Vísir - 29.09.1966, Side 7

VISIR . Fimmtudagur 29. september 1986.
7

Blöð og tímarit

Frú Sulzberger er virðuleg
sjötíu og þriggja ára frú. Hún
var að koma af fjölskyldufund
inum, af fundi eftirlitsráðs New
York Times. „Fólk er alltaf að
brjóta heilann um Times“, sagði
hún. „Á tímum fööur mins hélt
það því fram, að enskir pening
ar væru á bak við okkur. Núna
spyr fólk, hvers vegna viö græð
um ekki meiri peninga. Ef við
gæfum blaðið út á annan hátt,
mundi blaðiö ef til vill græða
meira í bilí. En þegar Iitiö er
til langs tfma, er þetta bezta
leiöin.“
New York Times er fjöl-
skyldúfyrirtæki Sulzbergerfjöl-
skyldunnar. Blaöið er bezta og
mikilvægasta dagblað, sem gef
ið er út í Bandaríkjunum og ef
til vill í öllum heiminum. Pað
er geysilega stórt dagblað með
sjöihundruð þúsund eintaka upp
lagi. Það er alvarlegt dagblað,
sem segif nákvæmlega frá. Það ■
er sjálfu sér samkvæmt og það
er útilokað að múta því.
blaðið um tíu síður af fréttum
úr heimj fjármáia og atvinnu-
lífs. Að lokum er Times mikil-
vægasta blaðið fyrir stórmenni
alls staðar £ heiminum. Fimmtíu
eintök fara á hverjum degi í
Hvíta húsiö. Blaðiö fer í 71
sendiráð í Washington, þar á
meðal sovézka sendiráðið. Nokk
ur eintök fær Peking.
Times hefur líka. sigrað sam-
keppnisblöð sín í New York.
Núna síðast var það Herald Tri-
bune, sem hætti útkomu sinni,
en áður var það eina alvar-
lega blaðið í New York fyrir
utan New York Times.
alltaf í fyrirrúm; fyrir auglýs-
ingum. ,
Nákvæmrþ Times nær líka til
auglýsingadeildarinnar. Allar
auglýsingar eru rannsakaðar af
lögfræöingum og læknum. I
Titnes er ekki hægt að birta
neinar giftingarauglýsingar, þaö
er ekki hægt að auglýsa á er-
lendu máli, nema þýðing fylgi
með. Þaö má ekki bjóða fram
stjörnuspár, sem segja fyrir um
framtíðina. Það má ekki auglýsa
eftir peningum til yfirgefinna
náma né bjóða nein lyf, sem
læknisfræðideild Times hafnar.
Times hafnar líka vafasömum
MESTA BLAÐ
New York Times byggingin er á miðri myndinni.
f HEIMI OG
EF TIL YILL HIÐ BEZTA
Gamaldags blað
Þrátt fyrir þessa kosti, virð-
ast fréttir Times vera að mörgu
leyti gamaldags. Þær einkenn-
ast gf yfirdrifinni varkámi og
einlfliða stfl, og útlit blaðsins
er grátt. Þetta blaö kostar á
ári KS5 milljónir dollara. í papp-
frlnn fara 5,5 milljónir af trjám.
Blaðið hefur á sínum snærum
355 blaðamenn og ritstjóra á
aöalskrifstofunum, 28 blaða-
menn í Washington og 44 fast-
ráðna blaðamenn erlendis. í
heild telur ritstjórnin 1003
menn.
Times vill vera eins og al-
fræðiorðabók. Það segir frá öllu.
Ekkert gerist í heiminum, nema
það gerist Iíka í Times, segja
starfsmennirnir. Times prentar
óhemjulegt magn af óstyttum
texta; alla blaðamannafundi for
setans og mikilvægustu ræður
vestrænna og austrænna ríkis-
leiðtoga. Mikilvæg lög eru birt
í heild sinni. Nákvæmnin geng-
ur svo langt, aö hin 296.000
orða Warren-skýrslu um morð-
ið á Kennedy forseta birtist
i heild £ blaðinu á sama 'rnorgni
og bókin kom út. Þegar prent-
araverkfallið í New York stöðv-
aöi blöðin i hundrað og fjórtán
daga veturinn 1962—1963, hélt
Times því til streitu, að rit-
stjórar blaðsins ynnu eins og
blaöið kæmi út. Eftir verkfallið
prentaði Times í heilan mánuð
samþjappaðar fréttir frá verk-
fallstímanum.
Einmitt vegna nákvæmni
sinnar er Times blað gáfumann-
anna. Af Times seljast daglega
í Haward 2150 eintök, 1225 í
Yale, 700 við háskólann £ Chic-
ago og 375 í Kalifomiuháskóla
í Berkley. í menningardeild
Times eru fjörutíu konur og
Jsarlar. Flestir gagnrýnenda Tim-
es eru hataðir — en þeir eru
gagnrýnendur Times. Enginn hef
ur eins mik;il áhrif á velgengni
eða fall leikrita og hróður
stjömanda.
En Times er líka blaö Wall
Street og hinna stóru viðskipta-
höld.a. Á hverjum degi birtir
Strangar reglur um
auglýsingar
Times er mikið auglýsinga-
blaö og hefur um hundraö
milljón dollora auglýsingatekj-
ur á ári. Lítiö verður samt af
öllum þessum tekjum, rekstrar-
afgangur blaðsins er aðeins um
2% af veltunni. Pappír og prent
un blaðsins er mjög dýr, og
má nefna, að sunnudagsútgáfan
vegur ýfirleitt meira en tvö
kíló. Prentunin og pappírinn í
sunnudagsblaöiö kostar 33 sent
á eintak eöa þremur sentum
meira en söluverö blaösins.
Allir helztu ritstjórar Times
hafa leyfi til aö kasta út auglýs-
ingum, ef þeir þurfa méira rúm
fyrir fréttir. Slíkt er ekki gert
oft, en kemur þó fyrir aðra eöa
þriðju hverja viku. Það hefur
mikil áhrif á andann á blaðinu,
þegar ritstjóramir hafa tilfinn-
ingu fyrir því, að fréttirnar eru
auglýsingum. Dregið er úr of-
lofi, t.d. er setningunni „beztu
kaup í bænum“ breytt í „ein
beztu kaup í bænum“.
Times á sér engan líka.
Blaðiö hefur enga fjárhagsáætl-
un, heldur veltur áfram frá degi
til dags með sæmilegum árangri
Allur kostnaður er yfirleitt óö-
ar samþykktur, nema um svo
fjarstæöukennda hluti væri að
ræöa, að einhver vildi taka flug
vélamóðurskip á leigu.
Fundu villu hjá
Einstein
John B. Oakes, ábyrgur rit-
stjóri fyrir leiöarasíðunni, seg-
ir: „Ég kynntist Lyndon John-
son, þegar ég vann í Washing-
ton. Töluverðan tíma eftir morð
ið á Kennedy var Johnson, sem
nú er forseti, vanur að hringja
nokkuð oft. Nú hefur hann ekki
hringt í heilt ár. Mér léttir viö
það. Ég held, að hann hafi tek-
ið eftir, að við tókum ekki eins
mikið mark á honum og hann
vildi".
Fræg er sagan um aöalritstjór
ann Van Anda. Hann las einu
sinni þýðingu á fyrirlestri eftir
^instein, sem átti að birtast í
Times. Hann fann villu. Ein-
stein var spuröur um þetta og
hartn leit yfir greinina og sagði.
„Já, Van Anda hefur á réttu
að standa. Þegar ég skrifaði út-
reikningana upp, geröi ég villu
á einum stað.“
15. apríl 1912 sökk risaskipið
Titanic. Önnur blöö sögðu frá
orðrómi um að skipið hafi farizt
og sum þeirra sögðu að allir
hefðu bjargazt. Times eitt
skýröi rétt og örugglega frá
málunum. Þeir voru svo örugg-
lega fyrstir með fréttina, aö
jafnvel daginn eftir voru starfs
menn skipafélagsins aö halda
því fram, að skipiö hefði ekki
farizt. Frásögn blaðsins af Tit-
anicslysinu vakti mikla athygli
og Anda hlaut mikið lof fyrir.
Eitt af einkennum New York
Times er, að á hverjum degi
sitja tuttugu til þrjátíu blaða-
menn aðgerðarlausir á ritstjórn-
arskrifstofunum og bíða eftir
frétt á borö við Titanic-slysið.
Óþægir í
Vietnam-málinu
Einn yngsti sproti Sulzberg-
erættarinnar, Punch Sulzberger,
er nú framkvæmdastjóri, og er
aö réyna að yngja blaöiö upp.
Hann hefur safnað í kring um
sig hóp af reyndum blaöamönn-
um, sem eru ráðgjafar um útgáf
una. Töluvert hefur reynt á
heiðarleika New York Times í
fréttum þess af Vietnamstríö-
inu. Þrátt fyrir mikinn þrýst-
ing frá hinu opinbera, hefur
blaöið stööugt hafnað því aö
skrifa um stríöið samkvæmt
línum ríkisstjórnarinnar.
Blaðiö sendi Homer Bigart
árið 1962 til Vietnam, og hann
símaði svartsýnisfréttir til baka.
Á eftir Bigart kom David Hal-
bergstam og skrifaði eins og
Bigart á hverjum degi fréttir,
sem stungu I stúf viö fullyrð-
ingar ríkisstjórnarinnar. Hann
skrifaöi, aö stríöið gengi illa,
þegar hún sagði, aö það gengi
vel. Kennedy forseti stakk upp
á því við Times, að það væri
góð hugmynd aö skipta um
blaöamann í Vietnam. Hann
fékk þvi ekki framgengt, cg
Halberstam fékk að lokum Ptfl-
itzerverölaunin fyrir fréttir sfn-
ar. Sambúð blaðsins við Lynd-
'on B. Johnson hefur ekki verið
upp á hið bezta.
Charles Mohr, sem vann einu
sinni í Vietnam fyrir vikuritið
Time og sagði upp starfi af
þvf að fréttaskeytum hans var
alveg snúið við af ritstjórunum
í New York, skrifar nú fyrir
New York Times frá Vietnam.
Fréttir Times 'frá Vietnam eru
dæmi um aö blaöið stendur í
fararbroddi óháörar og óhlut-
drægrar pressu. I llmes er ekki
eins og í Time öll skeyti um-
skrifuö, heldur eru skeytin birt
óbreytt.
Hjá New York Times dettur
mönnum aldrei í hug að láta
fréttir eiga sig, vegna þess að
þær kunni að falla auglýsend-
um illa. Þar er blaðamönnum
heldur aldrei leyft að taka á
móti jólagjöfum.
Sem sagt: Þrátt fyrir aðlar
breytingar, sem gerðar hafa-ver
ið á blaðinu, er það enn hiö
sama og það var, og hsgttir
líklega aldreJ að vera-New Ybrk
Times.
Ritstjórafundur hjá New York Times