Vísir - 14.04.1962, Blaðsíða 8

8
VISIR
Laugardagurinn 14. apríl 1962.
Otgefandi: BlaOaútgáfan VlSIR s
Rltstjóran Hersteinn Pálsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Þorsteinn ó. Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur: Laugavegi 178.
Auglýsingai og afgreiðsla: Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 45 krónui é mánuði.
1 lausasölu 3 kr. »int Slmi \1660 (5 linur).
Prentsmiðja ‘/Isis. — Edd a h.f.
ys/wwvwwvwwvwwwwwwvNwwwwwwwvwwwvvwywvyi
Skólavarðan byggð!
Úrskurður kviðdómsins
Eldhúsdagsumræður eru um garð gengnar, og þeir
hlustendur, sem hafa hlýtt á þær af athygli og um-
hugsun, munu á eftir færari um að dæma um þjóð-
málin og gera samanburð á starfi núverandi ríkis-
stjórnar og ýmissa hinna fyrri. Sá fjölmenni kvið-
dómur, sem setið hefir við útvarpstækin undanfarin
tvö kvöld og hlýtt á ræður manna, getur aðeins kveð-
ið upp einn dóm: Engin ríkisstjórn hefir sagt sann-
leikann í upphafi valdatímabils síns eins djarflega og
ríkisstjórn Ólafs Thors, og engin ríkisstjórn hefir held-
ur gert nákvæmlega það, sem hún hét í upphafi, í eins
ríkum mæli og sú, sem nú situr að völdum.
Núverandi stjórnarflokkar bentu þjóðinni á, í
hvert óefni væri komið, þegar þeir tóku við völdum,
og þeir sögðu henni, að vandinn yrði ekki leystur með
neinum töfrum eða loddarabrögðum. Stjórnarflokk-
amir boðuðu erfiðleika, meðan sigrazt væri á mesta
vandanum, en svo mundi aftur birta til, baráttan verða
auðveldari og skilyrði til framfara betri. Þetta hefir
allt staðizt: Erfiðleikunum var bægt frá með nokkr-
um fórnum frá öllum þegnum þjóðfélagsins, jafnvægi
skapað í efnahagsmálunum, atvinnu viðhaldið svo,
að skortur hefir verið á vinnuafli víðast hvar á land-
inu, verðbólgudraugnum komið fyrir.
Það hefir því staðizt í alla staði, sem ríkisstjórn-
in sagði í öndverðu. Hins vegar verður ekki sagt, að
stjórnarandstaðan hafi verið sannspá. Uppistaðan í
boðskap hennar var móðuharðindi, erfiðleikar af
versta tagi, sem þekkzt hafa frá upphafi Ísíands
byggðar. Hún reyndi jafnvel að ýta undir það, tryggja
það með verkföllum, að móðuharðindin yrðu að vem-
leika. Árangurinn varð samt annar en ætlað var, því
að jafnvel í kjördæmi þess, sem skóp þetta „glæsi-
lega“ vígorð stjórnarandstöðunnar, hefir atvinna ver-
ið svo mikil ,að fólk hefir vart fengizt til nauðsyn-
legustu starfa í sveit eða við sjó.
En þó er ekki fyrir það að synja, að hér á landi
hafa ríkt hin verstu móðuharðindi, þótt ekki væri það
í efnahags- eða atvinnumálum þjóðarinnar. Móðuharð-
indi hafa hrjáð suma stjórnmálaflokka, leitað þá bók-
staflega uppi. Þau hafa lagt stjómarandstöðuna í ein-
elti, svo að hún hefir verið á sífelldum flótta frá vem-
leikanum. Þess vegna hafa rauðu flokkarnir verið
vegnir og léttvægir fundnir hjá þeim, sem hlýtt hafa
á eldhúsdagsumræðumar undanfarin tvö kvöld.
Reykský kommúnista
Þjóðviljinn birti á dögúnum hvern reyfarann af
öðrum um prófkosningu Sjálfstæðisflokksins vegna
borgarstjórnarkosninganna. Vita þó kommúnistar vel,
að það var allt skáldskapur, sem þeir sögðu um þetta.
En nauðsynin rak þá til þessa. Þeir verða að leiða at-
hyglina frá þeim „lýðræðisaðferðum“, sem þeir beita
sjálfir við val á lista hjá sér.
Það er ósmfir hópur Reyk
vikinga, sem enn man Skóla-
vörðuna sem nú á að reisa á
ný f Árbæjartúni, því að það
eru þó ekki nema rúmir þrír
áratugir frá því hún var rifin,
þar sem hún stóð á Skólavörðu
holti næstum á sama bletti og
Leifsstyttan er nú.
Ég hefi oft heyrt fólk af yngri
kynslóðinni, sem að eins hefur
heyrt frá Skólavörðunni sagt,
lesið um hana og skoðað mynd-
ir af henni, spyrja hvernig í ó-
sköpunum hafi staðið á því,
að þessi sögulega merka bygg-
bygging hafi verið rifin. Ég
hefi sannast að segja oft spurt
um þetta sem gamall Reykvík-
ingur, en ekki' tekizt að fá ná-
kvæmari upplýsingar en það, að
þetta hafi verið gert vegna
þess, að hún hafi orðið að vikja
fyrir Leifsstyttunni, sem stend-
ur á stalli á klöppinni rétt þar
hjá, sem gamla Skólavarðan
stóð. Ekki mun hafa verið gerð
nein samþykkt um þetta í bæj-
arstjórn, en vafalaust hafa þó
fyrirmælin komið frá æðstu for-
ráðamönnum bæjarfélagsins.
Þótt furðulegt sé vakti það eng-
an styrr, er hún var rifin. Það
var ekki fyrr en seinna, sem
raddir fóru að heyrast um, að
þetta hefði aldrei átt að gera.
Hvað varð af
steinunum?
En hér sannast sem oftar, að
ekki tjáir að sakast um orðinn
hlut, en vissulega er hér bót í
máli og fagnaðarefni mörgum,
að hún verður nú hlaðin (ekki
steypt) á ný eins og sú gamla
var, á stað þar sem hún mun
njóta sfn vel eða jafnvel betur
en gamla Skólavarðan naut sín
á holtinu, áður en byggðin fór
að þéttast allt í kring.
Hún var hiaðin úr tilhöggn-
um steinum sem kunnugt er.
Rifin var hún 1931. En hvað
varð af ,steinunum? Hvar eru
þeir niður komnir? Margir
munu ekki hafa hugmynd um
það hér í bæ, og ég var sannast
að segja einn þeirra, þangað til
Lárus Sigurbjörnsson safnvörð-
ur'fræddi mig um það, er ég
fann hann að máli fyrir nokkr-
um dögum, að efnið hefði verið
notað til þess að hlaða úr
steingarðinn bogmyndaða við
Barónsstíg á austurmörkum
leikvangsins fyrir framan Aust-
urbæjarskólann. Fötin okkar
hafa kannske oft og mörgum
sinnum strokist við þessa
steina, er við gengum fram hjá
garðinum, án þess að það flögr-
aði að okkur, að þarna væru nú
steinarnir úr Skólavörðunni
gömlu. _
Úr sams konar
4
steinum.
Ekki kemur til mála að fara
að rífa þetta mannvirki til end-
urreisnar Skólavörðunni, enda
er þess ekki þörf, því að efnið
er fyrir hendi, samskonar til-
höggnir steinar, sem hlaðið var
úr hús, sem nú verður að hverfa
vegna umferðarinnar. Það er
steinhúsið Vesturgata 9, sem
þarf að rífa hennar vegna hið
allra fyrsta ,og dregst vonandi
ekki úr þessu.

/'i Jvi vjyun/l

/

Þessi sérstæða mynd af Skólavörðunni er tekin eftir mynd, sem áhugaljósmyndari tók í
stærðinni 6x9, og er vafalaust með seinustu myndum, sem af henni voru teknar, ef ekki sú
seinasta, og er þessi litla „amatörmynd“ í eigu Skjala- og minjasafns Reykjavíkurbæjar,
og þótti góður fengur, er hún kom í leitirnar og var gefin safninu. Á myndinni sést, að
stallurinn undir Leifsstyttunni er vel á veg kominn, og elnnig sýnir hún glöggt 1 hverja
vanhirðu Skólavarðan var komin. — I. M. stækkaði myndina til blrtingar í greininni.
>%aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa^a^^aaa^a^aaaaaaaaa^aaaaa^^i