Vísir - 26.04.1965, Blaðsíða 7

V í SIR . Mánudagur 26. april 1965.
19
Ræktun hefur stóraukizt
Framh. af bls. 18.
skylcfi vera 10 ha á hverju býli.
ÁJi8 1962 var lögunum breytt og
stserðarmarkið sett í 15 ha. Á ár-
inu 1964 var lögunum enn breytt
og stærðarmarkið sett í 25 ba.
Með þeim lögum er miðað við o?i
framlag til ræktunar á þessuro
jðrðum nemi um helmingi af raskt
unarkostnaði. Um 3800 býli hðfðu
tón innan við 25 ha að stærð.
Mestur hluti bændastéttarinr.ar
hefur því notið þessarar lagasetn-
ingar og er það nú þegar komið í
Ijós. Ræktunin hefur aldrei verið
eins mikil og s.l. ár. Nákvæmar
tðlur hefi ég ekki enn við hend-
ina en talið tr að yfir 5000 ha
haf! verið ræktaðir árið 1964. Ár-
ið 1963 var ræktunin um 4500 ha.
Á árunum 1950—’60 var árleg
ræktun rúmlega 2000 ha að meðal-
tall. Talið er að nú hafi verið
ræktaðir um 90 þús. ha í landinu.
Vitað er að um 3 millj. ha eru
ræktanlegir, sumir halda því fram
að jafnvel megi rækta allt að 4
millj. ha. Það er því litill hluti,
sem enn hefur verið ræktaður. f
gróðurmoldinni er mikill vara-
sjóður geymdur fyrir komandi
kynslóðir. En núverandi kynslóð
hlýtur að notfæra sér þessi verð-
mæti eftir því sem mögulegt er og
bæta þannig lífskjörin og afkomu
þjóðarbúsins. Að því er stefnt, nú
markvissara en nokkru sinni áður,
að notfæra sér þann auð, sem
gróðurmoldin getur veitt. Til við-
bótar þeirri löggjöf, sem ég hef
drepið á, um aukin framlög til
ræktunar, hafa á því þingi, sem
nd er að ljúka, verið samþykkt ný
jarðræktarlög, • sem stefna að því
að ýta undir ræktun og fram-
kvæmdir í sveitunum. Þessi lög
eru f samræmi við óskir, sem fram
hafa komið frá Búnaðarþingi um
endurskoðun jarðræktarlaganna.
Gert er ráð fyrir að framlag til
súgþurrkunar verði aukið, þannig
að öllum verði gert kleift að hafa
súgþuirkun og tryggja sig
gegn óþurrkum og rosa. Með því
er mögulegt að spara erlendan
fóðurbæti og gjaldeyri, sem tii
fóðurbætiskaupa fer. Þá hafa á
þessu þingi verfð afgreidd lög um
landgræðslu og gróðurvernd, sem
mun Ieiða til þess að landgræðslan
og gróðurverndin verða tekin enn
traustari tökum. Til landgræðslu-
mála hafa fjárveitingar hækkað að
undanförnu og skilningur manna
hefur farið vaxandi á gildi land-
græðslunnar. Segja má, að þörf
hafi verið á að spyrna við fótum,
þar sem heilir landshlutar voru að
því komnir að fara f auðn vegna
uppblásturs og eyðingar alls gróð-
urs. Lög um búfjárrækt hafa
einnig verið samþykkt á þessu
þingi. Með þeim lögum er að því
stefnt að auka tilraunir og endur-
bætur í búfjárræktinni. Þess gerist
vissulega þörf, þar sem búskapur-
inn er margbreytilegur og þarf að
vera rekinn með þekkingu og
rannsóknum, ef góðs árangurs á
að vænta.
Landbúnaðar-
framleiðslan
Það er ánægjuefni, að aðsókn
hefur aukizt að bændaskólum og
betur er nú búið að þeim en áður
var. Bóndinn þarf að fræðast um
hau mál sem búskapnum viðkemur.
Sé gert ráð fyrir að ræktunin
verði 5—6 þús. ha á ári til 1980,
verður ræktað land þá um 170 þús.
ha. Sé gert ráð fyrir 5 þús. bænd-
um, má reikna með að meðaltún-
stærð verði 34 hc. Reikna má með,
að túnastærSin verði írð 2.5--60
ha á býlt Árið 1980 má ætís að
mannfiöld? verði urn 260 þús. f
stað 190 þús. nú. Sauðfjáreign
landsmanna er nú um 800 bús. á
fóðmrn. Kúafjöldi um 40 bús Ot
er flutt árl. dilkakiöt m'illi 2-3 bús.
tonn Umfram mjólkurframleiðsla
árið 1964 var um 12%. Það ár
var sérstaklega hagstætt um tíð-
arfar og grassprettu. Mjólkur-
framleiðslan var því talsvert yfir
meðallag þetta ár. Ef mjólkur-
framleiðslan var jöfn yfir árið,
en á því eru erfiðleikar, væri
riægilegt að hafa 35—36 þús. kýr,
til þess að fullnægja innaniands-
þörfinni um mjólk og mjólkur-
vörur. Ef ríkisbúin, sem fram-
leiða rajólk, væru lögð niður,
mundi mjólkurframleiðslan minnka
um rúmlega 1%. Vissulega er eðli-
legt að hugleiða það atriði. Árið
1980 þarf um 50 þús. kýr til þess
að fullnægja mjólkurþörfinni. Til
þessarar framleiðslu þarf um 70
þús. ha af ræktuðu landi, ef tún-
in eru notuð að einhverju leyti til
beitar, sem sjálfsagt er. Eðlilegt
er, að miða mjólkurframleiðsluna
að mestu við það, sem þjóðin þarf
að nota, þótt aldrei verði unnt að
vera nákvæmlega á þeira punkti.
Árið 1980 verða þess vegna fyrir
bendi um 100 þús. ha af ræktuðu
landi fyrir aðra framleiðslu. Er þá
helzt að ætla, að aðallega verði
um sayðfó að..ræða.,' Gefi ég ráð
fyrir að sauðfjóreignjri vérði þá-
allt að milljón í stað 800 þús.
nú. Gert er ráð fyrir að 14—15
ær verð: um hvem ha af ræktuðu
landi, auk útbaga og annars beiti-
lands. Gera má ráð fyrir að holda-
naut verði eínnig komin til sög-
unnar fyrir umræddan tíma og aðr-
ar búgreinar ef’ist s.s. garðrækt o.
fl. Þegar bústófninn verður aukinn,
eias og hér er gert ráð fyrir, koma
Iðg um Iandgræðslu og gróður-
vemd vissulega að gagni. Beitarþol
og gróður verður að aukast f réttu
hlutfalli við bústofnsaukann. Sauð-
fjárrækt ' ræktuðu landi, með
venjulegu beitilandi, mun verða
miklu arðbærari heldur en hún
hefur verið til þessa. Þrátt fyrir
bústofnsaukann og mikla ræktun
munu enn fara f eyði jarðir, sem
eru illa í sveit settar og ekki hafa
ræktunarskilyrði. Vlð því er ekk-
ert að gera, það er lögmál, sem
ekki verður umflúið og tilgangs-
laust er að spyma gegn. Eftir
1980 er lfklegt að bændur fari
eitthvað að fjölga vegna stöðugt
vaxandi ræktunar. Einnig vegna
þess að þá er sannað, að landbún-
aður er arðbær og þjóðin hefur
í enn ríkari mæli talið sér hag að
því að nýta þau auðæfi, sem í
gróðurmoldinni em geymd. Um leið
og búin stækka, skapast möguleiki
til þess að taka fólk til hjálpar við
bústörfin og landbúnaðurinn breyt-
ist þannig á nokkmm ámm úr ein-
yrkjabúskap í það að bændumir
hafa fólk til hjálpar við framleiðsl-
una og hafa efni á að greiða kaup.
Meðaltekjur bænda á þessu verð-
lagsári eru 147.500.00 kr. Þannig
er ljóst að hvorugur þarf annan
að öfunda, bóndinn eða launþeginn.
Mikil framtíð
í landbúnaði
Kaddir hafa heyrzt um að ekki
sé skynsamlegt að rækta og auka
framleiðslu landbúnaðarvara. Sams
konar raddir tala um að ekki sé
vit í að virkja stórt. Halda beri
áfram að virkja smátt. Úrtölumenn
hafa alltaf verið til. Talað hefur
verið um útflutningsuppbætur og
niðurgreiðslur sem sérstök vand-
ræðamál Iandbúnaðarins. Verði
kjTTstaða f ræktuninni, er stefnt
að því að kotbúskapur og með-
gjafarbúskapur verði rekínn um
alla framtíð. Það eru krenpusjón-
armið, sem ekki mega verða ráð
andi. Þegar tímar liða, londiö
hcfur verið rsektað, búin bafa
stækkað og unnið befur verið þrot-
laust að markaðsmálum fyrir af-
urðir okkar á erlendum vettvangi,
kemur að því að útflutning.niDpbæí
ur á landbúnaðarvörur hverfa Meci
því átaki sem nú er gert, með
löggjöf landbúnaðarins og mark-
aðsmálum á erlendum. vett-
vangi, er grundvöliur lagður að
því að landbúnaður verði rekinn án
verðuppbóta vegna útflutnings
landbúnaðarvara. Einn liður f
markaðsmálum er sölustöð í Lon-
don, sem er í senr, kynningarstöð
og ætti að ýta undir ferðamanna-
straum til landsins. Ferðamenn
munu nota vaxandi mæli íslenzk-
ar vörur, sem þannig breytast í
erl. gjaldeyri. Með hagnýtingu ull-
arinnar, eins og nú er unnið að,
standa vonir til að ullin geti orðið
miklu .erðmætari en hingað til.
Með verkum skinnanna, hagný:
ingu innyflanna, fcióðsins, beir>-
anna og homanna, skapast skiiyrði
fyrir því að bændur geti flutt út
kjöt án framlags úr ríkis.sjóði,
þar som framleiðendur geta þá þú-
ið vjð lægra kjötverð. Verði setjð-
fjáreignin milífön 1980, mun
útflutningur á dilkakjöti nema ár-
lega 12—13 þús. tonnura, í stað
2—3 þús. 1965. Verðmæti kjötsins
og annarra sauðfjárafurða, með
aukinni nýtingu, mun gefa þjóð-
inni ekki hundruð milljóna heidur
milljarða í erlendum gjaldeyri.
Þúsundir manna munu hafa vinnu
við iðnað úr landbúnaðarvörum.
Mun ekki af veita að skapa mögu-
leika fyrir aukna atvinnu vegna
fólksfjölgunar, sem árlega bætist
við. Árið 1965 koma 3500 ungling-
ar á 18 ára aldri á vinnumarkað-
inn, árið 1970 munu ungmenni á
þessum aldri verða yfir 4000.
Þetta fólk verður að fá trygga
og góða atvinnu.
Með aukinni og bættri hagnýt-
ingu sjávarafurða, mun fiskiðnað-
urinn geta tekið við allmörgu
fólki, þótt hráefnið aukist ekki frá
því sem verið hefur. Þótt land-
helgin verði færð út, hljóta að
vera takmörk fyrir því, hversu
mikið getur aukizt það fiskmagn,
sem við drögum úr sjónum. Sjávar-
útvegurinn mun vissulega halda á-
fram að veita mörgum atvinnu og
skapa verðmæti fyrir þjóðarbúið.
En allri fólksfjölguninni getur
sjávarútvegurinn ekki tekið við.
Það er því ljóst, að nauðsynlegt
er að hafa sem flestar stoðir, sem
standa undir þjóðarbúskapnum og
byggja þannig upp fjölbreytt at-
vinnulff. Margs konar iðnaður
mun eflast og aukast. Atvinna við
iðnaðinn mun því veita tugum
þúsunda lífsviðurværi í framtíðinni.
Allur iðnaður þarf mikla orku og
þess vegna ber nauðsyn til að
virkja það afl, sem þjóðin á í rík-
um mæli í fallvötnum landsins.
Áður en íslendingar fengu raf-
magn, áður en farið var að virkja
vatnsföll hér á landi, gerðu menn
sér grein fyrir verðmætum foss-
anna. Einar Benediktsson komst
svo að orði nærri aldamótunum:
„En framtfð á vor þjóð með þessa
fossa, með þessi römmu tröll í
samhljóms kór“. Og ennfreniur:
„Hve mætti bæta lands og lýðs
vors kjör að leggja á bogastreng
þeim kraftsins ör“. Nú hafa verið
virkjuð rúmlega 100 þús. kw af
vatnsorku. Talið er að um 4 mill-
jónir kw séu virkianlegar með
góðu mðti og auk þess ein milljón
kw við verri skilyrði. Hér er því
mikill forði, sem er hægt að taka
af. Raforkuþörf þjóðarinnar er á-
ætluð að vera um 400 þús. kw um
næst komandi aldamót, eða nálægt
1/10 hluta af aflinu, virkjun jarð-
gufu er þó ekki reiknuð með.
Mælikvarði á lífskjörin er talin
vera sú orkunotkun sem þjóðimar
nota.
Hin háþróaða iðnaðarþjóð Bret-
ar, nota meir'i raforku á mann en
íslendingar. Allar aðrar Evrópu-
þjóðir nota minni raforku á mann
en við gerum.
Stórvirkjun og stóriðja
Nú er rætt um stórvirkjun, til
þess að vinna raforkuna ódýrari
hátt en hirgað til hefur verið unnt
að gera Til þessa höfum við virkj-
að í sroáum áföngum og virkjun-
arkostnaðurinn því verið í dýrara
lagi tjmfangsmiklar rannsóknir
hafa farið fram á vegum raforku-
málí’stjömarinnar á ýmsum virkj-
i'narstöðum. 36 virkjunarstaðir
- rannsakaðir all nákvæm
lega. Þessir virkjunarstaðir hafa 25
þúsund kw eða meira. Talið
er að um 90 virkjunarstaðir gætu
kojpið til greina á öllu. landinu.
NálfVæm ranhsökn '- hefur leitt- i'
íjós, að virkjun ÞjófSár við Búrfell
er langódýrust. 210 þús. kw virkj-
un þar kostar 8,6 aura hver kw-
stund, 105 þús. kw virkjun á sama
stað 10,3 aura, 70 þús. kw við
Búrfell, 12,3 aura. Dettifoss 133
þús. kw, 11,2 aura. Laxá í Þing-
eyjarsýslu 76 þús. kw, 17,7 aura.
Kláffoss f Hvítá 13 þús. kw, 15,3
aura. Brúará 22 þús. kw, 17,7
aura, Hveragerði, gufuvirkjun, 30
þús. kw, 16,7 aura.
Augljóst er að 210 þús. kw
virkjun við Búrfell er það, sem ber
að stefna að. Gert er ráð fyrir að
fá á þessu þingi lög um Landsvirkj-
un, sem heimila að virkja við Búr-
fell upp að 210 þús. kw. Þá er
einnig gert ráð fyrir að fá heim-
ildarlög til þess að stækka Laxár-
virkjun og leggja streng frá Laxá
til Austurlandsins og einnig lfnu
frá Akureyri til Norð-vesturlands-
ins, ef henta þykir. Norðlendingar
geta, hvenær sem þeir vilja, geng-
ið inn í Landsvirkjunina og væri
þá lögð lfna frá Búrfellsvirkjun til
Akureyrar. Stefnt verður að þvf
að virkja það sem hagstæðast er,
á hverjum tíma, og tengja lands-
hlutana saman með línum frá
þeim virkjunum, sem hagstæðastar
eru. Enginn vafi er á því að þann-
ig fá Iandsmenn ódýrasta raforku
og mest öryggi fyrir því að raf-
orkan verði á hverjum tíma nægi-
lega mikil. Til þess að geta virkjað
það, sem ódýrast er, þarf stóran
notanda, til þess að standa undir
byggingarkostnaði og reksturs-
kostnaði þessarar 'stóru virkjunar.
Því hafa verið teknir upp samn-
ingar um aluminiumverksmiðju,
sem mundi, ef úr samningum verð-
ur, nota um 100 þús. kw og gera
landsmönnum þannig mögulegt að
komast frá smávirkjunum, sem
eru dýrar, yfir f það hagkvæm-
asta. Það er þetta, sem ýtir á eftir
því sérstaklega, að fá hagstæða
samninga við Svisslendinga um
aluminiumverksmiðju hér á landi.
Um stóriðjuna mun iðnaðarmála-
ráðherra ræða héi á fundinum og
fer ég því ekki lengra út í það.
Matvælaiðnaður
Þótt stóriðja komi, mun smærri
iðnaðurinn halda gildi sínu og
nauðsynin til að efla hann verður
engu mlnni en áður. 1 seinni tfð
hefur ekki verið atvinnuleysi held
ur miklu fremur mikil og góð at-
vinna. Þannig verður það alltaf
að vera og ef svo et, mun þjóð-
inni vel famast o glífsafkoma ein
staklinganna vera trygg. Við heyr-
um það oft sagt, þrátt fyrir mikla
atvinnu og vaxandl tekjur, að dýr-
tíðin sé það mikil að*tekjumar
nægi tæplega fyrir útgjöldunum.
Rétt er það, að dýrtíðin hefur
aukizt, en hagskýrslur sýna, að
tekjurnar hafa vaxið í hlutfalli við
það og vel sem því svarar. Kaup-
máttur launanna hefur þvi ekki
farið minnkandi og allra sízt, ef
tekið er tillit til annarra tekna og
hlunninda, sem núverandi ríkis-
stjórn hefur komið í kring, með
breyttri tryggingarlöggjöf. Fjöl-
skyldubætur og tryggingar eru
vissulega til þess að auka öryggi
og velgengni þegnanna, umfram
það sem áður var. Ef við lítum til
annarra þjóða, sem næst okkur
standa, kemur í Ijós, að lífsnauð-
synjar, svo sem matvæli, og hús-
næði, eru sfzt ódýrari þar heldur en
hér.
Fullyrða má, að helztu matvæli,
svo sem kjöt og fiskur, eru mun
ódýrari hér heldur en í nokkro
öðm Evrópulandi. Koma þar til m.
a. niðurgreiðslurnar, sem oft hefur
verið um rætt. Þótt húsnæði sé
hér dýrt, sem sízt skal úr draga,
má þó benda á, að á Norðurlönd
um er sambærilegt húsnæði sfzt
lægra og jafnvel hærra heldur en
hér gerist. Fyrir stuttu Ias ég blaða
grein, þar sem rætt var yið ís-
lenzka konu, búsetta nærri París.
Þau hjónin tóku á leigu þriggja
herbergja fbúð í gömlu húsi og
greiða fyrir hana sem svarar 10
þús. krónum í húsaléigu á mán-
uði, auk ljóss og hita. Vissulega
er þetta dýrt, en þetta þekkist nú
ekki á íslandi sem bétur fer. Eftir
því sem kjör manna batna, þvf.
meiri kröfur eru gerðar til bættra
lífskjara. Það er eðlilegt að gera
skynsamlegar kröfur og fylgja
þeim fram.
En kröfumar verða að vera inn-
an þeirra takmarka, sem efnahags
kerfið þollr, innan þeirra takmarka,
sem krónan þolir, til þess að halda
gildi sfnu í samanburði við erlend
an gjaldmiðil.
Stefna
Sjálfstæðisflokksins
Sjálfstæðisflokkurinn er flokkur
allra stétta. Stefna hans er rétt-
læti, framfarir og batnandi lffskjör
fyrir þjóðina alla. Sjálfstæðisflokk
urinn er frjálslyndur flokkur, sem
gerir sér grein fyrir hinum erfiðu
viðfanesefnum og vinnur að lausn
vandamálanna, með festu. Til þess
að tryggja þjóðinni ömgga framtfð
efnahags: _gt öryggi og frelsi, verð-
ur að efla atvinnulífið og tryggja
heilbrigða framleiðsluhætti. Þess .
vegna er það, að Sjálfstæðisflokk
urinn vinnur að uppbyggingu sjáv-
arútvegsins með auknum skipa-
kosti ýtfzku tækjum Þess vegna
mun verða stuðlað að aukinni
tækni og nýtingu sjávaraflans, með
það fyrir augum, að margfalda þau
verðmæti, sem á land koma. Þess
vegna leggur Siélfstæðisflokkurinn
grundvöll að viðreisn landbúnað-
ar og stórauknum framkvæmdum
í sambandi við þann atvinnuveg.
Þess vegna beitir Sjálfstæðisflokk
urinn sér fyrir stðrvirkjun og
margs konar iðnaði, til þess að
nota þá orku, sem virkjuð verður
Þess vegna beitir flokkurinn sér
fvrir frelsi f verzlun og viðskipt-
um op gefur almenningi þanni"
kost á bætt’ v;ðskiotakjörum
Framh. 6 bls. 20