Vísir - 27.01.1968, Blaðsíða 4

Á ! —
f sí íð a n
■
Simon II.
Hinn útlægi konungur Símon
II af Búlgaríu og Alfonso af
Borbon frá Spáni voru á dögun-
um staddir í Taipei, og drukku
þar te með forseta kínverskra
þjóðernissinna, Sjang Kai-sjek, og
áttu við hann viðræður. Ekki
vita menn þó um hvað var rætt.
V
Sonur hins fræga milljónamær-
ings Paul Getty, er George F.
Getty 2., og hann er heldur eng-
inn fátæklingur. Nýlega fékk
hann skilnað frá konu sinni,
Gloríu Getty, en þau höfðu verið
í hjónabandi i 16 ár. Hann var
dæmdur til að greiða henni 4000
dala framfærslufé á mánuði,
1500 dali á mánuði í meðlag með
þrem dætrum þeirra og ennfrem-
ur var honum gert að eftirláta
henni hús þeirra og 72.239 dali
I verðbréfum.
George F. Getty 2.
Eitt hundrað og fimmtíu
ara
afmæli
reið-
hjólsins
Fyrir 150 árum síðan, 1
janúar 1818, fékk Karl-Friedrich
von Drais einkaleyfi á smíði
„hraðskreiðs farartækis", Þetta
„hlaupa-hjól", fyrirrennari nú-
tima reiðhjóls var gert úr tré-
grind á tveim hjólum og bólstr-
uðu sæti. Framhjólinu og stýrinu
var hægt að snúa í heilhring
Hjólið var knúið áfram á einfald-
an hátt hinn djarfi ökuþór ýtti
sér áfram með fótunum.
Þetta hjól von Drais baróns
varð mörgum aðhlátursefni, en
þó var það hraðskreiðara en marg
ur póstvagninn. Fjórtán km leið
milli Mannheim og Schwetzingen
fór það á einni klukkustund. ‘Þá
töldu menn að sextán km hraði á
klst. væri mesti hraði, sem mann
skepnan þyldi.
Nú leið hálf öld og hlaupa-
hjólið þróaðist yfir í núverandi
mynd fyrir atbeina enskra,
franskra og þýzkra tækniáhuga-
manna.
Þó byrjaði hin mikla sigur-
ganga reiðhjólsins um heiminn
fyrir 80 árum, þegar skozki dýra-
læknirinn Dunlop kom fram með
loftfyllta hjólbarða .
í dag eru um það bil 150 millj-
ón reiðhjól í notkun í heiminum
— 22 milljónir i Þýzkalandi einu
— og fjöldi þeirra hefur meira
en tvöfaldazt á síðustu tuttugu
árum, þrátt fyrir aukna vélvæð-
ingu.
í Danmörku á annar hver lands
maður reiðhjól, í Þýzkalandi
fjórði hver og í Bandaríkjunum
tíundi hver, svo að segja má, að
í sambandi við sögu reiðhjólsins
sannist hið fornkveðna: Sá hlær
bezt, sem síðast hlær.
Veikindafrí
til heilsubótar.
Einu sinni f haust hitti ég á
skemmtistað mann, sem ég var
málkunnugur, en þar eð éR vissi
að skip það, sem hann var skráð
ur á, var á síldveiðum út af
Austurlandi, þá ávarpaði ég
manninn, en mér flaug fyrst í
hug, að bilun eða eitthvað ó-
íænt hefði átt sér stað, og
spuröi um skipið og hvort ekki
væri allt i lagi. Jú, jú, það var
allt í lagi með allt og alla.
Hann hafði bara skroppið suður
og var í veikindafríi, eins og
hann komst að orði. Þar eð mað
urinn var á skemmtistað og alls
ekki veikindaiegur. þá hafði ég
orð á, að hann væri þá væntan-
lega búinn að ná sér, fyrst hann
væri þó úti að skemmta sér.
Hann svaraði, aö hann væri mik
ið betri, og mundi væntanlega
fara austur aftur eftir svo sem
viku, en þá mundi hann verða
búinn að ná sér. Hvað að hon-
,um hefði verið, kvaðst hann
ekkert vita, en hann hefði verið
til rannsóknar hjá lækni, þvi
það hefði ekki legið ljóst fyrir,
hver sjúkdómurinn var.
Fyrir skömmu hitti ég svo
einn af bessum sildveiðiskip-
stjórum, sem oft komast i frétt-
irnar vegna mikilla aflabragða.
Ég spuröi frétta, en hann bölv-
aði mikið og kvaöst væntan-
lega verða aö hætta til sjós, þvi
ekki væri hægt að iáta útgerð-
ina bera sig, vegna þess að
kostnaðurinn bæri allan rekstur
ofurliði, og bar að auki væru
ört vaxandi erfiöleikar varðandi
mannahald, en hann nefndi m.
a. að veikindadagar sjómanna
hefðu veriö freklega misnotaðir
af miklum hluta hans áhafnar,
þó fyrirfyndust heiðarlegar und-
antekningar. Sömu söeu hefðu
fjöldi annarra útgerðarmanna
og skipstjóra að segja, sérstak-
iega nú f sumar, þeear veiði-
úthaidið gerðist iengra og leið-
inlegra, en sjómenn áttu að
venjast áður. Skipstjórinn sagöi,
að sjómennirnir tilkvnntu, að
þeir væru veikir og byrftu að
komast til læknis, oe þegar ekki
iægi lióst fyrir hvað að beim
gengi, þá væru þeir sendir suö-
ur til frekari rannsóknar, því
ekki er hægt að reka menn til
vinnu, sem telja sig vera sár-
þjáða og með verki.
Þegar ég heyrði þessi ummæii
skipstjórans, minntist ég þessa
sjómanns, sem ég hitti á
skemmtistað og taldi sig vera i
veikindafríi. Ég lét í liós undrun
mína yfir þessu viö skipstjór-
ann, og hvort ekki væri hægt
að stemma stigu viö þessari
misnotkun á greiðslum vegna
veikindaforfalla, en hann taldi,
að afar erfitt væri að stemma
stigu við slíku, eins og samn-
ingarnir eru I pottinn búnir.
Mér varö þetta nokkurt um-
hugsunarefni, og sagði því iðn-
rekanda einum frá þessum um-
mælum skipstjórans, en hann
ussaði við og sagði að þetta
væri bölvaður barlómur í skip-
stjóranum, bvi að betta yrðu
allir atvinnurekendur að hafa
eins og hvert annað hundsbit,
á íslandi f dag, svo það tæki
ekki fvrir einn eöa neinn að
telja sig búa verr en aöra fyr-
ir bað. í bví sambandi taldi iðn-
rekandinn, að meðal opinberra
starfsm- -na bætti a. m. k. hjá
fjölda stofnana, sjálfsagt að
taka út veikindadagana. væntan
lega með frídngum. ef fóik hefði
ekki verið veíkt á árinu.
Þegar ég efaðist um sannleiks
giidi bessara ummæla, sagði
bessi iðnrekandi. að ég skyldi
bera þetta undir fleiri vinnu-
veitendur og kanna ástandið,
oy geri ég bað hér með.
Þrándur í Götu.