Alþýðublaðið - 29.09.1966, Side 6

Brasilía sýnir
lausn á kyn-
: Er Brasilía land, sem hefur
léyst kynþáttavandamálin?
Þelrrar skoðunar er að minnsta
kosti BrazihumaðurLnn Gilberto
Freyre, félags- og mannfræðing-
ur, sem hefur .um langt skeið rann
sakað kynþáttamál í heimalandi
sínu og annars staðar. Nú síðast
héfur hann samið skýrslu fyrir
Sameinuðu þjóðirnar um ástandið
í helmalandi sínu. Hún var lögð
til grundvallar á ráðstefnu um að-
skilnaðarstefnu í kynþáttamálum,
sem haldin var í Brazilíu um síð-
ustu mánaða'nót. Freyre vill sýna
fram á, að fleiri lausnir sé hægt
að finna á kynþáttavandamálun-
um en aðskilnaðarstefnu eða
„apartheid.“
í Brazilíu ríkir kynþátta-lýð-
ræði segir hann. Evrópumenn, ind-
íánar, svertingjar, Japanir og
blendingsfólk af þessum þjóðern-
um og kynþáttum býr hlið við
hiið sem Brasilíumenn og telur síg
fyrst og fremst vera Brazilíumenn.
Sambræðsla hinna ýmsu kyn-
þátta hefur sett sérkenni sín á
list, tónlist, mataræði og íþrótt-
itj. Evrópuáhrifin eru minni en áð
uir. í þess stað er lögð áherzla á
upprunalega í hverjum kyn-
þpetti. Gamlar erfðavenjur koma
aítur I Ijós og menn eru farnir
að vera stoltir af og sér meðvit-
andi um sérkenni kynþáttanna. —
Stoltir af Afríkuuppruna sínum
eða indíúnaættum sínum. En um
léið stoltari af þvi að vera Brazi-
líumaður.
1
I* Svört Guðsmóðir.
. „Næstum sérhverjum Brazilíu-
níanni finnst — hvort sem hann
er af blönduðu, norrænu, semít-
isku eða japönsku ætterni, —
þegar hann skrifar á portúgölsku,
þegar hann dansar evrópiska
dansa, þegar hann leikur hina
brezku knattspyrnu, þegar hann
sýngur, þegar hann málar, — og
eínnig þegar hann biðst fyrir á
látínu, að það sé eitthvað afrík-
anskt og indíánskt í sér,“ segir
Freyre.
Því er' eðlilegt, að listamenn
Brazilíu skaei mvndir af dýrðling-
um, Guðsmæðrum og englum, sem
eru svört, brún, gul og ekki bara
hvít. Eins og á öðrum sviðum
hjefur hér gerzt nýtúlkun í sam-
ræmi við staðhætti í Brazilíu.
;] Fyrir 30 árum var talið óhugs-
aþdi að bjóða útlendingi að snæða
Afríkuættuðu þióðarréttina feijo-
aöa, vatapé og kauru. Nú er í
tfaku að gera það.
I Nú á dögum notar Brazilíumað-
uþinn oft hengirúm í stað venju-
l|gs rúms. Foreldrar hans og for-
etdrar þeirra eerðu það ekki —
þótt það sé heilsusamlegra í lofts-
légi í Brazilíu. hví siðurinn er
kominn frá Indíánum.
„Hinn sæli bastarður.”
Freyre vísar til brezka blaða-
mannsins, sem mótaði hugtakið
„hinn sæli bastarður“ um íbúa
Gíbraltar, þar sem enginri kyn-
þáttur er öðrum æðri.
Brazilíumaðurinn er einnig
„hinn sæli hastarður“.segir Freyre
re. Jafnvel þegar hann er van-
nærður, sjúkur og fátækur, er
hann yfirleitt laus við vanmeta-
kennd út af. kynþætti sínum.
Hvers vegna hefur Brazilia náð
svona langt?
Freyre álítur, að ein af ástæð-
unum sé sú mynd, sem þrælahald-
ið tók á sig í heimalandi hans.
Þótt ótrúlegt megi virðast, skap-
aði þetta ólýðræðislega fyrir-
brigði góð skilyrði fyrir lýðræði.
Þrælahaldið var nefnilega föður-
legt. Þrælarnir voru hluti fjöl-
skyldunnar og fengu þannig sífellt
betri félagsleg, efnahagsleg og
menningarleg skilyrði. Blendings-
hjónabönd voru algeng, og stétta-
skiptingin var mikilvægari en
kynþáttaskiptingin. Rómversk-kaþ-
ólska kirkjan hafði mikil áhrif og
studdi samrunann.
Vissulega eru til kynþáttafor-
dómar í Brazilíu. En Freyre legg-
ur áherzlu á, að þeir séu oftast
byggðir á því, að mönnum finnst
þeir vera göfugri stéttar frekar
on göfugra kyns.
Hinn heimsírægi knattspyrnu-
maður, Pelé, er dæmi um Brazi-
líumann nútímans. Hann leikur
allt aðra knattspyrnu en leikin
er í Evrópu, segir Freyre. Hann
dansar kringum boltann á allt
annan hátt en gert er í hinni
unnrunalegu og skipulegu Evrópu
knattsnyrnu. Það er ekki um að
villast, að hann leikur Brazilíu-
knattspyrnu.
Á svipaðan hátt er þróunin
hröð á öðrum sviðum. — í hinu
blandaða mannfélagi Brazilíu eru
stöðugt að skapast nýjar líkams-
gerðir, ný menningarform, ný fé-
lagstengsl manna, ný markmið og
nýtt hátterni.
Það er sem sagt til annað en
„apartheid” í sambýli kynþátta,
segir Freyre og vitnar í greina-
höfund í enska dagblaðinu „Gu-
ardian," sem segir, að kynþátta-
Ivðræðið í Brazilíu sé langt frá
því að vera fulikomið, en það
sé samt „eins dæmi í veröld,
sem á í sífellt bitrara kynþátta-
stríði.”
Mekong tamin.
Samstarfsnefnd Mekong-áætlun-
arinnar fékk nýlega Magsaysay-
verðlaunin fyrir markvissar fram-
farir í nýtingu eins af stærstu
fl.iótum Asíu án hagsmunastreitu
viðkomandi ríkja. Einmitt á þessu
Framhald á 10. síðu.
Q. 29. september 1966 -- ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Um þessar mundir stendur yfir norræn skátaráðstef .ia í Kolding í Danmörku, ogr taka þátt i henni
skátar frá öllum Norðurlöndunum sex. Þessi mynd var tekinn í fundarhléi á fyrsta degi ráðstefnunnár
og er af Jónasi B. Jónssyni, skátahöfðingja, í samræðum við norræna skátaleiðtoga.
KASTLJÓS
Jafnaðarmenn á
Ítalíu sameinast
Hinn 30. október verða jafn-
aðarmannaflokkarnir á Ítalíu,
Sásíalistyaflojkkurinn undir for-
ystu Nennis og Sósjaldemókrata-
flokkurinn, sem Saragat stjórn-
aði árum saman unz hann varð
forseti, sameinaðir í einn stjórn-
málaflokk. Aukaflokksþing sós-
íalista hefst 27. október og auka-
þtng sógíaldemókrata 29. oktH
óber. Hinn 30. október verða
þingin sameinuð, og haldið verð
ur fyrsta þing hins nýja stjórn-
málaflokks.
Þingið stendur að öllum lík-
indum aðeins einn dag. Öll meiri
háttar vandamál virðast Ihafa ver-
ið leyst, og það eina, sem rætt
verður um á þinginu, verða hinir
ýmsu áfangar sameiningarinnar,
en gert er ráð fyrir að samein-
ingunni verði komið á sem hér
hér segir:
nota sömu tákn og einnig nafn
hins nýja flokks, „Partido Soc-
ialista Unifieato" í öllum bæjar-
og sveitarstjórnarkosningum, sem
fram fara áður en þingkosningar
verða haldnar. (Ekki er óhugs-
andi að nýi flokkurinn verði kall-
aður „PSI — PSDI — Unificati“
fyrst í stað).
Fram að fyrsta reglulega þingi
nýja flokksinns verður sameining
arflokkurinn undir forystu Pietro
Nennis, en honum til aðstoðar
verða De Martino, ritari Sósíal-
'lisbafldkksins , Tanasisi, riitari
Sósíaldemókrataflokksins, og stað
genglar þeirra, Brodolini og Cari-
glia. Þingflokkar hinna tveggja
fldkke^na verða einriig samein-
aðir, en gömlu formennimir sitja
áfram í embættum sámeiningar-
floltksins, og verða stjórnmála-
ritstjórar þess tveir.
Hinn 1. nóvember hefst skrán-
ing flokksmeðlima. Þetta tákn-
ar raunverulega stofnun nýs
stjórnmálaflokks. Þessi skráning
meðlima á að standa í hálft ár.
'Því næst verður starfsemi flokk-
sins í bæjar- og sveitarstjórnar-
málum skipulögð. Þetta á að
taka tvo mánuði, og um leið
vorða kjörnar flok'ksstjórnir í
öllum fylkjum landsins. Endan-
legu kjöri landsstjórnar verður
frestað þar til fyrsta, reglulega
þing flokksins hefur verið hald-
ið, en það verður ekki fyrr en
eftir þingkosningarnar ,sem fram
eiga að fara í apríl - maí 1968.
Flokkur sósíaldemókrata (PSDI)
og flokkur sósíalista (RSI) munu
bjóða fram sameiginlega lista,
FÁIR ÓÁNÆGÐIR
Sameining flokkana var sam-
þykkt með yfirgnæfandi meiri-
hluta atkvæða á síðasta fundi
miðstjórnar Sósíalistaflokksins.
81 greiddi sameiningunni atkvæði
en 16 voru á móti. Sextánmenn-
ingarnir voru úr vinstri armi
þeirra' Lombaris og Giolittis.
Þeir lögðu fram „hugkerfilegt
skjal“, en tóku skýrt fram að þeir
iþeir væru ekki andvígir Isþm-
einingunni í sjálfu sér heldur for
sendum hennar.
Einni vlku áður hafði vinstri
armurinn haldið „klíkulands-
fxmd“, og þar var samþykkt með
miklum meirihluta, iað menp
skyldu ganga í nýja flolokinn.
Aðeins þrír af leiðtogum vinstri
armsins neituðu að ganga í nýja
flokkinn, en þeir eru allir ein-
dregnir stuðningsmenn Lomb-
ardi - Anderlini, Simone Gatto
og Tullia Carettoni. Ekki er ó-
hugsandi að þrír menn aðrir fari
að dæmi þeirra. Sagt er, að þessir
menn muni ekki ganga í
vinstri—sósíalistaflokk Veccfciett-
is, PSIUP, en aftur á móti er
gefið í skyn að þeir muni.
stofna nýjan kommúnistaflokk.
Leiðtogi vinstri armsins, Ricc-
ardo Lombardi, hefur barizt ein-
dregið gegn klofningi að þessu
sinni, á sama hátt og á landsþing
inu 1963, þegar Vecchietti og
Bassi klufu sig úr flokknum.
„Mestu máli skiptir, að koma í
veg fyrir stofnun nýrra flokka,
sem dæmdir eru til að mistakast,
Framhald 14. síðu.