Vísir - 12.07.1967, Blaðsíða 9

Vísir - 12.07.1967, Blaðsíða 9
V1SIR . Miðvikudagur 12, júlí 1967. 9 °g nu er eldskírn VIÐTAL DAGSINS tengdamömmu Tjaö mun vera á annan tug ára síöan ég var á ferö um Austfiröi. Þar er gott fólk, gest- risið og glaðsinna, þegar svo ber undir aö því finnst það viö eiga. — Á þessu feröalagi mínu kom ég við á Egilsstöðum og hafði þar nokkra viðdvöl. Þá bar þar að garöi leikflokk, sem var á ferð um landiö. — Þetta voru „Frúmar þrjár og Fúsi“, eöa þannig nefndi þessi glaöi hópui sig, því vissulega var hér á ferð- inni glatt og gleðivekjandi fólk. — Mér er ennþá i minni, þegar hún frú Emelia Jónasdóttir snaraðist brosandi inn í stof- una á Egilsstöðum og segir: — Hvaö er nú orðið af honum Fúsa? -----Þaö er óhætt að segja þaö núna, að þá hefði eg sann- arlega viljaö vera hann Fúsi — en þaö var nú ekki svo vel, þvi þessi Fúsi var enginn annar en Sigfús Halldórsson söngvari og tónskáld og frúrnar voru þær frú Emelía Jónasdóttir, frú Nína Sveinsdóttir og frú Áróra Halldórsdóttir. — Það hefur margur verið öfundaður aí minnu í þessari veröld, en því að eiga kost á að vera í slikum félagsskap. Cvo var þaö núna ekki alls fyr- k'’ ir löngu, að ég hitti frú Emelíu Jónasdóttur. Aö vísu hef ég oft heyrt hana síöan hér forðum á Egilsstöðum, en sjaldnar séö. Ég gat þó ekki stillt mína veiku sansa, svo ég sneri mér að frúnni og spuröi hvort hún kannaðist nokkuð viö þenn- an gráskegg, sem gerðist svo djarfur aö mælast til viðtals viö hana.------Allir þekkja brosið hennar frú Emelíu og vita hvað það getur veriö ómótstæöilegt. — Eitthvað kannaðist hún viö karlinn, svo afleiðing þessa samfunda var sú, að hún leyföi mér að koma niður í IÖnó og hitta sig þar aö máli, ásamt fleira fólki, sem nú er að undir- búa leikför út á land. — Verk- efniö, sem tekiö er til meðferðar er: Eldskírn tengdamömmu — og auðvitað túlkar frú Emelia aðalhlutverkið — en það er nú svo sem ekki í fyrsta skiptið, því hún hefur áöur veriö bæöi tannhvöss og átt í taugastríði. — Og þá er ég hér í Iðnó, og það gleður mig sérstaklega að eiga þess kost að vera staddur í höpi leikara, sem nú eru að undirbúa leikför út um land og ætla að vekja þar í hinum strjálu byggðum gleöi og græskulaust gaman. — Og ef aö vanda lætur, þá mun hverjum, sem til þeirra fréttir, finnast til nokkurs að hlakka, þegar flokkinn ber að garði. — Ég víldi nú biðja ykkur aö segja mér í fáum orðum, hvernig ferðin er hugsuð og hvernig búið muni verða aö tengdamömmu, sem nú er að leggja upp í þennan leiðangur, því satt sagt finnst mér það nokkru máli skipta. Þá er það framkvæmdastjór- inn, Pétur Einarsson, sem hefur orðið: — Við hugsum okkur að kom- ast á sem flesta staöi á landinu. Leggja upp i ferðalagiö kringum 10. júlí, byrja á Hornafirði, halda síöan um Austfirði og Norður- land allt til Vestfjarða. — Síðar í sumar, seinni hluta september tökum við svo Suður og Suðvest urland. — Þið komiö auövitað á hvern þann stað, sem þið telji mögu- legt að hafa sýningu? — Viö höfum ákaflega tak- markaðan tíma, en gerum okk- ur þó von um að komast á flesta Ingólfsson, sem þekktur er fyrir sína leikmyndagerö fékk frí frá því starfi í þetta sinn. Eins og ég gat um áðan, var ég svo heppinn að vera fyrir nokkrum árum austur á fjöröum og komst þá í örlitla snertingu við Frúrnar þrjár og Fúsa. Að vísu sakna ég Fúsa hér úr hópnum, en þar sem frúrnar, allar þrjár, eru mættar þá mun ég bera þennan söknuð nokkuð karlmannlega. — En þar sem það er nú upplýst, að frú Emelía verið mjög góðar og hinir leik- ararnir virðast vera henni mjög sammála. Framkvæmdastjórinn tekur þar einnig í sama streng- inn.------Þó skilst mér, aö í samræmi við þjóðlífsmyndina í dag, ætti hann aö vera hyggju- þungur þreyttur maður, sem liti svo á, að á herðum hans hvíldu flestar þær byrðar, sem okkar viösjála veröld leggur á einn — auðvitað ábyrgan mann. — Þó maöur komi þreyttur heim, þá hlakkar maöur alltaf staöi, stöndum við áætlun með burtferöartíma hér frá Reykja- vík. — Að vísu erum við með það stórt sviö, að viö komust ekki í allra minnstu húsin. — Hve mörg eruð þið í þess- um leikhóp? — Viö erum 9. — Þaö eru: Frú Emelía Jónasdóttir, frú Áróra Halldórsdóttir, frú Nína Sveinsdóttir, Lárus Ingólfsson, hann starfar við Þjóðleikhúsið, allir hinir leikendurnir eru frá Leikfélagi Reykjavíkur. Þá er það Guðrún Ásmundsdóttir, Val- geröur Dan, Bjarni Steingríms- son, sem jafnframt er leikstjór- inn, Borgar Garöarsson og Pét- ur Einarsson, sem er hvort tveggja framkvæmdastjóri flokksins og annast leikmynda- gerð. Þeir, sem alla tíð hafa fylgt þessum flokki eru frúrnar þrjár. Hitt er allt nýtt fólk — og vegna þess aö ég leyfi mér að halda því fram, að þessi ferða- lög fólks, sem fært er á sínu sviði, sé nokkurs konar blóð- gjöf fyrir fólkið í landinu, þá er það ljóst aö hér er ekki um blóðgjöf eldri kynslóðarinnar að ræða, sem byggðin fær, eina saman heldur þessa hollu blöndu byggöa á tímanna rás. Ungu persónurnar í leiknum eru: Borgar Garðarsson, Guðrún Ásmundsdóttir, Pétur Einarsson og Valgerður Dan. Þaö kom nefnilega á daginn, að þau, sem áöur skipuðu þessi hlutverk þótt þau séu ung í anda og sannleika, eru ofurlítið farin að grána bak við eyrun. — Lárus Áróra, Emilía og Nina. er tengdamamman og ég lærði það um leið og ég gekk í það heilaga — að bera mikla virð- ingu fyrir minni tengdamömmu, þá langar mig til að vita hvórt það er hún, sem á að þola eld- skímina eða veita hana. — Hvað vilt þú segja mér, frú Emelía, er langt síðan þú hófst þinn leiklistarferil? — Ég byrjaði 1923 og nú er 1967 og hef verið við þetta síð- an á hverju ári meira og minna. — Þetta mundir þú nú ekki hafa gert, ef starfiö hefði ekki veitt þér lífsfyllingu? — Þetta er bara bakteria, sem ég tók ung og hef ekki getað læknazt af eða losnað viö. Þó veit ég ekki hvaö leikstjóran- um kann, að takast núna. — Þetta er nú ekki almennt talin hættuleg baktería, og ýms- ir sækjast eftir að komast i snertingu við hana. — Eru hinar frúrnar ekki sam mála.því að þetta sé sýkill eöa öllu fremur árátta, sem erfitt er að losna viö eftir að hún einu sinni hefur grafið um sig. Frú Nína segist ekkert kæra sig um að læknast af henni. En hvað segir þá frú Áróra? — Hún segir ekkert, sýnir að- eins hug sinn í verkinu. — Hvað viljiö þið svo segja um þessi ferðalög út á land. Ég er einn úr hópi þeirra, sem þar hef lengst alið aldur minn og finnst því nokkru máli skipta hvernig samskiptin eru við sveitafólkið. — Það er skoðun frú Emelíu, að þær viðtökur hafi yfirleitt til að fara af stað aftur, segja frúrnar. Já, ekki er þeim aldur- inn að meini. — Veðráttan og síldveiöar hafa töluverð áhrif á það hvernig þetta gengur. — Súrir O' s'vipþungir bændur fara ógjarnan á leiksýningu, ef heyfengur þeirra er í hættu. En þegar síldveiði er, þá eru land- legudagarnir beztir. — Miðið þið sýningatíma ykk- ar dálítið eftir aðstæöum fólks- ins? — Já, við frestum stundum. leiksýningum um nokkra klukku tíma, ef við fáum vissu fyrir því, að það kemur sér betur. 1 þessu er engin eigingirni — aöeins þjónusta við fólkið — elskan. — Burt^ séð frá þeirri ánægju, sem þetta veitir fólki, glæöir það ekki jafnframt menningar- viöleitni strjálbýlisins? — Reynslan virðist vera sú, að aldrei hafi veriö frjórri Ieik- starfsemi úti á landi en einmitt nú. Að vísu eiga hin fullkomnu félagsheimili sinn þátt f því. Margt ungt fólk mun þó vakna til meðvitundar um þaö, að ým- islegt er nú hægt að gera, ekki sízt, ef vænta má aðstoöar og það er skoöun okkar, að veita þurfi leikfélögum úti á landi mun meiri stuöning en nú er gert. Án efa er það mjög óljóst, hve mikil vinna og snúningar eru kringum eina leiksýningu, þótt ekki viröist mikilfengleg, þegar á svið er komin, sé hún vel unnin. — Hafið þið orðið vör við að einn landshluti tæki komu ykkar betur en annar? — Nei, við höfum alls staöar mætt mjög vinsamlegum viðtök- um og höfum eignazt nokkuö traust ítök í flestum bvggðum landsins. — Getur nú ekki komið fyrir að skapiö veröi ofurlítið grátt. þegar illa viðrar og aðsókn er dræm? — Nei. ekki í sambandi við aðsóknina. En þaö er nú svona. aö þegar tengdamamma er á ferð inni, þá er hún alltaf í vondu skapi, segir frú Emelía, en brosir um leið svo hýrt, að ég treysti mér ekki til aö taka þessi orð bókstaflega, enda eins og ég sagði áðan, vil ég aldrei heyra tengdamömmu hallmælt og það er langt frá að ég líti á oröið í niðrandi merkingu, þegar frú Emelfa fer með hlutverkið. — Hvernig hefur þú svo kunn að þessum ferðalögum. Lárus Ingólfsson? — Það eru mörg ár síöan ég hef fariö í slíka ferð. Lfklega því nær áratugur. — Og ertu nú að fitja upp aftur? — Já. Það kvaö vera orðið svo gott að fara — og félags- heimilin orðin svo fín. — Hvað segir frú Nína, vill fólkið ekki ennþá brauð og lelki rétt eins og áður á veldistímum Rómverja og miðar margar fram kvæmdir við það sjónarmið? — Ætli það sé ekki óhætt að segja að svo sé. En þessi félags- heimili eru flest notuö sem dans hús og fara illa á þvf. — Þar veldur hver á heldur. Eitt elzta, en um leið bezt um- gengna félagsheimili á landinu er f Bolungarvík. Það er til fyr- irmyndar. — Er ekki flest til fyrirmynd- ar f Bolungarvík? — Nú, jæja, ertu frá Bolung- arvík? — Nei, ekki er það, en Vest- firðingur þó. — Þið frúrnar þrjár hljótið aö muna tvenna tímana frá þvf þið fyrst fóruð að stfga á fjal- imar í sviðsljósinu? — Já, það er margt breytt a. m. k. á yfirborðinu. — Hvar byrjaðir þú aö leika, frú Emelía'. — Ég byrjaði fyrir alvöru á Akureyri. — En frú Nina? — Ég byrjaöi seint og var orðin gömul og er það ennþá. — Þú hefur sem sagt ekkert elzt síðan? — Jú, að árum. — Segja árin alltaf fullkom- lega rétt til um aldurinn? — Nei, síður en svo. — Hvemig hugsið þiö svo til Eldskírnarinnar? — Agætlega. — Og hvað með leikstjórann, nú er svo ákaflega margt skrif- að á hans kostnað, sem taliö er til mistaka í einum leik, t. d. þessi leikari er mjög efnilegur. — Já, bara hann hefði fengið að vera f friði. — Er ekki nauðsynlegt aö þessir leikdómarar, sem em að leiða okkur sauösvartan almúg- ann í allan sannleika um leiklist ina, hafi kynnt sér eitthvað, sem að henni lýtur? — Þaö hlýtur að vera krafa aö þeir hafi einhver kynni af leikhúsi. — Það er verst, ef þeir skrifa Ieikdóminn áður en þeir sjá leik- Framhald á bls. 10.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.