Dagur - 11.10.1997, Síða 6

6- LAUGARDAGUR ll.OKTÓBER 1997
ÞJÓÐMÁL
. fíj \ ) .
Útgáfufélag: DAGSPRENT
Útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: stefAn JÓN HAFSTEIN ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstoðarritstjóri: BIRGIR GUÐMUNDSSON
Framkvæmdastjóri: MARTEINN JÓNASSON
Skrifstofur: STRANDGÖRU 31, AKUREYRI, GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6100 OG 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Askriftargjald m. vsk.: 1.680 KR. Á MÁNUÐI
Lausasöluverð: 150 KR. OG 200 KR. HELGARBLAÐ
Grænt númer: 800 7080
Símbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Símbréf ritstjórnar: 460 6171
Opið bréf til
forsætisráðherra
í fyrsta lagi
Hr. forsætisráðherra. Eg Ieyfi ég mér að víkja að litlu erindi sem
skiptir ekki miklu fjárhagslegu máli. Þetta er mál sem varla er ríkis-
stjórnarmál, og ætti að vera búið að hreinsa út fyrir löngu. I hlutfalli
við stjarnfræði ríkisútgjaldanna er þetta eldspýtnastokksmál. En það
fer ósegjanlega í taugarnar á þjóðinni. Eg er að tala um hlunninda-
greiðslur ráðherra og æðstu embættismanna fyrir að fara til útlanda.
I daglegu tali nefndar ferðadagpeningar.
í öðrulagi
Ráðherrar, bankastjórar og mjög háttsettir embættismenn njóta
þessara hlunninda með mismunandi blæbrigðum. Ferðadagpening-
ar eru, samkvæmt skilgreiningu fyrir alia aðra Iandsmenn, til að
mæta útlögðum kostnaði á ferðalögum. Þeir sem hér um ræðir bera
hins vegar almennt engan kostnað af ferðalögum sínum. En fá mis-
munandi marga tugi og hundruð þúsunda fyrir ferðalög í útlöndum,
eftir atvikum. Eg hef tekið eftir því að fólki finnst þetta siðlaust. Þú
hefur efiaust heyrt það líka. Það gerir bara enginn neitt f því. Þess
vegna er hér beðið um forystu þína.
íþriðjalagi
Siðferðisleg forysta forsætisráðherra gæti falist í að Iáta hringja sam-
an nokkra bankaráðsformenn, mann úr fjármálaráðuneytinu og
kannski einn eða tvo sem vel er treystandi. Forsætisráðherra yrði
auðvitað að Ieggja sitt siðræna lóð á vogarskál þessara manna; þú ert
talinn fylginn þér þegar þú vilt við hafa. Af því að menn eru almennt
yfirhlaðnir störfum er ekki hægt að reikna með að þessu verði lokið
á mánudag, en þá bara um miðja næstu viku. Þá gætum við einfald-
lega gleymt þessu sorglega dægurmáli og snúið okkur að öðru. Virð-
ing myndi vaxa fyrir valdastofnunum og þeim mönnum sem þar
vinna. Þá hefðir þú unnið þarfaverk og þjóðin verða þér þakklát. Ef
þér finnst þetta ekki athugavert, viltu þá vinsamlega segja okkur
hvers vegna? Okkur finnst þetta nefnilega siðlaust, en kannski erum
við siðvillt?
STEFÁN JÓN HAFSTEIN.
Augnabliks
geobUun?
Hvað hefur eiginlega komið
fyrir sænsku akademíuna?
Hvernig dettur henni í hug að
veita bókmenntaverðlaun
Nóbels til frægs rithöfundar?
Manns sem almenningur
kannast \ið? Og hefur jafnvel
séð verk eftir?
Hinum vísu sænsku menn-
ingarvitum er svo sannarlega
farið að förlast. Að veita
Dario Fo Nóbelinn! Manni
sem hefur drýgt þá höfuðsynd
allra rithöfunda
að verða vin-
sæll! Hvílíkt og
annað eins.
Prudhonune
og Carducci
Garri óttast að
gömlu akadem-
arnir snúi sér
við í sænskum
gröfum sínum
við þessi tíðindi.
Þegar þeir fóru
af stað með
Nóbelinn árið
1901 settu þeir
tóninn.
Prudhomme hét
fyrsti verðlaunahafinn. Sem
betur fer kannast enginn við
hann lengur, ef einhver hefur
þá gert við upphaf aldarinnar.
Að ekki sé nú minnst á
Mistral nokkurn sem fékk
Nóbelinn árið 1904 ásamt
Eizaguirre. Þar með var
mörkuð stefnan um hinn
óþekkta Nóbelsverðlaunahafa
sem sænska akademían hefur
haldið sig dyggilega við allar
götur síðan, með fáeinum
undantekningum annað slag-
ið.
Eða hver kannast við Car-
V____________________________
ducci? Eucken? Gjellerup?
Spitteler? Benavente? Del-
edda? Karlfeldt? Gard? Jimé-
nez? Listinn er langur yfir þá
Nóbelsverðlaunahafa sem
þögnin geymir blessunarlega.
Ibsen og Greene
Listinn yfir þá snillinga skáld-
skaparins sem sænska aka-
demían hefur forðast eins og
heitan eldinn þegar ákvörðun
um Nóbelinn nálgast er ekki
síður langur.
Ætli þeim
sænsku sé ekki
mest skömm af
því að hafa ekki
verðlaunað
Hendrik Ibsen
sem heldur enn
stöðu sinni sem
eitt mikilvæg-
asta Ieikskáld
allra tíma.
Svíarnir þorðu
ekki að verð-
launa Ibsen
vegna þess að
hann þorði að
takast á við um-
deild viðfangs-
efni. Aðrir voru of vinsælir
meðal almennra lesenda til
þess að þeir sænsku teldu þá
hæfa. Það á til dæmis við um
skáldsagnahöfundinn
víðkunna Graham Greene.
Væntanlega er úthlutunin í
ára bara augnabliks geðbilun
hjá sænsku akademíunni. A
næsta ári finna Svíar örugg-
lega einhvern sem hefur
dundað við að yrkja ljóð í af-
kimum veraldarinnar þar sem
engin hætta er á að þeir verði
vinsælir. GARRl.
Sægreifl geiigur aftur
ÁSGEIR
HANNES
EIRÍKSSON
SKRIFAR
í Verslunarskóla íslands starfaði
Bindindisfélag á sínum tíma og
gerir sjálfsagt enn þó pistilhöf-
undur hafi ekki heyrt frá félaginu
lengi. Að minnsta kosti hefur
honum ekki borist tilkynning
um aðalfund í mörg ár. En látum
Kormák kyrran Iiggja. Skólastjór-
inn dr. Jón heitinn Gíslason
gekk þá stofugang og hvatti nem-
endur til að ganga í Bindindisfé-
lagið og gegndu flestir kallinu.
Næstum jafn margir og Jóhann
Briem útgefandi skrifaði í
Heimdall ungra Sjálfstæðis-
manna á sama tíma.
í Bindindisfélagi Verslunar-
skóia Islands var því misjafn
sauður og margt fé. Sumir nem-
endur lifðu fölir eftir boðorði
Góðtemplara og aðrir létu svo-
leiðis öfgahópa í friði. Regla
Góðtemplara var pistilhöfundi
að meinalausu eins og reyndar
Qölskyldu hans í marga ættliði og
aftur fyrir daga Heimastjórnar.
En dag nokkurn lenti fylkingun-
um saman á aðalfundi félagsins
og þá var kátt í höllinni. Fóru svo
leikar að pistilhöfundur var kjör-
inn formaður bindindisfélags og
sá fyrsti í hans ætt frá Iandnámi.
Auðvitað var þetta brandari og
hver einasta kerling hló!
Enn því rifjast gamla og góða
BFVÍ hér upp í dag að íslands-
sagan gengur nú í endumýjun
Iífdaga. Ekki í Verslunarskólan-
um heldur úti í þjóðlífinu. Nú er
ekki Iengur tekist á um kennderí
á skólaböllum heldur um stjórn-
un fiskveiða í Iandhelgi. Um
kvóta ljóta. Víkur nú Islandssög-
unni upp á Vesturgötu um stund.
Jón Baldvin Hannibalsson læt-
ur senn af þingmennsku og siglir
ásamt frú sinni Bryndísi Schram
til Vesturheims.
Glímuskjálfti hríslast nú um
Alþýðuflokkinn þegar Karlinn
hverfur úr Brúnni og jafnvel fara
um hann fjörbrot. Hópur Krata
er að stofna samtök gegn kvóta
ljóta í flaustri og hefur fengið til
Iiðs við sig fólk sem af einlægni
vill breyta kvótanum. Þótt skarð
sé fyrir skildi í Alþýðuflokknum
kemur væntanlega maður í
manns stað og engin ástæða fyrir
Krata að fara á taugum að svo
komnu máli.
Samtök gegn kvóta ljóta eru
alls góðs makleg og Iöngu tíma-
bær mannsöfnuður. En samtök
um hvaða mál sem er og stofnuð
af eðalkrötum bera þess merki
eða sár að kosningar séu í nánd.
Slík samtök eru engin vísbending
um eitt eða neitt og verða aldrei
annað en kosningaplagg. Og ekki
nóg med það:
Efstur á blaði í ákalli Krata til
þjóðarinnar vegna kvótans er
sjálfur sægreifi Alþýðuflokksins á
Alþingi. Með reiða og rá. Hlegið
gæti ég væri ég ekki dauður!
sagði karlinn í þjóðsögunni og nú
getur pistilhöfundur ekki annað
en skellt upp úr Iíka þó hann sé
annars fjarri góðu gamni. Gamli
brandarinn úr Versló er genginn
aftur. Ekki bara á skólalóðinni
heldur á Iandsvísu og væntanlega
á heimsmælikvarða. En ekki er
öllu til skila haldið og víkur nú
Islandssögunni upp í Seðlabanka
um stund:
I stúkusæti á eftir sægreifan-
um er fyrrum formaður Fram-
sóknarflokksins og guðfaðir kvóta
ljóta. Nú mundi karlinn í þjóð-
sögunni hlæja sig f Hel væri
hann ekki þegar kominn þangað.
Gamli brandarinn úr Versló fær
stöðugt nýjar og betri hliðar og
víst er að skemmtinefnd Fram-
sóknarflokksins fer á kostum á
næstu árshátið Seðlabankans.
Pistilhöfundur yrði fyrstur
manna til að styðja þvílík samtök
ef venjulegt fólk ætti þar hlut að
máli en ekki hagsmunakratar og
aðrir sægreifar Alþýðuflokksins.
A bakvið samtök af þessu tagi
verður að ríkja þjóðareiningin
sem er fyrir hendi um breytta
stjórnun fiskveiða þó hún nái
ekki inn á Alþingi.
Fiskveiðunum við Iandið verð-
ur að breyta til frambúðar en
ekki fyrir kosningar.

Hvemig þótti þér
frammistaða Stein-
gríms Hermannssonar
þegarhann svaraðifyrir
ferðirsínará umhverfis-
ráðstefnur hjáfrétta-
mönnum Sjónvarps?
Ólaíur Hauksson
hjá Boðbera ■ almannatengslum.
Greinilegt
var að Stein-
grímur var
þarna kom-
inn til að
veija sinn
málstað af
mikilli hörku
og var sann-
færður um að hann hefði ekkert
gert rangt af sér. En það sem ég
sá sýndi mér hvað Steingrímur er
í aumkunarverðri stöðu; að þarna
skuli seðlabankastjóri vera að
svara fyrir ávítur frá bankaráði
fyrir að hafa bruðlað með al-
mannafé. Það er ótrúlegt í ljósi
þess að maðurinn skuli hanga
áfram í þessari stöðu sinni.
Ásta Ragnlieidur Jóhannes-
dóttir
þingmaðurjafnaðarmanna.
Eg sá ekki
nema brot
úr þessu og
ég er ekki
frá því að
fréttamenn
hafi verið of
aðgangs-
harðir við
Steingrím. I dag er Steingrímur
embættismaður en ekki stjórn-
málamaður og verður auðvitað
að fara eftir þeim reglum sem
um þá gilda. En ætli Steingrímur
komist ekki klakklaust frá þessu
máli, einsog svo mörgum öðrum.
Einar Karl Haraldsson
ráðgjaji í almannatengslum.
Steingrímur
stóð sig vel,
leit vel út og
fer greini-
lega vel með
sig í bankan-
um. En
spyijendurn-
ir gerðu þau
mistök, sem menn gera yfirleitt í
yfirheyrslum á Islandi, að fara að
spyrja um skoðanir og viðhorf
Steingríms í málinu í staðinn fyr-
ir að grafast fyrir um hverjar
staðreyndir málsins séu. Og það
er enn margt óljóst varðandi
ferða- og risnumál í Seðlabank-
anum og einnig hveijir hafa tekið
ákvarðanir og um hvað.
Hildur Helga Sigurðardóttir
blaðamaður.
Það sem ég
sá þá fannst
mér Stein-
grímur koma
prýðilega út.
Hann svar-
aði vel fyrir
sig, og eins
stóðu spyrl-
arnir sig vel. Viðureignin var því
nokkuð jöfn og allir máttu vera
fullsæmdir af. Eg var sammála
því sem fram kom í máli Stein-
gríms í þættinum að umhverfis-
mál væru þverpólítísk. Það ættu
þau allavega að vera.