töflumjöl, borðsalt, matar-
salt, molasykur, súpujurtir,
rauðkál, kokosmjö], bláber,
hnetur og ómalað krydd.
Auk þessa gæti hún tekið að
sér pökkun á enn fleiri teg-
undum matvara og er nú að
færa út kvíarnar.
Við verksmiðjuna vinna nú
2 karlmenn og 5—6 stúlkur,
en við fulla nýtingu á vél-
unum á tveim vöktum,
myndi vinnuaflið vera 4
karlmenn og 18 stúlkur. v
Samkvæmt lauslegu yfir-
liti, sem gert hefur verið er
talið að spara mætti 6—8
milljónir kr. í erlendum
gjaldeyri með því að pakka
10 algengum matvöruteg-
undum eingöngu hér á
landi, en sú tala er miðuð
við áætlaða nevzlu á þessu
ári. Gera má ráð fyrir, að sá
sparnaður aukist ár frá
ári miðað við eðlilega þróun.
Miðað við pökkun verk-
smiðjunnar í dag nemur
gjaldeyrissparnaðurinn nær
2 millj. kr.
Margt fólk gerir sér ekki
ljósa grein fyrir þýðingu
þeirri sem neytendapökkun
matvöru hefur almennt, og
telur að með þessu fyrir-
komulagi hafi vöruverð
hækkað.
Það eru heldur ekki ýkja
mörg ár liðin frá því að
mestöll neytendapökkun fór
fram í verzlununum sjálfum
og var unnin í höndunum.
Þetta kostaði verzlanirnar
mikið mannahald, sem nú
sparast að verulegu leyti,
ekki sízt í sjálfsafgreiðslu-
búðunum.
Neytendapökkun matvöru
fór aðallega að ryðja sér til
rúms erlendis eftir heims-
styrjöldina síðari, enda sáu
menn fram á hinn mikla
vinnusparnað og þjóðhags-
lega þýðingu hennar. Afköst
handanna eru ekki sam-
bærileg við vélarnar. Þessir
viðskiptahættir bárust fljót-
lega hingað til íslands og
má heita að á því sviði hafi
orðið full þróun áður en
Katla tók til starfa. Katla
hefur því fyrst og fremst
tekið að sér hlutverk hins er-
lenda aðila og unnið með
því tvennt í senn, annars-
vegar að spara erlendan
gjaldeyri og hinsvegar að
halda vöruverði niðri vegna
samkeppni. Katla hefur
aldrei selt þjónustu sína dýr-
ara en hún kostar hjá erlend
um aðilum og oft selur hún
hana á lægra verði, enda
væri samkeppnisaðstaðan
vonlaus ef svo væri ekki.
Um samkeppniaðstöðuna
sagði Haukur Eggertsson að
stofnendur Kötlu hefðu á
sínum tíma athugað fjár-
hagslegan grundvöll fyrir
ar hafi torveldað eðlilega
þróun pökkunarverksmiðj-
unnar.
Sú rótgróna skoðun al-
mennings að allt sé betra
sem gert er erlendis en hér
heima nema fiskveiðar og
landbúnaður, og á margan
hátt hefur torveldað inn-
lenda iðnaðarstarfsemi, er
sem betur fer að breytast.
Hollt er heima hvað segir
gamalt máltæki, og þess má
hinn almenni neytandi vera
sér meðvitandi, að láti hann
innlenda framleiðslu eða
þjónustu sitja. að öðru jöfnu,
fyrir þeirri erlendu, er hann
að vinna að aukinni velmeg-
un þjóðarinnar. Sama gildir
um kaupmanninn. Velmegun
viðskiptavina hans eykur
umsetningu verzlunarinnar
og skapar honum sjálfum
betri afkomu,
íslenzkur iðnaður hefur
sýnt að hann stendur á marg-
an hátt sízt að baki hinum
erlenda og jafnframt sýnt
að verðmætasköpun hvers
þjóðfélagsþegns í iðnaði er
sízt minni en í öðrum at
vinnugreinum og fjármagns-
þörf léttiðnaðarins er aðeins
brot af því sem landbúnaður
og sjávarútvegur krefst.
Haukur telur að iðnaðurinn
sé sá atvinnuvegur, sem
færastur sé til að taka á móti
ört vaxandi fólksfjölda í
landinu, og skapa honum
þau lífskjör, sem nútíminn
krefst, Því verður iðnaður-
inn hinsvegar að fá að njóta
sín. Hann verður að njóta
Haukur Eggertsson forstjóri.
slíka starfsemi sem þessa og
séð að hann var fyrir hendi
við eðlilegar aðstæður. Hitt
sé annað mál að ýmsir þætt-
ir tollalöggjafarinnar, ásamt
takmörkuðum skilningi
sumra ráðamanna þjóðarinn-
skilnings þjóðarinnar, jafnt
stjórnarvalda sem hins al-
menna borgara.
Haukur Eggertsson kvaðst
vera bjartsýnn á framtíðina.
Baráttan var erfið í byrjun
Framh. á 5. síðu.