Alþýðublaðið - 01.03.1966, Qupperneq 7

MOLAR
BANDARÍSKA herstjórnin er
nú að láta gera tilraunir með að
forða árásarflugvélum undan mann
lausum flugskeytum, sem svo mjög
er farið að nota til loftvarna. Elti-
skeyti þessi eru orðin svo fullkom-
in, að flugmenn hafa litla von til
þess að sleppa undan þeim. Ein að-
ferðin sem notuð hefur verið hing-
að til er að senda vélarnar sína í
liverja áttina, þegar vart verður
við flugskeyti. Það fer þá á eftir
þeirri flugvél sem er í beztu færi,
og þá elta hinar það uppi og skjóta
það niður. Þetta er þó ekki nægi-
lega góð aðferð þar sem eltiskeyt-
in eru orðin óhemju hraðfleyg, og
því er leitað eftir öðrum leiðum.
Eins og gefur að skilja eru tilraun-
irnar algert hernaðarleyndarmál,
þ. e. árangur þeirra, en áhuga-
menn geta sér til að reynt verði
að „afvegaleiða” skeytin með rad-
argeislum, eða einhverju slíku.
☆
Það eru fleiri flugfélög en Loft-
leiðir sem hafa áhuga fyrir stækk-
un á vélum sínum. British Aircraft
Corp. tilkynnti fyrir nokkru að það
hyggðist stækka Super VCIO þot-
ur sínar, þannig að þær tækju 265
farþega í stað 212. Þetta myndi
lækka flugfargjöldin töluvert. —
Þessi nýja gerð er tveggja hæða,
og verða 212 farþegar á efri hæð-
inni en 53 á þeirri neðri.
☆
CESSNA verksmiðjurnar eru
ailtaf að stækka, og formælendur
fyrirtækisins tilkynntu nýlega að
þeir hyggðust framl. a.m.k. 3000
stykki af liinum tveggja sæta Cess-
na 150, en í fyrra voru aðeins fram
leiddar 760 véiar af þeirri gerð.
Fyrirtækið hefur verið að kynna
sér markaðsmöguleika í Banda-
ríkjunum og komizt að raun um
áð það muni vera um það bil 12
piilijónir manna sem hægt væri að
selja flugvélar. Verð á Cessna 150
ér um 7000 dollarar.
Fugmálastjórn Bandáríkjanna
og flugherinn eru nú að gcra til
raunir með nýja gerð flugvélar,
sem valdið getur byltingu í flug
vélasmíði. Vonir standa til að með
þessari nýju flugvélartegund muni
flugdrægni og flugþol flugvéla
framtíðarinnar aukið.
Nýja flugvélin sem ber ein-
kennisstafina X-21, er sú 21sta
af tilraunaflugvélum. Langsum í
vængjum hennar eru næfurþunn-
ar rifur, sem loft smýgur í gegn
um og myndast þá „innöndun“
og útöndun á flugi.
Beri áframhaldandi tilraunir
með þessa flugvélartegund góðan
árangur, getur það orðið til þess
að smíðaðar verði stórar farþega
vélar., sem flogið geta án viðkomu
hálfa leið kringum jörðina 19,000
km. og að lækka megi fargjöld
milli heimsálfa um 25 af hundraði.
Þetta einstæða loftsogskerfi, eða
loftstillikerfi, á vélinni gerir það
að verkum, að þunnt lag af ókyrr
uþi loftsjraumi eogast fiíhn, er
hann leikur um vængina, og dreg
ur þá úr viðnámi loftsins um 80 af
hundraði. Loftið smýgur inn í
vænginn og þrýstist út úr lionum
að aftan og gefur vélinni þannig
nokkurn aukakraft.
í maí 1936 komst þessi flugvél
upp í rúmlega 800 km. hraða á
klukkustund, án fullrar benzíngjaf
ar. Vísindalegum prófunum verð
ur haldið áfram meðan vísinda
mennirnir rannsaka öll smáatriði
og þann árangur, sem fæst. Síðar
verða teknar ákvarðanir um, hvort
fleiri flugvélar með þessu loft
sogskerfi verða smíðaðar.
Flugherinn hefur gert tilraunir
með þettá kerfi síðan 1950, þó
að raunar hafi vísindamenn ver
ið að reyna að ráða fram úr
þessum vanda alla tíð síðan Wright
bræðrunum tókst fyrstum að kom
ast ,,á loft“ snemma á þessari
öld. Flughershöfðinginn Bernard
A. Schriever kallar þróun X-21
„sannarlega mikinn árangur", til
að auka flugdrægni og flugþol, án
þess að auka þunga flugvélanna.
Hvers vegna er kvikulaust loft
streymi svo mikilvægt?
Kvika á sér stað í gaslofti og
vökvum. Það þckkja allir, sém
einhvern tíma hafa horft á reyk
stíga til lofts eða hafa horft á
kjölfar mótorbáts eða hafa hrært
rjóma út í kaffibolla. Reykurinn
eða vökvinn er fyrst stöðugur,
gáru eða kvikulaust. En brátt verð-
ur hann þykkri og ókyrrari.
Slík loftkvika veldur núningi
eða ioftviðnámi utan á flugvélinni
og dregur úr þeim hraða, sem
hún á hugsanlega að geta náð.
Vísindamennirnir liugmðu sem
svo, að væri mögulegt að draga
úr núningsviðnámi loftsins, gæti
flugvélin náð meiri hraða og flug-
og burðarþol aukizt.
W. E. Gasieh, varaforseti fé-
ícusins Northrop Corporation
Kaiiforníu, segir: „Sé hægt að
hafa áhrif á loftstrauminn virðist
bað vera mkilvæea'ata skrefið í
tiiratinum til að draga úr núnings
viðnámi loftsins.“ Samkvæmt
A efri hluta þessarar skýringarmyndar er venjulegur flugvélar
vængur og gáruðu línurnar sýna loftstrauminn sem leikur um hann
á flugi. Neðan til er svo „andandi“ vængur og eins og sjá má er
lofstrauinurinn sléttari, ef svo má að orði komast. Örvarnar sýna
hvar Ioftið sogast inn.
samnligi við flugherinn breytti
þetta félag tveim venjulegum flug
vélum og gerði þær úr garði eins
óg X-21.
í stað tvegggja væ^ghreyfla
settu þeir öfluga hverfilhreyfla
á hliðar véltrskrokksins neðan
við stélið. Þeir juku vængjahafið
úr 22 metrum í 28 metra.
Langsum að ofan og neðan eru
vængir flugvélarinnar alsettir næf
iurþulinum rifum. Loftstraumur-
inn fer gegnum þessar rifur inn
í smáhólf og þaðan gegnum 815,
338 örsmáar, lóðréttar rásir. Því
næst smýgur loftið gegnum 67,944
„þverrásir" í dælur, sem þrýsta
þvi út.
Þessi ,,innöndun“ gegnum væng
ina dregur feikilega mikið úr loft
kvikunni og verður til þess að loft
rtraumurinn yfir og undir væng
ina verður kyrrari og gárulaus.
Jack Wells, aðalreynsluflug- j
maður Norair Division, og sem j
einkum reynir byggingalag flug-
véla sagði, að hann hefði raun- i
verulega fundið loftviðnámið
minnka, þegar tveir reynsluflug
verkfræðingar settu loftsstraums
kerfið i gang.
Sérfræðingar tala um þetta
kerfi sem „þá nýjung“, er mestu
lofar, síðan þotuhreyfillinn var
fundinn upp“.
Það er dr. Werner Pfenninger
sem stjórnað hefur þessum loft
viðnámsrannsóknum. Dr. Pfenn
inger er svissneskur og öðlaðist
heimspekigráðu við Zurich Insti i
tute í loftkraftfræði, og hann hef í
ur fengið einkaleyfi á ýmsu er
lýtur að loftviðnámsstjórntækjum. :

Tilrauna ýélin X-21

ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 1. marz 1966 J
..... “ ' íjst