Vísir - 31.10.1968, Blaðsíða 4

5*5
Efiir Ólympíuleikana:
Mexíkó á bármi gjaldþrots

OlympíubrúBurin segir:
„Dubcek og Co.
eiga að fá gull-
peningana
mína44
Bezta fimleikastúlka i heimi,
hin 26 ára tékkneska Vera
Caslavska, vakti heimsathygli með
frábærri frammistöðu á Olympíu
leikunum, þar sem hún hlaut fjóra
gullpeninga. Til að auka enn á
frægð sina, tók hún upp á því
að giftast landa sinum, 1500
metra hlauparanum Josef Odlozil.
Á sunnudaginn var hún enn einu
sinni í fréttunum, þegar hún lýsti
yfir, að ráðamenn Tékkóslóvakíu
ættu að fá gullverðlaunin hennar
fjögur. ,,Þeir hafa unnið til þess.
Alexander Dubcek, Oldrich Cern-
ik, Josef Smrkovsky og Ludvig
Svoboda. Hver þeirra á að fá
einn af gullpeningunum mínum“,
sagði Vera.
Bonnie leikur
Ofelíu
Richard Harris, 38 ára, náði
heimsfrægð með leik sxnum f
„This Sporting Life.“ Hann vill nú
setja á svið Hamlet Shakespears
með tónlist og hyggst fá Fay
Dunaway trl að leika Ofelíu. Ung
frú Dunaway lék Bonnie í kvik-
myndinni Bonnie og Clyde, sem
er enn ókominn hingaö til lands,
en heifur vakið mikla athygli er-
lendis, ti'l dæmis í heimi tízkunn
ar.
Irski leikarinn Harris hefur aldr
ei farið dult með hæfileika sína.
f „Mörgum mun gremjast, hvernig
ég ætla að leika Hamlet", segir
hann, „en ég hef lengi verið ó-
ánægður með þann hátt, sem far
ið hefur verið með þetta leikrit
á í Englandi. í 300 ár hafa menn
misskilið leikritið, og mörgum
góðum leikurum hefur leiðzt það
fjölmarga, sem þeir skildu ekki í
leikriti Shakespears."
Hamlet hefur verið leikinn af
fjölda frægra leikara, svo sem Sir
Laurence Olivier og Richard Bur-
ton. Otgáfa Richard. Harris .verð-
ur einnig kvikmynduð hjá Para-
mountfélaginu.
Richard Harris skaut enn hærra
upp á stjörnuhimininn nýverið,
er hann lék eitt aðalhlutverkið i
,,Camelot.“
Fay Dunaway.
Hún fékk bara pappírssnepil eftir
mánaðarvinnu.
Ólympiueldurinn er slokkn-
aður og hrifningin á enda. Mexikó
vaknaði daginn eftir með timbur
menn. Olympíuleikamir höfðu
næstum gert landið gjaldþrota.
Það skortir fé til þess að greiða
þúsundunum, sem að leikunum
unnu, laun sín.
í stað fimmtán þúsund króna
eða minna, sem starfsfólk átti að
fá í laun fyrir mánaðar þrotlausa
vinnu hefur það fengið í hendur
pappírssnepla, sem viðurkenningu
þess, að það eigi það inni hjá rík
inu. Menn draga í efa, að nokkru
sinni verði unnt að innleysa þessa
miða. Margir starfsmenn voru í
öngum sínum og töldu sig ekki
geta greitt skuldir sínar fyrsta
nóvember.
Mexíkó er svo illa statt, að
menn ræða upphátt um gengis-
lækkun. Eina vonin virðist sú, að
nágranninn, Bandaríkin, hlaupi
undir bagga með lán, þar sem ná-
grannanum geðjast ekki að geng
islækkun.
Kassinn var galtómur, þegar
leikunum lauk á sunnudaginn.
Efnahagsvandræðin em ekki ein-
ungis vegna þess, að of mikill í-
burður hafi verið 1 framkvæmd
leikanna. Miöasalan brást líka.
Mörg húsin voru nær tóm, þvi að
útlendingamir létu sig vanta.
Vegna lélegrar þjónustu vissi al-
menningur í borginni ekki, hvem
ig hann ætti að fá aðgöngumiða.
Frá því hefur verið skýrt opinber
lega, að aðeins 50.000 útlendir
gestir hafi komið til leikanna,
sem er um helmingur þess, sem
vonazt var eftir.
Að fjárfesta í
verkkunnáttu
Gullgeröarmenn miðaldanna
fundu aldrei aðferð iil þess að
gera gull úr öðru óskyldu efni.
Þar með er ekki sagt að þeir
hafi til einskis unnið. 1 leiðinni
lögðu þeir grundvöll að efna-
fræði nútímans, sem er kannski
meira en nokkuð annað undir-
staða undir þeim geysilegu
tækniframförum og þá um leið
aukningu í velmegun, sem orö-
ið hefur f heiminum á stuttum
tírna. Leit guilgerðarmannanna
er gott dæmi um gildi leitarinn
ar. Þó að það, sem leitað er aö
finnist aldrei, getur margt ann-
að fundizt í ieitinni, sem er
margfalt verðmætara. Gullgerð-
armennimir fundu það, sem er
verðmætara en gull, — þekk-
ingu. Um úriausn erfiðra verk-
efna má ef tii vill segia það
sama og leitina. Það er oft ekki
aðeins lausnin siálf, sem hefur
giidi, heldur einnig vinnan við
lausnina. Við lausn erfiðra verk
efna lærist margt, sem seinna
staklega, þegar mannfrek verk
eru boðin út, meðan atvinnu-
lífið er ekki allt of tryggt. Þetta
eru auöskilin sjónarmið, þvf að
verkefni, sem unnið er að hér á
landi skapa ekki aðeins atvinnu
sparnaði skapar fleiri krónur í
þjóðfélaginu. Það er því auð-
velt að verja þá ráðstöfun, að
taka hærra innlent tilboð um-
fram erlent.
Stundum kemur það fyrir, að
KJALLARAGREININ
má nota við lausn annarra, jafn-
vel óskyldra verkefna.
Mikið hefur verið rætt og
skrifað um nauðsyn þess, að fs
lenzkur iðnaöur nyti einhverra
forréttina umfram erlendan, þeg
ar stór verk eru boðin ut á veg
um hins opinbera. Þetta gilti sér
fyrir þá, sem vinna beint að
verkefninu, heldur breiðast á-
hrifin út i þjóðfélagiö. Viðkom-
andi fyrirtæki kaupir þjónustu
af öðrum fyrirtækjum og starfs
liðið fær aukið kaup til að kaupa
af öðrum. Þannig breiðast áhrif
in út. Hver króna í gjaldeyris
verkefnum er vísað úr landi,
vegna þess að þeir, sem ráða
yfir verkefnunum, telja þau svo
vandasöm, að aðeins sérstakir,
útvaldir, erlendir aðilar geti
sirxnt þeim. Þetta geta verið
verjandi sjónarmið, en mjög
sjaldan. Siík hugsun getur orðið
að þráhyggju, eins og dæmi eru
til um. Finnist innlendir aðilar,
sem þora að takast á við verk
efnin, ber að hafa það sem meg
insjónarmið að leyfa þeim það
sé einhver gióra í þvi.
Að sjálfsögðu getur bað ailtaf
gerzt, að þessum hugrökku
mönnum mistakist. Á fjárhags-
legt tjón, sem af siiku hlýzt
verður að líta, sem kostnað við
öflun verkkunnáttu innanlands.
Verkkunnáttan er okkar guil,
því að án hennar staðnar þróun
efnahagslífsins. Með því að
treysta íslenzkum aðilum fyrir
vandasömum verkefnum, flytj-
um við aukna kunnáttu inn i
landið. Þessi aukna kunnátta
leiðir síðan af sér hæfni til ewi
stærri verkefna. Þannig breiðast
áhrifin út, eins og krónurnar í
dæminu hér að ofan.
Vaidimar H. Jóhannesson.