Vísir - 15.11.1968, Page 4

Hætta pillutökum.
Dr. Arne Mellgren læknir á
fæöingarheimili í Stokkhólmi, seg
ir frá því í sama tímariti, aö 48
í hópi 350, sem nýbyrjaðar voru
að nota „pilluna", hafi hætt þvi
innan árs. Þrjár hættu af ótta
við krabbamein eöa kransæða-
stíflu, en fimm uröu of feitar. Ein
sagði, að áhugi hennar á kynlífi
hefði minnkað stórlega, eftir aö
hún fór að nota pilluna og hætti
að óttast þungun.
Rannsóknir dr. Meligren sýndu,
að konur, sem lifðu fullnægjandi
kynlífi, áður en þær fóru að
nota pilluna, héldu því áfram
þann tíma, er þær notuðu hana,
en hinar, sem ekki höfðu sömu
ánægju af kynlífi, fundu á engan
hátt til meiri áhrifa í kynlífi en
fvrr.
Bjartara bros
í sjónvarpinu
Tj’kki fyrir alllöngu birtust hér
^ nokkrar hugleiðingar um
dagskrá sjónvarpsins okkar, og
teknar til meðferðar ýmsar að-
finnslur og gagnrýni um dag-
skrárefnið. Ég sem þetta rita
hefi nokkrum sinnum fyrr skrif
að um þetta sama mál, og hik-
laust fordæmt sýningar margs
konar glæpamynda, er daglega
birtust á skermi sjónvarpsins.
Nú um sinn hefur slíkum mynd-
um verið verulega fækkað, og
annað menningarlegra efni fram
borið. Það ber að þakka. Má
vera, að stjórn dagskrárinnar
haft að yfirveguðu ráði, tekið
að nokkru til greina umvöndun
ýmissa, er létu sig málið skipta.
Þó má betur vanda efnið, svo
sjónvarpið ræki hlutverk sitt
með fullum sóma sem vera ber.
Þvi miður eru þeir enn of fáir,
er leggja áherzlu á, að sjónvarp
ið okkar sýni aðeins fagurfræöi-
legt efni soralaust, og græsku-
lausa skemmtiþætti. Slíkt efni,
erlent og íslenzkt er ótæmandi,
og með öllu óþarft að Iúta að
göróttum miði frá undirheimum
stórborganna, til að fylla dag-
skrána, betra þá að stytta út-
sendingartímann. Fræöslumynd-
ir úr sögu mannkynsins flokk-
ast ekki undir glæpamyndir, þó
hryllilegar séu, enda verka þær
á hugina sem viðvörun, og því
a.m.k. óskaðlegar.
I þættl Þrándar í Götu segir
m. a. „Nokkuö hefur spunnizt
inn í skrif um sjónvarp, að sjón-
varpsdagskráin ætti m. a.
nokkra sök * afbrotaöldu, sér-
staklega unglinga, en innbrot,
árásir og alls kyns uppþot og
róstur hafa farið allmjög í
vöxt.“ „Bragð er að þá bamiö
finnur.“ í þættinum er viður-
kennt, að áhrif ljótra mynda á
bamssálina geti verið raunveru-
leg, en lausnin á því vandamáli,
er ósköp einföld segir þú:
Banna þeim ungu í fjölskyld-
þeir ekki vera, jafnvel þó ein-
hver áhætta fylgi, Víst er eðli-
legt að unglingamir þrái og
heimti hnossið, sem svo er eft-
irsótt af foreldrum og eldri
systkinum. Og hvemig gengur
meö heimilisagann? Er ekki
fjórða boðorðið gleymt? Bannið
getur heppnazt á nokkrum heim
ilum, en fjöldanum ekki. Ráöiö
er aðeins eitt, það er að sjón-
varpið okkar vandi svo vel efn-
ið, að ekki verði hægt, sann-
byrgður fyrr en bamið hefur
hlotiö fjörtjón. „Já, því ekki hér
eins og annars staðar“, sagði
maðurinn, er spurður var hvort
hann teldi rétt að sýna hér æs-
andi klámmyndir og annan slík-
an hroða. Þessi maður svaraði
fyrir munn fjöldans. „Eins og
annars staðar." „Þetta hefur allt
af verið svona“, segja flestir, ef
einhver lætur í Ijósi hryggð
sína og áhyggjur, út af ört vax-
ándi spillingu meðal ógæfu-
KJALLARAGREININ
unni að horfa á þessar mann-
skemmandi myndir við heima
arin, því þeir fullorönu mega
auðvitað ekki missa af þessu
andlega bætiefni. En er þetta
svona auövelt? Nú kemur tii
kasta húsbændanna að meta,
hvort myndin, sem um er að
ræða í hvert skipti er skaðleg
fyrir alla aldursflokka barn-
anna, t.d. átta til sextán ára,
eða flokka myndimar að hætti
eftirlitsins: „Skaðleg fyrir 12
ára og yngri, skaðleg fyrir 14
ára og yngri, skaðleg fyrir 16
ára, og alla aldursflokka þar fyr
ir neðan. Ætli það geti jafnvel
kostað heimilisfriðinn, ef banna
á 12—16 ára unglingum að
skoða myndir, sem þeir eldri
dásama svo, aö 4» þeirra vilja
leikanum samkvæmt, að bendla
það við vaxandi spillingu í þjóð-
félaginu. Þvi fagna margir, að
á síðustu mánuðum hefur þró-
unin verið sú, að fækka stór-
lega mannspillandi myndum, en
þó ekki að öllu varpað fyrir
róða. Verum bjartsýn og vonum
hið bezta. Ekki mun til ofmikils
mælzt, þó óskað verði eftir, að
áhrif helg! tundarinnar á sunnu
dögum fái notið sín, en þeim
ekki spillt með glæpamyndum i
kvöld-dagskránni, eins og títt
hefur verið tiZ þessa. „Svo má
illu venjast að gott þyki.“ Hér
er ekki um illan ásetning að
ræða, heldur sljóvgaða athygli
og skilning á hættu-ástandi.
Þetta fyrirbrigði er orðið mjög
algengt. — Brunnurinn er ekki
samra unglinga. Ekki skal rætt
hér um afleiðingar þessarar and
legu sljóvgunar á hugarfar og
breytni þeirra er komnir eru
fyrr til vits og ára. Vaxandi
fjármálaspilling segir sína sögu.
Sjónvarpiö okkar hlýtur að
þroskast að vizku, svo það verð
ur ekki, þá stundir líða, neinn
bölvaldur íslenzkrar æsku, held
ur hið gagnstæða. En hvað með
kvikmyndirnar, sem mest eru
sóttar af ómótuðum unglingum.
Þær eru skaðvaldurinn, er ekki
má loka augunum fyrir, og
fleira slíkt mætti nefna. Góð
heimili, kirkja og skóli reyna að
gera bömin ónæm fyrir sál-
drepandi sýklunum, en mega
sin of lítils, meðan allur fjöldi
uppalenda gengur blindandi. og
ábyrgir menn lygna augunum.
Hér þarf að grípa til hliðstæðra
aðgerða og gert er þegar
svarti dauði, eða bólusótt herja
á þjóðir heimsins. Það verður
að banna innflutning á hvers
konar glæpamyndum (kvik-
myndum), öllum þeim er brengla
og spilla siðferðiskenndum
ungra og óharðnaðra. Skeytum
engu þó það sé ekki gert annars
staðar. Hér er í veði líf og vel
ferð íslenzkrar æsku, erfingja
Iandsins, runnin upp af hraust-
um og göfugum stofni. Jafnhliða
því að fjarlægja sorann frá leik
vangi barnanna, verður að efla
kirkjulegt starf í landinu, auka
stómm kristindómsfræðslu i öll
um skólum landsins, hlynna að
hvers konar starfi í þágu æsku-
lýðsins. Til alls þessa má ekkert
spara. Fræðileg og tæknileg
menntun er nauðsynleg, en
nauðsynlegra er þó, að veita
ljósi, yl og lffdögg að sálum
uppvaxandi kynslóðar. .
Vegna þess að minnzt var á
sjónvarpið okkar i upphafi
þessa greinarkoms, vil ég nota
tækifærið og senda starfsfólki,
er birtist á skerminu, frétta-
þulunum, þakkir fyrir frá-
bæra framsögu, þá einnig
konunum, er tilkynna dagskrár-
þættina. Þvi miður verða þær
starfsins vegna að tilkynna,
með bros á vör: „Þessi mynd er
ekki 'etluð börnum.“ Ef allt fer
að óskum beztu manna, verður
brátt hætt að tilkynna slíkt. Og
þá verður brosið enn bjartara.
Steingr. Davíðsson.
„PILLAN' OG KRANSÆÐASTÍFLA
pillunnar auki lítið eitt líkurnar
fyrir kransæðastíflu í aldurs-
flokknum 35—45 ára. Þeir segja,
að ekki megi gera of lítið úr
þessum niðurstöðum, þótt hins
vegar sé ekki rétt að hætta að
nota pilluna.
Sérfrs ðingarnir erú Jörgen Dal
gaard, prófessor, og dr. Markil
Gregersen, er starfar við læknis
fræðilega stofnun í Árósum. Nið-
urstöður þeirra eru ekki í sam-
ræmi við opinberar rannsóknir í
Bandarikjunum, gerðar árið 1963,
en þar fannst ekki nein veruleg
aukning á líkum fyrir kransæða-
stíflu vegna notkun þessara getn-
aðarvama.
Þeir benda á, að læknar í
Bandaríkjunum láti í vaxandi
mæli hjá líöa að tilkynna auka-
verkanir pillunnar af ótta við mál
sókn. Þess vegna séu niðurstööur
Bandaríkjamanna marklausar.
„Pillan“ hefur skapað sér álit
sem hin félagslega „rétta“ og
„snyrtilega" aðferð til getnaðar-
vama. Þótt hún valdi yfirleitt
ekki sérstökum vandamálum,
telja Danirnir nauðsynlegt, að
komast til fulls að því, hvaöa af
leiðingar hún hafi, svo að vitað
verði, hvaða fólk má ekki nota
hana. Dr. Gunnar Toft Hansen
læknir við sjúkrahús í Esbjerg hef
ur tekið undir það.
Hann getur í grein í sama tíma-
riti tveggja stúlkna, sem fengu
hjartaslag og lömun sennilega
vegna pillunotkunar, en segir, að
ekki megi af þessum tveimur til
vikum draga þá ályktun, að mikil
fylgni sé milli pillunnar og krans
æðastíflu. Dr. Toft Hansen er þó
þeirrar skoðunar, að læknar viti
nú nægilega mikið um þessi á-
hrif til þess, aö þeir ættu ekki
aö ráðleggja konum að nota pill-
ur, hafi þær tilhneigingu til krans
æðastíflu eða jafnvel höfuðverkja
í sumum tilvikum. Mirmzt er á,
að sumir læknar reyni að lækna
konur með „migrene" með því að
gefa þeim getnaðarvarnarlyf með
„hormónameðferð."
fjHBIÍHIIiWl i IHWII lilillliltniiMMMMMifflli
I danska fagritinu „Nordisk
medicin", sem nýlega er komið út,
fjalla tveir læknisfróðir menn um
áhrif hinnar frægu getnaðarvama
„pillu." Þeir hafa meðal annars
komizt að þeirri niöurstöðu, að
brezkar athuganir sýni, svo aö
ekki verði um villzt, að notkun
„Sagði ég ykkur ekki, að yfirlýsing páfans mundi koma okkur
í vandræði“.