Vísir - 16.10.1964, Qupperneq 3

V9ÍSIR . Föstudagur 16. október 1964.
3
Yfirlit yfir stjórnarferil KRIÍSJEFFS
Nýjasta myndin af
Krúsjeff. Er likt því
að hann sé að
kveðja.
Valdaferli Nikita Krús-
jeffs er lokið. — Eftir
dauða Stalíns 1953 skipti
hann og Malenkov með
sér völdunum. Malenkov
varð forsætisráðherra
en Krúsjeff formaður
kommúnistaflokksins.
Strax tveimur árum síðar varð
það ljóst, að KrUsjeff var hinn
eiginlegi valdamaður, þegar Mal-
styttur af Stalín í hundraðatali
brotnar niður og nafn hans sem
hetju síðustu styrjaldar svo að
segja þurrkað út. Hámarki náði
þetta, þegar borgir er kenndar
voru við Stalín, breyttu um
heiti. Stalín'grad varð Volga-
grad. Þessi umbylting hafði síð-
an í för með sér ráðleysi og
sundrung I heimssamtökum
kommúnismans. Baráttan hófst
milli Stallnista og Krúsjeffista.
Geimferðir Rússa
Skömmu eftir að Krúsjeff
hafði tekið öll völd í sínar hend-
Krúsjeff formaður flokksins,
Hann talaði ýmist um friðsamlega
sambúð eða hótaði kiarnorkustríði
enkov sagði af sér embætti 1955
og Bulganín tók við.
Árið 1957 kom svo til upp-
gjörs milli Krúsjeffs og gömlu
kommúnistaleiðtoganna. Honum
tókst að yfirbuga og hrekja frá
völdum Búlganín, Moiotov, Kaga
novich og Shepilov og upp úr
þessu var hann talinn einvaidi
Sovétríkjanna. En þar sem
stefna hans var yfirleitt að lina
harðstjórnartökin varð hann|
aldrei alráður iíkt og Stalín hafði
verið. Völd leynilögreglunnar íj
landinu voru skert og því er vel
hugsanlegt, að Krúsjeff hafi nú
orðið að fara frá vegna þess að
hann fékk meirihluta miðstjórn
ar Æðsta ráðs Sovétrlkjanna á
móti sér og það þó hann hafi
verið búinn að skipa þar I allar
stöður fylgismenn sína.
Hér skal nú dregið saman það
helzta, sem er að minnast frá
valdaferli Krúsjeffs.
Flett ofan af Stalín
Þau stórtíðindi gerðust
skömmu eftir að Krúsjeff komst
einn til æðstu valda, að hann
hélt mikla ræðu á lokuðum fundi
kommúnistaflokksins, þar sem
m. a. voru viðstaddir margir er-
lendir kommúnistaleiðtogar. Þar
fletti hann ofan af niðingsverk-
um Stallns. Sú afhjúpun var slð-
an framkvæmt til fulls, mynda-
ur, hófst sigurför Rússa I geim-
ferðumRússar skutu fyrsta gervi
tunglinum á loft 1957 og rúmum
þremur árum síðar geimfarinu
Vostok með Gagarin flugliðsfor-
ingja innanborðs. Aðgerðir
þeirra á sviði eldflauga voru
jafnan vanmetnar og komu þess-
ir sigrar þeirra mjög á óvart á
Vesturlöndum. Og nokkrum dög
um áður en Krúsjeff hvarf frá
völdum sýndu þeir, að þeir héldu
enn forustunni með því að skjóta
á loft þriggja manna geimfari.
Krúsjeff heldur æsingaræðu á þingi SÞ 1960.
Bætt lífskjör
Strax eftir dauða Stalíns lýstu
þeir samstjómarmenn Maienkov
og Krúsjeff þvl yfir, að þeir
myndu stefna að því að bæta
lífskjör rússnesku þjóðarinnar,
sem Stalfn hafði haldið mjög
illa. Hófust þá þegar áætlanir
um aukna neyzluvörufram-
leiðslu, sem mistókst þó I fyrstu
og ollu þau mistök ásamt linun
lögreglutakanna uppróti á valda-
svæði kommúnista, sem endaði
með róstum I sjálfum Sovétrlkj-
unum og uppreisnum I Póllandi
og Ungverjalandi.
Uppreisnin í
Ungverjalandi
Haustið 1956 brauzt út bylt-
ing I Ungverjalandi gegn full-
trúum hins rússneska valds,
sem setið höfðu þar að rlkjum
og stýrt Ungverjalandi sem al-
geru rússnesku leppríki. Þá
neyddist Krúsjeff til þess að
breyta um stefnu um tíma. Hann
skipaði Rauða hernum að brjóta
byltinguna niður með valdi.
Hann kom þá ^álfur til Ung-
verjalands og gaf persónulega
fyrirskipanir um miskunnar-
lausa vopnaða atlögu gegn Ung
verjum.
Mikill munur var á einræðis-
herranum Stalin, sem hélt sér
sem mest innilokuðum og Krús-
jeff sem virtist hafa hina mestu
ánægju af að sýna sig á manna
mótum. Hann var hrókur alls
fagnaðar I veizlum bæði stjórn-
arveizlum I Kreml og hjá sendi-
ráðunum og áttu þeir sem komu
I þessar veiziur, svo sem blaða-
menn, auðveldan aðgang til að
ræða við hann.
Auk þess ferðaðist hann um
vlða veröld og vakti á sér at-
hygli fyrir frjálslega og stund-
um freklega framkomu.
Ein fyrsta utaniandsferðin á
valdaferli hans var þegar hann
ferðaðist með Búlganin til Ind-
lands. Þá fór Krúsjeff að sigra
heimspressuna með ótal skringi
legum og skemmtilegum mynd-
um. sem voru teknar af honum
á fílsbaki, eða þar sem hann tók
skó af fótum sér við indversk
musteri.
Síðar varð einkum fræg ferð
hans um Bandarikin, þar sem
Krúsjeff lýsti þvl m. a. yfir,
að hann myndi grafa kapital-
isku ríkin.
Slðustu ferðir hans til útlanda
sem vöktu athygli voru ferð
hans til Norðurlanda og til Eg-
yptalands, þar sem hann vlgði
fyrsta áfanga Aswan-stíflunnar.
Sagt var að hann hefði þolað
ílla hitana I Egyptalandi og lát-
ið á sjá.
Framhaid ð bls. 5.
Krúsjeff og Búlganfn í Indlandsferð sinni 1956.
Búlganín forsætisráðherra.